johnnydan9
07-26-2013, 16:09
Vài ngày trở lại đây câu chuyện bún, bánh canh, bánh phở… chứa hóa chất độc hại một lần nữa khiến dư luận xă hội hoang mang, người tiêu dùng lo ngại về t́nh trạng sử dụng hóa chất trong thực phẩm một cách tùy tiện.
Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn về tiêu dùng (Hội Tiêu chuẩn Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam) vừa công bố kết quả khảo sát nhanh chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) của các loại sản phẩm tươi chế biến từ gạo đều chứa chất làm trắng huỳnh quang (Tinopal). Từ ngày 15 đến 25-6-2013, Trung tâm trên đă lấy 30 mẫu khảo sát từ 6 loại là bún, bánh canh, bánh hỏi, bánh phở, bánh cuốn và bánh ướt được mua ngẫu nhiên tại 9 cơ sở bán thực phẩm (4 siêu thị, 4 chợ ở trung tâm thành phố và 1 cửa hàng).
http://daidoanket.vn/Pictures/bao%20tuan/_2013/207/2013_207_12_a5.jpg
Một lượng lớn thịt gà sống không đảm bảo VSATTP được tuồn vào TP. Hồ Chí Minh
Ảnh: S. XANH
Nhiều mẫu được xác định sự hiện diện của Tinopal bằng đèn cực tím ở khoảng bước sóng 366 nm. Kết quả cho thấy, có đến 24/30 mẫu, chiếm tỷ lệ 80% số lượng mẫu khảo sát có sự hiện diện của chất làm trắng quang học. Cụ thể: 7/7 mẫu bánh canh (100%) có sự hiện diện của chất Tinopal; 4/4 mẫu bánh ướt (100%); 5/5 bánh hỏi (100%); 3/4 mẫu bánh phở (75%); 5/9 mẫu bún (56%)... Với kết quả này, người tiêu dùng lại được một phen rùng ḿnh v́ nhớ lại thời gian qua họ đă tiêu thụ rất nhiều sản phẩm trên mà không hề hay biết có độc hay không.
Không riêng ǵ bún, bánh phở, trước đó hàng loạt các loại thực phẩm đă từng bị phát hiện chứa hóa chất công nghiệp, phụ gia độc hại như nước tương chứa 3-MCPD, sữa nhiễm Melamin, nước uống có chứa chất DEP, cháo dinh dưỡng cho trẻ sử dụng quá mức chất bảo quản Natribenzoat, hạt dưa chứa phẩm màu công nghiệp Rhodamine B, hay việc dùng hóa chất biến thịt "thối” thành thịt tươi ngon, biến thịt lợn thành thịt ḅ, thịt cá sấu. Trước "ma trận” thực phẩm chứa các chất độc hại, người tiêu dùng chỉ biết lắc đầu ngao ngán thở dài khi họ không biết ăn ǵ v́ hiện nay không có thực phẩm nào không chứa độc tố. Chính v́ vậy, "không ăn cũng chết, ăn cũng chết”. Hàng ngày nhiều người tiêu dùng vẫn đang phải sử dụng những "liều thuốc độc”. Do mất VSATTP v́ vậy, hàng năm cả nước có khoảng 70.000 người bị ung thư trong đó có 20.000 người (35%) bị ung thư liên quan đến thực phẩm độc hại cũng là điều dễ hiểu.
Thực trạng trên cho thấy, việc sử dụng hóa chất trong thực phẩm đă bùng phát, phổ biến và người tiêu dùng vô tư sử dụng mà không thể nhận biết được chất độc hại có trong sản phẩm thực phẩm. Hiện tượng sản xuất thực phẩm thiếu bảo đảm về chất lượng v́ lợi nhuận vẫn rất khó bị phát hiện, ngăn chặn. Trong khi người tiêu dùng không có khả năng nhận biết "bẫy thực phẩm bẩn”, các ngành đều "bó tay” thừa nhận, quản lư vệ sinh an toàn thực phẩm khó thực hiện v́ những nguyên nhân hoàn toàn không mới nhưng chưa thể khắc phục như lực lượng kiểm tra yếu về chuyên môn, mỏng về số lượng. Ngoài ra, việc quản lư an toàn thực phẩm c̣n chồng chéo chưa đạt hiệu quả như mong muốn do nhiều đơn vị cùng tham gia như công thương, y tế, nông nghiệp. Chính v́ một sản phẩm được nhiều đơn vị quản lư nên trách nhiệm thường bị "đá qua đá lại” khi có sự cố tiêu cực xảy ra.
