Romano
09-05-2013, 20:28
Trong căn pḥng nhỏ, nơi đang làm việc tại một khách sạn ở Hà Nội, ông Phạm Hồng Sâm kể cho chúng tôi nghe về những ngày khổ luyện cùng Hải đội tàu ngầm 182. Ánh mắt ông Phạm Hồng Sâm - người lính tàu ngầm năm xưa - chợt lóe niềm vui khi nhớ về những đồng đội cũ, những cuộc bơi, chạy đường dài, thi thố sức mạnh ở doanh trại huấn luyện. Đôi khi người đàn ông tuổi đă gần ngũ tuần vươn cánh tay cơ bắp cuồn cuộn rắn chắc đu vào thành ghế làm động tác như đang ở trong một cuộc thi kéo xà đơn, xà kép của đơn vị.
Áp lực nước ở độ sâu 70m
Ông Sâm nhớ, ngày đi khám tuyển, cán bộ giám khảo yêu cầu ông ngồi lên một chiếc ghế quay tít, khóa chặt tay chân. Ngồi lên chiếc ghế này, có người to khỏe nhưng mới quay vài ṿng đă nôn thốc, nôn tháo. Nhiều người, khi cán bộ kiểm tra vừa dừng ghế, tháo dây ra th́ lập tức đổ ập xuống sàn không đứng dậy nổi.
Người đạt yêu cầu phải ngồi trên ghế quay ít nhất 10 phút. Chiếc ghế quay tít mù, đảo chiều liên tục. Lúc đó, ông Sâm chẳng c̣n nh́n thấy ǵ, chỉ nghe tiếng vù vù bên tai. Rỗi bỗng nhiên ghế khựng lại. Người ta bảo ông tháo dây khóa tay nơi thành ghế và tự đứng dậy.
Theo mệnh lệnh, ông bước về phía trước. Họ hỏi ông một số câu. Có nh́n thấy ǵ phía trước không? - Có. Đây là chữ ǵ? - Chữ "tàu ngầm". Đồng chí tên là ǵ? - Người lính trẻ đáp dơng dạc: Phạm Hồng Sâm. Cấp bậc? - Thượng sĩ... Lúc này ông biết, ḿnh đă vượt qua môn thi.
Ông được dẫn vào một pḥng kín tṛn như cái thùng phuy vỏ dày. Ông đứng trong, ở ngoài người ta ghé mắt theo dơi qua một tấm kính. Ông cảm thấy không khí trong thùng bỗng nhiên ùa vào, đặc lại. Một chốc, khí trong b́nh càng đặc dần, đặc dần rồi quánh lại.
Lính tàu ngầm phải xuống sâu dưới nước, áp suất lớn. Ngày đó, Việt Nam chỉ mới có duy nhất một chiếc máy thử áp suất loại này. Khí sẽ được bơm vào tương đương ấp suất nước ở độ sâu 70m. Ai không chịu nổi có thể bấm nút xin ra ngoài. Có người quyết tâm gia nhập đội tàu ngầm, cố chịu đựng quá sức, đến khi ra ngoài chảy cả máu tai. Nghĩ đến đó, viên lính trẻ hơi rúng động.
Rồi viên thượng sĩ thấy cơ thể ḿnh bỗng nhiên mất trọng lượng. Ông cố thở đều. Lúc này không khí như biến thành chất lỏng. Thay v́ hít thở như b́nh thường, anh lại uống từng ḍng không khí vào cổ họng, không khác nào uống nước. Ở ngoài, người ta vẫn nh́n theo, ḍ xét từng của chỉ của chàng tân binh. Van bỗng được mở, khí thoát ra dần và trở lại như cũ. Ông thấy người ḿnh hơi lâng lâng, nhưng vẫn đủ tỉnh táo. Viên sĩ quan kiểm tra sức khỏe nh́n ông cười, vỗ vai.
Thượng sĩ Phạm Hồng Sâm chính thức gia nhập Hải đội tàu ngầm từ ngày đó.
Khổ luyện
Tháng 8/1982, Đơn vị khung tàu ngầm đầu tiên mang tên Đoàn 682, trực thuộc Bộ Tham mưu Hải quân chuyển vị trí đóng quân về Hải Pḥng để huấn luyện. Đây là doanh trại của Đoàn 681 Đặc công Hải quân. Họ vẫn quen gọi đó là đặc công nước.
