Hanna
12-22-2014, 21:42
Sự tái chinh phục của Vladimir Putin trên cương vị tổng thống Nga đă gặp phải sự chế giễu rộng răi kể cả trong và ngoài nước. Tuy nhiên, sự trở lại điện Kremlin của nhà độc tài này có thể là hy vọng tốt nhất của nước Nga để đưa nước này thoát khỏi t́nh trạng tŕ trệ.
Với sự khinh miệt công khai của ḿnh dành cho xă hội Nga – được minh họa bằng sự phản ứng đầy nhạo báng của Putin trước các cuộc biểu t́nh rộng khắp – cũng như sự kiêu ngạo của ông, việc sẵn sàng bóp nghẹt bất đồng chính kiến, và nỗi sợ hăi phải cạnh tranh, Putin đă đơn thương độc mă bác bỏ sự hoang tưởng dai dẳng, bằng cách chính bản thân ông ta truyền bá: cá nhân hoá quyền lực có thể hiện đại hóa đất nước trong khi vẫn duy tŕ sự ổn định.
Chắc chắn là, điện Kremlin của Putin – và những sai nha tham nhũng của ông ta – vẫn nắm quyền hành (to call the shots) . Và, trong khi quyết định quay trở lại cương vị tổng thống đă làm phật ḷng các phần tử năng động nhất của tầng lớp dân cư thành thị Nga, những công dân của phần c̣n lại nước Nga vẫn không hài ḷng nhưng không lên tiếng. Tương tự như vậy, tầng lớp chính trị và trí thức suy đồi ở nước Nga, những người mà dân chúng trông cậy rằng sẽ ủng hộ sự đổi mới, đă sao lăng việc hành động. Giá dầu tăng toàn cầu, nỗi sợ sự đổi mới cố hữu, thiếu một sự lựa chọn khả thi, và sự trông chờ vào của bố thí của nhà nước đă giữ nước Nga trong t́nh trạng tŕ trệ.
Hơn nữa, điện Kremlin của Putin đă sử dụng phương Tây – vốn mong muốn sự tham gia và một sự “thiết lập lại” chính sách với Nga – nhằm hợp pháp hóa chế độ độc tài và cung cấp những cơ hội cho những sai nha tha hóa của ḿnh hội nhập vào xă hội phương Tây. Thật vậy, bằng cách sử dụng phương Tây để rửa những đồng tiền bẩn thỉu của họ, theo một cách nào đó, Putin và tay chân của ông ta đă trả thù sự sụp đổ của Liên Xô bằng cách phá hoại các giá trị của phương Tây và làm mất uy tín nền dân chủ tự do trong con mắt của người dân Nga.
Tuy nhiên, các rạn nứt đang h́nh thành trong xă hội Nga, đe dọa đến hiện t́nh nước Nga. Và không phải sự chống đối hay nổi loạn của quần chúng đang bắt đầu gây mất ổn định chế độ Putin, mà chính các lực lượng đă giúp giữ cho chế độ Putin sống sót mới là mối nguy cho chính chế độ này.
Sau 12 năm đợi chờ thay đổi từ thượng tầng kiến trúc, cuối cùng, người Nga đă hiểu rằng hệ thống chính trị của họ chỉ có thể được chuyển đổi từ hạ tầng cơ sở – thông qua cuộc cách mạng quần chúng. V́ không có các thể chế cho phép họ biểu hiện sự bất b́nh của ḿnh để đ̣i hỏi tham nhũng phải giảm đi, nó đă bảo đảm quyền lực của giới cầm quyền, họ chỉ c̣n cách xuống đường.
Nhưng vấn đề c̣n đọng lại là, liệu lần này nước Nga sẽ thoát khỏi bi kịch trong vở tuồng truyền thống của ḿnh, trong đó chế độ mới hóa ra lại bạo tàn hơn so với chế độ cũ? Hay nước Nga sẽ t́m thấy một con đường cách mạng ôn ḥa để theo đuổi?
Hiện nay, điện Kremlin đang góp phần vào sự tàn lụi to lớn của chính nó, khủng bố tinh thần xă hội Nga một cách cố ư. Phủ nhận giá trị của chủ nghĩa tự do bằng cách sử dụng và bổ nhiệm những lănh đạo cấp tiến với những văn ngôn mang chất cấp tiến sáo rỗng để điều hành nền cai trị độc đoán của nó, để lại sự đối lập chính trị cho các đảng cánh tả và dân tộc chủ nghĩa.