Thực trạng quản lư thực phẩm lỏng lẻo đe dọa sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng. Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam có chừng 250-500 vụ ngộ độc thực phẩm với 7.000-10.000 nạn nhân và 100 – 200 ca tử vong. Nhà nước cũng phải chi một khoản tiền khá lớn cho việc điều trị, xét nghiệm và điều tra t́m nguyên nhân. Như vậy, mặc dù sức khỏe của người tiêu dùng đang bị "thực phẩm bẩn” xâm phạm song Luật vẫn thiếu tính răn đe và chưa thật sự đi vào cuộc sống. Hàng loạt luật bảo vệ người dân ra đời nhưng người dân vẫn không được bảo vệ. Đơn cử, Luật VSATTP thông qua với Nghị định, Thông tư hướng dẫn song Nghị định 45 vẫn thiếu tính răn đe. Cụ thể, đối tượng vi phạm VSATTP chỉ bị phạt 10 triệu đồng. Thay v́ 10 triệu đồng nên xử phạt 1 tỷ đồng với cá nhân vi phạm, 2 tỷ đồng với tổ chức vi phạm. Với mức phạt trên mới mong hạn chế được vi phạm lĩnh vực VSATTP. Ngoài quy định Luật VSATTP thiếu tính răn đe th́ Điều 244 Bộ luật H́nh sự cũng thể hiện sự nhẹ tay trong xử lư đối tượng vi phạm VSATTP. Theo Bộ luật H́nh sự, đối tượng vi phạm VSATTP bị phạt tù từ 1-8 năm song tính đến thời điểm hiện nay chưa có đối tượng nào bị xử lư theo quy định của pháp luật hiện hành.
Thực tế cho thấy những quy định hiện hành cùng thực trạng quản lư lỏng lẻo khiến các biện pháp chế tài chưa đủ sức răn đe đối tượng vi phạm về VSATTP, quyền và sức khỏe người tiêu dùng tiếp tục bị xâm hại. Để công tác quản lư VSATTP của các ngành được thực hiện tốt, thiết nghĩ cần xây dựng hệ thống quản lư và giám sát VSATTP thật mạnh xuyên suốt đến cấp cơ sở, hệ thống kiểm nghiệm nhanh đúng đáp ứng yêu cầu quản lư. Hơn nữa, phải phân định rơ ràng về nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể của từng cơ quan chức năng để có phối hợp hài hoà trong việc giải quyết những vấn đề phát sinh từ VSATTP.
THANH GIANG
Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn về tiêu dùng (Hội Tiêu chuẩn Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam) vừa công bố kết quả khảo sát nhanh chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) của các loại sản phẩm tươi chế biến từ gạo đều chứa chất làm trắng huỳnh quang (Tinopal). Từ ngày 15 đến 25-6-2013, Trung tâm trên đă lấy 30 mẫu khảo sát từ 6 loại là bún, bánh canh, bánh hỏi, bánh phở, bánh cuốn và bánh ướt được mua ngẫu nhiên tại 9 cơ sở bán thực phẩm (4 siêu thị, 4 chợ ở trung tâm thành phố và 1 cửa hàng).
http://daidoanket.vn/Pictures/bao%20tuan/_2013/207/2013_207_12_a5.jpg
Một lượng lớn thịt gà sống không đảm bảo VSATTP được tuồn vào TP. Hồ Chí Minh
Ảnh: S. XANH
Nhiều mẫu được xác định sự hiện diện của Tinopal bằng đèn cực tím ở khoảng bước sóng 366 nm. Kết quả cho thấy, có đến 24/30 mẫu, chiếm tỷ lệ 80% số lượng mẫu khảo sát có sự hiện diện của chất làm trắng quang học. Cụ thể: 7/7 mẫu bánh canh (100%) có sự hiện diện của chất Tinopal; 4/4 mẫu bánh ướt (100%); 5/5 bánh hỏi (100%); 3/4 mẫu bánh phở (75%); 5/9 mẫu bún (56%)... Với kết quả này, người tiêu dùng lại được một phen rùng ḿnh v́ nhớ lại thời gian qua họ đă tiêu thụ rất nhiều sản phẩm trên mà không hề hay biết có độc hay không.
