Hanna
02-22-2014, 17:10
Với quan niệm “chó đá” là linh vật trừ tà, đem lại may mắn, tiếng sủa của nó c̣n khiến những “con ma” phải sợ, thú giữ phải quay đầu bỏ chạy... V́ vậy người Nùng ở Lạng Sơn có tập tục thờ “chó đá”.
Linh vật trừ tà, sua đuổi mănh thú
Trong những ngày đầu năm rét buốt chúng tôi t́m về bản Kéo Cọ, xă Lợi Bác, huyện Lộc B́nh ( Lạng Sơn ) để t́m hiểu về tục thờ chó đá. Tiếp chuyện chúng tôi là cụ Vi Văn Truyền (81tuổi).
Cái lạnh của miền sơn cước khiến cụ nhĩu lưỡi khi nói chuyện, nhưng khi nhắc đến tục thờ chó đá cụ cao giọng nói: “Chó đá là vật linh thiêng của người dân tộc Nùng. Tục này đă có từ lâu, nó được truyền từ đời này sang đời khác. Ngày xưa núi rừng đang c̣n hoang vu, v́ vậy dân bản quan niệm thờ chó đá để nó canh thú dữ vào bản hại người”.
http://luyenchuong.com/forum/attachment.php?attac hmentid=450219&stc=1&d=1393089020
Cụ Truyền kể về tục thờ chó đá của người Nùng
Với quan niệm đó, người dân nơi đây coi “chó đá” là linh vật sống. “Chó đá” không những nó có nhiệm vụ trông coi nhà cửa mà nó c̣n có sức mạnh trừ tà ma sua đuổi tà khí. Khi vào rừng sâu họ c̣n tạc một ḥn đá có h́nh đầu chó cho vào túi áo đặt trước ngực. Nếu phát hiện mănh thú muốn hăm hại th́ linh vật đó sẽ mách bảo khiến trực giác của chủ nhân biết để tránh khỏi sự nguy hiểm đang ŕnh rập.
Từ xa xưa người Nùng nơi đây luôn coi “cho đá” giống như lá bùa hộ mệnh để che chắn cho con người. Cụ Truyền chia sẻ: “ Người Nùng chúng tôi cho rằng những “con ma” con hùm, con chim lợn…, sợ tiếng chó sủa. V́ vậy những con vật ấy vô t́nh chạm phải ánh mắt khắc tinh của chó sẽ phải tránh xa hoặc t́m chỗ khác ẩn nấp”.
http://luyenchuong.com/forum/attachment.php?attac hmentid=450218&stc=1&d=1393089015
Bà Vi Thị Canh bên con chó đá của gia đ́nh ḿnh
Chính v́ điều đó nên người dân sống ở đây khi dựng nhà mới họ cực kỳ quan trọng ví trí đặt con chó đá. Chủ nhà phải mới các ông thầy chuyên xem hướng nhà, am hiểu về địa h́nh để quyết định vị trí đặt linh vật. Khi chọn được chỗ hợp lư, thầy cúng sẽ có nhiệm vụ báo cáo với các thần linh ở trong vùng về con cho mới của gia chủ. Báo cáo xong ông thầy sẽ xem giờ để đặt bát hương rồi quàng một sợi dây màu đỏ ở cổ con chó trước cửa nhà.
Sợi dây màu đỏ này có ư nghĩa cực kỳ quan trọng, nó sẽ giữ cho con chó đá nằm yên vị trí. Ngoài ra người Nùng c̣n quan niệm màu đỏ là màu của sự giàu sang, may mắn...
Phong tục thờ “chó đá” của người Nùng
Ngược về thôn Kḥn Thống xă Hữu Khánh, khi vào thăm bản th́ nhà nào cũng thờ chó đá. Theo ông Truyền, xă này là nơi con giữ được những nét truyền thống về tục thờ chó.
Bà Vi Thị Canh người ở bản cho hay: “Chó đá của nhà tôi được truyền từ đời cụ tổ đến bây giờ, đến nay cũng phải mấy trăm năm rồi. Tết nguyên đán, ngày rằm mùng một tôi đều phải kính cẩn thắp hương, đặc biệt phải cúng thức ăn cho “chó đá” đến hết ngày lễ mới thôi”.