Lính tàu ngầm về đây phải tập luyện theo chế độ như đặc công nước. Đặc công nước vốn được coi là lực lượng cực kỳ tinh nhuệ. Chương tŕnh huấn luyện thể lực rất nặng. Hàng ngày, họ phải tập đủ các môn bơi lội, chạy, nhảy, luyện vơ nghệ với cường độ cao. Những cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên diễn ra. Đội vừa tiếp tục tuyển thêm quân, vừa có những người sau một thời gian tập luyện không chịu đựng nổi bị loại. Ông Sâm nhớ có lần đội của ông tập đánh mục tiêu, bơi ra ḥn đảo cách xa gần 20km. Đă vậy không được bơi nổi. Đặc công nước nổi tiếng với chiêu ngậm ống thông hơi vào miệng, bơi ngửa cách mặt nước 15cm. Cứ 3 người một tốp. Để đi hết chặng đường, họ bắt đầu từ sáng sớm nhưng măi tận chiều mới tới nơi.
Một trong những môn tập luyện đặc trưng của lính hải quân là “đứng cầu sóng”. Một tấm ván dài gần 2m được buộc dây ở 2 đầu rồi treo lên cao. Người lính phải đứng trên tấm ván, tay không được vịn vào bất kỳ thứ ǵ và bắt đầu nhún để tấm ván đung đưa. Cứ thế tấm ván đung đưa qua lại, cao dần. Ông Sâm nhớ hồi đầu mới bước lên, ván chỉ đung đưa hai lượt là ông bị bắn ra ngoài.
Người đứng cầu sóng giống như diễn viên xiếc. Nhún cho ván cao sang bên trái, người lại cố chạy lên phía đó như leo dốc. Rồi ván hạ xuống lắc sang bên phải, người lại quay đầu chạy theo. Cứ thế, lâu dần rồi quen.
Ông Sâm vẫn nể một đồng đội quê ở Nghệ An. Người này có thể nói là có sức khỏe vô địch môn “đu quay”. Vẫn là chiếc đu b́nh thường. Người ta chôn 2 cọc cao khoảng 5 - 6m. Chiếc đu treo ở giữa. Lính tàu ngầm không tập đu nhún lên nhún xuống. Họ phải nhún mạnh, rồi lấy hết sức hất chiếc đu quay thành ṿng tṛn. Trụ của chiếc đu cũng không nằm cố định, có thể đảo chiều liên tục. Anh ta có thể lộn hàng trăm ṿng trên chiếc đu quay mà không hề hấn ǵ.
Điều xa lạ
Đứng trong hàng ngũ của lính tàu ngầm quả là một vinh dự ít người có được. Từ nhỏ, ông Sâm vẫn luôn ngưỡng mộ trước h́nh ảnh người lính hải quân mặc chiếc áo cổ vuông màu xanh nước biển mỗi khi họ diễu hành trên đường phố Hà Nội. Ông đă từng ước ao có một ngày ḿnh được khoác lên ḿnh bộ quần áo đó.
Bây giờ bỗng ước mơ trở thành sự thật. Đă vậy, chàng tân binh Phạm Hồng Sâm đang là lính tàu ngầm - một bộ phận đặc biệt trong binh chủng hải quân. Những lần về thăm nhà, ông không khỏi cảm thấy đôi chút tự hào.
Tuy vậy, viên Thượng sĩ vẫn khá mơ hồ. Khái niệm về lính tàu ngầm từ trước đến lúc đó vẫn quá xa lạ với người Việt. Dù đă có 2 năm trời tập luyện, Hải đội đă thành lập, đă được người ta gọi là lính tàu ngầm. Nhưng ông vẫn không biết ḿnh có thực sự trở thành lính tàu ngầm hay không.
