vuitoichat
01-22-2014, 20:32
Sự có mặt của luật sư ngay lúc một công dân được triệu tập bởi cơ quan an ninh hay công an có giúp ǵ được cho người được triệu tập hay không, và tại sao công an hay điều tra viên luôn từ chối sự có mặt rất quan trọng này của một luật sư?
Thiếu sót quan trọng
http://iyouphim.com/forum/attachment.php?attachmentid=266356&stc=1&d=1390422587
Phiên ṭa sơ thẩm tỉnh Quảng Ninh xét xử vụ án mua bán ma túy lớn nhất Việt Nam hôm 20/01/2014./AFP
Ngày 26/12/ 2013 ông Đỗ Duy Việt, 47 tuổi, cư ngụ tại xă Luận Thành, huyện Thường Xuân tỉnh Thanh Hóa sau ba ngày bị công an triệu tập điều tra nghi án hiếp dâm trẻ vị thành niên đă chết trong đồn công an. Điều đáng nói là ông Việt chết khi cơ quan điều tra mới đang lấy lời khai xác minh dấu hiệu tội phạm và chưa có quyết định khởi tố.
Trường hợp của ông Đỗ Duy Việt không phải là trường hợp cá biệt. Từ năm 2010 tới nay có rất nhiều nạn nhân khi bị triệu tập tới cơ quan an ninh đă trở về nhà với thi hài không c̣n nguyên vẹn.
Những cái chết này được công an cho là tự tử và hầu hết mọi trường hợp đều không t́m thấy can phạm chính. Ngay cả người bị bắt tự tử trong đồn công an đi chăng nữa th́ điều tra viên phải chịu trách nhiệm trực tiếp tới cái chết của họ v́ đă bất cẩn trong lúc giam giữ. Tuy nhiên một yếu tố pháp lư khác cần đặt ra trong lúc này đó là sự ràng buộc đối với điều tra viên để họ không c̣n tự do triệu tập và đánh chết người dân để sau đó dựng lên hiện trường giả chứng minh nạn nhân tự tử.
Những người bị triệu tập họ hoàn toàn có quyền đưa ra những đề nghị với công an rằng nếu tôi có luật sư th́ tôi mới làm việc c̣n nếu không th́ tôi không làm việc.
-LS Trần Thu Nam
Một trong những ràng buộc đó là sự có mặt của một luật sư ngay khi công an ra lệnh triệu tập, bất kể họ là nhân chứng hay nghi phạm.
Sự có mặt ngay từ lúc đầu của một luật sư sẽ giúp người bị triệu tập vượt qua sợ hăi khi đối diện với công an hay điều tra viên. Lúc bị mời họ hoàn toàn không có bất cứ tội ǵ được thành lập và v́ vậy một luật sư có mặt ngay lúc ấy sẽ tránh được những lời khai do ép cung hay mớm cung có thể dẫn họ tới những tai họa sau này.
Sự không cho phép luật sư có mặt trong giai đoạn xác minh các đơn thư tố cáo của cơ quan điều tra được giải thích rằng do giai đoạn này họ mới bắt dầu t́m kiếm bằng chứng xác minh tội phạm nên sự có mặt của luật sư là không cần thiết và có thể cản trở việc xác minh. Tuy nhiên theo các luật sư th́ đây chỉ là ngụy biện, thoái thác sự có mặt của luật sư mà thôi.
Thực ra giai đoạn xác minh không khác ǵ với giai đoạn đă khởi tố vụ án. Cũng bắt đầu là triệu tập lấy lời khai, xác minh lư lịch rồi yêu cầu cung cấp tài liệu chứng cứ, giám định và các hoạt động điều tra khác.
http://younhac.com/forum/attachment.php?attachmentid=97756&stc=1&d=1390422599
Hai sinh viên Uyên - Kha trước phiên ṭa sơ thẩm hôm 17/5/2013. AFP photo
Luật sư Trần Thu Nam cho biết việc thoái thác của công an đối với sự có mặt của luật sư ngay vào khi triệu tập một công dân, ông nói:
“Hiện nay trong Luật tố tụng cũng không quy định rơ là có cho phép luật sư hay không. Các công an viên, điều tra viên thường từ chối làm việc với luật sư họ bảo chúng tôi chưa khởi tố cho nên luật sư đừng tham gia, v́ vậy nếu không cho luật sư tham gia ngay th́ tôi nghĩ rằng cách đối phó của những người bị triệu tập họ hoàn toàn có quyền đưa ra những đề nghị với công an rằng nếu tôi có luật sư th́ tôi mới làm việc c̣n nếu không th́ tôi không làm việc. Họ hoàn toàn có thể đưa ra những yêu cầu như vậy.”