Không riêng ǵ bún, bánh phở, trước đó hàng loạt các loại thực phẩm đă từng bị phát hiện chứa hóa chất công nghiệp, phụ gia độc hại như nước tương chứa 3-MCPD, sữa nhiễm Melamin, nước uống có chứa chất DEP, cháo dinh dưỡng cho trẻ sử dụng quá mức chất bảo quản Natribenzoat, hạt dưa chứa phẩm màu công nghiệp Rhodamine B, hay việc dùng hóa chất biến thịt "thối” thành thịt tươi ngon, biến thịt lợn thành thịt ḅ, thịt cá sấu. Trước "ma trận” thực phẩm chứa các chất độc hại, người tiêu dùng chỉ biết lắc đầu ngao ngán thở dài khi họ không biết ăn ǵ v́ hiện nay không có thực phẩm nào không chứa độc tố. Chính v́ vậy, "không ăn cũng chết, ăn cũng chết”. Hàng ngày nhiều người tiêu dùng vẫn đang phải sử dụng những "liều thuốc độc”. Do mất VSATTP v́ vậy, hàng năm cả nước có khoảng 70.000 người bị ung thư trong đó có 20.000 người (35%) bị ung thư liên quan đến thực phẩm độc hại cũng là điều dễ hiểu.
Thực trạng trên cho thấy, việc sử dụng hóa chất trong thực phẩm đă bùng phát, phổ biến và người tiêu dùng vô tư sử dụng mà không thể nhận biết được chất độc hại có trong sản phẩm thực phẩm. Hiện tượng sản xuất thực phẩm thiếu bảo đảm về chất lượng v́ lợi nhuận vẫn rất khó bị phát hiện, ngăn chặn. Trong khi người tiêu dùng không có khả năng nhận biết "bẫy thực phẩm bẩn”, các ngành đều "bó tay” thừa nhận, quản lư vệ sinh an toàn thực phẩm khó thực hiện v́ những nguyên nhân hoàn toàn không mới nhưng chưa thể khắc phục như lực lượng kiểm tra yếu về chuyên môn, mỏng về số lượng. Ngoài ra, việc quản lư an toàn thực phẩm c̣n chồng chéo chưa đạt hiệu quả như mong muốn do nhiều đơn vị cùng tham gia như công thương, y tế, nông nghiệp. Chính v́ một sản phẩm được nhiều đơn vị quản lư nên trách nhiệm thường bị "đá qua đá lại” khi có sự cố tiêu cực xảy ra.
Thực trạng quản lư thực phẩm lỏng lẻo đe dọa sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng. Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam có chừng 250-500 vụ ngộ độc thực phẩm với 7.000-10.000 nạn nhân và 100 – 200 ca tử vong. Nhà nước cũng phải chi một khoản tiền khá lớn cho việc điều trị, xét nghiệm và điều tra t́m nguyên nhân. Như vậy, mặc dù sức khỏe của người tiêu dùng đang bị "thực phẩm bẩn” xâm phạm song Luật vẫn thiếu tính răn đe và chưa thật sự đi vào cuộc sống. Hàng loạt luật bảo vệ người dân ra đời nhưng người dân vẫn không được bảo vệ. Đơn cử, Luật VSATTP thông qua với Nghị định, Thông tư hướng dẫn song Nghị định 45 vẫn thiếu tính răn đe. Cụ thể, đối tượng vi phạm VSATTP chỉ bị phạt 10 triệu đồng. Thay v́ 10 triệu đồng nên xử phạt 1 tỷ đồng với cá nhân vi phạm, 2 tỷ đồng với tổ chức vi phạm. Với mức phạt trên mới mong hạn chế được vi phạm lĩnh vực VSATTP. Ngoài quy định Luật VSATTP thiếu tính răn đe th́ Điều 244 Bộ luật H́nh sự cũng thể hiện sự nhẹ tay trong xử lư đối tượng vi phạm VSATTP. Theo Bộ luật H́nh sự, đối tượng vi phạm VSATTP bị phạt tù từ 1-8 năm song tính đến thời điểm hiện nay chưa có đối tượng nào bị xử lư theo quy định của pháp luật hiện hành.
Thực tế cho thấy những quy định hiện hành cùng thực trạng quản lư lỏng lẻo khiến các biện pháp chế tài chưa đủ sức răn đe đối tượng vi phạm về VSATTP, quyền và sức khỏe người tiêu dùng tiếp tục bị xâm hại. Để công tác quản lư VSATTP của các ngành được thực hiện tốt, thiết nghĩ cần xây dựng hệ thống quản lư và giám sát VSATTP thật mạnh xuyên suốt đến cấp cơ sở, hệ thống kiểm nghiệm nhanh đúng đáp ứng yêu cầu quản lư. Hơn nữa, phải phân định rơ ràng về nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể của từng cơ quan chức năng để có phối hợp hài hoà trong việc giải quyết những vấn đề phát sinh từ VSATTP.
THANH GIANG