Hanna
11-21-2014, 20:54
Tại Thượng đỉnh APEC vừa qua ở Bắc Kinh, lănh đạo Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt một thỏa thuận được các con vẹt Dân Chủ và bọn "ôm cây", các nhóm bảo vệ môi sinh
Nguyễn-Xuân Nghĩa
Hoa Kỳ phải quan niệm lại đối sách với Trung Quốc - từ nay đến 2016
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=693082&stc=1&d=1416603267
* Tập Cận B́nh và Barack Obama tại Bắc Kinh *
Tại Thượng đỉnh APEC vừa qua ở Bắc Kinh, lănh đạo Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt một thỏa thuận được các con vẹt Dân Chủ và bọn "ôm cây", các nhóm bảo vệ môi sinh, đánh giá là mang ư nghĩa thời đại: hai bên đồng ư về nhu cầu tiết giảm khí thải để bảo vệ địa cầu khỏi nạn nhiệt hoá trong thế kỷ này. Giới b́nh luận đểu cáng th́ nói rằng "vào chi tiết mới ra chuyện độc", nhưng ít ra Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Tập Cận B́nh đă có dịp cười toe trước ống kính về một thành quả biểu kiến. C̣n lại là sự trống vắng.
Bài này bàn về chuyện lấp đầy khoảng trống đó.
Ngay từ nhiệm kỳ đầu, vào đầu Tháng Giêng 2009, Chính quyền Obama đă đánh giá sai quan hệ Mỹ-Hoa, khi Ngoại trưởng tân nhậm Hillary Clinton tới Bắc Kinh khẳng định rằng không để chuyện nhân quyền chi phối việc làm ăn giữa hai nước. Nhân đó bà kêu gọi các đấng con trời tiếp tục mua trái phiếu Mỹ, tức là tiếp tục cho Mỹ vay tiền. Clinton chẳng hiểu rằng Bắc Kinh có tiền mà không gửi qua Mỹ th́ làm ǵ cho đồng tiền khỏi mất giá?
Hai năm sau, cũng qua ng̣i bút Clinton và ư kiến của ban tham mưu trong Bộ Ngoại giao, Chính quyền Obama nói đến việc "chuyển trục" về Đông Á, làm các nước Á Châu nức ḷng tin tưởng. Nhưng Chú Cuội chỉ múa với Chị Hằng được một con trăng, màn chuyển trục hay "pivot" được sửa thành "tái quân b́nh". Rồi để đó từ năm 2012.
Không, trước đà bành trướng của Bắc Kinh khiến các nước Á Châu lo ngại, năm 2012, Chính quyền Obama c̣n mời Trung Quốc tham dự cuộc thao dượt quân sự RIMPAC với 22 quốc gia trong vành cung Á châu Thái b́nh dương, lần đầu tiên kể từ năm 1971. Cũng hợp lư thôi: không mời em vào chơi để phơi của quư th́ làm sao biết của quư của em nó quư đến cỡ nào!
Hăy nói về chuyện sinh tử hơn vậy.
Từ hai chục năm nay, qua bốn nhiệm kỳ của hai Tổng thống cả Dân Chủ lẫn Cộng Hoà, lănh đạo Hoa Kỳ đều theo đuổi một chánh sách có tính chất lưỡng đảng - và hai mặt. Mặt tích cực là nên kết ước với Trung Quốc, cứ hợp tác làm ăn để cường quốc mới nổi này trở thành đối tác biết điều và cùng Hoa Kỳ gánh vác thiên hạ sự từ hai bờ biển Thái b́nh. Nhưng đồng thời cũng phải có ư pḥng thủ nếu Bắc Kinh lại chẳng biết điều mà chơi bạo. Đó là mặt kia.