Trong giai đoạn xác minh này thiếu vắng sự có mặt của luật sư là một thiếu sót trầm trọng của luật pháp, nó cho phép cơ quan điều tra chiếm dụng tất cả hoạt động tư pháp và không hề chịu trách nhiệm trước pháp luật khi có oan sai do ép cung trong thời khắc đầu tiên của một vụ án.
Lợi dụng lỗ hổng luật pháp
Bộ Luật Tố tụng H́nh sự v́ vậy theo nhiều luật sư cần phải bổ xung quyền tham dự của luật sư trong giai đoạn này nhằm tiết giảm bớt quyền hành của cơ quan hành pháp lợi dụng lỗ hổng pháp luật để dùng nhục h́nh đối với người vô tội.
Luật sư Trần Thu Nam cho biết nhận định của ông về sự đóng góp của một luật sư trong giai đoạn này:
“Luật h́nh sự và Bộ luật Tố tụng H́nh sự Việt Nam có quy định luật sư được tham gia kể từ khi bị tạm giữ, có nghĩa là người bị tạm giữ trước khi bị khởi tố th́ luật sư đă được tham gia rồi. C̣n giai đoạn xác minh các chứng cứ liên quan đến hoạt động điều tra th́ theo tôi nếu có luật sư tham gia vào th́ việc xác minh, thu thập chứng cứ nó cũng sẽ khách quan và đúng đắn hơn. Việc đề nghị cho luật sự tham gia vào giai đoạn xác minh là một sự cần thiết.”
Theo tôi nếu có luật sư tham gia vào th́ việc xác minh, thu thập chứng cứ nó cũng sẽ khách quan và đúng đắn hơn. Việc đề nghị cho luật sự tham gia vào giai đoạn xác minh là một sự cần thiết.
-LS Trần Thu Nam
Luật sư Trần Vũ Hải cũng cùng nhận định sự thiếu sót này trong Bộ luật H́nh Sự Tố tụng của Việt Nam:
“Luật pháp Việt Nam vẫn chưa nói rơ vai tṛ của luật sư trong giai đoạn nghi ngờ trước khi khởi tố vụ án đối với bị can th́ không có luật sư. Tuy nhiên Bộ luật Tố tụng H́nh sự có ghi rơ rằng người bị giữ phải có quyền yêu cầu có luật sư ngay. V́ vậy người dân phải hiểu rằng họ có quyền có luật sư ngay và cơ quan điều tra theo Bộ luật Tố tụng H́nh sự trong ṿng một hai tiếng đồng hồ phải chấp nhận yêu cầu này.
Nhưng thực tế mà chúng tôi được biết th́ cơ quan điều tra không t́m cách hỏi những người bị tạm giữ, thậm chí khi có yêu cầu họ vẫn t́m cách kéo dài. Hiện nay Liên đoàn Luật sư và Đoàn Luật sư các địa phương đang đấu tranh cho vấn đề này. Đang có đề xuất rằng phải có luật sư ngay từ khi bị coi là nghi can th́ lúc nào họ cũng có quyền nhờ luật sư. Hiện nay chúng tôi được biết các Liên đoàn Luật sư đang đề xuất được ghi trong Bộ luật Tố tụng H́nh sự. Hiện nay Bộ luật Tố tụng H́nh sự mới chỉ ghi rằng khi bị bắt giữ th́ chắc chắn họ được nhờ luật sư, người dân cần nhớ điều đó.”
Theo luật sư Trần Vũ Hải người dân phải biết quyền và trách nhiệm cộng tác với cơ quan điều tra như thế nào để tự bảo vệ một cách hợp pháp nhất trong tiến tŕnh xác minh một vụ án.
