Romano
07-21-2014, 04:37
Đền thờ t́nh yêu ư? T́nh yêu... t́nh yêu... rất thiêng liêng, nó như một cái ǵ đó rất cao xa và cũng rất gần gũi. T́nh yêu... phải rồi đáng để được tôn thờ lắm chứ! Trong ai đó có thể không có Phật, không có Chúa nhưng làm sao không thể không có t́nh yêu được? Năm 1998, tôi công tác tại Văn pḥng Kiến trúc sư trưởng TP.HCM.
Một hôm bước vào pḥng làm việc của tôi là nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và điêu khắc gia Phạm Văn Hạng. Không biết có chuyện ǵ mà hai nhân vật nổi tiếng này t́m đến đây? Tôi đoán, chắc ông Hạng sẽ đề cập đến chuyện tượng đài, c̣n ông Sơn sẽ nói đến chuyện xây dựng một Nhà hát ca nhạc. Khi tôi thổ lộ dự đoán của ḿnh, Trịnh công Sơn lấy ngón tay “gầy guộc nhỏ” hất hất cái kính lên cho vừa tầm đôi mắt lúc nào cũng tỏ ra hiền lành, nhũn nhặn, cất cái giọng Huế Bến Ngự đáp lại tôi:“Bọn tôi muốn bàn với ông một chuyện khác kia. Bọn tôi muốn xây một ngôi đền thờ!”.
- Đền thờ? Thờ ai vậy? Tôi hỏi lại Trịnh Công Sơn với vẻ đầy ngơ ngác. Trịnh liền nói ngay: ĐỀN THỜ T̀NH YÊU.
Tôi im lặng một lúc v́… ngỡ ngàng. Hai ông nghệ sĩ cũng im lặng nhưng v́… chờ. Tôi suy nghĩ miên man. Đền thờ t́nh yêu ư? T́nh yêu... t́nh yêu... rất thiêng liêng, nó như một cái ǵ đó rất cao xa và cũng rất gần gũi.
T́nh yêu... phải rồi đáng để được tôn thờ lắm chứ! Trong ai đó có thể không có Phật, không có Chúa nhưng làm sao không thể không có t́nh yêu? Tự nhiên nước mắt tôi như muốn ứa ra và tôi nói: "Đây là một ư tưởng tuyệt vời. Tôi hoàn toàn ủng hộ các ông".
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=639749&stc=1&d=1405917624
Với tôi dù ở đâu th́ muôn đời t́nh yêu là rất thiêng liêng
- Thế mà ông Sơn cứ lo măi. Mấy ông quan chức nhà nước khô cằn xơ cứng không biết họ có hiểu nổi chuyện này không. Nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng lúc này mới lên tiếng
- Ông Hạng cứ nói thế chứ, tôi nh́n thấy cái dáng vẻ ngơ ngác của ông Hải như nh́n thấy “con nai vàng ngơ ngác đạp trên lá vàng khô” của ông già ông ấy, tôi hiểu ông ấy sẽ rất đồng cảm. Cảm ơn ông rất nhiều! Trịnh Công Sơn nói.
- Cảm ơn ǵ kia chứ? Đó mới chỉ là tôi thôi, chứ trên tôi c̣n bao nhiêu người nữa. Nhưng tôi sẽ có gắng thuyết phục. Các ông định xây ở đâu đấy?
- Nhiều người đề nghị chúng tôi xây ở bên quận 2 hay quận 9, bọn tôi đang chọn vị trí. Phạm Văn Hạng nói.
- Sao không làm ở Đà Lạt nhỉ? Đà Lạt mới là nơi chốn của t́nh yêu chứ?
- Vâng, Đà Lạt là nơi cả hai đứa tôi đều rất mê, chắc chắn sẽ làm ở trên ấy một cái. Nhưng trước mắt chúng tôi muốn xây tại Sài G̣n.Trịnh Công Sơn nói.
"Đền thờ của chúng tôi không có bàn thờ, không có hương, không có khói... chỉ có một không gian thật tĩnh lặng, mỗi người vào đấy chỉ cắm một bông hồng và ngồi lắng nghe những bản nhạc, những ca khúc và những bài thơ về t́nh yêu thôi" - Trịnh Công Sơn
Tôi thầm nghĩ, có phải ở giữa chốn phồn hoa náo nhiệt này, giữa nơi mà con người phải bươn chải với cuộc sống hàng ngày và phải rất căng thẳng trong sự cọ xát với nhau...