Ngày ông cùng đồng đội lên máy bay sang Liên Xô du học, gia đ́nh, anh chị em kéo nhau ra tiễn. Họ chỉ biết duy nhất một điều, con em ḿnh là lính tàu ngầm. Nhưng họ vẫn không hiểu lính tàu ngầm là như thế nào. Những lần nói chuyện, đôi khi chúng tôi gọi ông Sâm và những người lính tàu ngầm là “phi thường”. Nhưng ông xua tay và chỉ thừa nhận, ḿnh hơn nhiều người khác v́ có thể do cơ địa, tiền đ́nh bẩm sinh của mỗi người sinh ra có khả năng chịu tác động môi trường không giống nhau. Một phần là do tập luyện lâu dần thành quen.
Ông Sâm vẫn tự hào ḿnh là người kéo đu xà đơn thuộc hạng khỏe nhất đội. Trong một cuộc thử sức, ông đă lên xuống một trăm mấy chục lượt. Nhưng ông biết, đă là lính tàu ngầm, chẳng có ai mà không phải rèn luyện sức khỏe dẻo dai.
Hải đội tàu ngầm vẫn tập luyện miệt mài. Từ tháng 8/1982 đến giữa năm 1984, đội của họ đă di chuyển qua nhiều căn cứ đóng quân để huấn luyện, từ Hải Pḥng đến Quảng Ninh.
Tháng 6/1984, Tư lệnh Hải quân chính thức kư quyết định thành lập Hải đội tàu ngầm đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam với phiên hiệu Hải đội 182. Rồi một tháng sau đó, Thượng sĩ Phạm Hồng Sâm cùng đồng đội lên đường đi Liên Xô.
Sang đến Liên Xô, họ vẫn phải duy tŕ chế độ tập luyện như ở trong nước mặc dù khí hậu bên đó rất lạnh. Ngoài những bài huấn luyện thể lực, họ bắt đầu bước vào học kỹ thuật tàu ngầm.
Ông Sâm và Hải đội tàu ngầm đă có 2 năm trời huấn luyện tại Trung tâm Huấn luyện tàu ngầm ở Riga thuộc nước Cộng ḥa Latvia. Đó là quăng thời gian ông và đồng đội có những chuyến đi dài ở độ sâu hàng trăm mét dưới mặt biển Baltic trong cỗ “quan tài sắt”.
Rèn luyện thể lực mới chỉ là một trong những khả năng cơ bản để có thể xuống nước trong con tàu ngầm ở độ sâu hàng trăm mét. Kỳ thực những ǵ đang chờ đợi họ dưới ḷng đại dương? Họ sẽ phải làm ǵ trong con tàu ngầm bí ẩn? Đó là điều mà sau 2 năm gia nhập Hải đội tàu ngầm, họ chưa hề biết.
tm
Áp lực nước ở độ sâu 70m
Ông Sâm nhớ, ngày đi khám tuyển, cán bộ giám khảo yêu cầu ông ngồi lên một chiếc ghế quay tít, khóa chặt tay chân. Ngồi lên chiếc ghế này, có người to khỏe nhưng mới quay vài ṿng đă nôn thốc, nôn tháo. Nhiều người, khi cán bộ kiểm tra vừa dừng ghế, tháo dây ra th́ lập tức đổ ập xuống sàn không đứng dậy nổi.
Người đạt yêu cầu phải ngồi trên ghế quay ít nhất 10 phút. Chiếc ghế quay tít mù, đảo chiều liên tục. Lúc đó, ông Sâm chẳng c̣n nh́n thấy ǵ, chỉ nghe tiếng vù vù bên tai. Rỗi bỗng nhiên ghế khựng lại. Người ta bảo ông tháo dây khóa tay nơi thành ghế và tự đứng dậy.
Theo mệnh lệnh, ông bước về phía trước. Họ hỏi ông một số câu. Có nh́n thấy ǵ phía trước không? - Có. Đây là chữ ǵ? - Chữ "tàu ngầm". Đồng chí tên là ǵ? - Người lính trẻ đáp dơng dạc: Phạm Hồng Sâm. Cấp bậc? - Thượng sĩ... Lúc này ông biết, ḿnh đă vượt qua môn thi.
Ông được dẫn vào một pḥng kín tṛn như cái thùng phuy vỏ dày. Ông đứng trong, ở ngoài người ta ghé mắt theo dơi qua một tấm kính. Ông cảm thấy không khí trong thùng bỗng nhiên ùa vào, đặc lại. Một chốc, khí trong b́nh càng đặc dần, đặc dần rồi quánh lại.