Chánh sách đó từ thời Bill Clinton mới cho Trung Quốc quy chế "tối huệ quốc" rồi được Quốc hội Cộng Hoà nâng cấp thành "quan hệ mậu dịch b́nh thường và thường trực" để mở đường cho Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO từ cuối năm 2001 và vươn lên thành một thế lực kinh tế trong vùng. Nhưng cũng Chính quyền Clinton vào Tháng Ba năm 1996 đă gửi hai hàng không mẫu hạm vào Eo biển Đài Loan khi Bắc Kinh bắn hỏa tiễn qua đầu đảo quốc này trong lúc dân chúng lần đầu tiên đi bầu Tổng thống theo thể thức phổ thông đầu phiếu.
Xin nhắc lại: lần đầu tiên trong lịch sử mấy ngàn năm mà dân Tầu trực tiếp đi bầu lănh tụ nhưng Bắc Kinh lại không ưa một tiền lệ nguy hiểm như vậy và t́m cách phá bĩnh nên mới phóng hỏa tiễn qua không phận Đài Loan để hăm dọa. Cho tới khi Mỹ gửi chiến hạm vào làm nguội cái hỏa khí trên đầu Thiên tử đỏ!
Ngay từ đây rồi, một viên tướng của Bắc Kinh đă giở giọng hỗn khi hỏi một nhà ngoại giao Mỹ: quư quốc có thể hy sinh Los Angeles hay San Francisco để bảo vệ Đài Loan không? Lối suy nghĩ ấy cho thấy rằng hai chục năm sau là ngày nay, Hoa Kỳ cần duyệt lại chánh sách hai mặt kết ước và pḥng thủ với Trung Quốc. V́ phần kết ước th́ có lợi cho Trung Quốc, khía cạnh pḥng thủ có tính chất dương cương th́ chưa có tác dụng thuyết phục.
Hai chục năm sau, lănh đạo Bắc Kinh không biết điều hơn. Bên trong c̣n tập trung quyền lực và gia tăng chà đạp nhân quyền. Với bên ngoài th́ uy hiếp lân bang, trong khi không che giấu tham vọng quân sự là kiểm soát vùng Tây Thái b́nh dương được gọi là "quyền lợi cốt lơi" Lư luận ngoại giao th́ đầy chất mị dân: "Á châu là của người Á" - không phải của Mỹ. Mà người Á ở đây là "thiên hạ" ngàn đời dưới sự lănh đạo của Thiên triều. Về mặt quân sự đang tiến hành th́ đó là chiến lược ngăn cản chiến hạm Hoa Kỳ đi vào vùng biển mà Trung Quốc gọi là của ḿnh.
Sự thật này đă càng tỏ lộ trong nhiệm kỳ hai của Tổng thống George W. Bush, khi Mỹ lún sâu vào trận chiến chống khủng bố toàn cầu và bận rộn với hai chiến trường nóng là Afghanistan và Iraq. V́ vậy, người ta chờ đợi là qua triều đại Obama, từ đầu năm 2009, lănh đạo Hoa Kỳ phải có chánh sách mới.
Quả nhiên là mới - và lạ. Hoa Kỳ tiếp tục kết ước và c̣n ra sức ḥa dịu với Bắc Kinh để Tổng thống rộng tay cải tạo nước Mỹ ở bên trong. Khi Trung Quốc tỏ vẻ hung hăng th́ Obama nói đến việc chuyển trục cho bảnh, rồi cho cái trục xoay trong chân không. Khi Ngoại trưởng Cliton tới Bắc Kinh mời chào trái phiếu của Mỹ th́ cũng là lúc ngân sách Hoa Kỳ bị bội chi tới đáy. Vài năm sau, khi Hoa Kỳ hăm dọa sẽ đưa 60% phương tiện hải quân vào biển Thái b́nh th́ cũng là lúc ngân sách quốc pḥng bị cắt.
Chẳng ai ngạc nhiên là Bắc Kinh nhân dịp mở rộng khu vực kiểm soát pḥng không ADIZ, thè cái lưỡi ḅ đ̣i liếm lung tung và tung phương tiện vào không gian điện toán để xục xạo bí mật an ninh và kinh tế của Hoa Kỳ. Sáu năm vừa qua đă thấy quan hệ Mỹ-Hoa trở nên tồi tệ hơn và nước Mỹ mất dần sự khả tín. Đồng minh không tin mà đối thủ cũng chẳng sợ.