“Nếu có một tin báo về một vụ phạm pháp nào xảy ra th́ cơ quan công an có quyền xác minh. Trong việc thực hiện xác minh họ có quyền mời những người liên quan hoặc làm nhân chứng đến cơ quan điều tra làm việc. Tuy nhiên nếu muốn giữ lại những người đó phải có lệnh mà theo luật về những lệnh tạm giam, tạm giữ trong Bộ luật Tố tụng H́nh sự. C̣n nếu không có lệnh đó th́ cơ quan công an phải giải thích tại sao họ lại giữ người như vừa qua.”
Về những cái chết trong trụ sở công an khi bị triệu tập luật sư Trần Vũ Hải nhận xét:
“Chúng tôi được biết có khá nhiều vụ án cơ quan công an giải thích rằng do người ta tự nguyện ở lại, chúng tôi nghĩ trằng đây là câu chuyện khó thể chấp nhận được. Người ta chỉ t́nh nguyện ở lại cơ quan điều tra nếu ra ngoài tính mạng của họ bị đe dọa và người ta muốn cơ quan công an bảo vệ mà thôi c̣n những trường hợp khác không có ai tự nguyện mất tự do cả. V́ vậy cơ quan điều tra phải giải thích rơ tại sao họ bị giữ mấy chục tiếng tới mấy ngày ở đây. Nếu họ không có lời giải đáp một cách chính đáng th́ rơ ràng việc tạm giam tạm giữ là trái pháp luật và có thể bị Viện kiểm sát tối cao hay các cơ quan khác khởi tố. Chúng tôi được biết đă có nhiều vụ mà Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đă khởi tố một số cán bộ trong ngành công an về việc bắt giữ người trái phép.”
Ngăn ngừa sự lộng quyền bằng một điều luật cụ thể trong Bộ luật Tố tụng H́nh sự vẫn là phương án tối ưu và đạt hiệu quả cao nhất. Truy tố kẻ vi phạm pháp luật trong các cơ quan điều tra chỉ là cái ngọn v́ sẽ không bao giờ chấm dứt tội phạm khi không có một ngọn roi công lư lúc nào cũng có mặt trong các buổi điều tra.
Mặc Lâm, biên tập viên RFA
Thiếu sót quan trọng
http://iyouphim.com/forum/attachment.php?attachmentid=266356&stc=1&d=1390422587
Phiên ṭa sơ thẩm tỉnh Quảng Ninh xét xử vụ án mua bán ma túy lớn nhất Việt Nam hôm 20/01/2014./AFP
Ngày 26/12/ 2013 ông Đỗ Duy Việt, 47 tuổi, cư ngụ tại xă Luận Thành, huyện Thường Xuân tỉnh Thanh Hóa sau ba ngày bị công an triệu tập điều tra nghi án hiếp dâm trẻ vị thành niên đă chết trong đồn công an. Điều đáng nói là ông Việt chết khi cơ quan điều tra mới đang lấy lời khai xác minh dấu hiệu tội phạm và chưa có quyết định khởi tố.
Trường hợp của ông Đỗ Duy Việt không phải là trường hợp cá biệt. Từ năm 2010 tới nay có rất nhiều nạn nhân khi bị triệu tập tới cơ quan an ninh đă trở về nhà với thi hài không c̣n nguyên vẹn.
Những cái chết này được công an cho là tự tử và hầu hết mọi trường hợp đều không t́m thấy can phạm chính. Ngay cả người bị bắt tự tử trong đồn công an đi chăng nữa th́ điều tra viên phải chịu trách nhiệm trực tiếp tới cái chết của họ v́ đă bất cẩn trong lúc giam giữ. Tuy nhiên một yếu tố pháp lư khác cần đặt ra trong lúc này đó là sự ràng buộc đối với điều tra viên để họ không c̣n tự do triệu tập và đánh chết người dân để sau đó dựng lên hiện trường giả chứng minh nạn nhân tự tử.
Những người bị triệu tập họ hoàn toàn có quyền đưa ra những đề nghị với công an rằng nếu tôi có luật sư th́ tôi mới làm việc c̣n nếu không th́ tôi không làm việc.
