vuitoichat
08-24-2013, 18:36
Xung quanh vấn đề, có nên hay không nên có đa đảng gây ra nhiều tranh luận trên các diễn đàn và blog trong suốt mấy tuần vừa qua. Sau đây là một bài hỏi đáp về đa đảng ở trong nước sẽ có sự ảnh hưởng như thế nào?
1) Việt Nam "không cần đa đảng" (?)
Đây là luận điểm thường được các quan điểm chống đa đảng đặt ra. Tuy nhiên nên xác định "Việt Nam" ở đây là ai?
Nếu "Việt Nam" được hiểu là "chính quyền VN" th́ là điều dễ hiểu v́ "chính quyền VN" được hiểu là ĐCSVN (do "đảng lănh đạo nhà nước và xă hội"). Điều này giống như APPLE không bao giờ muốn có Samsung tồn tại để cạnh tranh với họ vậy.
Nếu "Việt Nam" được hiểu là "nhân dân Việt Nam" th́ phải thực hiện một cuộc trưng cầu dân ư hoặc điều tra xă hội học có điều kiện kèm theo như: những ư kiến, quan điểm ủng hộ hoặc bác bỏ đa đảng hay độc đảng phải được tuyên truyền một cách b́nh đẳng, bất thiên vị trên các phương tiện truyền thông có thể tiếp cận một cách dễ dàng; có quan sát viên, tổ chức quốc tế giám sát một cuộc trưng cầu dân ư như vậy để quyết định liệu "dân VN có chấp nhận đa đảng hay độc đảng".
2) Đa đảng "sẽ đổ máu, loạn lạc, đánh nhau" (?)
Truyền thông do chính quyền VN kiểm soát thường đưa tin các vụ đảng phái tranh chấp quyền lực ở Thái Lan hoặc mới đây là Ai Cập để cho thấy "sự nguy hại, bất an bao trùm" là hậu quả của đa đảng.
Tuy nhiên thế giới đến năm 2013 chỉ c̣n lại 7 quốc gia theo chế độ độc đảng cầm quyền. Hơn 160 quốc gia c̣n lại theo thể chế đa đảng. Nếu mệnh đề "đa đảng tất loạn" là đúng, có nghĩa là đa số các quốc gia đa đảng trên thế giới phải đang rên xiết trong bao loạn chính trị. Tuy nhiên điều đó chỉ đúng với một vài quốc gia đa đảng trong bối cảnh chính trị đặc thù của nước đó.
Việc Miến Điện sau nhiều chục năm bị cai trị dưới chính quyền độc tài quân sự, nay đă chuyển tiếp sang chế độ dân chủ bằng cách cho đảng đối lập công khai hoạt động, tranh cử mà không có một tiếng súng hay giọt máu nào đổ thêm. Điều này chứng tỏ khả năng chuyển tiếp chính trị từ độc tài, độc đảng sang dân chủ mà không có giai đoạn loạn lạc là hoàn toàn có thể.
3) Đa đảng "nhưng vẫn nghèo" (?)
Điều này là có thật. Một vài ư kiến chỉ trích và không chấp nhận đa đảng cho rằng họ có thể kể ra cả chục nước tuy đa đảng nhưng vẫn tham nhũng và nghèo nàn.
Đa đảng không phài là điều kiện "đủ" để một quốc gia trở nên giàu có, nó chỉ là điều kiện "cần" mà thôi.
4) Đa đảng sẽ "phụ thuộc vào nước ngoài" (?)
Đây là điều mà quan điểm chống đa đảng thường đặt ra. Họ cho rằng nếu một chính đảng mà bị chi phối bởi nước ngoài thắng cử th́ khả năng VN bị lệ thuộc nước ngoài (như TQ chẳng hạn) là rất cao.
Tuy nhiên, luật pháp của nhiều nước có kinh nghiệm đa đảng lâu đời như Hàn Quốc, Nhật Bản có thể tránh được. Luật của các nước này cấm tất cả chính trị gia nhận nguồn tiền có nguồn gốc từ nước ngoài để vận động tranh cử.
Cựu Bộ trưởng ngoại giao Seiji Maehara của Nhật đă phải từ chức v́ bị phát giác nhận 600 USD từ một phụ nữ Hàn Quốc cho chương tŕnh tranh cử của ông này, điều mà luật Nhật Bản cấm các chính trị gia không được làm.
Điều này hạn chế khả nặng "phụ thuộc nước ngoài" nếu có của đa đảng.
5) Làm sao đa đảng mà vẫn yên b́nh (?)