Chính nơi ấy cần phải có một sự b́nh yên thanh thản và lắng đọng lại, và chỉ có t́nh yêu mới đem lại cho họ tất cả. Giống như một bản nhạc sau khi đă lên đến cao trào th́ cần phải có một nốt lặng. Có phải thế không Trịnh Công Sơn?
- Với tôi dù ở đâu th́ muôn đời t́nh yêu là rất thiêng liêng, rất cao cả và t́nh yêu vẫn măi măi là…t́nh yêu.Thế thôi!Trịnh Công Sơn giăi bày thêm.
- Theo tôi nắm được quy hoạch th́ bên Thủ Thiêm sẽ có những mặt hồ rộng thoáng và trên ấy có những đảo nhỏ. Đúng rồi, đền thờ t́nh yêu mà xây trên một đảo nhỏ như vậy th́ thật là tuyệt vời. Và đấy cũng là điểm du lịch tuyệt vời.Tôi gợi ư.
- Không, bọn tôi không có ư định làm du lịch, bọn tôi không làm kinh tế. Giọng Trịnh Công Sơn tuy âm vực vẫn nhỏ nhẹ nhưng toát ra đầy vẻ dứt khoát.
- Nhưng mà tôi hỏi thật nhé. Các ông lấy tiền của đâu ra mà xây? To tiền to của lắm đấy.
- Bọn tôi cũng đă tính rồi. Ông Sơn đă thăm ḍ ư kiến nhiều người trong và ngoài nước, họ rất ủng hộ và sẵn sàng quyên góp để xây dựng. Tôi nghĩ với tên tuổi Trịnh Công Sơn, chắc việc này có thể thực hiên được. Phạm Văn Hạng như đă giải tỏa được một chút lo lắng của tôi.
- Rồi các ông định đặt cái ǵ và làm cái ǵ trong ngôi đền đó? Tôi tiếp tục hỏi.
- Đền thờ của chúng tôi không có bàn thờ, không có hương, không có khói... chỉ có một không gian thật tĩnh lặng, mỗi người vào đấy chỉ cắm một bông hồng và ngồi lắng nghe những bản nhạc, những ca khúc và những bài thơ về t́nh yêu thôi.Trịnh Công Sơn nói.
- Chắc phải có một bức tượng t́nh yêu nào đó như bức tượng "Nụ hôn" của Rodin, phải không ông Hạng?
- Không! Chỉ có một bức tường cẩm thạch trắng trên đó có một trái tim bằng đá hoa cương đỏ, và dưới chân bức tường ấy là một bồn cát dài để cho người ta cắm hoa hồng thôi. C̣n bức tượng như của Rodin tôi sẽ để ngoài vườn hoa. Bên ngoài ngôi đền là một vườn hoa tràn ngập những đóa hồng đủ màu sắc. Ông Hạng nói cả bộ râu rậm rịt của ông cũng như rung lên theo sự hào hứng của ông.
Cho tôi góp ư với được không? Ngôi đền ta sẽ làm bằng tre trúc đi. Kỹ thuật bây giờ có thể làm được những không gian tre trúc rộng lớn. Mái lợp bằng tranh hay lá dừa nhưng bên dưới là một lớp trần nghiêng theo mái bằng gỗ. Trên mái ta để những cửa sổ bằng kính, nắng và gió, có thể là cả ánh trăng nữa xuyên qua đấy chiếu vào, ngôi đền sẽ trở nên rất huyền ảo. Một ngôi đền như thế sẽ gần gũi với thiên nhiên và con người hơn. Tôi chắc rằng trong ngôi đền sẽ không để những dăy ghế dài, mà là những tảng đá, những gốc cây, những chiếc xích đu và bên dưới là một dải cỏ xanh ŕ. Những cặp t́nh nhân, những đôi uyên ương sẽ ngồi trên đó để lắng nghe những bản t́nh ca ngọt ngào say đắm. Ước ǵ có một ḍng suối róc rách chảy qua. Tôi không ḱm ḿnh được nữa cứ thế hồn nhiên thả sự mơ mộng của ḿnh.
- Ồ, đấy là những gợi ư thật tuyệt vời. Chắc có lẽ bọn tôi phải mời ông thiết kế ngôi đền này, hay ít ra ông sẽ làm cố vấn về kiến trúc cho chúng tôi. Phạm Văn Hạng ha hả cười kéo theo nụ cười h́nh như lúc nào cũng ngơ ngơ “thôi kệ cứ cười đi” của Trịnh Công Sơn.
Hai ông đứng dậy bắt tay tôi rất chặt và gần như muốn ôm lấy tôi.
