Hanna
11-25-2014, 13:12
Báo The Economist trong một bài viết (http://www.economist.com/blogs/economist-explains/2014/09/economist-explains-5) hồi tháng Chín vừa qua dẫn lời một người Nam Hàn nói rằng nếu đứng từ Đỉnh Namsan mà ném một viên đá vào giữa trung tâm thủ đô Seoul th́ thế nào viên đá đó cũng trúng vào người mang không họ Kim th́ cũng là họ Lee.
Theo dữ liệu của chính phủ Nam Hàn, được đăng trên trang bách khoa toàn thư mở Wikipedia (http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_South_Korean _surnames_by_prevale nce) th́ những người họ Kim cùng các cách phát âm, phiên âm khác như Kym, Ghim, Khim, Gym chiếm tới gần 20% trong tổng 50 triệu dân ở nước này. Đứng thứ nh́ về mức phổ biến là Lee, với các cách phát âm, phiên âm khác gồm Yi, Rhee, Ree, Rey, Rhie, chiếm hơn 13%, khoảng gần bảy triệu người.
Họ Park của đương kim tổng thống, bà Park Geun-hye, đứng thứ ba, chiếm khoảng 8% với các biến thể Park, Pak, Bark, Pack, Pak, Bak hoặc Bac.
Người tiền nhiệm của bà mang họ Lee, ông Lee Myung-bak.
Trước nữa, các lănh đạo của Nam Hàn là những người mang họ Kim, Kim Dae-jung và Kim Young-sam.
Ở quốc gia láng giềng, Bắc Hàn, gia đ́nh họ Kim đă trị v́ suốt 60 năm qua, từ thời Kim Nhật Thành tới Kim Nhất Chính và nay là Kim Jong-un.
Nếu tính tổng th́ chỉ ba tên họ Kim, Lee và Park đă chiếm gần nửa dân số Nam Hàn ngày nay.
Theo tường thuật của Economist, Trung Quốc có chừng 100 tên họ phổ biến trong lúc Nhật Bản có tới 280 ngàn tên họ khác nhau được sử dụng.
Con số này ở Nam Hàn chỉ khiêm tốn chừng dưới 50.
Theo giải thích của Economist th́ truyền thống phong kiến dài lâu của Triều Tiên là lư do chính.
Cũng giống như nhiều nơi khác trên thế giới, tên họ không mấy được sử dụng cho tới cuối triều Joseon (1392-1910), bởi đó là đặc quyền của hoàng gia và một số ít trong giới quư tộc.
<figure class="media-landscape full-width has-caption"> <figcaption class="media-caption"> </figcaption></figure>Nô lệ và thứ dân như đồ tể, pháp sư và gái mại dâm, rồi cả các nghệ nhân, thương gia và sư săi cũng không được có tên họ.
Dần dân, trước sự lớn mạnh của giới quư tộc, vua Wang Geon, vị vua sáng lập triều đại Goryeo (918-1392) đă t́m cách xoa dịu bằng cách cấp tên họ rộng răi hơn, như một h́nh thức xác lập những đối tượng trung thành và các quan lại triều đ́nh.
Việc được mang tên họ về sau trở nên thời thượng tới mức các thương gia giàu có cũng muốn có. Họ có thể mua được tên họ bằng cách mua cuốn gia phả của một vị quư tộc phá sản nào đó, để rồi mang họ của ông đó.
Tới cuối thế kỷ 18, việc làm giả các cuốn gia phả trở nên tràn lan, nhất là khi có gia đ́nh nào đó tuyệt tự th́ những người chả họ hàng ǵ cũng có thể trả tiền để được viết tên vào phả hệ.
Điều này khiến cho họ Lee và họ Kim trở nên phổ biến, bởi đó là họ của các triều vua từ thời Triểu Tiên xa xưa, vốn được các gia đ́nh quyền quư ưa chuộng và sau này giới b́nh dân cũng thích chọn.
Một nghiên cứu đăng trên trang AsianScientist nói rằng họ Kim, có nghĩa là vàng, cũng được dùng tại Trung Quốc, Cambodia và Việt Nam, tuy không phổ biến như ở Hàn Quốc.
Ngày nay, tên họ không c̣n mang ư nghĩa có liên hệ họ hàng ǵ với nhau trong những người Triều Tiên.
Tuy nhiên, số lượng các ḍng tộc mang họ Park, Kim và Lee trên thực tế vẫn ngày càng tăng thêm.
