Hanna
03-11-2014, 09:48
Cải lương Việt Nam đă từng có thời kỳ rực rỡ với các đại bang, trong đó có đoàn Thanh Minh - Thanh Nga, nơi gắn liền với tên tuổi của NSƯT Thanh Nga.
Người sáng lập tài hoa
Người sáng lập đoàn Thanh Minh là nghệ sĩ Năm Nghĩa, chồng của bà bầu Thơ. Ông tên thật là Lư Ḥa Nghĩa, làm thầy giáo nhưng mê đờn ca tài tử nên thọ giáo những danh cầm nức tiếng lúc bấy giờ như ông Cao Văn Lầu, ông Ba Chột (hậu tổ của Nhạc Khị), ông Mười Khói. Chẳng những có ngón đờn c̣ đờn ḱm điêu luyện, ông Năm Nghĩa c̣n có giọng ca rất hay và ngoại h́nh đẹp, nên khó anh kép nào sánh được.
<table align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=585429&stc=1&d=1394531280
Bà bầu Thơ / Nghệ sĩ Năm Nghĩa - Ảnh: Gia đ́nh NS cung cấp
</td> </tr> </tbody> </table> Thập niên 30 là thời kỳ thịnh hành bản Dạ cổ hoài lang nhịp 4, ông nghĩ ra cách kéo dài gấp đôi thành nhịp 8 cho mùi hơn, tạo tiền đề cho câu vọng cổ phát triển lên nhịp 16, 32, 64 như hiện nay. Ông sáng tác bài vọng cổ Văng vẳng tiếng chuông chùa nhịp 8 được hăng đĩa Béka thu thanh và phát hành trên toàn quốc. Và chính bản vọng cổ sau khi phát triển đă làm rạng danh những danh ca như Út Trà Ôn, Hữu Phước, Út Bạch Lan...
Tài hoa như vậy nên chẳng bao lâu “thầy giáo Nghĩa” bỏ trường bỏ lớp đi theo tiếng gọi của cải lương. Vào năm 1942, ông được “đại gia” Phạm Minh Tấn bỏ vốn lập gánh tên là Hậu Tấn - Năm Nghĩa, c̣n danh ca Bảy Cao th́ có gánh Hậu Tấn - Bảy Cao. Về sau, 2 gánh bị nạn cùng ră một lúc. Năm 1949 Năm Nghĩa kết duyên với bà bầu Thơ th́ năm 1950 mới lập gánh Thanh Minh. Tên Thanh Minh có nghĩa là “tiếng ca trong sáng”. Đến khi Thanh Nga đoạt giải Thanh Tâm năm 1958 gánh mới đổi tên là Thanh Minh - Thanh Nga.
Người giữ cơ đồ
Nếu ông Năm Nghĩa có công sáng lập đoàn Thanh Minh th́ vợ ông mới thật sự là người ǵn giữ và phát triển cơ đồ trở nên rực rỡ. Bà Nguyễn Thị Thơ quê ở Tây Ninh, nhân một lần đi coi hát gặp ông Năm Nghĩa. Thấy người phụ nữ góa chồng, vừa bán tạp hóa vừa may đồ tần tảo nuôi 4 đứa con, ông nể sự đảm đang ấy nên thường xuyên âm thầm giúp đỡ, rồi có t́nh cảm. Nhiều lần tỏ t́nh không được, ông viết bài vọng cổ Điên đảo v́ t́nh, được phát trên đài phát thanh. Bà Thơ nghe bài hát, mới cảm động, nhận lời làm vợ ông, sinh con trai Bảo Quốc tại Tây Ninh.
<table align="right" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td style="width:5px"> </td> <td> <table style="background-color:#e3edf7" align="right" cellpadding="0" cellspacing="0" width="250"> <tbody> <tr> <td style="background-color:#06f;width:250 px;height:8px" colspan="3">
</td> </tr> <tr> <td style="padding-left:5px;width:31px; padding-top:5px" valign="top">http://www.thanhnien.com.vn/PublishingImages/img-thanhnien/news-pbdes.jpg;pv8b664f05 83babad9</td> <td style="text-align:justify;paddin g-bottom:5px;width:188 px;font:italic 14px verdana;float:left;c olor:#333;padding-top:5px" valign="top"> Má tôi đă để lại một di sản vô giá, không chỉ gánh hát, không chỉ tiếng tăm, mà c̣n là những phẩm chất tuyệt vời!
</td> <td style="padding-bottom:5px;width:31p x" valign="bottom">http://www.thanhnien.com.vn/PublishingImages/img-thanhnien/news-pbdes-2.jpg;pvbfb510943cb3 4975</td> </tr> <tr> <td style="width:250px;height:1 0px" colspan="3">
</td> </tr> <tr> <td style="padding-bottom:5px;padding-left:5px;width:250px ;padding-right:5px;font:13px verdana" colspan="3" align="right"> NSƯT Bảo Quốc
</td> </tr> <tr> <td style="background-color:#06f;width:250 px;height:5px" colspan="3">
</td> </tr> </tbody> </table> </td> </tr> </tbody> </table> Đến năm 1950, hai ông bà dẫn con về Sài G̣n, lập gánh Thanh Minh. Nhưng năm 1959, ông qua đời, để lại một đoàn hát với cả trăm con người. Thế là bà Thơ phải đứng ra gánh vác. Một người phụ nữ vốn không hề biết ǵ về nghề hát, nhưng phải nhận gánh nặng quá sức tưởng tượng cùng với 9 đứa con, vừa để tang chồng vừa chạy gạo, dạy con, vừa giữ ǵn bảng hiệu tâm huyết của gia đ́nh. Vậy mà không ngờ, bà điều hành đâu vào đấy, không những duy tŕ được sự nghiệp của chồng mà c̣n phát triển nó lên thời vàng son.
