PDA

View Full Version : Luật bất thành văn ở ngôi làng đàn ông ngủ ngày


johnnydan9
10-12-2014, 16:53
Đến làng Liễu Thạnh (xă B́nh Nguyên, huyện Thăng B́nh, tỉnh Quảng Nam) vào buổi sáng, khó t́m thấy cánh đàn ông trai tráng bởi giờ đó họ c̣n bận... ngủ.

Dân gian thường chê cười những người ngủ ngày như một thói quen xấu, lười nhác, nhưng trái lại, ở đây nhà nào có đàn ông ngủ ngày được xem như gia đ́nh siêng năng, gia đ́nh khấm khá, vợ con sung túc.

Trắng đêm soi ếch

Thật vậy, đến làng Liễu Thạnh vào ban ngày, nhất là vào buổi sáng tầm 7 -8h, rất khó nh́n thấy cánh đàn ông trong làng chuyện tṛ, làm đồng hay đi dạo trên đường, bởi phần lớn trong số họ c̣n đang bận... ngủ. Ban ngày họ ngủ đến trưa, có khi 1, 2h chiều, c̣n buổi tối th́ thức nguyên đêm đi soi ếch.

Hơn 20 năm trước, phong trào đi soi ếch nhái, rắn chồn bán cho thương lái nước ngoài rộ lên ở xứ Quảng. Kinh tế gia đ́nh khó khăn, cánh thanh niên, đàn ông trong làng tập tành đi soi kiếm thêm đồng ra đồng vào. Người này chỉ người kia, vậy là trong làng có hơn trăm trai tráng chọn nghề soi ếch, rắn làm kế mưu sinh ban đêm, khi công việc đồng áng ngày thường rỗi răi.

Đồ nghề đơn giản chỉ gồm một cây sào trúc dài chừng 5-6m có gắn vợt lưới, một b́nh ắc quy gắn với đèn pin đội đầu, một giỏ tre đựng ếch, chỉ cần trang bị chừng ấy cộng thêm đôi chân dẻo dai và cặp mắt tinh tường là cánh thợ soi đă có thể lên đường.

http://vietsn.com/forum/attachment.php?attachmentid=672894&stc=1&d=1413132487
Đàn ông làng Liễu Thạnh đêm đến mới bắt đầu… đi làm.

“Ngày trước đi soi bằng xe đạp, chiều chúng tôi đă lên đường, đạp xe 50-70km đến địa điểm định sẵn trong đầu, gửi xe nhà dân, giở cơm nắm ra ăn rồi mải miết soi đến 2, 3h sáng, ra lấy xe quày quả đạp về tới nhà là vừa sáng, bán ếch nộp tiền cho vợ xong th́ ăn ba miếng rồi đi ngủ. Giấc ngủ sau một đêm thức trắng quan trọng lắm, ngủ đủ giấc, sâu th́ mới đủ sức đạp xe, lội ruộng cho đêm soi tiếp” - một thợ soi chia sẻ.

Ban đầu, giấc ngủ “trái buổi, trái ngày” đến hơi khó, nhưng lâu dần thành quen. Mỗi đêm, tùy vào t́nh h́nh thời tiết, thợ soi có thể kiếm được từ vài trăm ngàn đồng cho đến tiền triệu.

Giấc ngủ ban ngày rất quan trọng đối với “nồi cơm” của gia đ́nh thợ soi, nên mọi người trong nhà phải đi nhẹ, nói khẽ, không được làm ảnh hưởng đến giấc ngủ “vàng” ấy.

Dấu hiệu rơ nhất để biết nhà có người đi soi đang ngủ ngày là cây sào dài gắn vợt lưới treo tọng teng bên hông xe hoặc dựng đầu nhà, khách khứa đến nhà phải biết ư, hỏi han hay tṛ chuyện ǵ cũng phải cố gắng nói nhỏ nhất để thợ soi được ngon giấc.

Ngày trước, xe cộ c̣n khó khăn, đa số thợ soi đi bằng xe đạp. C̣n bây giờ, chạy xe máy một mạch từ nhà ra Đà Nẵng hay vào tận Quảng Ngăi, cả đi lẫn về ngót nghét 200km là chuyện thường ngày.

Ếch đồng ngày càng hiếm, do vậy chuyện thợ soi đi một mạch từ chiều đến 5h sáng hôm sau mới từ địa điểm soi quay về làng bán ếch là chuyện thường t́nh. Giấc ngủ v́ vậy cũng đến muộn mằn hơn vào tầm 8-9h sáng và kéo dài đến 14-15h.

http://vietsn.com/forum/attachment.php?attachmentid=672895&stc=1&d=1413132487
Đồ nghề soi ếch.