Là nhờ vào luật pháp và tam-quyền-phân-lập.
Nhờ có luật pháp, một chính đảng có thể sẽ bị giải tán nếu: hạ nhục đối lập, dùng tṛ bẩn trong tranh cử, gian lận bầu cử,...
Và nhờ có hệ thống ṭa án độc lập với hành pháp và lập pháp, quyền xét xử không bị chi phối bởi một đảng muốn dùng ṭa án làm công cụ để triệt hạ đối thủ chính trị của ḿnh.
6) Tại sao thể chế đa đảng "giải quyết tốt" các vấn đề hơn là độc đảng?
Apple có lẽ sẽ không bao giờ cho ra các sản phẩm mới, tốt, rẻ hơn nếu họ là nhà sản xuất có quyền độc quyền bán điện thoại trên thế giới mà không bị canh tranh.
Một chính đảng được mặc nhiên cầm quyền vĩnh viễn mà không phải qua tranh cử với đảng khác sẽ không (hoặc rất chậm) cải tổ nếu không có đối lập chính trị.
Một chế độ đa đảng, nơi mà đảng nào làm tốt sẽ được tiếp tục duy tŕ quyền lực, hoặc không sẽ bị thay thể. Đây là động lực tốt để cải tổ, chống tham nhũng, chống quan liêu, tiêu cực.
7) Độc tài vẫn có thể giàu có (?)
Điều này là có thật nhưng hiếm thấy và phải có điều kiện đi kèm.
Hàn Quốc từng là nước nghèo nhất thế giới sau chiến tranh Triều Tiên, tuy nhiên trong ṿng 20 năm sau đó, Hàn Quốc trở thành cường quốc kinh tế mà thành quả được cho là "công" của Park Chung Hee - vị tổng thống khét tiếng độc tài và đàn áp đối lập lúc bấy giờ. Singapore dưới thời Lư Quang Diệu và Lư Hiển Long cũng bị chỉ trích là độc tài nhưng vẫn cho kết quả giàu có.
Tuy nhiên, không thể so b́ độc tài kiểu Park Chung Hee và Lư Quang Diệu với độc tài độc đảng kiểu XHCN như Việt Nam hay Trung Quốc. V́ so sánh cho thấy độc tài là cách mà họ duy tŕ chính sách đúng đắn để đưa đất nước phát triển có định hướng và nhanh chóng, thời kỳ độc tại của hai tổng thống kể trên, tham nhũng bị coi là tội cực kỳ nặng nề như phản quốc.
8) Mô h́nh chính trị đa đảng kiểu Mỹ có phải là "dân chủ nhất" (?)
Mỹ là nước có nền dân chủ lâu đời kể từ khi lập quốc. Tư tưởng bảo vệ quyền con người, dân chủ là giá trị cốt lơi của bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ song vẫn c̣n nhiều đánh giá trái ngược về nền chính trị lưỡng đảng tham chính tại Mỹ có phải là "dân chủ nhất hay không".
Bảng xếp hạng về chỉ số dân chủ (Democracy index 2012) với những tiêu chí định lượng để xếp hạng các nước trên thế giới theo thang từ "dân chủ nhất" cho tới "độc tài nhất" của Tạp chí Economist theo đó xếp Mỹ 21 trên tổng 167 nước được đánh giá.
Thứ hạng của Mỹ thua Hàn Quốc (xếp thứ 20/167 nước).
Việt Nam xếp thứ 144/167 nước về mức độ dân chủ.
9) Liệu copy mô h́nh đa đảng nước ngoài vào VN hiện nay sẽ phù hợp (?)
Một mô h́nh chính trị có thể thích hợp ở quốc gia này nhưng không thành công ở quốc gia khác.
Mô h́nh chủ nghĩa cộng sản ở Liên Xô chủ trương đấu tranh giai cấp, công hữu tư liệu sản xuất, nền kinh tế tập trung bao cấp đă thất bại khi được "nhập khẩu" nguyên xi vào VN trong lần thử nghiệm từ 1976 đến 1986 tại VN. Sau đó các nhà lư luận Marx - Lenin đă buộc phải "Mở Cửa" để cứu văn t́nh thế bằng cách cho phép kinh tế nhiều thành phần, mở cửa giao thương với "các nước tư bản", đảng viên được làm kinh tế tư nhân, được thuê mướn nhân công (điều mà vốn từ trước bị coi là bóc lột giá trị thặng dư)....
Việc thử nghiệm một mô h́nh chính trị đa đảng tại VN cần được nghiên cứu nghiêm túc bởi những người thực tâp muốn cải cách và khước từ chế độ độc đảng vốn đă bộc lộ nhiều khuyết điểm.
