Romano
03-30-2014, 08:13
Khi c̣n là một thiếu nữ, ca sĩ Thanh Lan đă khiến nhiều người đối diện đều phải “đắm say” bởi vẻ đẹp đằm thắm, gương mặt thanh tú, nốt ruồi duyên nơi khóe môi, dáng vóc mảnh mai, và theo thời gian, cuộc sống riêng sóng gió, đầy biến động cũng không làm ảnh hưởng ǵ đến nhan sắc ấy, lại càng trở nên mặn mà cùng với giọng ca. Là một người đàn bà chở nặng những thăng trầm, đổ vỡ, bao bầm giập mà cuộc đời đă ném vào cô nhiều xót xa, đă nhuộm nên một Thanh Lan với giọng hát như xuyên niềm đau bằng sợi dây mỏng tang quấn lấy trái tim người nghe.
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=593000&stc=1&d=1396167184
Nỗi buồn, những đau đớn, tan vỡ, được tan chảy trong tiếng hát của cô. Tiếng hát đầy xúc cảm của cô khiến nhiều trái tim thổn thức, cảm nhận được sự mong manh của đời sống trong cuộc viễn du bất tận của một kiếp người. Không chỉ thành công khi hát nhạc Việt, cô được đánh giá là ca sĩ hát nhạc Pháp hay nhất khu vực Đông Nam Á thuở trước 1975, cô c̣n là một trong những nghệ sĩ ít ỏi của thời điểm ấy đảm nhiệm ba vai tṛ: diễn viên điện ảnh, diễn viên kịch nói, ca sĩ, và trong những lĩnh vực nghệ thuật này, cô đều thành công rực rỡ bởi tài năng của ḿnh.
Cô c̣n được khán giả biết đến qua những ca khúc do chính cô sáng tác như “Về Cùng Em”, “Tương Tư”… và một số ca khúc nhạc ngoại do cô dịch lời Việt. Năm 2002, cô ra mắt tập thơ cá nhân “T́nh Đầu” bằng 3 ngôn ngữ mà cô thông thạo Việt- Anh- Pháp. Cô c̣n thực hiện một số video ca nhạc do chính cô đạo diễn…
Ra mắt show nhạc “Đêm T́nh Xuân” và phim “Number 10 Blues/Goodbye Saigon”
Trong một buổi chiều nhạt nắng của một ngày cuối đông đầu xuân, tôi đă ngồi cùng cô để lắng nghe những sẻ chia của cô về những niềm vui trong nghệ thuật mà cô đang có. Cô nói cô chào đời vào tháng 3, là tháng mở đầu của mùa xuân. Để kỷ niệm sinh nhật năm nay, cô thực hiện một chương tŕnh nhạc cá nhân mang tên “Đêm T́nh Xuân” vào 8 giờ tối Thứ Bảy, ngày 29-3-2014 này, tại Hội quán Lạc Cầm (thành phố Westminster).
Tham gia cùng ca sĩ Thanh Lan sẽ có những ca sĩ khách mời Paolo, Anh Dũng, Ngô Quang Minh và những nghệ sĩ đặc biệt sẽ xuất hiện vào giờ chót, hát những ca khúc của Lê Uyên Phương, Ngô Thụy Miên, Ngọc Bích, Từ Công Phụng, Phạm Đ́nh Chương, Phạm Duy, Trần Thiện Thanh, Y Vân và Thanh Lan, cùng những t́nh khúc muôn thuở của Anh, Pháp, Mỹ.
Ngoài niềm vui của show nhạc “Đêm T́nh Xuân”, cô cho biết vào chiều tối Thứ Bảy, 12-4-2014 sắp tới, tại UltraLuxe Anaheim Cinemas, Anaheim Gardenwalk 321 W. Katella Ave. thành phố Anaheim, sẽ diễn ra đêm Spotlight của Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế 2014 (Viet Film Fest), sẽ khởi chiếu phim “Number 10 Blues/Goodbye Saigon” của đạo diễn Norio Osada (Nhật Bản), sản xuất vào thập niên 1970, mới được phát hành trong thời gian gần đây, do Thanh Lan là diễn viên chính của phim. “Phim được quay tại Việt Nam trong khoảng thời gian từ cuối năm 1974 đầu năm 1975.
V́ nhiều lư do, nên bộ phim này đă nằm lưu kho, và đă được hoàn thiện phần dàn dựng vào cuối năm 2012. Ngày 24-1-2013, bộ phim đă được công chiếu lần đầu tiên sau gần 40 năm tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Rotterdam, Hà Lan. Ngày 02-8-2013 tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Fantasia, Canada. Ngày 14-09-2013 tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Fukuoka, Nhật Bản. Là cuốn phim được giải Audience Award- giải khán giả yêu thích nhất tại Festival Okuradashi năm 2013 tại thành phố Hirosima.