Luật bất thành văn

Một ḿnh chạy xe giữa đêm khuya, lội hàng trăm kilômét từ đồng này qua đồng nọ mải miết bất tận, nhưng những cái lạnh, cái đói đêm khuya, muỗi, đỉa, vắt, rắn rết hay xe cộ, bóng đèn bị hư giữa chừng (bóng đèn là đồ nghề quan trọng giúp thợ soi nh́n đường và bắt ếch) không là nỗi lo sợ của cánh thợ soi. Trái lại, họ cực ḱ e ngại những chuyện tâm linh, ma quỷ.

Có một luật bất thành văn mà dân soi ai cũng thuộc nằm ḷng, đó là không nên bén mảng vào những khu vực đền chùa, lăng miếu cho dù ếch có kêu điếc tai cỡ nào, nếu không dễ bị mang họa.

Làng soi không ai lạ ǵ chuyện của ông Khôi, một người nổi tiếng gan dạ ở tổ dưới. Việc xảy ra đă lâu, nhưng cánh thợ soi và người dân trong làng mỗi lần nghe chuyện lại rùng ḿnh kinh sợ, bởi câu chuyện liên quan đến tính mạng và kế sinh nhai của biết bao gia đ́nh trong làng.


Lần đó, trong một chuyến soi đêm ở huyện Duy Xuyên, ông Khôi phát hiện một con rắn măi gầm đang quấn ḿnh trên nóc một cái lăng nhỏ giữa đồng. Vốn gan dạ, thấy rắn to đinh ninh là “mánh” lớn (rắn được giá gấp 3 lần ếch), ông soi đèn dùng vợt tóm gọn. Tai họa ập đến ngay sau đó 1, 2 ngày khi ông về nhà phát bệnh, trèo lên mái nhà ḅ lổm ngổm như rắn.

Gia đ́nh, làng xóm và cả phường thợ soi thất kinh. Không hiểu ra chuyện ǵ, đến khi ông tỉnh lại mới kể mọi chuyện cho người nhà nghe. Đợt đó, người nhà ông phải sắm lễ, mời thầy ra tận lăng thiêng nơi ông bắt rắn cúng bái, van xin, đồng thời thả một con rắn mai gầm, ông mới khỏi bệnh.

http://vietsn.com/forum/attachment.php?attachmentid=672896&stc=1&d=1413132487
Thành quả một đêm soi ếch.

V́ những chuyện ḱ lạ khó ai lư giải nên cánh thợ soi luôn quan niệm “có kiêng có lành” để giữ lấy nghề của ḿnh. Được xem là vựa ếch đồng lớn nhất vùng khi những ngày cao điểm có tới ngót nghét nửa tấn ếch được thợ soi đưa về, nhưng không bao giờ trong mâm cơm của thợ soi có đĩa thịt ếch.

Lắm khi mưa lớn, giá ếch đồng chính hiệu chỉ c̣n độ 40- 50 ngàn đồng/kg, không bằng nửa cân thịt lợn nhưng người dân trong làng vẫn không mảy may nghĩ đến chuyện đổi bữa bằng đĩa ếch um măng hay xào sả ớt, bởi thợ soi quan niệm “bắt ếch cũng là cái tội, giờ thêm sát sinh và ăn thịt chúng th́ chẳng thể nào làm nên”.

Cả rắn, chồn, ḱ nhông, ḱ đà săn được cũng vậy, dù lắm khi giá rẻ đến giật ḿnh, chẳng xứng đáng với công sức lội bộ một ḿnh trong sương đêm gió lạnh, họ vẫn bán rồi dùng tiền đó ra chợ mua thịt, cá, rau thông thường về dùng. Và ngày rằm, mùng 1, thợ soi trong làng gác sào không đi, cho dù mưa giông có to cách mấy, ếch có kêu ra rả bên tai cũng mặc.

Vẫn biết là nghề này gian khổ, nguy hiểm nhưng nhiều người phải theo v́ không có nghề nào khác. Sinh nghề, tử nghiệp, không ít thợ soi trong làng đă bỏ mạng v́ tai nạn trên đường sinh nhai, do vậy những câu chuyện mang đậm màu sắc tâm linh luôn được cánh đàn ông ngủ ngày của làng Liễu Thạnh nhắc nhau như một lời khuyên răn trên đường mưu sinh...

Theo Ngô B́nh - Hà Kiều
Pháp luật Việt Nam