Và việc quay trở lại của Putin trong việc áp dụng chủ nghĩa Stalin bằng việc gửi cảnh sát lục soát nhà của những người đối lập, kết hợp với nỗ lực kích động sự thù địch giữa các tầng lớp trong xă hội của ông ta – ví dụ như giữa người dân tỉnh lẻ nước Nga và tầng lớp trung lưu thành phố – làm sâu sắc thêm sự đối kháng và không tin tưởng giữa quần chúng nhân dân. Bằng cách này, chế độ của Putin làm sâu sắc thêm sự trả đũa đối với những nhà chính trị bất đồng chính kiến – từ đó cản trở sự thay đổi trong ḥa b́nh.
Những căng thẳng từ lâu đă bắt đầu nóng lên; hàng chục ngàn người đă xuống đường kể từ công bố năm 2011 của Putin rằng ông ta sẽ giành lại ngôi vị tổng thống. Việc ông ta trở lại điện Kremlin đă kích động một số các cuộc biểu t́nh lớn nhất mà Moscow từng chứng kiến kể từ thập niên 1990. Và, trong khi các cuộc biểu t́nh quần chúng đă giảm dần – phần lớn là do kết quả của điều luật chống biểu t́nh hà khắc mới – càng nhiều mâu thuẫn phía dưới tảng băng ch́m, và cuối cùng tức nước ắt sẽ phải vỡ bờ.
Bằng cách kiểm duyệt các phương tiện truyền thông, làm mất uy tín phe đối lập ôn ḥa, và khiêu khích nỗi bất măn trong nhân dân, Putin đang đùa với lửa. Thật không thể dự đoán được khi nào th́ nước Nga sẽ bùng nổ, nhưng các rạn nứt trong hệ thống là không thể chối căi và nó ngày càng gia tăng.
Điện Kremlin, c̣n xa mới có khả năng kiểm soát t́nh h́nh, không nắm bắt đầy đủ chuyện ǵ đang diễn ra. Nước Nga đang lao đầu vào vách đá. Những nổ lực rửa tiền lượng lớn của các sai nha ở điện Kremlin để chuẩn bị cho một cuộc hạ cánh an toàn cho ḿnh ở phương Tây cho thấy rằng, ngay cả trong con mắt của băng đảng của Putin th́, sự kết thúc của thời ḱ Putin đang đến gần.
Tuy nhiên, Kremlin của Putin tiếp tục làm việc không mệt mỏi để ngăn chặn việc h́nh thành lực lượng chống đối mạnh mẽ – làm gia tăng nguy cơ khi chế độ sẽ sụp đổ th́ không có một lực lượng thay thế có đủ khả năng để lèo lái đất nước. Putin c̣n nắm giữ quyền lực càng lâu, th́ thảm cảnh cuối cùng của chế độ ông ta càng tàn khốc.
Cả Nga và phương Tây phải bắt đầu lập kế hoạch cho tương lai nước Nga. Nhưng đáng tiếc thay, sự thức tỉnh của nước Nga gặp phải thời kỳ mà sự khởi đầu của cái thoạt trông như là suy thoái ở phương Tây. Tuy nhiên, thay v́ vẫn đồng lơa với chế độ tham nhũng của Putin, phương Tây phải giúp nhân dân Nga t́m kiếm vận mệnh mới của chính họ.
Và người dân Nga không được từ bỏ niềm hy vọng. Mà phải thấy rằng là sự trở lại điện Kremlin của Putin, mặc dù đau đớn, nhưng có thể nó là sự kết thúc nỗi đau của họ v́ nó là ng̣i nổ cho sự phá hủy chế độ Putin. Khi sự lựa chọn giữa sự chấm dứt nhanh một chế độ đă lỗi thời và sự suy thoái từ từ của chế độ th́, một sự sụp đổ nhanh gọn sẽ có một triễn vọng tốt hơn cho một khởi đầu mới.
Bài viết của bà Lilia Shevtsova, bà là trợ lư cao cấp của Quỹ Carnegie cho Ḥa b́nh Quốc tế tại Mạc Tư Khoa.