Lính tàu ngầm phải xuống sâu dưới nước, áp suất lớn. Ngày đó, Việt Nam chỉ mới có duy nhất một chiếc máy thử áp suất loại này. Khí sẽ được bơm vào tương đương ấp suất nước ở độ sâu 70m. Ai không chịu nổi có thể bấm nút xin ra ngoài. Có người quyết tâm gia nhập đội tàu ngầm, cố chịu đựng quá sức, đến khi ra ngoài chảy cả máu tai. Nghĩ đến đó, viên lính trẻ hơi rúng động.
Rồi viên thượng sĩ thấy cơ thể ḿnh bỗng nhiên mất trọng lượng. Ông cố thở đều. Lúc này không khí như biến thành chất lỏng. Thay v́ hít thở như b́nh thường, anh lại uống từng ḍng không khí vào cổ họng, không khác nào uống nước. Ở ngoài, người ta vẫn nh́n theo, ḍ xét từng của chỉ của chàng tân binh. Van bỗng được mở, khí thoát ra dần và trở lại như cũ. Ông thấy người ḿnh hơi lâng lâng, nhưng vẫn đủ tỉnh táo. Viên sĩ quan kiểm tra sức khỏe nh́n ông cười, vỗ vai.
Thượng sĩ Phạm Hồng Sâm chính thức gia nhập Hải đội tàu ngầm từ ngày đó.
Khổ luyện
Tháng 8/1982, Đơn vị khung tàu ngầm đầu tiên mang tên Đoàn 682, trực thuộc Bộ Tham mưu Hải quân chuyển vị trí đóng quân về Hải Pḥng để huấn luyện. Đây là doanh trại của Đoàn 681 Đặc công Hải quân. Họ vẫn quen gọi đó là đặc công nước.
Lính tàu ngầm về đây phải tập luyện theo chế độ như đặc công nước. Đặc công nước vốn được coi là lực lượng cực kỳ tinh nhuệ. Chương tŕnh huấn luyện thể lực rất nặng. Hàng ngày, họ phải tập đủ các môn bơi lội, chạy, nhảy, luyện vơ nghệ với cường độ cao. Những cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên diễn ra. Đội vừa tiếp tục tuyển thêm quân, vừa có những người sau một thời gian tập luyện không chịu đựng nổi bị loại. Ông Sâm nhớ có lần đội của ông tập đánh mục tiêu, bơi ra ḥn đảo cách xa gần 20km. Đă vậy không được bơi nổi. Đặc công nước nổi tiếng với chiêu ngậm ống thông hơi vào miệng, bơi ngửa cách mặt nước 15cm. Cứ 3 người một tốp. Để đi hết chặng đường, họ bắt đầu từ sáng sớm nhưng măi tận chiều mới tới nơi.
Một trong những môn tập luyện đặc trưng của lính hải quân là “đứng cầu sóng”. Một tấm ván dài gần 2m được buộc dây ở 2 đầu rồi treo lên cao. Người lính phải đứng trên tấm ván, tay không được vịn vào bất kỳ thứ ǵ và bắt đầu nhún để tấm ván đung đưa. Cứ thế tấm ván đung đưa qua lại, cao dần. Ông Sâm nhớ hồi đầu mới bước lên, ván chỉ đung đưa hai lượt là ông bị bắn ra ngoài.
Người đứng cầu sóng giống như diễn viên xiếc. Nhún cho ván cao sang bên trái, người lại cố chạy lên phía đó như leo dốc. Rồi ván hạ xuống lắc sang bên phải, người lại quay đầu chạy theo. Cứ thế, lâu dần rồi quen.
Ông Sâm vẫn nể một đồng đội quê ở Nghệ An. Người này có thể nói là có sức khỏe vô địch môn “đu quay”. Vẫn là chiếc đu b́nh thường. Người ta chôn 2 cọc cao khoảng 5 - 6m. Chiếc đu treo ở giữa. Lính tàu ngầm không tập đu nhún lên nhún xuống. Họ phải nhún mạnh, rồi lấy hết sức hất chiếc đu quay thành ṿng tṛn. Trụ của chiếc đu cũng không nằm cố định, có thể đảo chiều liên tục. Anh ta có thể lộn hàng trăm ṿng trên chiếc đu quay mà không hề hấn ǵ.
