june04
11-13-2014, 17:21
Khi tin tức về bệnh dịch Ebola lây lan được báo cáo trên toàn thế giới, các mối đe dọa cho hàng ngàn người trên nhiều châu lục đang trở nên rơ ràng. Những tác động khủng khiếp của căn bệnh này có thể gây sốc, nhưng xem lại lịch sử cho thấy rằng sự xuất hiện của đại dịch với phạm vi toàn cầu có thể là bất cứ điều ǵ nhưng không b́nh thường.
Mặc dù tiến bộ khoa học và y tế có nghĩa là nhiều bệnh lâu dài về mặt kỹ thuật có thể điều trị, những năm gần đây và nhiều thập kỷ đă chỉ ra các vấn đề tồn tại của các điều kiện xă hội nghèo làm trầm trọng thêm các bệnh dịch đă nổ ra. Đối với nhiều người sống ở các nước nghèo và các lĩnh vực xă hội khó khăn, điều trị y tế để chống virus có thể không có sẵn. Danh sách sau đây cho thấy một số trong những bệnh nguy hiểm nhất, gần như tất cả trong số đó tiếp tục gây nguy hại đến ngày hôm nay.
1. Bệnh tả
Mặc dù là một vấn đề lâu dài ở Ấn Độ, tả nổi lên như một mối đe dọa toàn cầu trong thế kỷ 19. Sự lây lan của các bệnh truyền qua đường nước có liên quan đến kết hợp các yếu tố, bao gồm cả việc mở rộng thương mại và hoạt động kinh tế, cũng như các mô h́nh sống thay đổi. Ví dụ, ở London vào năm 1832, 55.000 người đă thiệt mạng, và trong năm 1867, hơn 100.000 người chết ở Italy. Căn bệnh vẫn c̣n là một vấn đề ngày hôm nay, tuy nhiên, thường chỉ ở các nước đang phát triển.
2. Sốt xuất huyết
Được phát hiện trong giữa thập niên 1970, bệnh lây lan qua chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh. Cho đến nay, các ổ dịch hiện nay đă giết chết hơn 5.000 người ở phía tây châu Phi, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
3. SARS
Hội chứng Hô hấp Cấp Nặng (SARS) xuất hiện vào năm 2003, phát triển thành cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng ở Trung Quốc và sau đó, quốc tế. SARS được cho là có nguồn gốc từ động vật và đại diện cho một loại mới của virus. Hơn 7.000 người nhiễm SARS vào năm 2003 và làm hơn 500 người chết.
4. Cúm Tây Ban Nha
Như nếu bốn năm chiến tranh không đủ, châu Âu và châu Mỹ bị tấn công bởi virus cúm Tây Ban Nha năm 1918. Đại dịch kéo dài gần hai năm. Ước tính từ 20 đến 50 triệu người chết.
5. Ebola
Dự báo cho thấy bất cứ nơi nào từ 50 đến 100 triệu người bị nhiễm bệnh này hàng năm, và rằng trong số này, 25.000 người sẽ chết. Thử nghiệm tiếp tục để xác định cách chữa trị có thể. Vào đầu năm 2014, báo cáo nói rằng thử nghiệm vẫn trong giai đoạn hiệu quả của con người.
6. Sốt lassa
Nạn nhân của sốt lassa có các triệu chứng giống như Ebola. Một bệnh với nguồn gốc ở phía tây châu Phi, được phát hiện vào cuối những năm 1960. Bệnh dịch gây ra khoảng 5.000 ca tử vong mỗi năm và chiếm từ 300.000 và 500.000 trường hợp.
7. Cúm gia cầm
H5N1, c̣n gọi là dịch cúm gia cầm, lần đầu tiên xuất hiện ở gia cầm ở châu Á. Trong năm 2005, các tổ chức y tế công cộng cảnh báo về một đại dịch toàn cầu khi virus bắt đầu lan rộng bên ngoài khu vực châu Á tới châu Âu. Mặc dù số lượng các trường hợp tử vong ở người tương đối thấp ở vài trăm, nỗi sợ hăi vẫn là H5N1 có thể trở nên nguy hiểm hơn nếu nó đột biến, do đó cho phép việc truyền virus từ người sang người.