Thanh Lan rất vinh dự khi được Ban Tổ Chức của Liên Hoan Phim Festival Okuradashi 2013 mời đến Nhật tham dự và chính Thanh Lan đă mời nhà sản xuất và đạo diễn phim gửi phim dự thi Viet Film Fest và đă được giải Spotlight của đại hội, bởi giá trị lịch sử của bộ phim. Khán giả đến dự đêm Spotlight tŕnh chiếu Number 10 Blues/Goodbye Saigon, ban tổ chức sẽ thực hiện buổi tṛ chuyện, trả lời mọi câu hỏi của khán giả với nam tài tử Nhật trong phim và Thanh Lan.”
Thanh Lan là ai?
Trả lời câu hỏi của người viết: “Nếu có những khán giả trẻ hôm nay hỏi Thanh Lan là ai th́ Thanh Lan sẽ trả lời như thế nào?”
Mỉm cười hiền hậu, cô nói: “Thanh Lan không muốn mọi người nh́n ḿnh như một người nghệ sĩ, trong thời gian đầu khi mới xuất hiện trên đài phát thanh, truyền h́nh, Thanh Lan cũng quan niệm ḿnh chỉ là tiếng hát sinh viên, chứ chưa bao giờ quan niệm ḿnh là một ca sĩ. Bởi vậy khi đó có nhiều người mời hát pḥng trà, thậm chí là mời Thanh Lan đứng ra điều khiển một pḥng trà, nhưng Thanh Lan không nhận làm. V́ Thanh Lan nổi tiếng khi c̣n nhỏ tuổi, nên luôn cảm thấy tuổi ḿnh c̣n non lắm.”
Đôi mắt tuyệt đẹp năm xưa nay đă nhuốm màu thời gian, nh́n xa xăm như để gợi nhớ lại một thời dĩ văng, ân cần, cô thủ thỉ tâm t́nh, đưa tôi lùi lại quá khứ vàng son một thuở, cô kể:
“Thanh Lan bắt đầu hát cho đài phát thanh lúc 12 tuổi, hát trong ban Việt Nhi. C̣n hát trên truyền h́nh là lúc 16 tuổi. 18 tuổi th́ bắt đầu diễn vở kịch thứ nhất trên truyền h́nh, 20 tuổi bắt đầu đóng cuốn phim đầu tiên. Trước 1975, báo chí có đặt cho Thanh Lan biệt danh là ca sĩ tháp ngà, v́ Thanh Lan muốn giữ cho ḿnh nét sinh viên nên ngoài thời gian học trung học ở trường Pháp Marie Curie, hay lên học đại học Văn Khoa, Thanh Lan không đi hát pḥng trà mà chỉ đi thâu đĩa, hát trên truyền h́nh, trên đài phát thanh. Song song với ca hát, công việc tại đài phát thanh, đài truyền h́nh đến với Thanh Lan thật sớm, khi c̣n đi học, có thời gian Thanh Lan làm xướng ngôn viên đài Tiếng Nói Tự Do của Sài G̣n, cứ 6 giờ sáng là đọc tin tức bằng tiếng Pháp khoảng nửa tiếng, nửa tiếng giới thiệu chương tŕnh nhạc quốc tế.”
Cô cho biết vào năm 1973, cô cùng với 2 nhạc sĩ gạo cội Phạm Duy và Ngọc Chánh sang Nhật Bản tham dự Đại Hội Âm Nhạc Quốc Tế Yamaha Festival in Tokyo gồm 100 quốc gia góp mặt. Tại đây, Thanh Lan đă hát ca khúc “Tuổi Biết Buồn” của Phạm Duy, và được vào ṿng chung kết. Thanh Lan đă được hăng đĩa Victor mời ở lại Tokyo trong một tuần lễ để thu âm 2 bài hát Ai no hio Kesanairde (Phạm Duy dịch lời Việt là “Đừng Phá Vỡ Ân T́nh”) và ca khúc “Tuổi Mộng Mơ” của Phạm Duy được dịch ra tiếng Nhật là “Yume o Miruno”. Cả 2 bài hát này Thanh Lan đă hát bằng tiếng Nhật.
“Sau khi đi Nhật về, Thanh Lan có nhận hát độc quyền tại pḥng trà Tự Do để dạn dĩ sân khấu, chuẩn bị cho tour sẽ đi hát các nước Đông Nam Á cùng với hăng đĩa Victor, nhưng biến cố năm 1975 đến làm lỡ làng hết những dự định nghệ thuật của Thanh Lan.”
Được ǵ và mất ǵ?
