Hanna
01-15-2015, 08:38
Bài HOÀI MỸ
Đọc đề bài “Thà trễ máy bay c̣n hơn ngồi cạnh... đàn bà,” hẳn không ít nữ độc giả đă nổi cơn tam bành v́ như cảm thấy giá trị của ḿnh bỗng “rẻ như bèo,” vội chu mỏ, “Bộ đàn bà là hủi sao mà tránh né?”
Ngược lại, cũng lắm nam độc giả trợn ngược mắt, ngạc nhiên, cải chính ngay, “Làm ǵ có sự lạ đó!” Xét ra phản ứng của cả hai phái đều quá ư... chính xác. Nói xa, nói gần chẳng qua “thành khẩn khai báo” rằng đàn ông thứ thiệt, nghĩa là b́nh thường về cả tâm lẫn sinh lư, ai mà chẳng thích ngồi cạnh phụ nữ, nhiều khi chẳng có mục đích hay hậu ư ǵ cả, nhưng vẫn khoái như thể được hưởng một thứ hơi hướm mà một thi sĩ nào đó đă mô tả là “chút hương thừa.”
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=728911&stc=1&d=1421311122
Nếu giải thích bằng luật Âm Dương, hẳn cũng không sai, nơi nào toàn Âm, thí dụ chỉ có đàn bà, hẳn đó là một bức tranh độc điệu, nh́n măi e phạm tội bạc đăi cặp mắt của ḿnh vốn từ khuya đă được tôn là “cửa sổ linh hồn.” Trái lại, chỗ duy chỉ có Dương, chẳng hạn toàn đực rựa, th́ chẳng thà bị bắt buộc ngắm nghía một băi đất cắm cả ngàn cái cọc mà đầu nhọn chỉ ngược lên trời, thiết tưởng vẫn đỡ khổ hơn là phải nh́n hai, ba chục “thằng” đàn ông! Ngẫm nghĩ mới thấy Thượng Đế quá... hay nên đă tạo ra cả Âm lẫn Dương và dạy phải trung ḥa hai đối tượng này th́ mới đẹp, mới yên ổn.
Vậy mà vẫn có nền văn hóa “trọng nam khinh nữ” đến độ xác quyết “nhất nam viết vô, thập nữ viết vô,” nghĩa là có một đứa con giai kể như đă đủ; ngược lại, được cả chục cái hĩm, vẫn kể như không có ǵ. Đấy là xă hội Trung Hoa xưa cộng với 3 quốc gia lân bang chịu ảnh hưởng nặng nề Nho học bởi cuộc xâm lăng của Tàu: Ngoài Trung Hoa, có Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên; tuy nhiên, Nhật Bản và Nam Hàn đă khôn ngoan mà nhanh chân nhẩy thoát ra khỏi cái bóng đen lạc hậu ấy, nhờ thế quyền B́nh Đẳng gần thế kỷ nay đă có đất dụng vơ ở hai xứ hoa đào và kim chi này; trong khi Việt Nam cho tới nay, đảng Cộng Sản lại t́m cách hiến thân làm tôi tớ cho Bắc Kinh, đưa đất nước lùi lại cả trăm năm văn minh, tâng công với quan thày bằng kế hoạch lập Viện Khổng Tử ở thủ đô Hà Nội... Ọe!
Nay, giữa thế kỷ 21, bỗng có vụ “đàn ông không thèm ngồi cạnh đàn bà.” Quí độc giả biết không, trên trường quốc tế mọi văn kiện quan trọng, đặc biệt các hiệp ước, hiến chương... dù khởi đầu viết bằng bất cứ ngôn ngữ nào, kể cả tiếng địa phương, cũng bắt buộc đồng thời phải được viết bằng Pháp văn nhằm tránh sau này các vụ căi cọ để “đánh lận con đen” hoặc muốn “ba xí ba tú,” bởi một lư do: Văn phạm hay ngữ pháp (grammar) của tiếng Pháp được công nhận là minh bạch nhất, vững vàng hơn cả.
Thế nhưng, xét ra, tiếng Việt ḿnh cũng chuẩn xác lắm chứ. Điển h́nh từ “ngồi cạnh” trong câu “đàn ông không thèm ngồi cạnh đàn bà,” người nghe, người đọc hẳn nhiên hiểu ngay là ngồi bên nhau, sát cạnh hay xa tí ti lại là chuyện khác, hoàn toàn khác với “ngồi chung.” Đặt thí dụ bây giờ mà thầy giáo vác roi mây vào lớp, đập mấy phát lên bàn, quát, “Tṛ nam, tṛ nữ ngồi cạnh nhau th́ được nhưng cấm tuyệt đối ngồi chung nhau.” Ủa, tại sao? “Ngồi chung” là có thể người nọ ngồi trên ḷng người kia trên cùng một cái ghế!
