PDA

View Full Version : Giải mă “nghĩa địa tàu cổ”


johnnydan9
08-24-2013, 15:12
V́ sao băi biển thôn Châu Thuận Biển được mệnh danh “nghĩa địa tàu cổ”? V́ sao những con tàu được t́m thấy đều có vết cháy nham nhở…?
Chỉ trong 2 tháng qua, tại băi biển thôn Châu Thuận Biển, xă B́nh Châu, huyện B́nh Sơn, tỉnh Quảng Ngăi, 3 chiếc tàu có niên đại từ 400-700 năm đă được phát hiện.
Vớt cổ vật từ một con tàu bị đắm ở thôn Châu Thuận Biển, xă B́nh Châu, huyện B́nh Sơn, tỉnh Quảng Ngăi
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=506875&stc=1&d=1377357077

Vớt cổ vật từ một con tàu bị đắm ở thôn Châu Thuận Biển, xă B́nh Châu, huyện B́nh Sơn, tỉnh Quảng Ngăi

Có thể c̣n nhiều tàu cổ
Ngày trước, do thôn Châu Thuận khá rộng nên chính quyền địa phương mới tách ra làm 2 thôn là Châu Thuận Biển và Châu Thuận Nông, dựa vào đặc tính nghề nghiệp của người dân nơi đây.
Xung quanh thôn Châu Thuận Biển được bao bọc bởi những cánh đồng cát mênh mông. Một phía tiếp giáp với vùng phố cổ Thu Xà (huyện Tư Nghĩa), c̣n phía kia tiếp giáp biển. Ở giữa thôn bị biển khoét sâu vào bên trong nên từ lâu, người ta đă gọi nơi đây là eo biển Vũng Tàu. Một điểm riêng ở bờ biển thôn Châu Thuận Biển là có độ dốc khá lớn, giống như bờ vực nên nhiều tàu thuyền vào đây neo đậu mà không sợ mắc cạn. Theo những người cao niên ở địa phương, v́ độ dốc lớn nên từ xa xưa, eo biển Vũng Tàu đă đón rất nhiều tàu thuyền vào neo đậu, tránh gió băo. Đến bây giờ, cứ mỗi lần biển động, ngư dân xă B́nh Châu cũng đưa tàu thuyền vào đây lưu trú.
Sau khi phát hiện thêm chiếc tàu cổ thứ 2 (ngày 16/8), chiều 19/8, chúng tôi t́m đến nhà ông Trương Đ., người được mệnh danh là “vua cổ vật” ở xă B́nh Châu. Căn nhà cấp 4 trưng bày đầy chén, đĩa, lọ hoa và những đồ gốm sứ do ông Đ. sưu tập được trong cả chục năm nhặt nhạnh ở biển. Ông khẳng định những cổ vật này do chính ông sưu tầm chứ không phải lấy từ con tàu cổ vừa rồi.
Sau đó, ông Đ. đưa chúng tôi xem một chiếc đĩa có đường kính 25 cm, tráng men xanh, in h́nh hoa lá bên trong và cho biết đây là đồ gốm Chu Đậu, khoảng cuối thế kỷ XIV. “Tôi t́m thấy nó cách đây gần 10 năm, trong 1 lần lặn biển. Đồ gốm sứ kiểu này, rất nhiều người dân làng chài ở các xă Châu Tân, Châu Me, An Hải của huyện Lư Sơn… có được nhiều mảnh vỡ, ai may mắn th́ sở hữu nguyên vẹn” – ông Đ. cho biết.
Theo ông Đ., dấu tích về những con tàu cổ bị đắm ở eo biển Vũng Tàu rất nhiều v́ người dân phát hiện những mảnh vỡ cổ vật tại nhiều địa điểm khác nhau và loại gốm, hoa văn cũng khác.
“Nếu tính từ trước tới nay, đây là con tàu thứ 6 được phát hiện. Năm 1990, chính tôi là người phát hiện ra những mảnh gốm sứ bị vỡ từ con tàu Châu Tân (cách con tàu vừa được phát hiện khoảng 1 km). Sau đó, bà con làng chài đổ xô khai thác cổ vật bên trong nhưng phần lớn bị bể. Năm 1999, cách tàu Châu Tân không xa, người dân tiếp tục phát hiện gốm sứ từ một con tàu khác và tổ chức trục vớt, gọi đây là tàu Châu Tân 2. Đến năm 2000, con tàu thứ 3 được t́m thấy ở Ghềnh Ráng (thuộc xóm Gành Cả bây giờ, cách con tàu mới được phát hiện khoảng 1,5 km). Hiện vật được t́m thấy trong con tàu gồm nhiều đồ gia dụng bằng đất nung, gốm…” - ông Đ. nói.
Trong khi cuộc tṛ chuyện của chúng tôi với ông Đ. hôm 19/8 chưa dứt, khu vực bờ biển thôn Châu Thuận Biển lại dậy sóng bởi người dân phát hiện thêm một xác tàu cổ khác. “Nhiều người dân ở đây đă biết con tàu này khoảng 3-4 năm trước. Hồi đó, v́ thấy cổ vật bị bể nhiều lại có niên đại muộn (khoảng thế kỷ 18) nên không ai khai thác… C̣n nhiều con tàu khác nằm dưới lớp cát của bờ biển ở thôn này” – ông Đ. quả quyết.
Theo TS Đoàn Ngọc Khôi, Phó Giám đốc Bảo tàng Quảng Ngăi, ngoài những con tàu người dân t́m thấy, vào năm 1999, ngành khảo cổ của tỉnh đă khai quật tại bờ biển thôn Châu Thuận Biển 1 con tàu khác có nhiều đồ gốm sứ ở thế kỷ XVII.