-LS Trần Thu Nam
Một trong những ràng buộc đó là sự có mặt của một luật sư ngay khi công an ra lệnh triệu tập, bất kể họ là nhân chứng hay nghi phạm.
Sự có mặt ngay từ lúc đầu của một luật sư sẽ giúp người bị triệu tập vượt qua sợ hăi khi đối diện với công an hay điều tra viên. Lúc bị mời họ hoàn toàn không có bất cứ tội ǵ được thành lập và v́ vậy một luật sư có mặt ngay lúc ấy sẽ tránh được những lời khai do ép cung hay mớm cung có thể dẫn họ tới những tai họa sau này.
Sự không cho phép luật sư có mặt trong giai đoạn xác minh các đơn thư tố cáo của cơ quan điều tra được giải thích rằng do giai đoạn này họ mới bắt dầu t́m kiếm bằng chứng xác minh tội phạm nên sự có mặt của luật sư là không cần thiết và có thể cản trở việc xác minh. Tuy nhiên theo các luật sư th́ đây chỉ là ngụy biện, thoái thác sự có mặt của luật sư mà thôi.
Thực ra giai đoạn xác minh không khác ǵ với giai đoạn đă khởi tố vụ án. Cũng bắt đầu là triệu tập lấy lời khai, xác minh lư lịch rồi yêu cầu cung cấp tài liệu chứng cứ, giám định và các hoạt động điều tra khác.
http://younhac.com/forum/attachment.php?attachmentid=97756&stc=1&d=1390422599
Hai sinh viên Uyên - Kha trước phiên ṭa sơ thẩm hôm 17/5/2013. AFP photo
Luật sư Trần Thu Nam cho biết việc thoái thác của công an đối với sự có mặt của luật sư ngay vào khi triệu tập một công dân, ông nói:
“Hiện nay trong Luật tố tụng cũng không quy định rơ là có cho phép luật sư hay không. Các công an viên, điều tra viên thường từ chối làm việc với luật sư họ bảo chúng tôi chưa khởi tố cho nên luật sư đừng tham gia, v́ vậy nếu không cho luật sư tham gia ngay th́ tôi nghĩ rằng cách đối phó của những người bị triệu tập họ hoàn toàn có quyền đưa ra những đề nghị với công an rằng nếu tôi có luật sư th́ tôi mới làm việc c̣n nếu không th́ tôi không làm việc. Họ hoàn toàn có thể đưa ra những yêu cầu như vậy.”
Trong giai đoạn xác minh này thiếu vắng sự có mặt của luật sư là một thiếu sót trầm trọng của luật pháp, nó cho phép cơ quan điều tra chiếm dụng tất cả hoạt động tư pháp và không hề chịu trách nhiệm trước pháp luật khi có oan sai do ép cung trong thời khắc đầu tiên của một vụ án.
Lợi dụng lỗ hổng luật pháp
Bộ Luật Tố tụng H́nh sự v́ vậy theo nhiều luật sư cần phải bổ xung quyền tham dự của luật sư trong giai đoạn này nhằm tiết giảm bớt quyền hành của cơ quan hành pháp lợi dụng lỗ hổng pháp luật để dùng nhục h́nh đối với người vô tội.
Luật sư Trần Thu Nam cho biết nhận định của ông về sự đóng góp của một luật sư trong giai đoạn này:
“Luật h́nh sự và Bộ luật Tố tụng H́nh sự Việt Nam có quy định luật sư được tham gia kể từ khi bị tạm giữ, có nghĩa là người bị tạm giữ trước khi bị khởi tố th́ luật sư đă được tham gia rồi. C̣n giai đoạn xác minh các chứng cứ liên quan đến hoạt động điều tra th́ theo tôi nếu có luật sư tham gia vào th́ việc xác minh, thu thập chứng cứ nó cũng sẽ khách quan và đúng đắn hơn. Việc đề nghị cho luật sự tham gia vào giai đoạn xác minh là một sự cần thiết.”
Theo tôi nếu có luật sư tham gia vào th́ việc xác minh, thu thập chứng cứ nó cũng sẽ khách quan và đúng đắn hơn. Việc đề nghị cho luật sự tham gia vào giai đoạn xác minh là một sự cần thiết.