Khi câu chuyện đă trở nên thân t́nh, tôi hỏi: “Ngần ấy năm theo đuổi con đường âm nhạc, điện ảnh, kịch nghệ, thăng hoa, cay đắng, mọi cung bậc chắc chắn cô từng trải qua, vậy cô thấy ḿnh được và mất ǵ?”
Ánh nh́n buồn vời vợi, rất chân thành, cô nói:
“Mất th́ các nghệ sĩ đều mất, đó là mất tự do, cuộc sống luôn bị mọi người ḍm ngó, và đôi khi c̣n bị bóp méo, xuyên tạc nữa. Đó là cái mất, đau khổ một đời mà những người nổi tiếng gặp phải. Ngày xưa c̣n đỡ, bây giờ có phương tiện mạng lưới toàn cầu th́ nó c̣n khủng khiếp hơn nữa. Thanh Lan không đọc những bài viết bôi xấu Thanh Lan, có nghe bạn bè nói có bài viết do phóng viên bên Việt Nam viết như là phỏng vấn Thanh Lan, nhưng thật ra do tự họ bịa ra, chứ không hề có cuộc phỏng vấn nào.”
“Thanh Lan ít gặp nhà báo trả lời phỏng vấn. Thanh Lan không bao giờ nói về đời tư cho nhà báo nghe, mà chỉ nói về nghệ thuật thôi. Những ǵ viết về đời tư là không bao giờ Thanh Lan nói với nhà báo, có hỏi cũng không nói. V́ Thanh Lan nghĩ rằng đời tư th́ là chuyện riêng tư, nhất là với người từng là chồng ḿnh, cha của con ḿnh, th́ Thanh Lan không bao giờ đi nói xấu người đó. Thanh Lan nếu không đi hát th́ đă trở thành cô giáo rồi, nên Thanh Lan không bao giờ ăn nói hàm hồ bậy bạ.”
Cô tâm sự: “Người nghệ sĩ, tinh thần rất quan trọng, nếu người nghệ sĩ có tinh thần yêu đời, tự tin th́ sẽ hát hay hơn, diễn hay hơn. V́ vậy, điều hay nhất cho người nghệ sĩ là ḿnh chỉ nghĩ đến những t́nh cảm yêu thương của khán giả dành cho ḿnh, c̣n cái nào không tốt, th́ không nên nhớ đến. Thanh Lan được quư vị yêu mến từ hồi 12 tuổi đến giờ, những điều đó Thanh Lan muốn cũng không được hay không muốn cũng không được, đúng là số phận nó đưa đẩy, tự nhiên trở thành nghệ sĩ. Chứ Thanh Lan từ nhỏ đến lớn cứ nghĩ khi trưởng thành, ḿnh sẽ trở thành cô giáo.”
“Đời Thanh Lan chuyện buồn nhiều hơn chuyện vui, nhưng Thanh Lan nghĩ, ḿnh có một cuộc đời thôi mà, hăy quên chuyện buồn để mà sống, không nên dày ṿ bản thân ḿnh. Trong cuộc sống nhiều khi buồn quá, không biết tâm sự cùng ai, v́ Thanh Lan là người cứng lắm, không muốn ai thương hại. Thanh Lan thường vào nhà thờ ngồi một ḿnh, tâm sự với Chúa, với Đức Mẹ, những lúc ấy Thanh Lan luôn cảm giác có đấng thiêng liêng đỡ nâng ḿnh khi ḿnh ngă.”
Cảm t́nh của khán giả
Khán giả là đôi cánh giúp cô vượt qua những nỗi đau để tỏa sáng hết ḿnh trên sân khấu. Tự hào, cô chia sẻ: “Bên cạnh những cái mất, Thanh Lan nhận được t́nh yêu thương của khán giả thủy chung đến nay, đó là điều Thanh Lan xin cảm tạ trời đất cho Thanh Lan được hạnh phúc này thật dài. Ngay như thời gian ở Việt Nam, năm 1991- 1992, Thanh Lan được khán giả bầu chọn là ca sĩ được yêu mến nhất của Sài G̣n. Ân t́nh đó Thanh Lan không bao giờ quên, v́ những người Sài G̣n ngày xưa vẫn luôn nhớ và thương Thanh Lan. Qua đến Mỹ, ngoài những khán giả năm xưa, Thanh Lan c̣n có thêm lớp khán giả mới, có những khán giả sinh ra tại Mỹ, chưa biết Thanh Lan là ai, bây giờ nghe Thanh Lan hát, đó cũng là một cái duyên, v́ mấy ai được mấy thế hệ yêu thương như vậy.”
