Hanna
05-14-2014, 07:51
39 năm xa quê mẹ, Khánh Ly trở về với Hà Nội bằng một đêm nhạc đầy ắp t́nh yêu và kỷ niệm vào tối 10/5 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Trong đêm nhạc Khánh Ly không chỉ hát mà c̣n tṛ chuyện rất nhiều với khán giả. Tuy nhiên, không ai hiểu v́ sao ca sĩ Khánh Ly lại nhắc nhiều đến cái chết, đến sự ra đi…
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=611510&stc=1&d=1400053867
Khánh Ly hồi ức về Hà Nội bằng ca khúc “Nhớ mùa thu Hà Nội” với dàn bè. Ảnh: TL
Ám ảnh về một sự ra đi
Gọi là tṛ chuyện nhưng thực chất là ca sĩ Khánh Ly độc thoại một ḿnh trên sân khấu. Những câu chuyện không chỉ xoay quanh âm nhạc mà c̣n cả những câu chuyện về thân phận cuộc đời của chính bà, nhất là những kỷ niệm “chưa bao giờ chết” với “ông Sơn” (từ dùng của Khánh Ly - PV).
Tuy nhiên, có một điều thật khó hiểu, đó là giọng ca tuổi 70 này nhắc nhiều đến cái chết. Cái chết hiện hữu trong câu chuyện của bà lúc dưới dạng một câu ước nguyện: “Tôi luôn ước có một ngày được hát rồi chết luôn cũng được”; hoặc: “Có nhiều người hỏi tôi thích bài nào của ông Sơn nhất, thật ra bài nào tôi cũng thích cả. Và tôi ước ao có một lần nào đó, tôi xin được hát cho đến khi nào tắt tiếng luôn, hát cho chết luôn cũng được nữa”. Có lúc bà lại mênh mang trong một lời tâm sự nhẹ nhàng: “Tôi năm nay đă ở tuổi 70. Có thể khoảng 1 đến 2 năm nữa tôi cũng sẽ im tiếng thôi. Tất cả vui buồn, sướng, khổ… trong đời sống này rồi sẽ đi qua, chỉ c̣n t́nh yêu ở lại. Chúng ta không thể sống mà không có t́nh yêu. Chính kỷ niệm và t́nh yêu làm cuộc sống của chúng ta thăng hoa hơn. Dĩ nhiên, tôi mong được quư vị yêu mến khi tôi c̣n. Chứ nếu tôi đi ra khỏi cuộc đời này, tôi không c̣n được nghe quư vị bày tỏ nữa…”.
Theo lẽ thường, vào ngày hội ngộ, người ta sẽ trao cho nhau những nụ cười hoặc nói với nhau những lời yêu thương, hy vọng… Tuy nhiên, trong những tự sự về cuộc đời, ca sĩ Khánh Ly không dưới 5 lần nhắc đến cái chết, một điều mà người Việt Nam rất tránh. Nhiều người cho rằng, những lời của bà chỉ là vô t́nh nhưng lại như một điềm báo không lành chăng(?!). Có lẽ v́ thế, trong giây phút xúc động cuối chương tŕnh, ca sĩ Khánh Ly chia tay khán giả bằng khúc hát “Một cơi đi về” mà khuôn mặt đẫm lệ. Bà cố kéo rê từng câu hát: “Bao nhiêu năm rồi c̣n măi ra đi. Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt. Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt. Rọi suốt trăm năm một cơi đi về…” như “vặn” cả tâm can ḿnh ra để níu kéo một thân phận, một cuộc đời. Một số người lại cho rằng, những lời nói kia chưa chắc đă “vô t́nh”. Bởi, cuộc hội ngộ này dẫu là lần đầu nhưng biết đâu là lần cuối?
Ca sĩ Khánh Ly chia sẻ: “Tôi cảm thấy ḿnh may mắn hơn nhiều người v́ đă được gặp Trịnh Công Sơn năm 1964 và được sống trọn với nhạc Trịnh 50 năm chưa rời một bước. Nhưng trong đời sống, không có cái ǵ có thể tồn tại măi măi ngoài âm nhạc và nghĩa t́nh. Tôi sợ, một ngày mai thức dậy, sẽ không c̣n được cất lên tiếng hát ngày nào…”.
Chưa bao giờ hiểu hết nhạc Trịnh
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=611511&stc=1&d=1400053867
Khánh Ly cúi mặt giấu những ḍng nước mắt khi hát bài chia tay khán giả trong đêm nhạc. Ảnh: Lư Vơ Phú Hưng
“Người em gái” của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn chia sẻ, ngày c̣n trẻ, bà không hiểu hết được ư nghĩa của mỗi bài hát do nhạc sỹ Trịnh Công Sơn sáng tác. Ngay cả bây giờ, khi đă có tuổi rồi, bà cũng chỉ hiểu được một phần nào đó những ẩn ư trong các sáng tác của ông. Không hiểu nhưng bà cũng không bao giờ dám hỏi ông Sơn v́ bà rất sợ nhạc sỹ biết bà “dốt” (từ dùng khiêm tốn của ca sĩ Khánh Ly - PV).