Nguồn: FB Nhatkyyeunuoc
1) Việt Nam "không cần đa đảng" (?)
Đây là luận điểm thường được các quan điểm chống đa đảng đặt ra. Tuy nhiên nên xác định "Việt Nam" ở đây là ai?
Nếu "Việt Nam" được hiểu là "chính quyền VN" th́ là điều dễ hiểu v́ "chính quyền VN" được hiểu là ĐCSVN (do "đảng lănh đạo nhà nước và xă hội"). Điều này giống như APPLE không bao giờ muốn có Samsung tồn tại để cạnh tranh với họ vậy.
Nếu "Việt Nam" được hiểu là "nhân dân Việt Nam" th́ phải thực hiện một cuộc trưng cầu dân ư hoặc điều tra xă hội học có điều kiện kèm theo như: những ư kiến, quan điểm ủng hộ hoặc bác bỏ đa đảng hay độc đảng phải được tuyên truyền một cách b́nh đẳng, bất thiên vị trên các phương tiện truyền thông có thể tiếp cận một cách dễ dàng; có quan sát viên, tổ chức quốc tế giám sát một cuộc trưng cầu dân ư như vậy để quyết định liệu "dân VN có chấp nhận đa đảng hay độc đảng".
2) Đa đảng "sẽ đổ máu, loạn lạc, đánh nhau" (?)
Truyền thông do chính quyền VN kiểm soát thường đưa tin các vụ đảng phái tranh chấp quyền lực ở Thái Lan hoặc mới đây là Ai Cập để cho thấy "sự nguy hại, bất an bao trùm" là hậu quả của đa đảng.
Tuy nhiên thế giới đến năm 2013 chỉ c̣n lại 7 quốc gia theo chế độ độc đảng cầm quyền. Hơn 160 quốc gia c̣n lại theo thể chế đa đảng. Nếu mệnh đề "đa đảng tất loạn" là đúng, có nghĩa là đa số các quốc gia đa đảng trên thế giới phải đang rên xiết trong bao loạn chính trị. Tuy nhiên điều đó chỉ đúng với một vài quốc gia đa đảng trong bối cảnh chính trị đặc thù của nước đó.
Việc Miến Điện sau nhiều chục năm bị cai trị dưới chính quyền độc tài quân sự, nay đă chuyển tiếp sang chế độ dân chủ bằng cách cho đảng đối lập công khai hoạt động, tranh cử mà không có một tiếng súng hay giọt máu nào đổ thêm. Điều này chứng tỏ khả năng chuyển tiếp chính trị từ độc tài, độc đảng sang dân chủ mà không có giai đoạn loạn lạc là hoàn toàn có thể.
3) Đa đảng "nhưng vẫn nghèo" (?)
Điều này là có thật. Một vài ư kiến chỉ trích và không chấp nhận đa đảng cho rằng họ có thể kể ra cả chục nước tuy đa đảng nhưng vẫn tham nhũng và nghèo nàn.
Đa đảng không phài là điều kiện "đủ" để một quốc gia trở nên giàu có, nó chỉ là điều kiện "cần" mà thôi.
4) Đa đảng sẽ "phụ thuộc vào nước ngoài" (?)
Đây là điều mà quan điểm chống đa đảng thường đặt ra. Họ cho rằng nếu một chính đảng mà bị chi phối bởi nước ngoài thắng cử th́ khả năng VN bị lệ thuộc nước ngoài (như TQ chẳng hạn) là rất cao.
Tuy nhiên, luật pháp của nhiều nước có kinh nghiệm đa đảng lâu đời như Hàn Quốc, Nhật Bản có thể tránh được. Luật của các nước này cấm tất cả chính trị gia nhận nguồn tiền có nguồn gốc từ nước ngoài để vận động tranh cử.
Cựu Bộ trưởng ngoại giao Seiji Maehara của Nhật đă phải từ chức v́ bị phát giác nhận 600 USD từ một phụ nữ Hàn Quốc cho chương tŕnh tranh cử của ông này, điều mà luật Nhật Bản cấm các chính trị gia không được làm.
Điều này hạn chế khả nặng "phụ thuộc nước ngoài" nếu có của đa đảng.
5) Làm sao đa đảng mà vẫn yên b́nh (?)
Là nhờ vào luật pháp và tam-quyền-phân-lập.
Nhờ có luật pháp, một chính đảng có thể sẽ bị giải tán nếu: hạ nhục đối lập, dùng tṛ bẩn trong tranh cử, gian lận bầu cử,...