Bà bầu Thơ không biết nhiều chữ nghĩa, bà đọc chậm, kư tên cũng chậm nhưng đầu óc quản lư rất giỏi. Tập tuồng vào 7 giờ rưỡi, nhưng chưa đến giờ đă thấy bà ngồi dưới khán đài ăn trầu, vừa nhai nhóp nhép vừa suy nghĩ. Chỉ đơn giản vậy thôi nhưng không ai dám làm việc qua loa bởi cái uy của bà hội đồng ngày trước, thấy cục thuốc xỉa trong tay bà kéo mạnh nghe “xẹt xẹt” là hoảng hồn, im re. Nghệ sĩ tập tuồng không đàng hoàng, bà lên sân khấu biểu đưa roll (kịch bản) xé cái rẹt, coi như mất vai để người khác đóng. Chỗ bà đang ngồi ai đi ngang cũng cúi đầu, nói chuyện cũng chỉ dám khép nép, nhưng phải nh́n thẳng đối mặt với bà, v́ bà thích thẳng ngay, chân thật. Mọi người không phải sợ bà, mà tự nhiên nể phục cái uy cái tài. Thật sự bà là vợ ba của ông hội đồng ở Tây Ninh, có 4 đứa con với ông gồm Hữu Th́nh (ba của NSƯT Hữu Châu), Thanh Nga và 2 người nữa.
Bà quan niệm “Tiên trị kỳ gia, hậu trị kỳ quốc”, đối với con cháu trong nhà bà rất nghiêm. Con cháu không giữ được kỷ luật th́ làm sao bà nói kỷ luật với cả trăm nghệ sĩ cho được. Cho nên gia đ́nh luôn giữ được nền nếp, đi ra ngoài làm nghề không dám làm bậy.
NSƯT Bảo Quốc ngậm ngùi tưởng nhớ: “Má tôi đă để lại một di sản vô giá, không chỉ gánh hát, không chỉ tiếng tăm, mà c̣n là những phẩm chất tuyệt vời!”.
vnn
Người sáng lập tài hoa
Người sáng lập đoàn Thanh Minh là nghệ sĩ Năm Nghĩa, chồng của bà bầu Thơ. Ông tên thật là Lư Ḥa Nghĩa, làm thầy giáo nhưng mê đờn ca tài tử nên thọ giáo những danh cầm nức tiếng lúc bấy giờ như ông Cao Văn Lầu, ông Ba Chột (hậu tổ của Nhạc Khị), ông Mười Khói. Chẳng những có ngón đờn c̣ đờn ḱm điêu luyện, ông Năm Nghĩa c̣n có giọng ca rất hay và ngoại h́nh đẹp, nên khó anh kép nào sánh được.
<table align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=585429&stc=1&d=1394531280
Bà bầu Thơ / Nghệ sĩ Năm Nghĩa - Ảnh: Gia đ́nh NS cung cấp
</td> </tr> </tbody> </table> Thập niên 30 là thời kỳ thịnh hành bản Dạ cổ hoài lang nhịp 4, ông nghĩ ra cách kéo dài gấp đôi thành nhịp 8 cho mùi hơn, tạo tiền đề cho câu vọng cổ phát triển lên nhịp 16, 32, 64 như hiện nay. Ông sáng tác bài vọng cổ Văng vẳng tiếng chuông chùa nhịp 8 được hăng đĩa Béka thu thanh và phát hành trên toàn quốc. Và chính bản vọng cổ sau khi phát triển đă làm rạng danh những danh ca như Út Trà Ôn, Hữu Phước, Út Bạch Lan...
Tài hoa như vậy nên chẳng bao lâu “thầy giáo Nghĩa” bỏ trường bỏ lớp đi theo tiếng gọi của cải lương. Vào năm 1942, ông được “đại gia” Phạm Minh Tấn bỏ vốn lập gánh tên là Hậu Tấn - Năm Nghĩa, c̣n danh ca Bảy Cao th́ có gánh Hậu Tấn - Bảy Cao. Về sau, 2 gánh bị nạn cùng ră một lúc. Năm 1949 Năm Nghĩa kết duyên với bà bầu Thơ th́ năm 1950 mới lập gánh Thanh Minh. Tên Thanh Minh có nghĩa là “tiếng ca trong sáng”. Đến khi Thanh Nga đoạt giải Thanh Tâm năm 1958 gánh mới đổi tên là Thanh Minh - Thanh Nga.