“Có nhiều điều tôi im lặng như thế, ai làm sao tôi làm vậy, nhưng nếu ai làm bậy tôi không làm theo đâu… Trong gia tài âm nhạc của ông Sơn, bài nào của ông, tôi cũng thích nhưng bài “Hạ trắng” th́ tôi yêu lắm lắm. “Áo xưa dù nhàu, cũng xin bạc đầu, gọi măi tên nhau…” một lời nói thôi nhưng gửi gắm trong đó bao nhiêu là t́nh nghĩa. Bởi v́ t́nh yêu có thể đi qua rất nhanh trong ḍng đời của chúng ta nhưng cái nghĩa th́ nằm lại với chúng ta măi măi. Đối với các bạn trẻ, xin giữ măi cái nghĩa này bởi chúng ta hơn ai hết bao giờ cũng mong: “Áo xưa dù nhàu, cũng xin bạc đầu, gọi măi tên nhau…”, ca sĩ Khánh Ly chia sẻ.
Ca sĩ Khánh Ly kể, có lần bà đánh bạo hỏi nhạc sỹ Trịnh Công Sơn về bài hát “Tuổi đá buồn”, về giáo đường mà ông nhắc đến trong bài hát. Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đă trả lời bà rằng: “Lúc sáng tác ca khúc, anh nghĩ, cuộc đời chỉ nên để con người yêu nhau thôi và nếu lấy t́nh yêu làm tôn giáo th́ sẽ không c̣n đau khổ nữa. Giáo đường trong bài hát là giáo đường t́nh yêu chứ không phải giáo đường của một tôn giáo nào cả. Những người nào đang khổ đau, đang khao khát một t́nh yêu, đang thất vọng v́ t́nh yêu… th́ đến giáo đường đó để cầu nguyện. Bài “Tuổi đá buồn” là một thế giới tưởng tượng. Giáo đường là ước mơ trong tương lai. Có lẽ những con người của thế kỷ 21 sẽ xây dựng nên giáo đường t́nh yêu ấy. Ở đó, con người chỉ yêu nhau thôi không nghĩ đến chuyện ǵ khác”. V́ thế, mỗi khi buồn hay vui, thất vọng hay hy vọng… bà cũng t́m đến giáo đường của riêng ḿnh để nguyện cầu
Cho đến bây giờ, ca sĩ Khánh Ly vẫn quả quyết, đối với bà, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn là người hát nhạc của ḿnh hay nhất. Lúc sinh thời, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn rất yêu bài “Mưa hồng”. Mỗi khi bà và nhạc sỹ hát chung, ông thường bảo: “Anh hát hay hơn Mai” (tên thật của ca sĩ Khánh Ly là Lệ Mai).
Bà và nhạc sỹ họ Trịnh từng ước mơ rằng, lúc nào hai anh em cũng được ở bên cạnh nhau, đi với nhau, hát với nhau ở khắp mọi nơi. Nhưng ước mơ đă không thành. Năm 1992, ca sĩ Khánh Ly gặp lại nhạc sỹ Trịnh Công Sơn ở Canada. Đó là những ngày hạnh phúc nhất mà bà chưa bao giờ dám nghĩ tới. Trong cuộc gặp gỡ ấy, dù không nói ra nhưng cả hai vẫn hiểu, ước mơ được hát với nhau trên mọi nẻo đường quê hương Việt Nam vẫn âm ỉ trong mỗi người. “Dẫu là ước mơ không thành th́ cũng chẳng có ǵ thay đổi những cảm nghĩ giữa chúng tôi. Lần này tôi trở về, ông Sơn đi vắng. Ông đi xa. Nhưng tôi tin ông sẽ không thất vọng khi đă chọn tôi. Một lần nữa, tôi mong ông ở nơi xa sẽ không thất vọng khi giao những bài hát của ông cho tôi”, ca sĩ Khánh Ly bồi hồi tâm sự.
Trong lần trở về Việt Nam vừa qua, ca sĩ Khánh Ly đi cùng chồng và một người con dâu. Sau khi kết thúc đêm diễn, ca sĩ Khánh Ly đă cùng người thân trở lại thăm ngôi nhà cũ ở 106 Hàng Bông (Hà Nội). Bà khá xúc động khi không nh́n thấy ngôi nhà cũ, thay vào đó là một khách sạn nhỏ. Rời Hà Nội, bà lại tiếp tục vào Huế để được một lần đi trên con đường mang tên Trịnh Công Sơn và thăm những nơi gắn liền với h́nh ảnh của nhạc sỹ họ Trịnh ở mảnh đất này. Bà lưu lại TPHCM 2 ngày để thăm những người họ hàng và trở về Mỹ vào chiều 13/5.