Khán giả đến với Thanh Lan không phải để mua vui, mà để t́m lại chút kỷ niệm của Sài G̣n, cô bùi ngùi nói:
“Thật ra Thanh Lan gốc là người Bắc và Trung (sinh ra tại thành phố Vinh, Nghệ An) nhưng Thanh Lan luôn xem ḿnh là người Sài G̣n. Sài G̣n là cố hương, ngoài ra không c̣n nơi nào khác. Dù đă ở Mỹ hơn hai chục năm rồi, nhưng lúc nào Thanh Lan cũng nhớ đến Sài G̣n thưở ḿnh mới lớn. Nếu khán giả xem Thanh Lan là một trong những ca sĩ đại diện cho Sài G̣n, đó là điều hănh diện lớn. Tất cả những ǵ dính đến Sài G̣n, nó đều làm cho Thanh Lan một chút bùi ngùi, thổn thức v́ ḿnh biết rằng cái ǵ trong quá khứ th́ hiện tại sẽ không có nữa. Bây giờ nhắm mắt nh́n lại Sài G̣n xưa th́ có thể thấy, chứ c̣n mở mắt th́ không thấy.”
Cô kể nhân dịp sinh nhật năm nay, có một khán giả tên Hy ở San Diego khi nghe cô tâm sự trong một chương tŕnh cô từng thu một băng cassette nhạc Trầm Tử Thiêng vào cuối năm 1974 đầu 1975, ít người biết đến, nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng cũng chưa kịp tặng Thanh Lan cuốn băng đó. Người khán giả này đă kiếm ra cuốn băng và tặng cô.
“Món quà này c̣n quư hơn kim cương nữa, đó là những bất ngờ khán giả mang đến cho Thanh Lan. Càng nghĩ càng vui. Chính khán giả là người đem đến hạnh phúc, sự tự tin cho Thanh Lan để Thanh Lan đứng vững trên sân khấu cho đến ngày nay.”
Khi người viết hỏi bí quyết nào để cô dễ dàng chinh phục khán giả khi nghe cô hát những ca khúc Việt Nam và nhạc ngoại, nhất là những ca khúc nhạc Pháp. Cô nói cô chẳng có bí quyết ǵ, để có được chất giọng, một phần cũng nhờ Trời cho, hưởng từ gene bố mẹ, một phần nhờ học bài bản và không ngừng luyện tập. Nhưng quan trọng hơn hết là muốn hát nhạc của một đất nước nào, phải hiểu ngọn nguồn văn hóa đất nước đó, phải hiểu từng chữ trong bài hát.
“Ngoài ngôn ngữ mẹ đẻ tiếng Việt, Thanh Lan học trường Pháp từ lúc 3 tuổi đến 18 tuổi, mỗi tuần phải đọc quyển sách tiếng Pháp hàng mấy trăm trang, nên hiểu rất rơ văn hóa, lời ca để diễn tả đúng lời. Thanh Lan học đại học cử nhân Văn Chương Anh, đọc biết bao nhiêu là sách về văn chương, kịch, lịch sử bằng tiếng Anh. V́ vậy việc hát nhạc Pháp, nhạc Anh, nhạc Việt với Thanh Lan đều cảm xúc như nhau.”
C̣n bí quyết để đến nay, dù bước qua tuổi ngoài 60, mà cô vẫn c̣n hát hay là cô luôn giữ sức khỏe, nếu có sức khỏe th́ mới có hơi để hát.
“Tập hay nhất là tập ở hồ bơi, giúp ḿnh dẻo dai, khỏe mạnh, mà c̣n gọn gàng nữa, phần nữa là ăn uống rất kiêng cữ. Thanh Lan cũng thường uống nước giá, giúp tẩy rửa cuống họng rất tốt.”
Mỉm cười hồn hậu, cô nói:
“Thanh Lan gửi lời trân trọng cám ơn những khán giả đă yêu thương Thanh Lan trước 1975, lại càng yêu thương hơn nữa những khán giả đó nói cho con của họ cũng yêu thương Thanh Lan luôn. Đó là những người đă đem tới sức mạnh cho Thanh Lan càng ngày càng giữ được sự yêu đời, tin tưởng rằng cuộc sống này thật là đẹp. Thanh Lan cũng xin kính chúc quư vị gặp cuộc sống thật đẹp để yêu đời, để cảm thấy rằng cuộc đời trên thế gian này hữu ích và làm được tất cả những ǵ ḿnh muốn làm. Rất mong gặp lại quư vị trong đêm nhạc “Đêm T́nh Xuân” vào tối Thứ Bảy, ngày 29-3-2014 này, tại Hội quán Lạc Cầm. Trong đêm nhạc, Thanh Lan sẽ giới thiệu và kư tặng khán giả DVD cũ do chính Thanh Lan đạo diễn h́nh ảnh, y phục... thực hiện 1999-2000 được nhiều khán giả yêu thích có tên “Trong Nắng Trong Gió” (nhạc Pháp Dans Le Soleil Et Dans Le Vent) nay được in lại để phát hành.”