Nguyễn Ngọc Khánh dịch – BS Hồ Hải hiệu đính (Nguồn blog Hồ Hải)
Với sự khinh miệt công khai của ḿnh dành cho xă hội Nga – được minh họa bằng sự phản ứng đầy nhạo báng của Putin trước các cuộc biểu t́nh rộng khắp – cũng như sự kiêu ngạo của ông, việc sẵn sàng bóp nghẹt bất đồng chính kiến, và nỗi sợ hăi phải cạnh tranh, Putin đă đơn thương độc mă bác bỏ sự hoang tưởng dai dẳng, bằng cách chính bản thân ông ta truyền bá: cá nhân hoá quyền lực có thể hiện đại hóa đất nước trong khi vẫn duy tŕ sự ổn định.
Chắc chắn là, điện Kremlin của Putin – và những sai nha tham nhũng của ông ta – vẫn nắm quyền hành (to call the shots) . Và, trong khi quyết định quay trở lại cương vị tổng thống đă làm phật ḷng các phần tử năng động nhất của tầng lớp dân cư thành thị Nga, những công dân của phần c̣n lại nước Nga vẫn không hài ḷng nhưng không lên tiếng. Tương tự như vậy, tầng lớp chính trị và trí thức suy đồi ở nước Nga, những người mà dân chúng trông cậy rằng sẽ ủng hộ sự đổi mới, đă sao lăng việc hành động. Giá dầu tăng toàn cầu, nỗi sợ sự đổi mới cố hữu, thiếu một sự lựa chọn khả thi, và sự trông chờ vào của bố thí của nhà nước đă giữ nước Nga trong t́nh trạng tŕ trệ.
Hơn nữa, điện Kremlin của Putin đă sử dụng phương Tây – vốn mong muốn sự tham gia và một sự “thiết lập lại” chính sách với Nga – nhằm hợp pháp hóa chế độ độc tài và cung cấp những cơ hội cho những sai nha tha hóa của ḿnh hội nhập vào xă hội phương Tây. Thật vậy, bằng cách sử dụng phương Tây để rửa những đồng tiền bẩn thỉu của họ, theo một cách nào đó, Putin và tay chân của ông ta đă trả thù sự sụp đổ của Liên Xô bằng cách phá hoại các giá trị của phương Tây và làm mất uy tín nền dân chủ tự do trong con mắt của người dân Nga.
Tuy nhiên, các rạn nứt đang h́nh thành trong xă hội Nga, đe dọa đến hiện t́nh nước Nga. Và không phải sự chống đối hay nổi loạn của quần chúng đang bắt đầu gây mất ổn định chế độ Putin, mà chính các lực lượng đă giúp giữ cho chế độ Putin sống sót mới là mối nguy cho chính chế độ này.
Sau 12 năm đợi chờ thay đổi từ thượng tầng kiến trúc, cuối cùng, người Nga đă hiểu rằng hệ thống chính trị của họ chỉ có thể được chuyển đổi từ hạ tầng cơ sở – thông qua cuộc cách mạng quần chúng. V́ không có các thể chế cho phép họ biểu hiện sự bất b́nh của ḿnh để đ̣i hỏi tham nhũng phải giảm đi, nó đă bảo đảm quyền lực của giới cầm quyền, họ chỉ c̣n cách xuống đường.
Nhưng vấn đề c̣n đọng lại là, liệu lần này nước Nga sẽ thoát khỏi bi kịch trong vở tuồng truyền thống của ḿnh, trong đó chế độ mới hóa ra lại bạo tàn hơn so với chế độ cũ? Hay nước Nga sẽ t́m thấy một con đường cách mạng ôn ḥa để theo đuổi?
Hiện nay, điện Kremlin đang góp phần vào sự tàn lụi to lớn của chính nó, khủng bố tinh thần xă hội Nga một cách cố ư. Phủ nhận giá trị của chủ nghĩa tự do bằng cách sử dụng và bổ nhiệm những lănh đạo cấp tiến với những văn ngôn mang chất cấp tiến sáo rỗng để điều hành nền cai trị độc đoán của nó, để lại sự đối lập chính trị cho các đảng cánh tả và dân tộc chủ nghĩa.