8. Cúm mùa đông
Mặc dù tiêm chủng chống lại các mối đe dọa cúm phổ biến rộng răi, một số ổn định các trường hợp, một số trong đó dẫn đến tử vong, xảy ra mỗi năm. Tại Canada, từ năm 2009, chưa có một mùa đông trong đó ít hơn 100 trường hợp tử vong đă được ghi nhận, với con số thấp nhất là 104 trong năm 2011-12. Những người lớn tuổi, trẻ em và những người có hệ miễn dịch suy yếu là thường xuyên mắc cúm.
9. Bệnh đậu mùa
Bệnh duy nhất trong danh sách này không c̣n đe dọa sức khỏe của chúng ta, bệnh đậu mùa đă được loại trừ hoàn toàn thông qua hợp tác quốc tế duy tŕ trong chương tŕnh tiêm chủng vào những năm 1970.
10. HIV/AIDS
Người ta cho rằng có nguồn gốc từ Tây Phi, HIV/AIDS nổi bật v́ nó lan ra toàn cầu. Các vi-rút dần dần làm suy yếu hệ thống miễn dịch với kết quả là nhiều người bị chết, mà họ không có khả năng chống lại. Một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Nam Phi, nơi mà theo số liệu công bố của Sở Y tế trong năm 2012, 29,5 phần trăm các bà mẹ đi khám thai nhiễm HIV. Người ta cho rằng khoảng 40 triệu người đang sống chung với t́nh trạng này, nhiều người không nhận thức được t́nh trạng của họ.
11. Lao
Liên kết với suy dinh dưỡng và t́nh trạng quá tải, bệnh lao lan truyền qua hơi thở. Lao phức tạp hơn bởi mối liên hệ với các virus khác, một trong số đó chính là HIV/AIDS. Một tỷ lệ đáng kể những người bị HIV cũng mắc bệnh lao.
12. Bệnh tiêu chảy
Mặc dù có thể ngăn ngừa và chữa trị, tiêu chảy vẫn là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây tử vong cho trẻ em dưới năm tuổi, trên toàn cầu. Con số trong năm 2012 do hơn một triệu người chết để tiêu chảy, và tổng số 1,7 tỷ trường hợp. Nó phát triển mạnh trong môi trường có nước uống bẩn và thiếu vệ sinh, có nghĩa là nước đang phát triển có nguy cơ cao.
vietsn.com
Mặc dù tiến bộ khoa học và y tế có nghĩa là nhiều bệnh lâu dài về mặt kỹ thuật có thể điều trị, những năm gần đây và nhiều thập kỷ đă chỉ ra các vấn đề tồn tại của các điều kiện xă hội nghèo làm trầm trọng thêm các bệnh dịch đă nổ ra. Đối với nhiều người sống ở các nước nghèo và các lĩnh vực xă hội khó khăn, điều trị y tế để chống virus có thể không có sẵn. Danh sách sau đây cho thấy một số trong những bệnh nguy hiểm nhất, gần như tất cả trong số đó tiếp tục gây nguy hại đến ngày hôm nay.
1. Bệnh tả
Mặc dù là một vấn đề lâu dài ở Ấn Độ, tả nổi lên như một mối đe dọa toàn cầu trong thế kỷ 19. Sự lây lan của các bệnh truyền qua đường nước có liên quan đến kết hợp các yếu tố, bao gồm cả việc mở rộng thương mại và hoạt động kinh tế, cũng như các mô h́nh sống thay đổi. Ví dụ, ở London vào năm 1832, 55.000 người đă thiệt mạng, và trong năm 1867, hơn 100.000 người chết ở Italy. Căn bệnh vẫn c̣n là một vấn đề ngày hôm nay, tuy nhiên, thường chỉ ở các nước đang phát triển.
2. Sốt xuất huyết
Được phát hiện trong giữa thập niên 1970, bệnh lây lan qua chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh. Cho đến nay, các ổ dịch hiện nay đă giết chết hơn 5.000 người ở phía tây châu Phi, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
3. SARS
Hội chứng Hô hấp Cấp Nặng (SARS) xuất hiện vào năm 2003, phát triển thành cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng ở Trung Quốc và sau đó, quốc tế. SARS được cho là có nguồn gốc từ động vật và đại diện cho một loại mới của virus. Hơn 7.000 người nhiễm SARS vào năm 2003 và làm hơn 500 người chết.