Muốn mua DVD này, quư vị hăy gửi thư về POX 8804 Newport Beach. CA 92658. Muốn giữ vé show nhạc, xin gọi 714.606.7683.
(B.H)
VD
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=593000&stc=1&d=1396167184
Nỗi buồn, những đau đớn, tan vỡ, được tan chảy trong tiếng hát của cô. Tiếng hát đầy xúc cảm của cô khiến nhiều trái tim thổn thức, cảm nhận được sự mong manh của đời sống trong cuộc viễn du bất tận của một kiếp người. Không chỉ thành công khi hát nhạc Việt, cô được đánh giá là ca sĩ hát nhạc Pháp hay nhất khu vực Đông Nam Á thuở trước 1975, cô c̣n là một trong những nghệ sĩ ít ỏi của thời điểm ấy đảm nhiệm ba vai tṛ: diễn viên điện ảnh, diễn viên kịch nói, ca sĩ, và trong những lĩnh vực nghệ thuật này, cô đều thành công rực rỡ bởi tài năng của ḿnh.
Cô c̣n được khán giả biết đến qua những ca khúc do chính cô sáng tác như “Về Cùng Em”, “Tương Tư”… và một số ca khúc nhạc ngoại do cô dịch lời Việt. Năm 2002, cô ra mắt tập thơ cá nhân “T́nh Đầu” bằng 3 ngôn ngữ mà cô thông thạo Việt- Anh- Pháp. Cô c̣n thực hiện một số video ca nhạc do chính cô đạo diễn…
Ra mắt show nhạc “Đêm T́nh Xuân” và phim “Number 10 Blues/Goodbye Saigon”
Trong một buổi chiều nhạt nắng của một ngày cuối đông đầu xuân, tôi đă ngồi cùng cô để lắng nghe những sẻ chia của cô về những niềm vui trong nghệ thuật mà cô đang có. Cô nói cô chào đời vào tháng 3, là tháng mở đầu của mùa xuân. Để kỷ niệm sinh nhật năm nay, cô thực hiện một chương tŕnh nhạc cá nhân mang tên “Đêm T́nh Xuân” vào 8 giờ tối Thứ Bảy, ngày 29-3-2014 này, tại Hội quán Lạc Cầm (thành phố Westminster).
Tham gia cùng ca sĩ Thanh Lan sẽ có những ca sĩ khách mời Paolo, Anh Dũng, Ngô Quang Minh và những nghệ sĩ đặc biệt sẽ xuất hiện vào giờ chót, hát những ca khúc của Lê Uyên Phương, Ngô Thụy Miên, Ngọc Bích, Từ Công Phụng, Phạm Đ́nh Chương, Phạm Duy, Trần Thiện Thanh, Y Vân và Thanh Lan, cùng những t́nh khúc muôn thuở của Anh, Pháp, Mỹ.
Ngoài niềm vui của show nhạc “Đêm T́nh Xuân”, cô cho biết vào chiều tối Thứ Bảy, 12-4-2014 sắp tới, tại UltraLuxe Anaheim Cinemas, Anaheim Gardenwalk 321 W. Katella Ave. thành phố Anaheim, sẽ diễn ra đêm Spotlight của Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế 2014 (Viet Film Fest), sẽ khởi chiếu phim “Number 10 Blues/Goodbye Saigon” của đạo diễn Norio Osada (Nhật Bản), sản xuất vào thập niên 1970, mới được phát hành trong thời gian gần đây, do Thanh Lan là diễn viên chính của phim. “Phim được quay tại Việt Nam trong khoảng thời gian từ cuối năm 1974 đầu năm 1975.
V́ nhiều lư do, nên bộ phim này đă nằm lưu kho, và đă được hoàn thiện phần dàn dựng vào cuối năm 2012. Ngày 24-1-2013, bộ phim đă được công chiếu lần đầu tiên sau gần 40 năm tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Rotterdam, Hà Lan. Ngày 02-8-2013 tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Fantasia, Canada. Ngày 14-09-2013 tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Fukuoka, Nhật Bản. Là cuốn phim được giải Audience Award- giải khán giả yêu thích nhất tại Festival Okuradashi năm 2013 tại thành phố Hirosima.
