saigon75
11-02-2014, 13:25
“Hăy cẩn thận! Đừng bao giờ nói linh tinh hoặc có hành động vô lễ đến bất cứ ǵ liên quan đến vua và hoàng gia, kể cả h́nh ảnh”, lời căn dặn quan trọng nhất từ những người từng sống ở Thái cho tôi khi lần đầu đến xứ sở chùa vàng.
<table style="height:380px;width:3 86px" align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=682769&d=1414934455
Người dân chụp h́nh lưu niệm với ảnh vua tại Bệnh viện Siriraj (Bangkok) - Ảnh: Nguyễn Tập
</td> </tr> </tbody> </table> Chẳng biết phải gọi vua Thái Lan Bhumibol Adulyadej (Rama IX) thế nào cho chính xác. Là nhạc sĩ cũng đúng, v́ ông từng tŕnh diễn, sáng tác nhiều bài nhạc jazz được ưa thích trong và ngoài nước. Là nhà sáng chế cũng không sai, v́ ông có vài công tŕnh được cấp bằng...
Nhưng dù bằng bất cứ chức danh ǵ, với người dân Thái Lan, ông “Là một trong những vị vua được quư mến nhất lịch sử Thái”.
Vị vua độc nhất vô nhị
Lúc c̣n trẻ, vua Rama IX thường tự lái xe Jeep đến những nơi xa xôi, nghèo khó nhất Thái Lan để lắng nghe, hiểu rơ cuộc sống của dân nghèo. Mỗi năm ông dành đến 5 tháng, lái gần 50.000 km để đi thực địa như thế. Không chỉ vậy, vốn là kỹ sư nông nghiệp, ông biến luôn cung điện Chitralada thành trang trại, nhà máy, thành nơi thí nghiệm những sản phẩm nông nghiệp.
Chính từ đây, hơn 2.000 dự án về lương thực và dinh dưỡng cho người Thái đă thật sự thay đổi cuộc sống của nông dân nghèo. (Ít ai biết, vua Rama IX là người tạo ra giống ổi không hạt ở Thái, loại ổi mà sau này được xuất đi nhiều nước trên thế giới).
“Đó là ông vua thật sự v́ dân. Ông dạy dân nuôi ḅ sữa, trồng lúa, cây ăn quả thay v́ trồng thuốc phiện rồi đổi thương hiệu thành “sản phẩm của vua” để bán ra. Lợi nhuận thu được lại tiếp tục dùng cho các dự án giúp dân khác”, Areerat Wonsa-Oun, điều hành tiếp thị truyền thông cho Tập đoàn SIG Combibloc, cho biết.
<table align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=682770&d=1414934455
Vua Bhumibol Adulyadej - Ảnh: AFP
</td> </tr> </tbody> </table> Không chỉ được người dân ngưỡng mộ và tôn kính gần như tuyệt đối, đối với chính trường, tiếng nói của ông có sức mạnh không nhỏ. Năm 1992, cuộc xung đột giữa phe quân sự và phe ủng hộ dân chủ khá ác liệt, bạo động diễn ra khắp nơi gây rất nhiều thương vong.
Trước t́nh h́nh đó, nhà vua cho gọi lănh đạo hai phe là Thủ tướng Suchinda Kraprayoon (phe quân sự) và tướng Chamlong Srimuang (phe dân chủ) đến gặp. Hai viên tướng mới mấy ngày trước c̣n “quyết sống mái” giờ đây phủ phục ngoan ngoăn dưới chân nhà vua.
Bằng lời khuyên nhủ chí t́nh “đất nước của chúng ta chứ không của riêng ai”, “không ai có thể ca khúc khải hoàn trên đống đổ nát của đất nước”, vua Rama IX đă khiến cả hai ông tướng quyết định “giải giáp” chỉ vài tiếng đồng hồ sau đó. Phe biểu t́nh rút lui, quân đội cũng buông súng. Cuộc xung đột trả giá bằng biết bao nhiêu thiệt hại về nhân mạng cũng như kinh tế đă được chấm dứt bằng một cách nhẹ nhàng như thế.