Điều xa lạ
Đứng trong hàng ngũ của lính tàu ngầm quả là một vinh dự ít người có được. Từ nhỏ, ông Sâm vẫn luôn ngưỡng mộ trước h́nh ảnh người lính hải quân mặc chiếc áo cổ vuông màu xanh nước biển mỗi khi họ diễu hành trên đường phố Hà Nội. Ông đă từng ước ao có một ngày ḿnh được khoác lên ḿnh bộ quần áo đó.
Bây giờ bỗng ước mơ trở thành sự thật. Đă vậy, chàng tân binh Phạm Hồng Sâm đang là lính tàu ngầm - một bộ phận đặc biệt trong binh chủng hải quân. Những lần về thăm nhà, ông không khỏi cảm thấy đôi chút tự hào.
Tuy vậy, viên Thượng sĩ vẫn khá mơ hồ. Khái niệm về lính tàu ngầm từ trước đến lúc đó vẫn quá xa lạ với người Việt. Dù đă có 2 năm trời tập luyện, Hải đội đă thành lập, đă được người ta gọi là lính tàu ngầm. Nhưng ông vẫn không biết ḿnh có thực sự trở thành lính tàu ngầm hay không.
Ngày ông cùng đồng đội lên máy bay sang Liên Xô du học, gia đ́nh, anh chị em kéo nhau ra tiễn. Họ chỉ biết duy nhất một điều, con em ḿnh là lính tàu ngầm. Nhưng họ vẫn không hiểu lính tàu ngầm là như thế nào. Những lần nói chuyện, đôi khi chúng tôi gọi ông Sâm và những người lính tàu ngầm là “phi thường”. Nhưng ông xua tay và chỉ thừa nhận, ḿnh hơn nhiều người khác v́ có thể do cơ địa, tiền đ́nh bẩm sinh của mỗi người sinh ra có khả năng chịu tác động môi trường không giống nhau. Một phần là do tập luyện lâu dần thành quen.
Ông Sâm vẫn tự hào ḿnh là người kéo đu xà đơn thuộc hạng khỏe nhất đội. Trong một cuộc thử sức, ông đă lên xuống một trăm mấy chục lượt. Nhưng ông biết, đă là lính tàu ngầm, chẳng có ai mà không phải rèn luyện sức khỏe dẻo dai.
Hải đội tàu ngầm vẫn tập luyện miệt mài. Từ tháng 8/1982 đến giữa năm 1984, đội của họ đă di chuyển qua nhiều căn cứ đóng quân để huấn luyện, từ Hải Pḥng đến Quảng Ninh.
Tháng 6/1984, Tư lệnh Hải quân chính thức kư quyết định thành lập Hải đội tàu ngầm đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam với phiên hiệu Hải đội 182. Rồi một tháng sau đó, Thượng sĩ Phạm Hồng Sâm cùng đồng đội lên đường đi Liên Xô.
Sang đến Liên Xô, họ vẫn phải duy tŕ chế độ tập luyện như ở trong nước mặc dù khí hậu bên đó rất lạnh. Ngoài những bài huấn luyện thể lực, họ bắt đầu bước vào học kỹ thuật tàu ngầm.
Ông Sâm và Hải đội tàu ngầm đă có 2 năm trời huấn luyện tại Trung tâm Huấn luyện tàu ngầm ở Riga thuộc nước Cộng ḥa Latvia. Đó là quăng thời gian ông và đồng đội có những chuyến đi dài ở độ sâu hàng trăm mét dưới mặt biển Baltic trong cỗ “quan tài sắt”.
Rèn luyện thể lực mới chỉ là một trong những khả năng cơ bản để có thể xuống nước trong con tàu ngầm ở độ sâu hàng trăm mét. Kỳ thực những ǵ đang chờ đợi họ dưới ḷng đại dương? Họ sẽ phải làm ǵ trong con tàu ngầm bí ẩn? Đó là điều mà sau 2 năm gia nhập Hải đội tàu ngầm, họ chưa hề biết.
tm