Thanh Lan rất vinh dự khi được Ban Tổ Chức của Liên Hoan Phim Festival Okuradashi 2013 mời đến Nhật tham dự và chính Thanh Lan đă mời nhà sản xuất và đạo diễn phim gửi phim dự thi Viet Film Fest và đă được giải Spotlight của đại hội, bởi giá trị lịch sử của bộ phim. Khán giả đến dự đêm Spotlight tŕnh chiếu Number 10 Blues/Goodbye Saigon, ban tổ chức sẽ thực hiện buổi tṛ chuyện, trả lời mọi câu hỏi của khán giả với nam tài tử Nhật trong phim và Thanh Lan.”
Thanh Lan là ai?
Trả lời câu hỏi của người viết: “Nếu có những khán giả trẻ hôm nay hỏi Thanh Lan là ai th́ Thanh Lan sẽ trả lời như thế nào?”
Mỉm cười hiền hậu, cô nói: “Thanh Lan không muốn mọi người nh́n ḿnh như một người nghệ sĩ, trong thời gian đầu khi mới xuất hiện trên đài phát thanh, truyền h́nh, Thanh Lan cũng quan niệm ḿnh chỉ là tiếng hát sinh viên, chứ chưa bao giờ quan niệm ḿnh là một ca sĩ. Bởi vậy khi đó có nhiều người mời hát pḥng trà, thậm chí là mời Thanh Lan đứng ra điều khiển một pḥng trà, nhưng Thanh Lan không nhận làm. V́ Thanh Lan nổi tiếng khi c̣n nhỏ tuổi, nên luôn cảm thấy tuổi ḿnh c̣n non lắm.”
Đôi mắt tuyệt đẹp năm xưa nay đă nhuốm màu thời gian, nh́n xa xăm như để gợi nhớ lại một thời dĩ văng, ân cần, cô thủ thỉ tâm t́nh, đưa tôi lùi lại quá khứ vàng son một thuở, cô kể:
“Thanh Lan bắt đầu hát cho đài phát thanh lúc 12 tuổi, hát trong ban Việt Nhi. C̣n hát trên truyền h́nh là lúc 16 tuổi. 18 tuổi th́ bắt đầu diễn vở kịch thứ nhất trên truyền h́nh, 20 tuổi bắt đầu đóng cuốn phim đầu tiên. Trước 1975, báo chí có đặt cho Thanh Lan biệt danh là ca sĩ tháp ngà, v́ Thanh Lan muốn giữ cho ḿnh nét sinh viên nên ngoài thời gian học trung học ở trường Pháp Marie Curie, hay lên học đại học Văn Khoa, Thanh Lan không đi hát pḥng trà mà chỉ đi thâu đĩa, hát trên truyền h́nh, trên đài phát thanh. Song song với ca hát, công việc tại đài phát thanh, đài truyền h́nh đến với Thanh Lan thật sớm, khi c̣n đi học, có thời gian Thanh Lan làm xướng ngôn viên đài Tiếng Nói Tự Do của Sài G̣n, cứ 6 giờ sáng là đọc tin tức bằng tiếng Pháp khoảng nửa tiếng, nửa tiếng giới thiệu chương tŕnh nhạc quốc tế.”
Cô cho biết vào năm 1973, cô cùng với 2 nhạc sĩ gạo cội Phạm Duy và Ngọc Chánh sang Nhật Bản tham dự Đại Hội Âm Nhạc Quốc Tế Yamaha Festival in Tokyo gồm 100 quốc gia góp mặt. Tại đây, Thanh Lan đă hát ca khúc “Tuổi Biết Buồn” của Phạm Duy, và được vào ṿng chung kết. Thanh Lan đă được hăng đĩa Victor mời ở lại Tokyo trong một tuần lễ để thu âm 2 bài hát Ai no hio Kesanairde (Phạm Duy dịch lời Việt là “Đừng Phá Vỡ Ân T́nh”) và ca khúc “Tuổi Mộng Mơ” của Phạm Duy được dịch ra tiếng Nhật là “Yume o Miruno”. Cả 2 bài hát này Thanh Lan đă hát bằng tiếng Nhật.
“Sau khi đi Nhật về, Thanh Lan có nhận hát độc quyền tại pḥng trà Tự Do để dạn dĩ sân khấu, chuẩn bị cho tour sẽ đi hát các nước Đông Nam Á cùng với hăng đĩa Victor, nhưng biến cố năm 1975 đến làm lỡ làng hết những dự định nghệ thuật của Thanh Lan.”
Được ǵ và mất ǵ?
Khi câu chuyện đă trở nên thân t́nh, tôi hỏi: “Ngần ấy năm theo đuổi con đường âm nhạc, điện ảnh, kịch nghệ, thăng hoa, cay đắng, mọi cung bậc chắc chắn cô từng trải qua, vậy cô thấy ḿnh được và mất ǵ?”