Khánh Toàn
GD
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=611510&stc=1&d=1400053867
Khánh Ly hồi ức về Hà Nội bằng ca khúc “Nhớ mùa thu Hà Nội” với dàn bè. Ảnh: TL
Ám ảnh về một sự ra đi
Gọi là tṛ chuyện nhưng thực chất là ca sĩ Khánh Ly độc thoại một ḿnh trên sân khấu. Những câu chuyện không chỉ xoay quanh âm nhạc mà c̣n cả những câu chuyện về thân phận cuộc đời của chính bà, nhất là những kỷ niệm “chưa bao giờ chết” với “ông Sơn” (từ dùng của Khánh Ly - PV).
Tuy nhiên, có một điều thật khó hiểu, đó là giọng ca tuổi 70 này nhắc nhiều đến cái chết. Cái chết hiện hữu trong câu chuyện của bà lúc dưới dạng một câu ước nguyện: “Tôi luôn ước có một ngày được hát rồi chết luôn cũng được”; hoặc: “Có nhiều người hỏi tôi thích bài nào của ông Sơn nhất, thật ra bài nào tôi cũng thích cả. Và tôi ước ao có một lần nào đó, tôi xin được hát cho đến khi nào tắt tiếng luôn, hát cho chết luôn cũng được nữa”. Có lúc bà lại mênh mang trong một lời tâm sự nhẹ nhàng: “Tôi năm nay đă ở tuổi 70. Có thể khoảng 1 đến 2 năm nữa tôi cũng sẽ im tiếng thôi. Tất cả vui buồn, sướng, khổ… trong đời sống này rồi sẽ đi qua, chỉ c̣n t́nh yêu ở lại. Chúng ta không thể sống mà không có t́nh yêu. Chính kỷ niệm và t́nh yêu làm cuộc sống của chúng ta thăng hoa hơn. Dĩ nhiên, tôi mong được quư vị yêu mến khi tôi c̣n. Chứ nếu tôi đi ra khỏi cuộc đời này, tôi không c̣n được nghe quư vị bày tỏ nữa…”.
Theo lẽ thường, vào ngày hội ngộ, người ta sẽ trao cho nhau những nụ cười hoặc nói với nhau những lời yêu thương, hy vọng… Tuy nhiên, trong những tự sự về cuộc đời, ca sĩ Khánh Ly không dưới 5 lần nhắc đến cái chết, một điều mà người Việt Nam rất tránh. Nhiều người cho rằng, những lời của bà chỉ là vô t́nh nhưng lại như một điềm báo không lành chăng(?!). Có lẽ v́ thế, trong giây phút xúc động cuối chương tŕnh, ca sĩ Khánh Ly chia tay khán giả bằng khúc hát “Một cơi đi về” mà khuôn mặt đẫm lệ. Bà cố kéo rê từng câu hát: “Bao nhiêu năm rồi c̣n măi ra đi. Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt. Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt. Rọi suốt trăm năm một cơi đi về…” như “vặn” cả tâm can ḿnh ra để níu kéo một thân phận, một cuộc đời. Một số người lại cho rằng, những lời nói kia chưa chắc đă “vô t́nh”. Bởi, cuộc hội ngộ này dẫu là lần đầu nhưng biết đâu là lần cuối?
Ca sĩ Khánh Ly chia sẻ: “Tôi cảm thấy ḿnh may mắn hơn nhiều người v́ đă được gặp Trịnh Công Sơn năm 1964 và được sống trọn với nhạc Trịnh 50 năm chưa rời một bước. Nhưng trong đời sống, không có cái ǵ có thể tồn tại măi măi ngoài âm nhạc và nghĩa t́nh. Tôi sợ, một ngày mai thức dậy, sẽ không c̣n được cất lên tiếng hát ngày nào…”.
Chưa bao giờ hiểu hết nhạc Trịnh
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=611511&stc=1&d=1400053867
Khánh Ly cúi mặt giấu những ḍng nước mắt khi hát bài chia tay khán giả trong đêm nhạc. Ảnh: Lư Vơ Phú Hưng
“Người em gái” của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn chia sẻ, ngày c̣n trẻ, bà không hiểu hết được ư nghĩa của mỗi bài hát do nhạc sỹ Trịnh Công Sơn sáng tác. Ngay cả bây giờ, khi đă có tuổi rồi, bà cũng chỉ hiểu được một phần nào đó những ẩn ư trong các sáng tác của ông. Không hiểu nhưng bà cũng không bao giờ dám hỏi ông Sơn v́ bà rất sợ nhạc sỹ biết bà “dốt” (từ dùng khiêm tốn của ca sĩ Khánh Ly - PV).