Và việc quay trở lại của Putin trong việc áp dụng chủ nghĩa Stalin bằng việc gửi cảnh sát lục soát nhà của những người đối lập, kết hợp với nỗ lực kích động sự thù địch giữa các tầng lớp trong xă hội của ông ta – ví dụ như giữa người dân tỉnh lẻ nước Nga và tầng lớp trung lưu thành phố – làm sâu sắc thêm sự đối kháng và không tin tưởng giữa quần chúng nhân dân. Bằng cách này, chế độ của Putin làm sâu sắc thêm sự trả đũa đối với những nhà chính trị bất đồng chính kiến – từ đó cản trở sự thay đổi trong ḥa b́nh.
Những căng thẳng từ lâu đă bắt đầu nóng lên; hàng chục ngàn người đă xuống đường kể từ công bố năm 2011 của Putin rằng ông ta sẽ giành lại ngôi vị tổng thống. Việc ông ta trở lại điện Kremlin đă kích động một số các cuộc biểu t́nh lớn nhất mà Moscow từng chứng kiến kể từ thập niên 1990. Và, trong khi các cuộc biểu t́nh quần chúng đă giảm dần – phần lớn là do kết quả của điều luật chống biểu t́nh hà khắc mới – càng nhiều mâu thuẫn phía dưới tảng băng ch́m, và cuối cùng tức nước ắt sẽ phải vỡ bờ.
Bằng cách kiểm duyệt các phương tiện truyền thông, làm mất uy tín phe đối lập ôn ḥa, và khiêu khích nỗi bất măn trong nhân dân, Putin đang đùa với lửa. Thật không thể dự đoán được khi nào th́ nước Nga sẽ bùng nổ, nhưng các rạn nứt trong hệ thống là không thể chối căi và nó ngày càng gia tăng.
Điện Kremlin, c̣n xa mới có khả năng kiểm soát t́nh h́nh, không nắm bắt đầy đủ chuyện ǵ đang diễn ra. Nước Nga đang lao đầu vào vách đá. Những nổ lực rửa tiền lượng lớn của các sai nha ở điện Kremlin để chuẩn bị cho một cuộc hạ cánh an toàn cho ḿnh ở phương Tây cho thấy rằng, ngay cả trong con mắt của băng đảng của Putin th́, sự kết thúc của thời ḱ Putin đang đến gần.
Tuy nhiên, Kremlin của Putin tiếp tục làm việc không mệt mỏi để ngăn chặn việc h́nh thành lực lượng chống đối mạnh mẽ – làm gia tăng nguy cơ khi chế độ sẽ sụp đổ th́ không có một lực lượng thay thế có đủ khả năng để lèo lái đất nước. Putin c̣n nắm giữ quyền lực càng lâu, th́ thảm cảnh cuối cùng của chế độ ông ta càng tàn khốc.
Cả Nga và phương Tây phải bắt đầu lập kế hoạch cho tương lai nước Nga. Nhưng đáng tiếc thay, sự thức tỉnh của nước Nga gặp phải thời kỳ mà sự khởi đầu của cái thoạt trông như là suy thoái ở phương Tây. Tuy nhiên, thay v́ vẫn đồng lơa với chế độ tham nhũng của Putin, phương Tây phải giúp nhân dân Nga t́m kiếm vận mệnh mới của chính họ.
Và người dân Nga không được từ bỏ niềm hy vọng. Mà phải thấy rằng là sự trở lại điện Kremlin của Putin, mặc dù đau đớn, nhưng có thể nó là sự kết thúc nỗi đau của họ v́ nó là ng̣i nổ cho sự phá hủy chế độ Putin. Khi sự lựa chọn giữa sự chấm dứt nhanh một chế độ đă lỗi thời và sự suy thoái từ từ của chế độ th́, một sự sụp đổ nhanh gọn sẽ có một triễn vọng tốt hơn cho một khởi đầu mới.
Bài viết của bà Lilia Shevtsova, bà là trợ lư cao cấp của Quỹ Carnegie cho Ḥa b́nh Quốc tế tại Mạc Tư Khoa.
Nguyễn Ngọc Khánh dịch – BS Hồ Hải hiệu đính (Nguồn blog Hồ Hải)