Ánh nh́n buồn vời vợi, rất chân thành, cô nói:
“Mất th́ các nghệ sĩ đều mất, đó là mất tự do, cuộc sống luôn bị mọi người ḍm ngó, và đôi khi c̣n bị bóp méo, xuyên tạc nữa. Đó là cái mất, đau khổ một đời mà những người nổi tiếng gặp phải. Ngày xưa c̣n đỡ, bây giờ có phương tiện mạng lưới toàn cầu th́ nó c̣n khủng khiếp hơn nữa. Thanh Lan không đọc những bài viết bôi xấu Thanh Lan, có nghe bạn bè nói có bài viết do phóng viên bên Việt Nam viết như là phỏng vấn Thanh Lan, nhưng thật ra do tự họ bịa ra, chứ không hề có cuộc phỏng vấn nào.”
“Thanh Lan ít gặp nhà báo trả lời phỏng vấn. Thanh Lan không bao giờ nói về đời tư cho nhà báo nghe, mà chỉ nói về nghệ thuật thôi. Những ǵ viết về đời tư là không bao giờ Thanh Lan nói với nhà báo, có hỏi cũng không nói. V́ Thanh Lan nghĩ rằng đời tư th́ là chuyện riêng tư, nhất là với người từng là chồng ḿnh, cha của con ḿnh, th́ Thanh Lan không bao giờ đi nói xấu người đó. Thanh Lan nếu không đi hát th́ đă trở thành cô giáo rồi, nên Thanh Lan không bao giờ ăn nói hàm hồ bậy bạ.”
Cô tâm sự: “Người nghệ sĩ, tinh thần rất quan trọng, nếu người nghệ sĩ có tinh thần yêu đời, tự tin th́ sẽ hát hay hơn, diễn hay hơn. V́ vậy, điều hay nhất cho người nghệ sĩ là ḿnh chỉ nghĩ đến những t́nh cảm yêu thương của khán giả dành cho ḿnh, c̣n cái nào không tốt, th́ không nên nhớ đến. Thanh Lan được quư vị yêu mến từ hồi 12 tuổi đến giờ, những điều đó Thanh Lan muốn cũng không được hay không muốn cũng không được, đúng là số phận nó đưa đẩy, tự nhiên trở thành nghệ sĩ. Chứ Thanh Lan từ nhỏ đến lớn cứ nghĩ khi trưởng thành, ḿnh sẽ trở thành cô giáo.”
“Đời Thanh Lan chuyện buồn nhiều hơn chuyện vui, nhưng Thanh Lan nghĩ, ḿnh có một cuộc đời thôi mà, hăy quên chuyện buồn để mà sống, không nên dày ṿ bản thân ḿnh. Trong cuộc sống nhiều khi buồn quá, không biết tâm sự cùng ai, v́ Thanh Lan là người cứng lắm, không muốn ai thương hại. Thanh Lan thường vào nhà thờ ngồi một ḿnh, tâm sự với Chúa, với Đức Mẹ, những lúc ấy Thanh Lan luôn cảm giác có đấng thiêng liêng đỡ nâng ḿnh khi ḿnh ngă.”
Cảm t́nh của khán giả
Khán giả là đôi cánh giúp cô vượt qua những nỗi đau để tỏa sáng hết ḿnh trên sân khấu. Tự hào, cô chia sẻ: “Bên cạnh những cái mất, Thanh Lan nhận được t́nh yêu thương của khán giả thủy chung đến nay, đó là điều Thanh Lan xin cảm tạ trời đất cho Thanh Lan được hạnh phúc này thật dài. Ngay như thời gian ở Việt Nam, năm 1991- 1992, Thanh Lan được khán giả bầu chọn là ca sĩ được yêu mến nhất của Sài G̣n. Ân t́nh đó Thanh Lan không bao giờ quên, v́ những người Sài G̣n ngày xưa vẫn luôn nhớ và thương Thanh Lan. Qua đến Mỹ, ngoài những khán giả năm xưa, Thanh Lan c̣n có thêm lớp khán giả mới, có những khán giả sinh ra tại Mỹ, chưa biết Thanh Lan là ai, bây giờ nghe Thanh Lan hát, đó cũng là một cái duyên, v́ mấy ai được mấy thế hệ yêu thương như vậy.”