-LS Trần Thu Nam
Luật sư Trần Vũ Hải cũng cùng nhận định sự thiếu sót này trong Bộ luật H́nh Sự Tố tụng của Việt Nam:
“Luật pháp Việt Nam vẫn chưa nói rơ vai tṛ của luật sư trong giai đoạn nghi ngờ trước khi khởi tố vụ án đối với bị can th́ không có luật sư. Tuy nhiên Bộ luật Tố tụng H́nh sự có ghi rơ rằng người bị giữ phải có quyền yêu cầu có luật sư ngay. V́ vậy người dân phải hiểu rằng họ có quyền có luật sư ngay và cơ quan điều tra theo Bộ luật Tố tụng H́nh sự trong ṿng một hai tiếng đồng hồ phải chấp nhận yêu cầu này.
Nhưng thực tế mà chúng tôi được biết th́ cơ quan điều tra không t́m cách hỏi những người bị tạm giữ, thậm chí khi có yêu cầu họ vẫn t́m cách kéo dài. Hiện nay Liên đoàn Luật sư và Đoàn Luật sư các địa phương đang đấu tranh cho vấn đề này. Đang có đề xuất rằng phải có luật sư ngay từ khi bị coi là nghi can th́ lúc nào họ cũng có quyền nhờ luật sư. Hiện nay chúng tôi được biết các Liên đoàn Luật sư đang đề xuất được ghi trong Bộ luật Tố tụng H́nh sự. Hiện nay Bộ luật Tố tụng H́nh sự mới chỉ ghi rằng khi bị bắt giữ th́ chắc chắn họ được nhờ luật sư, người dân cần nhớ điều đó.”
Theo luật sư Trần Vũ Hải người dân phải biết quyền và trách nhiệm cộng tác với cơ quan điều tra như thế nào để tự bảo vệ một cách hợp pháp nhất trong tiến tŕnh xác minh một vụ án.
“Nếu có một tin báo về một vụ phạm pháp nào xảy ra th́ cơ quan công an có quyền xác minh. Trong việc thực hiện xác minh họ có quyền mời những người liên quan hoặc làm nhân chứng đến cơ quan điều tra làm việc. Tuy nhiên nếu muốn giữ lại những người đó phải có lệnh mà theo luật về những lệnh tạm giam, tạm giữ trong Bộ luật Tố tụng H́nh sự. C̣n nếu không có lệnh đó th́ cơ quan công an phải giải thích tại sao họ lại giữ người như vừa qua.”
Về những cái chết trong trụ sở công an khi bị triệu tập luật sư Trần Vũ Hải nhận xét:
“Chúng tôi được biết có khá nhiều vụ án cơ quan công an giải thích rằng do người ta tự nguyện ở lại, chúng tôi nghĩ trằng đây là câu chuyện khó thể chấp nhận được. Người ta chỉ t́nh nguyện ở lại cơ quan điều tra nếu ra ngoài tính mạng của họ bị đe dọa và người ta muốn cơ quan công an bảo vệ mà thôi c̣n những trường hợp khác không có ai tự nguyện mất tự do cả. V́ vậy cơ quan điều tra phải giải thích rơ tại sao họ bị giữ mấy chục tiếng tới mấy ngày ở đây. Nếu họ không có lời giải đáp một cách chính đáng th́ rơ ràng việc tạm giam tạm giữ là trái pháp luật và có thể bị Viện kiểm sát tối cao hay các cơ quan khác khởi tố. Chúng tôi được biết đă có nhiều vụ mà Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đă khởi tố một số cán bộ trong ngành công an về việc bắt giữ người trái phép.”
Ngăn ngừa sự lộng quyền bằng một điều luật cụ thể trong Bộ luật Tố tụng H́nh sự vẫn là phương án tối ưu và đạt hiệu quả cao nhất. Truy tố kẻ vi phạm pháp luật trong các cơ quan điều tra chỉ là cái ngọn v́ sẽ không bao giờ chấm dứt tội phạm khi không có một ngọn roi công lư lúc nào cũng có mặt trong các buổi điều tra.
Mặc Lâm, biên tập viên RFA