Vua của những kỷ lục
Vua Bhumibol Adulyade (vua Rama IX), 87 tuổi, là vị vua trị v́ lâu nhất thế giới hiện nay (từ năm 1946). Ông là vị vua duy nhất trên thế giới được tặng bằng sáng chế về công tŕnh xử lư nước thải (1993), mưa nhân tạo “Made in Thailand” (năm 2002), từng giành huy chương vàng môn đua thuyền buồm tại Đại hội Thể thao bán đảo Đông Nam Á năm 1967 (tiền thân của SEA Games). Ngoài ra, ông c̣n là người được nhận bằng danh dự nhiều nhất trên thế giới (136 bằng).
<table align="right" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td style="width:5px">
</td> <td>
</td> </tr> </tbody> </table> Từ năm 2009, nhà vua gần như ở thường xuyên trong Bệnh viện Siriraj (Bangkok) v́ bệnh. Tôi đến bệnh viện nơi vua đang điều trị vào buổi chiều muộn 30.10.
Hôm đó chỉ là một ngày b́nh thường, không lễ lạc ǵ cả, trời mưa lại to nhưng ḍng người đến thăm vua vẫn không ngớt. Bongkod Pupookaiw, nữ cảnh vệ phục vụ vua, cho biết: “Không chỉ có người Thái, mà đại sứ, lănh đạo các nước cũng thường đến thăm và để lại lời chúc. Mỗi ngày trung b́nh ở đây tiếp phải gần 1.000 lượt khách”.
Dĩ nhiên, không ai được vào tận nơi để thăm vua, nhưng tại bệnh viện có hẳn một cái sảnh thật lớn treo h́nh vua và bức tượng của mẹ ngài, xung quanh tràn ngập những lẵng hoa tươi của người dân mang đến.
Họ là những người nông dân lam lũ, là những doanh nhân sang trọng, là những em học tṛ tan trường ghé sang, là những ông bà cụ chống gậy lụm cụm t́m đến... Đến nơi, tất cả đều quỳ xuống cúi lạy bức h́nh vua một cách kính cẩn và lầm rầm lời cầu chúc.
Bà Piyawan Wongsakun (72 tuổi, nhà ở tỉnh Chanthaburi), cho biết: “Tui ở gần cửa khẩu Ban Laem sát biên giới Campuchia, đi xe đ̣ tới đây mất năm tiếng đồng hồ. Nghe nói vua bệnh, đang chữa ở đây nên tới để cầu chúc sức khỏe cho ông. Bây giờ phải chạy về cho kịp chuyến xe”. Nói xong, bà tất tả xỏ lại đôi dép rồi quày quả đi.
Hiểm họa khi quân
Ngày xưa, người nào “khi quân phạm thượng” sẽ bị chém đầu. Ngày nay ở Thái chỉ cần lỡ lời về vua cũng có thể dễ dàng đi tù như chơi. C̣n nhớ lần đầu tôi đến Thái, lời căn dặn quan trọng nhất từ những người từng sống ở Thái đều là: “Hăy cẩn thận! Đừng bao giờ nói linh tinh hoặc có hành động vô lễ đến bất cứ ǵ liên quan đến vua và hoàng gia, kể cả h́nh ảnh”.
<table align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=682771&d=1414934455
Cận vệ Hoàng gia Thái Lan - Ảnh: Reuters
</td> </tr> </tbody> </table> Chỉ cách đây chừng mươi ngày, một người đàn ông Thái (67 tuổi) đă bị kết tội “phạm thượng” khi viết lên tường một nhà vệ sinh công cộng những lời nhận xét chống hoàng gia. Xui cho ông là Thái Lan đang trong t́nh trạng thiết quân luật, những người bị buộc tội sẽ bị xử tại ṭa án binh và không có quyền kháng án.
Không chỉ những hành vi cụ thể như viết bậy lên tường, đốt h́nh của vua, ném cờ xuống sông... mà những phát biểu trêu chọc hoặc xúc phạm đến vua, hoàng gia ở ngoài đời hoặc trên internet đều bị kết án. Và điều này cũng ghi rơ trong luật của Thái: “Người nào phỉ báng, xúc phạm hoặc đe dọa vua, hoàng hậu, hoàng thái tử bị phạt tù từ 3 đến 15 năm”.