Nhưng may là Hoa Kỳ có nền dân chủ và sau khi mua hớ những lời hứa nhảm th́ dân Mỹ cũng có thể sửa sai bằng lá phiếu. Trong cuộc bầu cử tuần qua, họ mạnh tay trao lại quyền kiểm soát cho đảng Cộng Hoà tại Quốc hội. Và trong hai năm tới, Hành pháp Obama rơi vào cảnh "vịt què"....
Hiến pháp Hoa Kỳ giới hạn quyền Tổng thống bằng các định chế bên trong như Quốc hội hay Tối cao Pháp viện. Khi lâm vào thế yếu và muốn để lại danh tiếng cho đời th́ một Tổng thống Mỹ vịt què chỉ có thể t́m kiếm thành quả về đối ngoại - qua một bản hiệp định về khí hậu chẳng hạn! Nhưng với đảng Cộng Hoà đa số tại Thượng viện, quyền phê chuẩn hay nhượng bộ cũng lọt khỏi tay đảng Dân Chủ. Và sau cuộc bầu cử 2014, dân Mỹ c̣n có tổng tuyển cử vào năm 2016.
Trong hai năm tới, phe Cộng Hoà sẽ rà soát và xiết lại những nhượng bộ đă qua và v́ viễn ảnh bầu cử Tổng thống năm 2016, phải vạch ra một đối sách khác với Trung Quốc. Hai năm đó cũng là giai đoạn khó khăn cho lănh tụ Tập Cận B́nh khi phải cải cách kinh tế ở nhà, với đà tăng trưởng giảm sút chưa từng thấy từ mấy chục năm nay, trong khi đồng Mỹ kim cứ vùn vụt lên giá.
Bối cảnh đó khiến chúng ta lần lượt xét lại việc Trung Quốc và Hoa Kỳ tái lập cái thế quân b́nh trên vùng biển Thái b́nh dương trước sự thẩm xét của các nước Á châu. Và chỉ nên coi dự án cải thiện khí hậu như một điệu vũ cho vui.
vnn
Nguyễn-Xuân Nghĩa
Hoa Kỳ phải quan niệm lại đối sách với Trung Quốc - từ nay đến 2016
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=693082&stc=1&d=1416603267
* Tập Cận B́nh và Barack Obama tại Bắc Kinh *
Tại Thượng đỉnh APEC vừa qua ở Bắc Kinh, lănh đạo Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt một thỏa thuận được các con vẹt Dân Chủ và bọn "ôm cây", các nhóm bảo vệ môi sinh, đánh giá là mang ư nghĩa thời đại: hai bên đồng ư về nhu cầu tiết giảm khí thải để bảo vệ địa cầu khỏi nạn nhiệt hoá trong thế kỷ này. Giới b́nh luận đểu cáng th́ nói rằng "vào chi tiết mới ra chuyện độc", nhưng ít ra Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Tập Cận B́nh đă có dịp cười toe trước ống kính về một thành quả biểu kiến. C̣n lại là sự trống vắng.
Bài này bàn về chuyện lấp đầy khoảng trống đó.
Ngay từ nhiệm kỳ đầu, vào đầu Tháng Giêng 2009, Chính quyền Obama đă đánh giá sai quan hệ Mỹ-Hoa, khi Ngoại trưởng tân nhậm Hillary Clinton tới Bắc Kinh khẳng định rằng không để chuyện nhân quyền chi phối việc làm ăn giữa hai nước. Nhân đó bà kêu gọi các đấng con trời tiếp tục mua trái phiếu Mỹ, tức là tiếp tục cho Mỹ vay tiền. Clinton chẳng hiểu rằng Bắc Kinh có tiền mà không gửi qua Mỹ th́ làm ǵ cho đồng tiền khỏi mất giá?