Người giữ cơ đồ
Nếu ông Năm Nghĩa có công sáng lập đoàn Thanh Minh th́ vợ ông mới thật sự là người ǵn giữ và phát triển cơ đồ trở nên rực rỡ. Bà Nguyễn Thị Thơ quê ở Tây Ninh, nhân một lần đi coi hát gặp ông Năm Nghĩa. Thấy người phụ nữ góa chồng, vừa bán tạp hóa vừa may đồ tần tảo nuôi 4 đứa con, ông nể sự đảm đang ấy nên thường xuyên âm thầm giúp đỡ, rồi có t́nh cảm. Nhiều lần tỏ t́nh không được, ông viết bài vọng cổ Điên đảo v́ t́nh, được phát trên đài phát thanh. Bà Thơ nghe bài hát, mới cảm động, nhận lời làm vợ ông, sinh con trai Bảo Quốc tại Tây Ninh.
<table align="right" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td style="width:5px"> </td> <td> <table style="background-color:#e3edf7" align="right" cellpadding="0" cellspacing="0" width="250"> <tbody> <tr> <td style="background-color:#06f;width:250 px;height:8px" colspan="3">
</td> </tr> <tr> <td style="padding-left:5px;width:31px; padding-top:5px" valign="top">http://www.thanhnien.com.vn/PublishingImages/img-thanhnien/news-pbdes.jpg;pv8b664f05 83babad9</td> <td style="text-align:justify;paddin g-bottom:5px;width:188 px;font:italic 14px verdana;float:left;c olor:#333;padding-top:5px" valign="top"> Má tôi đă để lại một di sản vô giá, không chỉ gánh hát, không chỉ tiếng tăm, mà c̣n là những phẩm chất tuyệt vời!
</td> <td style="padding-bottom:5px;width:31p x" valign="bottom">http://www.thanhnien.com.vn/PublishingImages/img-thanhnien/news-pbdes-2.jpg;pvbfb510943cb3 4975</td> </tr> <tr> <td style="width:250px;height:1 0px" colspan="3">
</td> </tr> <tr> <td style="padding-bottom:5px;padding-left:5px;width:250px ;padding-right:5px;font:13px verdana" colspan="3" align="right"> NSƯT Bảo Quốc
</td> </tr> <tr> <td style="background-color:#06f;width:250 px;height:5px" colspan="3">
</td> </tr> </tbody> </table> </td> </tr> </tbody> </table> Đến năm 1950, hai ông bà dẫn con về Sài G̣n, lập gánh Thanh Minh. Nhưng năm 1959, ông qua đời, để lại một đoàn hát với cả trăm con người. Thế là bà Thơ phải đứng ra gánh vác. Một người phụ nữ vốn không hề biết ǵ về nghề hát, nhưng phải nhận gánh nặng quá sức tưởng tượng cùng với 9 đứa con, vừa để tang chồng vừa chạy gạo, dạy con, vừa giữ ǵn bảng hiệu tâm huyết của gia đ́nh. Vậy mà không ngờ, bà điều hành đâu vào đấy, không những duy tŕ được sự nghiệp của chồng mà c̣n phát triển nó lên thời vàng son.
Bà bầu Thơ không biết nhiều chữ nghĩa, bà đọc chậm, kư tên cũng chậm nhưng đầu óc quản lư rất giỏi. Tập tuồng vào 7 giờ rưỡi, nhưng chưa đến giờ đă thấy bà ngồi dưới khán đài ăn trầu, vừa nhai nhóp nhép vừa suy nghĩ. Chỉ đơn giản vậy thôi nhưng không ai dám làm việc qua loa bởi cái uy của bà hội đồng ngày trước, thấy cục thuốc xỉa trong tay bà kéo mạnh nghe “xẹt xẹt” là hoảng hồn, im re. Nghệ sĩ tập tuồng không đàng hoàng, bà lên sân khấu biểu đưa roll (kịch bản) xé cái rẹt, coi như mất vai để người khác đóng. Chỗ bà đang ngồi ai đi ngang cũng cúi đầu, nói chuyện cũng chỉ dám khép nép, nhưng phải nh́n thẳng đối mặt với bà, v́ bà thích thẳng ngay, chân thật. Mọi người không phải sợ bà, mà tự nhiên nể phục cái uy cái tài. Thật sự bà là vợ ba của ông hội đồng ở Tây Ninh, có 4 đứa con với ông gồm Hữu Th́nh (ba của NSƯT Hữu Châu), Thanh Nga và 2 người nữa.
Bà quan niệm “Tiên trị kỳ gia, hậu trị kỳ quốc”, đối với con cháu trong nhà bà rất nghiêm. Con cháu không giữ được kỷ luật th́ làm sao bà nói kỷ luật với cả trăm nghệ sĩ cho được. Cho nên gia đ́nh luôn giữ được nền nếp, đi ra ngoài làm nghề không dám làm bậy.
NSƯT Bảo Quốc ngậm ngùi tưởng nhớ: “Má tôi đă để lại một di sản vô giá, không chỉ gánh hát, không chỉ tiếng tăm, mà c̣n là những phẩm chất tuyệt vời!”.
vnn