Nhiều người nước ngoài, trong đó có Trung Quốc, Việt Nam và Philippines, khi nhập tịch Nam Hàn cũng thường chọn các họ Kim, Lee, Park và Choi, theo số liệu của chính phủ Nam Hàn.
Theo dữ liệu của chính phủ Nam Hàn, được đăng trên trang bách khoa toàn thư mở Wikipedia (http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_South_Korean _surnames_by_prevale nce) th́ những người họ Kim cùng các cách phát âm, phiên âm khác như Kym, Ghim, Khim, Gym chiếm tới gần 20% trong tổng 50 triệu dân ở nước này. Đứng thứ nh́ về mức phổ biến là Lee, với các cách phát âm, phiên âm khác gồm Yi, Rhee, Ree, Rey, Rhie, chiếm hơn 13%, khoảng gần bảy triệu người.
Họ Park của đương kim tổng thống, bà Park Geun-hye, đứng thứ ba, chiếm khoảng 8% với các biến thể Park, Pak, Bark, Pack, Pak, Bak hoặc Bac.
Người tiền nhiệm của bà mang họ Lee, ông Lee Myung-bak.
Trước nữa, các lănh đạo của Nam Hàn là những người mang họ Kim, Kim Dae-jung và Kim Young-sam.
Ở quốc gia láng giềng, Bắc Hàn, gia đ́nh họ Kim đă trị v́ suốt 60 năm qua, từ thời Kim Nhật Thành tới Kim Nhất Chính và nay là Kim Jong-un.
Nếu tính tổng th́ chỉ ba tên họ Kim, Lee và Park đă chiếm gần nửa dân số Nam Hàn ngày nay.
Theo tường thuật của Economist, Trung Quốc có chừng 100 tên họ phổ biến trong lúc Nhật Bản có tới 280 ngàn tên họ khác nhau được sử dụng.
Con số này ở Nam Hàn chỉ khiêm tốn chừng dưới 50.
Theo giải thích của Economist th́ truyền thống phong kiến dài lâu của Triều Tiên là lư do chính.
Cũng giống như nhiều nơi khác trên thế giới, tên họ không mấy được sử dụng cho tới cuối triều Joseon (1392-1910), bởi đó là đặc quyền của hoàng gia và một số ít trong giới quư tộc.
<figure class="media-landscape full-width has-caption"> <figcaption class="media-caption"> </figcaption></figure>Nô lệ và thứ dân như đồ tể, pháp sư và gái mại dâm, rồi cả các nghệ nhân, thương gia và sư săi cũng không được có tên họ.
Dần dân, trước sự lớn mạnh của giới quư tộc, vua Wang Geon, vị vua sáng lập triều đại Goryeo (918-1392) đă t́m cách xoa dịu bằng cách cấp tên họ rộng răi hơn, như một h́nh thức xác lập những đối tượng trung thành và các quan lại triều đ́nh.
Việc được mang tên họ về sau trở nên thời thượng tới mức các thương gia giàu có cũng muốn có. Họ có thể mua được tên họ bằng cách mua cuốn gia phả của một vị quư tộc phá sản nào đó, để rồi mang họ của ông đó.
Tới cuối thế kỷ 18, việc làm giả các cuốn gia phả trở nên tràn lan, nhất là khi có gia đ́nh nào đó tuyệt tự th́ những người chả họ hàng ǵ cũng có thể trả tiền để được viết tên vào phả hệ.
Điều này khiến cho họ Lee và họ Kim trở nên phổ biến, bởi đó là họ của các triều vua từ thời Triểu Tiên xa xưa, vốn được các gia đ́nh quyền quư ưa chuộng và sau này giới b́nh dân cũng thích chọn.
Một nghiên cứu đăng trên trang AsianScientist nói rằng họ Kim, có nghĩa là vàng, cũng được dùng tại Trung Quốc, Cambodia và Việt Nam, tuy không phổ biến như ở Hàn Quốc.
Ngày nay, tên họ không c̣n mang ư nghĩa có liên hệ họ hàng ǵ với nhau trong những người Triều Tiên.
Tuy nhiên, số lượng các ḍng tộc mang họ Park, Kim và Lee trên thực tế vẫn ngày càng tăng thêm.
Nhiều người nước ngoài, trong đó có Trung Quốc, Việt Nam và Philippines, khi nhập tịch Nam Hàn cũng thường chọn các họ Kim, Lee, Park và Choi, theo số liệu của chính phủ Nam Hàn.