Hai năm sau, cũng qua ng̣i bút Clinton và ư kiến của ban tham mưu trong Bộ Ngoại giao, Chính quyền Obama nói đến việc "chuyển trục" về Đông Á, làm các nước Á Châu nức ḷng tin tưởng. Nhưng Chú Cuội chỉ múa với Chị Hằng được một con trăng, màn chuyển trục hay "pivot" được sửa thành "tái quân b́nh". Rồi để đó từ năm 2012.
Không, trước đà bành trướng của Bắc Kinh khiến các nước Á Châu lo ngại, năm 2012, Chính quyền Obama c̣n mời Trung Quốc tham dự cuộc thao dượt quân sự RIMPAC với 22 quốc gia trong vành cung Á châu Thái b́nh dương, lần đầu tiên kể từ năm 1971. Cũng hợp lư thôi: không mời em vào chơi để phơi của quư th́ làm sao biết của quư của em nó quư đến cỡ nào!
Hăy nói về chuyện sinh tử hơn vậy.
Từ hai chục năm nay, qua bốn nhiệm kỳ của hai Tổng thống cả Dân Chủ lẫn Cộng Hoà, lănh đạo Hoa Kỳ đều theo đuổi một chánh sách có tính chất lưỡng đảng - và hai mặt. Mặt tích cực là nên kết ước với Trung Quốc, cứ hợp tác làm ăn để cường quốc mới nổi này trở thành đối tác biết điều và cùng Hoa Kỳ gánh vác thiên hạ sự từ hai bờ biển Thái b́nh. Nhưng đồng thời cũng phải có ư pḥng thủ nếu Bắc Kinh lại chẳng biết điều mà chơi bạo. Đó là mặt kia.
Chánh sách đó từ thời Bill Clinton mới cho Trung Quốc quy chế "tối huệ quốc" rồi được Quốc hội Cộng Hoà nâng cấp thành "quan hệ mậu dịch b́nh thường và thường trực" để mở đường cho Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO từ cuối năm 2001 và vươn lên thành một thế lực kinh tế trong vùng. Nhưng cũng Chính quyền Clinton vào Tháng Ba năm 1996 đă gửi hai hàng không mẫu hạm vào Eo biển Đài Loan khi Bắc Kinh bắn hỏa tiễn qua đầu đảo quốc này trong lúc dân chúng lần đầu tiên đi bầu Tổng thống theo thể thức phổ thông đầu phiếu.
Xin nhắc lại: lần đầu tiên trong lịch sử mấy ngàn năm mà dân Tầu trực tiếp đi bầu lănh tụ nhưng Bắc Kinh lại không ưa một tiền lệ nguy hiểm như vậy và t́m cách phá bĩnh nên mới phóng hỏa tiễn qua không phận Đài Loan để hăm dọa. Cho tới khi Mỹ gửi chiến hạm vào làm nguội cái hỏa khí trên đầu Thiên tử đỏ!
Ngay từ đây rồi, một viên tướng của Bắc Kinh đă giở giọng hỗn khi hỏi một nhà ngoại giao Mỹ: quư quốc có thể hy sinh Los Angeles hay San Francisco để bảo vệ Đài Loan không? Lối suy nghĩ ấy cho thấy rằng hai chục năm sau là ngày nay, Hoa Kỳ cần duyệt lại chánh sách hai mặt kết ước và pḥng thủ với Trung Quốc. V́ phần kết ước th́ có lợi cho Trung Quốc, khía cạnh pḥng thủ có tính chất dương cương th́ chưa có tác dụng thuyết phục.
Hai chục năm sau, lănh đạo Bắc Kinh không biết điều hơn. Bên trong c̣n tập trung quyền lực và gia tăng chà đạp nhân quyền. Với bên ngoài th́ uy hiếp lân bang, trong khi không che giấu tham vọng quân sự là kiểm soát vùng Tây Thái b́nh dương được gọi là "quyền lợi cốt lơi" Lư luận ngoại giao th́ đầy chất mị dân: "Á châu là của người Á" - không phải của Mỹ. Mà người Á ở đây là "thiên hạ" ngàn đời dưới sự lănh đạo của Thiên triều. Về mặt quân sự đang tiến hành th́ đó là chiến lược ngăn cản chiến hạm Hoa Kỳ đi vào vùng biển mà Trung Quốc gọi là của ḿnh.