Riêng năm nay, sau khi quân đội Thái lên nắm chính quyền, số lượng người bị kết tội “phạm thượng” lên cao nhất từ trước đến nay. Theo thống kê của iLaw (nhóm ủng hộ quyền tự do trên internet) và Prachatai (tờ báo online phi lợi nhuận tại Thái), cho đến ngày 10.9.2014 đă có 21 người bị kết án “phạm thượng”, trong đó 18 người vẫn c̣n ngồi tù. Bất ngờ hơn, hồi đầu tháng 10, nhà hoàng gia học nổi tiếng ở Thái là Sulak Sivaraksa bị hai trung tướng về hưu kiện ra ṭa v́ đă phỉ báng vua Naresuan, người trị v́ vương quốc Ayutthaya... 400 năm trước.
Tại Thái, vua Naresuan rất được tôn kính v́ giải phóng đất nước thoát khỏi sự cai trị của Miến Điện (Myanmar ngày nay). Cuộc đời của ông được dựng rất nhiều phim, nhạc kịch... Tuy nhiên, trong bài diễn thuyết với chủ đề: “Lịch sử Thái: Sự xây dựng và phá hoại” tại Đại học Thammasat (Bangkok, Thái Lan), Sulak nói truyền thuyết về cuộc chiến voi giữa Naresuan và vua Miến điện là được “dựng lên” và ông cũng chỉ trích vị vua huyền thoại này quá độc ác.
Trước đó, cuối năm 2013, ṭa án tối cao Thái Lan đă xử một án lệ phỉ báng hoàng gia tương tự. Khi đó, bị cáo bị buộc tội v́ phỉ báng vua Rama IV. Mặc dù lập luận rằng trong luật không ghi rơ sẽ bị tội nếu phỉ báng cựu vương, người này rốt cuộc cũng phải chịu án tù v́ xúc phạm vua đă chết cũng ảnh hưởng đến vua hiện tại.
Nguyễn Tập
(VP Bangkok)
Thanhnien
<table style="height:380px;width:3 86px" align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=682769&d=1414934455
Người dân chụp h́nh lưu niệm với ảnh vua tại Bệnh viện Siriraj (Bangkok) - Ảnh: Nguyễn Tập
</td> </tr> </tbody> </table> Chẳng biết phải gọi vua Thái Lan Bhumibol Adulyadej (Rama IX) thế nào cho chính xác. Là nhạc sĩ cũng đúng, v́ ông từng tŕnh diễn, sáng tác nhiều bài nhạc jazz được ưa thích trong và ngoài nước. Là nhà sáng chế cũng không sai, v́ ông có vài công tŕnh được cấp bằng...
Nhưng dù bằng bất cứ chức danh ǵ, với người dân Thái Lan, ông “Là một trong những vị vua được quư mến nhất lịch sử Thái”.
Vị vua độc nhất vô nhị
Lúc c̣n trẻ, vua Rama IX thường tự lái xe Jeep đến những nơi xa xôi, nghèo khó nhất Thái Lan để lắng nghe, hiểu rơ cuộc sống của dân nghèo. Mỗi năm ông dành đến 5 tháng, lái gần 50.000 km để đi thực địa như thế. Không chỉ vậy, vốn là kỹ sư nông nghiệp, ông biến luôn cung điện Chitralada thành trang trại, nhà máy, thành nơi thí nghiệm những sản phẩm nông nghiệp.
Chính từ đây, hơn 2.000 dự án về lương thực và dinh dưỡng cho người Thái đă thật sự thay đổi cuộc sống của nông dân nghèo. (Ít ai biết, vua Rama IX là người tạo ra giống ổi không hạt ở Thái, loại ổi mà sau này được xuất đi nhiều nước trên thế giới).