Sau đó tôi tŕnh bày ngay ư tưởng xây “Đền thờ T́nh yêu” lên lănh đạo Văn pḥng Kiến trúc sư trưởng. Lúc đầu thấy ai cũng rất vui vẻ tiếp nhận, nhưng sau có không ít ư kiến phân vân.
- Thế này đi anh Hải ạ. Kiến trúc sư trưởng thành phố nói với tôi. - Anh lên hỏi ư kiến trên Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật thành phố đi. Xem thử các anh ấy có ư kiến như thế nào rồi ḿnh tính.
Hôm sau tôi gặp một vị là lănh đạo Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật thành phố. Nghe xong, ông cười rất tươi: "Ư tưởng như thế mới là ư tưởng chứ!". Một lúc sau thấy ông hơi đăm chiêu. "Nhưng mà anh Hải này... Có đền thờ này nọ rồi không biết có sinh ra phái này phái nọ không? Ḿnh làm văn hóa, văn nghệ đấy nhưng phải tuân theo sự lănh đạo của chính trị. Tôi thấy hơi phân vân. Hay là để tôi xin ư kiến lănh đạo thành phố đă. Mai... mốt đi, có chỉ đạo thế nào tôi sẽ gọi điện trả lời anh".
Ngày mai, ngày mốt rồi ngày ḱa tôi chẳng thấy ông gọi điện lại. Tôi định lên hỏi, nhưng rồi nghĩ: "Không trả lời có nghĩa là ở trên thấy không ổn rồi".
Mấy hôm sau tôi mới dám gọi điện cho Trịnh công Sơn: "Có lẽ phải chờ xem thế nào đă ông ạ. Tôi thấy h́nh như các ông ở trên phân vân lắm". Từ đầu dây nói bên kia tôi cảm nhận được tiếng cười ấy “thôi kệ cứ cười đi” rất vô thường. Chính sự cảm nhận ấy làm con tim tôi nhói đau.
Và đến giờ phút này ngồi nhớ lại câu chuyện đă trôi qua 16 năm rồi khi mà Trịnh Công Sơn “bỏ ta đi” cũng 13 năm rồi, con tim của tôi vẫn không khỏi nhói đau. Ước ǵ ở đâu đó trên đất nước này sẽ có Ngôi đền thờ T́nh yêu như Trịnh Công Sơn mong ước. Và, trên một tảng đá trong ngôi đền đó sẽ khắc câu hát của Trịnh Công Sơn: “Ngày sau sỏi đá vẫn cần có nhau”.
Lưu Trọng Hải
Một hôm bước vào pḥng làm việc của tôi là nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và điêu khắc gia Phạm Văn Hạng. Không biết có chuyện ǵ mà hai nhân vật nổi tiếng này t́m đến đây? Tôi đoán, chắc ông Hạng sẽ đề cập đến chuyện tượng đài, c̣n ông Sơn sẽ nói đến chuyện xây dựng một Nhà hát ca nhạc. Khi tôi thổ lộ dự đoán của ḿnh, Trịnh công Sơn lấy ngón tay “gầy guộc nhỏ” hất hất cái kính lên cho vừa tầm đôi mắt lúc nào cũng tỏ ra hiền lành, nhũn nhặn, cất cái giọng Huế Bến Ngự đáp lại tôi:“Bọn tôi muốn bàn với ông một chuyện khác kia. Bọn tôi muốn xây một ngôi đền thờ!”.
- Đền thờ? Thờ ai vậy? Tôi hỏi lại Trịnh Công Sơn với vẻ đầy ngơ ngác. Trịnh liền nói ngay: ĐỀN THỜ T̀NH YÊU.
Tôi im lặng một lúc v́… ngỡ ngàng. Hai ông nghệ sĩ cũng im lặng nhưng v́… chờ. Tôi suy nghĩ miên man. Đền thờ t́nh yêu ư? T́nh yêu... t́nh yêu... rất thiêng liêng, nó như một cái ǵ đó rất cao xa và cũng rất gần gũi.
T́nh yêu... phải rồi đáng để được tôn thờ lắm chứ! Trong ai đó có thể không có Phật, không có Chúa nhưng làm sao không thể không có t́nh yêu? Tự nhiên nước mắt tôi như muốn ứa ra và tôi nói: "Đây là một ư tưởng tuyệt vời. Tôi hoàn toàn ủng hộ các ông".