Và nhờ có hệ thống ṭa án độc lập với hành pháp và lập pháp, quyền xét xử không bị chi phối bởi một đảng muốn dùng ṭa án làm công cụ để triệt hạ đối thủ chính trị của ḿnh.
6) Tại sao thể chế đa đảng "giải quyết tốt" các vấn đề hơn là độc đảng?
Apple có lẽ sẽ không bao giờ cho ra các sản phẩm mới, tốt, rẻ hơn nếu họ là nhà sản xuất có quyền độc quyền bán điện thoại trên thế giới mà không bị canh tranh.
Một chính đảng được mặc nhiên cầm quyền vĩnh viễn mà không phải qua tranh cử với đảng khác sẽ không (hoặc rất chậm) cải tổ nếu không có đối lập chính trị.
Một chế độ đa đảng, nơi mà đảng nào làm tốt sẽ được tiếp tục duy tŕ quyền lực, hoặc không sẽ bị thay thể. Đây là động lực tốt để cải tổ, chống tham nhũng, chống quan liêu, tiêu cực.
7) Độc tài vẫn có thể giàu có (?)
Điều này là có thật nhưng hiếm thấy và phải có điều kiện đi kèm.
Hàn Quốc từng là nước nghèo nhất thế giới sau chiến tranh Triều Tiên, tuy nhiên trong ṿng 20 năm sau đó, Hàn Quốc trở thành cường quốc kinh tế mà thành quả được cho là "công" của Park Chung Hee - vị tổng thống khét tiếng độc tài và đàn áp đối lập lúc bấy giờ. Singapore dưới thời Lư Quang Diệu và Lư Hiển Long cũng bị chỉ trích là độc tài nhưng vẫn cho kết quả giàu có.
Tuy nhiên, không thể so b́ độc tài kiểu Park Chung Hee và Lư Quang Diệu với độc tài độc đảng kiểu XHCN như Việt Nam hay Trung Quốc. V́ so sánh cho thấy độc tài là cách mà họ duy tŕ chính sách đúng đắn để đưa đất nước phát triển có định hướng và nhanh chóng, thời kỳ độc tại của hai tổng thống kể trên, tham nhũng bị coi là tội cực kỳ nặng nề như phản quốc.
8) Mô h́nh chính trị đa đảng kiểu Mỹ có phải là "dân chủ nhất" (?)
Mỹ là nước có nền dân chủ lâu đời kể từ khi lập quốc. Tư tưởng bảo vệ quyền con người, dân chủ là giá trị cốt lơi của bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ song vẫn c̣n nhiều đánh giá trái ngược về nền chính trị lưỡng đảng tham chính tại Mỹ có phải là "dân chủ nhất hay không".
Bảng xếp hạng về chỉ số dân chủ (Democracy index 2012) với những tiêu chí định lượng để xếp hạng các nước trên thế giới theo thang từ "dân chủ nhất" cho tới "độc tài nhất" của Tạp chí Economist theo đó xếp Mỹ 21 trên tổng 167 nước được đánh giá.
Thứ hạng của Mỹ thua Hàn Quốc (xếp thứ 20/167 nước).
Việt Nam xếp thứ 144/167 nước về mức độ dân chủ.
9) Liệu copy mô h́nh đa đảng nước ngoài vào VN hiện nay sẽ phù hợp (?)
Một mô h́nh chính trị có thể thích hợp ở quốc gia này nhưng không thành công ở quốc gia khác.
Mô h́nh chủ nghĩa cộng sản ở Liên Xô chủ trương đấu tranh giai cấp, công hữu tư liệu sản xuất, nền kinh tế tập trung bao cấp đă thất bại khi được "nhập khẩu" nguyên xi vào VN trong lần thử nghiệm từ 1976 đến 1986 tại VN. Sau đó các nhà lư luận Marx - Lenin đă buộc phải "Mở Cửa" để cứu văn t́nh thế bằng cách cho phép kinh tế nhiều thành phần, mở cửa giao thương với "các nước tư bản", đảng viên được làm kinh tế tư nhân, được thuê mướn nhân công (điều mà vốn từ trước bị coi là bóc lột giá trị thặng dư)....
Việc thử nghiệm một mô h́nh chính trị đa đảng tại VN cần được nghiên cứu nghiêm túc bởi những người thực tâp muốn cải cách và khước từ chế độ độc đảng vốn đă bộc lộ nhiều khuyết điểm.
Nguồn: FB Nhatkyyeunuoc