“Đó là ông vua thật sự v́ dân. Ông dạy dân nuôi ḅ sữa, trồng lúa, cây ăn quả thay v́ trồng thuốc phiện rồi đổi thương hiệu thành “sản phẩm của vua” để bán ra. Lợi nhuận thu được lại tiếp tục dùng cho các dự án giúp dân khác”, Areerat Wonsa-Oun, điều hành tiếp thị truyền thông cho Tập đoàn SIG Combibloc, cho biết.
<table align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=682770&d=1414934455
Vua Bhumibol Adulyadej - Ảnh: AFP
</td> </tr> </tbody> </table> Không chỉ được người dân ngưỡng mộ và tôn kính gần như tuyệt đối, đối với chính trường, tiếng nói của ông có sức mạnh không nhỏ. Năm 1992, cuộc xung đột giữa phe quân sự và phe ủng hộ dân chủ khá ác liệt, bạo động diễn ra khắp nơi gây rất nhiều thương vong.
Trước t́nh h́nh đó, nhà vua cho gọi lănh đạo hai phe là Thủ tướng Suchinda Kraprayoon (phe quân sự) và tướng Chamlong Srimuang (phe dân chủ) đến gặp. Hai viên tướng mới mấy ngày trước c̣n “quyết sống mái” giờ đây phủ phục ngoan ngoăn dưới chân nhà vua.
Bằng lời khuyên nhủ chí t́nh “đất nước của chúng ta chứ không của riêng ai”, “không ai có thể ca khúc khải hoàn trên đống đổ nát của đất nước”, vua Rama IX đă khiến cả hai ông tướng quyết định “giải giáp” chỉ vài tiếng đồng hồ sau đó. Phe biểu t́nh rút lui, quân đội cũng buông súng. Cuộc xung đột trả giá bằng biết bao nhiêu thiệt hại về nhân mạng cũng như kinh tế đă được chấm dứt bằng một cách nhẹ nhàng như thế.
Vua của những kỷ lục
Vua Bhumibol Adulyade (vua Rama IX), 87 tuổi, là vị vua trị v́ lâu nhất thế giới hiện nay (từ năm 1946). Ông là vị vua duy nhất trên thế giới được tặng bằng sáng chế về công tŕnh xử lư nước thải (1993), mưa nhân tạo “Made in Thailand” (năm 2002), từng giành huy chương vàng môn đua thuyền buồm tại Đại hội Thể thao bán đảo Đông Nam Á năm 1967 (tiền thân của SEA Games). Ngoài ra, ông c̣n là người được nhận bằng danh dự nhiều nhất trên thế giới (136 bằng).
<table align="right" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td style="width:5px">
</td> <td>
</td> </tr> </tbody> </table> Từ năm 2009, nhà vua gần như ở thường xuyên trong Bệnh viện Siriraj (Bangkok) v́ bệnh. Tôi đến bệnh viện nơi vua đang điều trị vào buổi chiều muộn 30.10.
Hôm đó chỉ là một ngày b́nh thường, không lễ lạc ǵ cả, trời mưa lại to nhưng ḍng người đến thăm vua vẫn không ngớt. Bongkod Pupookaiw, nữ cảnh vệ phục vụ vua, cho biết: “Không chỉ có người Thái, mà đại sứ, lănh đạo các nước cũng thường đến thăm và để lại lời chúc. Mỗi ngày trung b́nh ở đây tiếp phải gần 1.000 lượt khách”.
Dĩ nhiên, không ai được vào tận nơi để thăm vua, nhưng tại bệnh viện có hẳn một cái sảnh thật lớn treo h́nh vua và bức tượng của mẹ ngài, xung quanh tràn ngập những lẵng hoa tươi của người dân mang đến.
Họ là những người nông dân lam lũ, là những doanh nhân sang trọng, là những em học tṛ tan trường ghé sang, là những ông bà cụ chống gậy lụm cụm t́m đến... Đến nơi, tất cả đều quỳ xuống cúi lạy bức h́nh vua một cách kính cẩn và lầm rầm lời cầu chúc.