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=639749&stc=1&d=1405917624
Với tôi dù ở đâu th́ muôn đời t́nh yêu là rất thiêng liêng
- Thế mà ông Sơn cứ lo măi. Mấy ông quan chức nhà nước khô cằn xơ cứng không biết họ có hiểu nổi chuyện này không. Nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng lúc này mới lên tiếng
- Ông Hạng cứ nói thế chứ, tôi nh́n thấy cái dáng vẻ ngơ ngác của ông Hải như nh́n thấy “con nai vàng ngơ ngác đạp trên lá vàng khô” của ông già ông ấy, tôi hiểu ông ấy sẽ rất đồng cảm. Cảm ơn ông rất nhiều! Trịnh Công Sơn nói.
- Cảm ơn ǵ kia chứ? Đó mới chỉ là tôi thôi, chứ trên tôi c̣n bao nhiêu người nữa. Nhưng tôi sẽ có gắng thuyết phục. Các ông định xây ở đâu đấy?
- Nhiều người đề nghị chúng tôi xây ở bên quận 2 hay quận 9, bọn tôi đang chọn vị trí. Phạm Văn Hạng nói.
- Sao không làm ở Đà Lạt nhỉ? Đà Lạt mới là nơi chốn của t́nh yêu chứ?
- Vâng, Đà Lạt là nơi cả hai đứa tôi đều rất mê, chắc chắn sẽ làm ở trên ấy một cái. Nhưng trước mắt chúng tôi muốn xây tại Sài G̣n.Trịnh Công Sơn nói.
"Đền thờ của chúng tôi không có bàn thờ, không có hương, không có khói... chỉ có một không gian thật tĩnh lặng, mỗi người vào đấy chỉ cắm một bông hồng và ngồi lắng nghe những bản nhạc, những ca khúc và những bài thơ về t́nh yêu thôi" - Trịnh Công Sơn
Tôi thầm nghĩ, có phải ở giữa chốn phồn hoa náo nhiệt này, giữa nơi mà con người phải bươn chải với cuộc sống hàng ngày và phải rất căng thẳng trong sự cọ xát với nhau...
Chính nơi ấy cần phải có một sự b́nh yên thanh thản và lắng đọng lại, và chỉ có t́nh yêu mới đem lại cho họ tất cả. Giống như một bản nhạc sau khi đă lên đến cao trào th́ cần phải có một nốt lặng. Có phải thế không Trịnh Công Sơn?
- Với tôi dù ở đâu th́ muôn đời t́nh yêu là rất thiêng liêng, rất cao cả và t́nh yêu vẫn măi măi là…t́nh yêu.Thế thôi!Trịnh Công Sơn giăi bày thêm.
- Theo tôi nắm được quy hoạch th́ bên Thủ Thiêm sẽ có những mặt hồ rộng thoáng và trên ấy có những đảo nhỏ. Đúng rồi, đền thờ t́nh yêu mà xây trên một đảo nhỏ như vậy th́ thật là tuyệt vời. Và đấy cũng là điểm du lịch tuyệt vời.Tôi gợi ư.
- Không, bọn tôi không có ư định làm du lịch, bọn tôi không làm kinh tế. Giọng Trịnh Công Sơn tuy âm vực vẫn nhỏ nhẹ nhưng toát ra đầy vẻ dứt khoát.
- Nhưng mà tôi hỏi thật nhé. Các ông lấy tiền của đâu ra mà xây? To tiền to của lắm đấy.
- Bọn tôi cũng đă tính rồi. Ông Sơn đă thăm ḍ ư kiến nhiều người trong và ngoài nước, họ rất ủng hộ và sẵn sàng quyên góp để xây dựng. Tôi nghĩ với tên tuổi Trịnh Công Sơn, chắc việc này có thể thực hiên được. Phạm Văn Hạng như đă giải tỏa được một chút lo lắng của tôi.
- Rồi các ông định đặt cái ǵ và làm cái ǵ trong ngôi đền đó? Tôi tiếp tục hỏi.
- Đền thờ của chúng tôi không có bàn thờ, không có hương, không có khói... chỉ có một không gian thật tĩnh lặng, mỗi người vào đấy chỉ cắm một bông hồng và ngồi lắng nghe những bản nhạc, những ca khúc và những bài thơ về t́nh yêu thôi.Trịnh Công Sơn nói.
- Chắc phải có một bức tượng t́nh yêu nào đó như bức tượng "Nụ hôn" của Rodin, phải không ông Hạng?