Sự thật này đă càng tỏ lộ trong nhiệm kỳ hai của Tổng thống George W. Bush, khi Mỹ lún sâu vào trận chiến chống khủng bố toàn cầu và bận rộn với hai chiến trường nóng là Afghanistan và Iraq. V́ vậy, người ta chờ đợi là qua triều đại Obama, từ đầu năm 2009, lănh đạo Hoa Kỳ phải có chánh sách mới.
Quả nhiên là mới - và lạ. Hoa Kỳ tiếp tục kết ước và c̣n ra sức ḥa dịu với Bắc Kinh để Tổng thống rộng tay cải tạo nước Mỹ ở bên trong. Khi Trung Quốc tỏ vẻ hung hăng th́ Obama nói đến việc chuyển trục cho bảnh, rồi cho cái trục xoay trong chân không. Khi Ngoại trưởng Cliton tới Bắc Kinh mời chào trái phiếu của Mỹ th́ cũng là lúc ngân sách Hoa Kỳ bị bội chi tới đáy. Vài năm sau, khi Hoa Kỳ hăm dọa sẽ đưa 60% phương tiện hải quân vào biển Thái b́nh th́ cũng là lúc ngân sách quốc pḥng bị cắt.
Chẳng ai ngạc nhiên là Bắc Kinh nhân dịp mở rộng khu vực kiểm soát pḥng không ADIZ, thè cái lưỡi ḅ đ̣i liếm lung tung và tung phương tiện vào không gian điện toán để xục xạo bí mật an ninh và kinh tế của Hoa Kỳ. Sáu năm vừa qua đă thấy quan hệ Mỹ-Hoa trở nên tồi tệ hơn và nước Mỹ mất dần sự khả tín. Đồng minh không tin mà đối thủ cũng chẳng sợ.
Nhưng may là Hoa Kỳ có nền dân chủ và sau khi mua hớ những lời hứa nhảm th́ dân Mỹ cũng có thể sửa sai bằng lá phiếu. Trong cuộc bầu cử tuần qua, họ mạnh tay trao lại quyền kiểm soát cho đảng Cộng Hoà tại Quốc hội. Và trong hai năm tới, Hành pháp Obama rơi vào cảnh "vịt què"....
Hiến pháp Hoa Kỳ giới hạn quyền Tổng thống bằng các định chế bên trong như Quốc hội hay Tối cao Pháp viện. Khi lâm vào thế yếu và muốn để lại danh tiếng cho đời th́ một Tổng thống Mỹ vịt què chỉ có thể t́m kiếm thành quả về đối ngoại - qua một bản hiệp định về khí hậu chẳng hạn! Nhưng với đảng Cộng Hoà đa số tại Thượng viện, quyền phê chuẩn hay nhượng bộ cũng lọt khỏi tay đảng Dân Chủ. Và sau cuộc bầu cử 2014, dân Mỹ c̣n có tổng tuyển cử vào năm 2016.
Trong hai năm tới, phe Cộng Hoà sẽ rà soát và xiết lại những nhượng bộ đă qua và v́ viễn ảnh bầu cử Tổng thống năm 2016, phải vạch ra một đối sách khác với Trung Quốc. Hai năm đó cũng là giai đoạn khó khăn cho lănh tụ Tập Cận B́nh khi phải cải cách kinh tế ở nhà, với đà tăng trưởng giảm sút chưa từng thấy từ mấy chục năm nay, trong khi đồng Mỹ kim cứ vùn vụt lên giá.
Bối cảnh đó khiến chúng ta lần lượt xét lại việc Trung Quốc và Hoa Kỳ tái lập cái thế quân b́nh trên vùng biển Thái b́nh dương trước sự thẩm xét của các nước Á châu. Và chỉ nên coi dự án cải thiện khí hậu như một điệu vũ cho vui.
vnn