Bà Canh năm nào cũng vậy công việc rửa ráy lau bụi cho “chó đá” trước khi ăn tết là một nhiệm vụ quan trọng, bà phải quét vôi trắng, tuyệt đối không có vết bụi bám lên. Nếu gia đ́nh nào không chú trọng đến con vật linh thiêng này th́ năm đó gia đ́nh ấy sẽ làm ăn sui xẻo. Vào tối 30 tết gia chủ sẽ rán lên lưng con chó đá một tờ giấy màu đỏ kiểu như mặc áo để ngài cùng đón năm mới với gia đ́nh.
http://luyenchuong.com/forum/attachment.php?attac hmentid=450216&stc=1&d=1393089020
Bà Vi Thi Íp lại chọn cửa chính để đặt chó đá.
Trao đổi với ông Vi Văn Thượng (trưởng bản Kḥn Thống), ông cho biết: “Cả bản có 273 hộ dân mà đă có tới 90% gia đ́nh thờ chó đá, ngoài ra thôn cũng đă cho đúc một con chó đá to, uy nghiêm trước cửa nhà văn hóa để thờ cúng”.
Theo ông Thượng, chó đá của người dân nơi đây trung b́nh nặng khoảng chừng 5 – 7kg cũng có thể to hơn, họ tạc theo tư thế ngồi hoặc đứng. Dáng “chó đá” được ưa thích nhất chính là thế phục mồi hoặc sẵn sàng tấn công. Kiểu như: hai chân con chó chống thẳng, mồm và mắt phải nh́n chăm chăm vào một điểm ở phía trước…
Việc thờ chó đá không chỉ là tín ngưỡng đa thần mà c̣n là nét văn hóa thờ “chó đá” độc đáo của người Nùng. Người dân bản địa quan niệm rằng, chó đá sẽ đem lại may mắn cho họ. Chính v́ vậy họ không bao giờ ăn thịt chó và luôn coi chó là con vật thiêng liêng nhất đối với tổ tiên ḍng họ.
Vy Thuận – Minh Phượng
DanViet
Linh vật trừ tà, sua đuổi mănh thú
Trong những ngày đầu năm rét buốt chúng tôi t́m về bản Kéo Cọ, xă Lợi Bác, huyện Lộc B́nh ( Lạng Sơn ) để t́m hiểu về tục thờ chó đá. Tiếp chuyện chúng tôi là cụ Vi Văn Truyền (81tuổi).
Cái lạnh của miền sơn cước khiến cụ nhĩu lưỡi khi nói chuyện, nhưng khi nhắc đến tục thờ chó đá cụ cao giọng nói: “Chó đá là vật linh thiêng của người dân tộc Nùng. Tục này đă có từ lâu, nó được truyền từ đời này sang đời khác. Ngày xưa núi rừng đang c̣n hoang vu, v́ vậy dân bản quan niệm thờ chó đá để nó canh thú dữ vào bản hại người”.
http://luyenchuong.com/forum/attachment.php?attac hmentid=450219&stc=1&d=1393089020
Cụ Truyền kể về tục thờ chó đá của người Nùng
Với quan niệm đó, người dân nơi đây coi “chó đá” là linh vật sống. “Chó đá” không những nó có nhiệm vụ trông coi nhà cửa mà nó c̣n có sức mạnh trừ tà ma sua đuổi tà khí. Khi vào rừng sâu họ c̣n tạc một ḥn đá có h́nh đầu chó cho vào túi áo đặt trước ngực. Nếu phát hiện mănh thú muốn hăm hại th́ linh vật đó sẽ mách bảo khiến trực giác của chủ nhân biết để tránh khỏi sự nguy hiểm đang ŕnh rập.