- Không! Chỉ có một bức tường cẩm thạch trắng trên đó có một trái tim bằng đá hoa cương đỏ, và dưới chân bức tường ấy là một bồn cát dài để cho người ta cắm hoa hồng thôi. C̣n bức tượng như của Rodin tôi sẽ để ngoài vườn hoa. Bên ngoài ngôi đền là một vườn hoa tràn ngập những đóa hồng đủ màu sắc. Ông Hạng nói cả bộ râu rậm rịt của ông cũng như rung lên theo sự hào hứng của ông.
Cho tôi góp ư với được không? Ngôi đền ta sẽ làm bằng tre trúc đi. Kỹ thuật bây giờ có thể làm được những không gian tre trúc rộng lớn. Mái lợp bằng tranh hay lá dừa nhưng bên dưới là một lớp trần nghiêng theo mái bằng gỗ. Trên mái ta để những cửa sổ bằng kính, nắng và gió, có thể là cả ánh trăng nữa xuyên qua đấy chiếu vào, ngôi đền sẽ trở nên rất huyền ảo. Một ngôi đền như thế sẽ gần gũi với thiên nhiên và con người hơn. Tôi chắc rằng trong ngôi đền sẽ không để những dăy ghế dài, mà là những tảng đá, những gốc cây, những chiếc xích đu và bên dưới là một dải cỏ xanh ŕ. Những cặp t́nh nhân, những đôi uyên ương sẽ ngồi trên đó để lắng nghe những bản t́nh ca ngọt ngào say đắm. Ước ǵ có một ḍng suối róc rách chảy qua. Tôi không ḱm ḿnh được nữa cứ thế hồn nhiên thả sự mơ mộng của ḿnh.
- Ồ, đấy là những gợi ư thật tuyệt vời. Chắc có lẽ bọn tôi phải mời ông thiết kế ngôi đền này, hay ít ra ông sẽ làm cố vấn về kiến trúc cho chúng tôi. Phạm Văn Hạng ha hả cười kéo theo nụ cười h́nh như lúc nào cũng ngơ ngơ “thôi kệ cứ cười đi” của Trịnh Công Sơn.
Hai ông đứng dậy bắt tay tôi rất chặt và gần như muốn ôm lấy tôi.
Sau đó tôi tŕnh bày ngay ư tưởng xây “Đền thờ T́nh yêu” lên lănh đạo Văn pḥng Kiến trúc sư trưởng. Lúc đầu thấy ai cũng rất vui vẻ tiếp nhận, nhưng sau có không ít ư kiến phân vân.
- Thế này đi anh Hải ạ. Kiến trúc sư trưởng thành phố nói với tôi. - Anh lên hỏi ư kiến trên Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật thành phố đi. Xem thử các anh ấy có ư kiến như thế nào rồi ḿnh tính.
Hôm sau tôi gặp một vị là lănh đạo Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật thành phố. Nghe xong, ông cười rất tươi: "Ư tưởng như thế mới là ư tưởng chứ!". Một lúc sau thấy ông hơi đăm chiêu. "Nhưng mà anh Hải này... Có đền thờ này nọ rồi không biết có sinh ra phái này phái nọ không? Ḿnh làm văn hóa, văn nghệ đấy nhưng phải tuân theo sự lănh đạo của chính trị. Tôi thấy hơi phân vân. Hay là để tôi xin ư kiến lănh đạo thành phố đă. Mai... mốt đi, có chỉ đạo thế nào tôi sẽ gọi điện trả lời anh".
Ngày mai, ngày mốt rồi ngày ḱa tôi chẳng thấy ông gọi điện lại. Tôi định lên hỏi, nhưng rồi nghĩ: "Không trả lời có nghĩa là ở trên thấy không ổn rồi".
Mấy hôm sau tôi mới dám gọi điện cho Trịnh công Sơn: "Có lẽ phải chờ xem thế nào đă ông ạ. Tôi thấy h́nh như các ông ở trên phân vân lắm". Từ đầu dây nói bên kia tôi cảm nhận được tiếng cười ấy “thôi kệ cứ cười đi” rất vô thường. Chính sự cảm nhận ấy làm con tim tôi nhói đau.
Và đến giờ phút này ngồi nhớ lại câu chuyện đă trôi qua 16 năm rồi khi mà Trịnh Công Sơn “bỏ ta đi” cũng 13 năm rồi, con tim của tôi vẫn không khỏi nhói đau. Ước ǵ ở đâu đó trên đất nước này sẽ có Ngôi đền thờ T́nh yêu như Trịnh Công Sơn mong ước. Và, trên một tảng đá trong ngôi đền đó sẽ khắc câu hát của Trịnh Công Sơn: “Ngày sau sỏi đá vẫn cần có nhau”.
Lưu Trọng Hải