4. Cúm Tây Ban Nha
Như nếu bốn năm chiến tranh không đủ, châu Âu và châu Mỹ bị tấn công bởi virus cúm Tây Ban Nha năm 1918. Đại dịch kéo dài gần hai năm. Ước tính từ 20 đến 50 triệu người chết.
5. Ebola
Dự báo cho thấy bất cứ nơi nào từ 50 đến 100 triệu người bị nhiễm bệnh này hàng năm, và rằng trong số này, 25.000 người sẽ chết. Thử nghiệm tiếp tục để xác định cách chữa trị có thể. Vào đầu năm 2014, báo cáo nói rằng thử nghiệm vẫn trong giai đoạn hiệu quả của con người.
6. Sốt lassa
Nạn nhân của sốt lassa có các triệu chứng giống như Ebola. Một bệnh với nguồn gốc ở phía tây châu Phi, được phát hiện vào cuối những năm 1960. Bệnh dịch gây ra khoảng 5.000 ca tử vong mỗi năm và chiếm từ 300.000 và 500.000 trường hợp.
7. Cúm gia cầm
H5N1, c̣n gọi là dịch cúm gia cầm, lần đầu tiên xuất hiện ở gia cầm ở châu Á. Trong năm 2005, các tổ chức y tế công cộng cảnh báo về một đại dịch toàn cầu khi virus bắt đầu lan rộng bên ngoài khu vực châu Á tới châu Âu. Mặc dù số lượng các trường hợp tử vong ở người tương đối thấp ở vài trăm, nỗi sợ hăi vẫn là H5N1 có thể trở nên nguy hiểm hơn nếu nó đột biến, do đó cho phép việc truyền virus từ người sang người.
8. Cúm mùa đông
Mặc dù tiêm chủng chống lại các mối đe dọa cúm phổ biến rộng răi, một số ổn định các trường hợp, một số trong đó dẫn đến tử vong, xảy ra mỗi năm. Tại Canada, từ năm 2009, chưa có một mùa đông trong đó ít hơn 100 trường hợp tử vong đă được ghi nhận, với con số thấp nhất là 104 trong năm 2011-12. Những người lớn tuổi, trẻ em và những người có hệ miễn dịch suy yếu là thường xuyên mắc cúm.
9. Bệnh đậu mùa
Bệnh duy nhất trong danh sách này không c̣n đe dọa sức khỏe của chúng ta, bệnh đậu mùa đă được loại trừ hoàn toàn thông qua hợp tác quốc tế duy tŕ trong chương tŕnh tiêm chủng vào những năm 1970.
10. HIV/AIDS
Người ta cho rằng có nguồn gốc từ Tây Phi, HIV/AIDS nổi bật v́ nó lan ra toàn cầu. Các vi-rút dần dần làm suy yếu hệ thống miễn dịch với kết quả là nhiều người bị chết, mà họ không có khả năng chống lại. Một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Nam Phi, nơi mà theo số liệu công bố của Sở Y tế trong năm 2012, 29,5 phần trăm các bà mẹ đi khám thai nhiễm HIV. Người ta cho rằng khoảng 40 triệu người đang sống chung với t́nh trạng này, nhiều người không nhận thức được t́nh trạng của họ.
11. Lao
Liên kết với suy dinh dưỡng và t́nh trạng quá tải, bệnh lao lan truyền qua hơi thở. Lao phức tạp hơn bởi mối liên hệ với các virus khác, một trong số đó chính là HIV/AIDS. Một tỷ lệ đáng kể những người bị HIV cũng mắc bệnh lao.
12. Bệnh tiêu chảy
Mặc dù có thể ngăn ngừa và chữa trị, tiêu chảy vẫn là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây tử vong cho trẻ em dưới năm tuổi, trên toàn cầu. Con số trong năm 2012 do hơn một triệu người chết để tiêu chảy, và tổng số 1,7 tỷ trường hợp. Nó phát triển mạnh trong môi trường có nước uống bẩn và thiếu vệ sinh, có nghĩa là nước đang phát triển có nguy cơ cao.
vietsn.com