Từ xa xưa người Nùng nơi đây luôn coi “cho đá” giống như lá bùa hộ mệnh để che chắn cho con người. Cụ Truyền chia sẻ: “ Người Nùng chúng tôi cho rằng những “con ma” con hùm, con chim lợn…, sợ tiếng chó sủa. V́ vậy những con vật ấy vô t́nh chạm phải ánh mắt khắc tinh của chó sẽ phải tránh xa hoặc t́m chỗ khác ẩn nấp”.
http://luyenchuong.com/forum/attachment.php?attac hmentid=450218&stc=1&d=1393089015
Bà Vi Thị Canh bên con chó đá của gia đ́nh ḿnh
Chính v́ điều đó nên người dân sống ở đây khi dựng nhà mới họ cực kỳ quan trọng ví trí đặt con chó đá. Chủ nhà phải mới các ông thầy chuyên xem hướng nhà, am hiểu về địa h́nh để quyết định vị trí đặt linh vật. Khi chọn được chỗ hợp lư, thầy cúng sẽ có nhiệm vụ báo cáo với các thần linh ở trong vùng về con cho mới của gia chủ. Báo cáo xong ông thầy sẽ xem giờ để đặt bát hương rồi quàng một sợi dây màu đỏ ở cổ con chó trước cửa nhà.
Sợi dây màu đỏ này có ư nghĩa cực kỳ quan trọng, nó sẽ giữ cho con chó đá nằm yên vị trí. Ngoài ra người Nùng c̣n quan niệm màu đỏ là màu của sự giàu sang, may mắn...
Phong tục thờ “chó đá” của người Nùng
Ngược về thôn Kḥn Thống xă Hữu Khánh, khi vào thăm bản th́ nhà nào cũng thờ chó đá. Theo ông Truyền, xă này là nơi con giữ được những nét truyền thống về tục thờ chó.
Bà Vi Thị Canh người ở bản cho hay: “Chó đá của nhà tôi được truyền từ đời cụ tổ đến bây giờ, đến nay cũng phải mấy trăm năm rồi. Tết nguyên đán, ngày rằm mùng một tôi đều phải kính cẩn thắp hương, đặc biệt phải cúng thức ăn cho “chó đá” đến hết ngày lễ mới thôi”.
Bà Canh năm nào cũng vậy công việc rửa ráy lau bụi cho “chó đá” trước khi ăn tết là một nhiệm vụ quan trọng, bà phải quét vôi trắng, tuyệt đối không có vết bụi bám lên. Nếu gia đ́nh nào không chú trọng đến con vật linh thiêng này th́ năm đó gia đ́nh ấy sẽ làm ăn sui xẻo. Vào tối 30 tết gia chủ sẽ rán lên lưng con chó đá một tờ giấy màu đỏ kiểu như mặc áo để ngài cùng đón năm mới với gia đ́nh.
http://luyenchuong.com/forum/attachment.php?attac hmentid=450216&stc=1&d=1393089020
Bà Vi Thi Íp lại chọn cửa chính để đặt chó đá.
Trao đổi với ông Vi Văn Thượng (trưởng bản Kḥn Thống), ông cho biết: “Cả bản có 273 hộ dân mà đă có tới 90% gia đ́nh thờ chó đá, ngoài ra thôn cũng đă cho đúc một con chó đá to, uy nghiêm trước cửa nhà văn hóa để thờ cúng”.
Theo ông Thượng, chó đá của người dân nơi đây trung b́nh nặng khoảng chừng 5 – 7kg cũng có thể to hơn, họ tạc theo tư thế ngồi hoặc đứng. Dáng “chó đá” được ưa thích nhất chính là thế phục mồi hoặc sẵn sàng tấn công. Kiểu như: hai chân con chó chống thẳng, mồm và mắt phải nh́n chăm chăm vào một điểm ở phía trước…
Việc thờ chó đá không chỉ là tín ngưỡng đa thần mà c̣n là nét văn hóa thờ “chó đá” độc đáo của người Nùng. Người dân bản địa quan niệm rằng, chó đá sẽ đem lại may mắn cho họ. Chính v́ vậy họ không bao giờ ăn thịt chó và luôn coi chó là con vật thiêng liêng nhất đối với tổ tiên ḍng họ.
Vy Thuận – Minh Phượng
DanViet