“Có nhiều điều tôi im lặng như thế, ai làm sao tôi làm vậy, nhưng nếu ai làm bậy tôi không làm theo đâu… Trong gia tài âm nhạc của ông Sơn, bài nào của ông, tôi cũng thích nhưng bài “Hạ trắng” th́ tôi yêu lắm lắm. “Áo xưa dù nhàu, cũng xin bạc đầu, gọi măi tên nhau…” một lời nói thôi nhưng gửi gắm trong đó bao nhiêu là t́nh nghĩa. Bởi v́ t́nh yêu có thể đi qua rất nhanh trong ḍng đời của chúng ta nhưng cái nghĩa th́ nằm lại với chúng ta măi măi. Đối với các bạn trẻ, xin giữ măi cái nghĩa này bởi chúng ta hơn ai hết bao giờ cũng mong: “Áo xưa dù nhàu, cũng xin bạc đầu, gọi măi tên nhau…”, ca sĩ Khánh Ly chia sẻ.
Ca sĩ Khánh Ly kể, có lần bà đánh bạo hỏi nhạc sỹ Trịnh Công Sơn về bài hát “Tuổi đá buồn”, về giáo đường mà ông nhắc đến trong bài hát. Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đă trả lời bà rằng: “Lúc sáng tác ca khúc, anh nghĩ, cuộc đời chỉ nên để con người yêu nhau thôi và nếu lấy t́nh yêu làm tôn giáo th́ sẽ không c̣n đau khổ nữa. Giáo đường trong bài hát là giáo đường t́nh yêu chứ không phải giáo đường của một tôn giáo nào cả. Những người nào đang khổ đau, đang khao khát một t́nh yêu, đang thất vọng v́ t́nh yêu… th́ đến giáo đường đó để cầu nguyện. Bài “Tuổi đá buồn” là một thế giới tưởng tượng. Giáo đường là ước mơ trong tương lai. Có lẽ những con người của thế kỷ 21 sẽ xây dựng nên giáo đường t́nh yêu ấy. Ở đó, con người chỉ yêu nhau thôi không nghĩ đến chuyện ǵ khác”. V́ thế, mỗi khi buồn hay vui, thất vọng hay hy vọng… bà cũng t́m đến giáo đường của riêng ḿnh để nguyện cầu
Cho đến bây giờ, ca sĩ Khánh Ly vẫn quả quyết, đối với bà, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn là người hát nhạc của ḿnh hay nhất. Lúc sinh thời, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn rất yêu bài “Mưa hồng”. Mỗi khi bà và nhạc sỹ hát chung, ông thường bảo: “Anh hát hay hơn Mai” (tên thật của ca sĩ Khánh Ly là Lệ Mai).
Bà và nhạc sỹ họ Trịnh từng ước mơ rằng, lúc nào hai anh em cũng được ở bên cạnh nhau, đi với nhau, hát với nhau ở khắp mọi nơi. Nhưng ước mơ đă không thành. Năm 1992, ca sĩ Khánh Ly gặp lại nhạc sỹ Trịnh Công Sơn ở Canada. Đó là những ngày hạnh phúc nhất mà bà chưa bao giờ dám nghĩ tới. Trong cuộc gặp gỡ ấy, dù không nói ra nhưng cả hai vẫn hiểu, ước mơ được hát với nhau trên mọi nẻo đường quê hương Việt Nam vẫn âm ỉ trong mỗi người. “Dẫu là ước mơ không thành th́ cũng chẳng có ǵ thay đổi những cảm nghĩ giữa chúng tôi. Lần này tôi trở về, ông Sơn đi vắng. Ông đi xa. Nhưng tôi tin ông sẽ không thất vọng khi đă chọn tôi. Một lần nữa, tôi mong ông ở nơi xa sẽ không thất vọng khi giao những bài hát của ông cho tôi”, ca sĩ Khánh Ly bồi hồi tâm sự.
Trong lần trở về Việt Nam vừa qua, ca sĩ Khánh Ly đi cùng chồng và một người con dâu. Sau khi kết thúc đêm diễn, ca sĩ Khánh Ly đă cùng người thân trở lại thăm ngôi nhà cũ ở 106 Hàng Bông (Hà Nội). Bà khá xúc động khi không nh́n thấy ngôi nhà cũ, thay vào đó là một khách sạn nhỏ. Rời Hà Nội, bà lại tiếp tục vào Huế để được một lần đi trên con đường mang tên Trịnh Công Sơn và thăm những nơi gắn liền với h́nh ảnh của nhạc sỹ họ Trịnh ở mảnh đất này. Bà lưu lại TPHCM 2 ngày để thăm những người họ hàng và trở về Mỹ vào chiều 13/5.
Khánh Toàn
GD