Bà Piyawan Wongsakun (72 tuổi, nhà ở tỉnh Chanthaburi), cho biết: “Tui ở gần cửa khẩu Ban Laem sát biên giới Campuchia, đi xe đ̣ tới đây mất năm tiếng đồng hồ. Nghe nói vua bệnh, đang chữa ở đây nên tới để cầu chúc sức khỏe cho ông. Bây giờ phải chạy về cho kịp chuyến xe”. Nói xong, bà tất tả xỏ lại đôi dép rồi quày quả đi.
Hiểm họa khi quân
Ngày xưa, người nào “khi quân phạm thượng” sẽ bị chém đầu. Ngày nay ở Thái chỉ cần lỡ lời về vua cũng có thể dễ dàng đi tù như chơi. C̣n nhớ lần đầu tôi đến Thái, lời căn dặn quan trọng nhất từ những người từng sống ở Thái đều là: “Hăy cẩn thận! Đừng bao giờ nói linh tinh hoặc có hành động vô lễ đến bất cứ ǵ liên quan đến vua và hoàng gia, kể cả h́nh ảnh”.
<table align="center"> <tbody> <tr> <td> http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=682771&d=1414934455
Cận vệ Hoàng gia Thái Lan - Ảnh: Reuters
</td> </tr> </tbody> </table> Chỉ cách đây chừng mươi ngày, một người đàn ông Thái (67 tuổi) đă bị kết tội “phạm thượng” khi viết lên tường một nhà vệ sinh công cộng những lời nhận xét chống hoàng gia. Xui cho ông là Thái Lan đang trong t́nh trạng thiết quân luật, những người bị buộc tội sẽ bị xử tại ṭa án binh và không có quyền kháng án.
Không chỉ những hành vi cụ thể như viết bậy lên tường, đốt h́nh của vua, ném cờ xuống sông... mà những phát biểu trêu chọc hoặc xúc phạm đến vua, hoàng gia ở ngoài đời hoặc trên internet đều bị kết án. Và điều này cũng ghi rơ trong luật của Thái: “Người nào phỉ báng, xúc phạm hoặc đe dọa vua, hoàng hậu, hoàng thái tử bị phạt tù từ 3 đến 15 năm”.
Riêng năm nay, sau khi quân đội Thái lên nắm chính quyền, số lượng người bị kết tội “phạm thượng” lên cao nhất từ trước đến nay. Theo thống kê của iLaw (nhóm ủng hộ quyền tự do trên internet) và Prachatai (tờ báo online phi lợi nhuận tại Thái), cho đến ngày 10.9.2014 đă có 21 người bị kết án “phạm thượng”, trong đó 18 người vẫn c̣n ngồi tù. Bất ngờ hơn, hồi đầu tháng 10, nhà hoàng gia học nổi tiếng ở Thái là Sulak Sivaraksa bị hai trung tướng về hưu kiện ra ṭa v́ đă phỉ báng vua Naresuan, người trị v́ vương quốc Ayutthaya... 400 năm trước.
Tại Thái, vua Naresuan rất được tôn kính v́ giải phóng đất nước thoát khỏi sự cai trị của Miến Điện (Myanmar ngày nay). Cuộc đời của ông được dựng rất nhiều phim, nhạc kịch... Tuy nhiên, trong bài diễn thuyết với chủ đề: “Lịch sử Thái: Sự xây dựng và phá hoại” tại Đại học Thammasat (Bangkok, Thái Lan), Sulak nói truyền thuyết về cuộc chiến voi giữa Naresuan và vua Miến điện là được “dựng lên” và ông cũng chỉ trích vị vua huyền thoại này quá độc ác.
Trước đó, cuối năm 2013, ṭa án tối cao Thái Lan đă xử một án lệ phỉ báng hoàng gia tương tự. Khi đó, bị cáo bị buộc tội v́ phỉ báng vua Rama IV. Mặc dù lập luận rằng trong luật không ghi rơ sẽ bị tội nếu phỉ báng cựu vương, người này rốt cuộc cũng phải chịu án tù v́ xúc phạm vua đă chết cũng ảnh hưởng đến vua hiện tại.
Nguyễn Tập
(VP Bangkok)
Thanhnien