Nằm trên con đường gốm sứ
Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi nhận định từ việc t́m thấy nhiều con tàu liên tiếp, có thể khẳng định vùng biển Châu Thuận ngày xưa là nơi neo trú tàu thuyền mỗi khi gặp gió băo. ”Hàng trăm năm trước, trên con đường thông thương dọc theo bờ biển miền Trung, những con tàu của các thương gia phương Bắc hành tŕnh trên biển Đông, mỗi khi gặp băo th́ thường ghé vào eo biển Vũng Tàu ở đây để neo đậu, mua bán, tiếp tế lương thực… rồi tiếp tục hành tŕnh về phương Nam. Điều này chứng minh eo biển Vũng Tàu ngày xưa là một điểm trung chuyển trên con đường gốm sứ, tơ lụa. Thời đó, chỉ đi lại bằng thuyền buồm nên khi gặp thời tiết xấu, các con tàu phải vào nơi khuất để gió tránh băo rồi xảy ra cháy, ch́m tàu… Điều này cũng lư giải v́ sao mỗi con tàu t́m thấy thường bị cháy. Một khả năng khác cũng dẫn đến cháy tàu là bị cướp biển tấn công hoặc cư dân bản địa đốt…” – TS Khôi nhận định.
Theo TS Nguyễn Việt, Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á, Quảng Ngăi nằm trên “con đường gốm sứ” từ phương Đông sang phương Tây. “Con đường gốm sứ” dựa trên cơ sở phát hiện 5 tàu cổ chở gốm sứ ở các vùng biển Việt Nam được khai quật trước đó. Cụ thể, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam đă khai quật tàu đắm ở Ḥn Cau (Bà Rịa – Vũng Tàu) vào năm 1990, Ḥn Dầm (Kiên Giang) vào năm 1991, Cù Lao Chàm (Quảng Nam, vừa mới hoàn thành năm 2012), Cà Mau và B́nh Thuận (2001). Các con tàu này chở gốm sứ từ thế kỷ XIII-XVIII và có nhiều nguồn gốc khác nhau. “Với việc phát hiện ra hàng loạt con tàu cổ bị đắm chứng tỏ Quảng Ngăi cũng nằm trên “con đường gốm sứ” ngày xưa và là một điểm tiếp tế lương thực, nước uống của các tàu thuyền” – ông Việt đánh giá.
Dùng thợ lặn khai quật tàu cổ
Sau khi 2 con tàu cổ vật được người dân liên tiếp t́m thấy (ngày 16 và 19/8), ngày 22/8, ông Nguyễn Đăng Vũ, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngăi, cho biết do phải khai quật 2 con tàu này trước mùa mưa băo nên không thực hiện bằng h́nh thức dựng kè chắn sóng xung quanh rồi hút cạn nước như đă làm với con tàu vừa được khai quật hồi tháng 6. “Chúng tôi sử dụng thợ lặn để khai quật, lấy cổ vật trong tàu bị đắm v́ ít tốn kinh phí hơn. Dự kiến, việc khai quật sẽ được thực hiện vào tháng 9 tới” - ông Vũ nói.
(BNLĐ)