Khán giả đến với Thanh Lan không phải để mua vui, mà để t́m lại chút kỷ niệm của Sài G̣n, cô bùi ngùi nói:
“Thật ra Thanh Lan gốc là người Bắc và Trung (sinh ra tại thành phố Vinh, Nghệ An) nhưng Thanh Lan luôn xem ḿnh là người Sài G̣n. Sài G̣n là cố hương, ngoài ra không c̣n nơi nào khác. Dù đă ở Mỹ hơn hai chục năm rồi, nhưng lúc nào Thanh Lan cũng nhớ đến Sài G̣n thưở ḿnh mới lớn. Nếu khán giả xem Thanh Lan là một trong những ca sĩ đại diện cho Sài G̣n, đó là điều hănh diện lớn. Tất cả những ǵ dính đến Sài G̣n, nó đều làm cho Thanh Lan một chút bùi ngùi, thổn thức v́ ḿnh biết rằng cái ǵ trong quá khứ th́ hiện tại sẽ không có nữa. Bây giờ nhắm mắt nh́n lại Sài G̣n xưa th́ có thể thấy, chứ c̣n mở mắt th́ không thấy.”
Cô kể nhân dịp sinh nhật năm nay, có một khán giả tên Hy ở San Diego khi nghe cô tâm sự trong một chương tŕnh cô từng thu một băng cassette nhạc Trầm Tử Thiêng vào cuối năm 1974 đầu 1975, ít người biết đến, nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng cũng chưa kịp tặng Thanh Lan cuốn băng đó. Người khán giả này đă kiếm ra cuốn băng và tặng cô.
“Món quà này c̣n quư hơn kim cương nữa, đó là những bất ngờ khán giả mang đến cho Thanh Lan. Càng nghĩ càng vui. Chính khán giả là người đem đến hạnh phúc, sự tự tin cho Thanh Lan để Thanh Lan đứng vững trên sân khấu cho đến ngày nay.”
Khi người viết hỏi bí quyết nào để cô dễ dàng chinh phục khán giả khi nghe cô hát những ca khúc Việt Nam và nhạc ngoại, nhất là những ca khúc nhạc Pháp. Cô nói cô chẳng có bí quyết ǵ, để có được chất giọng, một phần cũng nhờ Trời cho, hưởng từ gene bố mẹ, một phần nhờ học bài bản và không ngừng luyện tập. Nhưng quan trọng hơn hết là muốn hát nhạc của một đất nước nào, phải hiểu ngọn nguồn văn hóa đất nước đó, phải hiểu từng chữ trong bài hát.
“Ngoài ngôn ngữ mẹ đẻ tiếng Việt, Thanh Lan học trường Pháp từ lúc 3 tuổi đến 18 tuổi, mỗi tuần phải đọc quyển sách tiếng Pháp hàng mấy trăm trang, nên hiểu rất rơ văn hóa, lời ca để diễn tả đúng lời. Thanh Lan học đại học cử nhân Văn Chương Anh, đọc biết bao nhiêu là sách về văn chương, kịch, lịch sử bằng tiếng Anh. V́ vậy việc hát nhạc Pháp, nhạc Anh, nhạc Việt với Thanh Lan đều cảm xúc như nhau.”
C̣n bí quyết để đến nay, dù bước qua tuổi ngoài 60, mà cô vẫn c̣n hát hay là cô luôn giữ sức khỏe, nếu có sức khỏe th́ mới có hơi để hát.
“Tập hay nhất là tập ở hồ bơi, giúp ḿnh dẻo dai, khỏe mạnh, mà c̣n gọn gàng nữa, phần nữa là ăn uống rất kiêng cữ. Thanh Lan cũng thường uống nước giá, giúp tẩy rửa cuống họng rất tốt.”
Mỉm cười hồn hậu, cô nói:
“Thanh Lan gửi lời trân trọng cám ơn những khán giả đă yêu thương Thanh Lan trước 1975, lại càng yêu thương hơn nữa những khán giả đó nói cho con của họ cũng yêu thương Thanh Lan luôn. Đó là những người đă đem tới sức mạnh cho Thanh Lan càng ngày càng giữ được sự yêu đời, tin tưởng rằng cuộc sống này thật là đẹp. Thanh Lan cũng xin kính chúc quư vị gặp cuộc sống thật đẹp để yêu đời, để cảm thấy rằng cuộc đời trên thế gian này hữu ích và làm được tất cả những ǵ ḿnh muốn làm. Rất mong gặp lại quư vị trong đêm nhạc “Đêm T́nh Xuân” vào tối Thứ Bảy, ngày 29-3-2014 này, tại Hội quán Lạc Cầm. Trong đêm nhạc, Thanh Lan sẽ giới thiệu và kư tặng khán giả DVD cũ do chính Thanh Lan đạo diễn h́nh ảnh, y phục... thực hiện 1999-2000 được nhiều khán giả yêu thích có tên “Trong Nắng Trong Gió” (nhạc Pháp Dans Le Soleil Et Dans Le Vent) nay được in lại để phát hành.”
Muốn mua DVD này, quư vị hăy gửi thư về POX 8804 Newport Beach. CA 92658. Muốn giữ vé show nhạc, xin gọi 714.606.7683.
(B.H)
VD