Sở dĩ tôi phải “thanh minh thanh nga” như vậy nhằm nhập truyện cho có đầu có đuôi, lần này hoàn toàn không phải do cái cố tật của tôi mà vợ tôi hay mắng một cách lịch sự là, “Chuyên chẻ sợi tóc làm ba, làm bốn” - hoặc la kiểu hàng tôm hàng cá rằng, “Đồ lắm miệng, như... đàn bà.” Tôi chịu thua ngay, bởi chợt nhớ lại thuở xưa đă có một chàng Nho sinh nọ, thấy ba thôn nữ đi ngang, bèn ngâm nga, “Tam nhân đồng hành, tung hoành lục khẩu.” Hiện vẫn c̣n là thời gian đầu năm mới, tôi kiêng “húy” nên không dám dịch và diễn nghĩa câu thơ chữ Hán ấy ra Nôm v́ sợ xui cả năm, chỉ dám vắn tắt thế này: Đàn bà “lắm miệng” là vậy đó, đàn ông thua là phải!
Thà trễ máy bay!
Vâng số là, đúng ngày đầu năm mới, tức 01-01-2015 vừa qua, một chuyến bay từ New York, Hoa Kỳ, về Tel Aviv, Do Thái của hăng Delta Airlines, đă bị trễ hơn một tiếng đồng hồ không phải v́ thủ tục kiểm tra an ninh hay v́ thời tiết giông băo hoặc do phát giác dấu hiệu t́nh nghi khủng bố, nhưng bởi một động lực bất ngờ: Một nhóm đực rựa, ông nào th́ cũng “râu ria ra rậm rạp,” cương quyết từ chối ngồi cạnh hành khách nữ giới. Các đấng mày râu này không ai khác chính là những người Do Thái theo Chính Thống Giáo (Ultraorthodox). Mà các nữ hành khách kia là ai chứ? Thưa, cũng dân Do Thái chính cống và cũng đồng đạo thứ thiệt đấy! Vậy mà các “bố” chê!
Nhật báo Huffington Post viết rơ rệt thế này, “Ban tiếp viên hàng không đă cố gắng t́m các chỗ ngồi khác cho các ông này, tuy nhiên những hành khách khác không đồng ư đổi chỗ cho họ.” Thế mới “chết cửa tứ” cho Delta Airlines.
Theo Do Thái Giáo Chính Thống, sự đụng chạm, tiếp xúc về thể lư giữa nam và nữ giới bị nghiêm cấm, trừ khi họ là họ hàng ruột thịt với nhau hoặc là phối ngẫu của nhau. Thật rắc rối! Thật phiền phức! Chẳng hiểu nổi, khi trong Kinh Thánh của họ (cũng giống của Thiên Chúa Giáo) - phần Cựu Ước - cũng đă ghi: Đàn ông , đàn bà đều là loài thọ tạo của Thượng Đế và mọi người đều b́nh đẳng trước mặt Ngài!
Chiến dịch lấy chữ kư
“Sự cố” vừa kể trên không phải lần đầu tiên xảy đến, nhưng là vụ thứ tư vốn chỉ cách nhau mấy tháng mà thôi. Lần thứ nhất, vào khoảng đầu mùa Hè năm 2014, cũng bởi nguyên nhân “đàn ông Do Thái Chính Thống Giáo không chịu ngồi cạnh đàn bà,” một chiếc phi cơ chở hành khách của cùng hăng Delta Airlines, đă bị trễ hơn 30 phút để có thể cất cánh từ phi trường John F. Kennedy về thủ đô Do Thái.
Lại đến tháng 9 năm ngoái, “sự cố” tương tự đă diễn ra với một chiếc phi cơ hành khách Do Thái El Al, từ New York về Tel Aviv. Những người đàn ông Do Thái theo Chính Thống Giáo từ “thuở ban đầu lưu uyến ấy” đă hùng dũng tiến lên máy bay, nhưng cả thảy chợt cùng khựng lại một lượt như thể một tiểu đoàn nhà binh được lệnh, “Nghỉ!”
Th́ ra họ chợt thấy đă có sự hiện diện của nhiều nữ hành khách ngồi rải rác chung các hàng ghế của họ. Các ông Do Thái này đă chứng tỏ lịch sự và văn minh có thừa bằng cách tự điều đ́nh với các bà. Họ sẵn sàng “mặc cả” để trả giá cho các bà không bị thiệt tḥi, nghĩa là “nhất trí” đền bù bất cứ số tiền nào mà các bà yêu cầu. Thế nhưng, toàn thể nữ hành khách trên chuyến máy bay ấy đă đồng thanh trả lời: NO! - khiến hậu quả là chuyến bay đó các hành khác đă mô tả là “một cơn ác mộng kéo dài 11 tiếng.” Và ngay sau đó, các bà đă tự động “đứng vào cùng một hàng ngũ” để áp lực với các hăng hàng không phải lo sao từ nay không c̣n để tái diễn những vụ “quấy rầy” phụ nữ trong các chuyến bay khác trong tương lai.
Một chiếc dịch thu thập chữ kư được đồng thời khởi động trên trang mạng điện tử Change.org, buộc các hăng hàng không Do Thái phải chấm dứt ngay những “sự cố” mà họ gọi là “ức hiếp, đe dọa và kỳ thị nữ giới” trên các chuyến bay của công ty. Chiến dịch này đă thua thập được hơn 5,600 chữ kư chỉ nội trong tháng 9/2014 mà thôi. Thế mới biết, thiên hạ nói chung nể trọng các bà, đội nữ quyền lên ưu tiên.
Lại những khó khăn mới về chuyện nam nữ thọ thọ bất tuơng thân
Câu chữ Hán trên cũng phát xuất từ Nho Giáo, có nghĩa là “trai gái không được gần nhau,” nào ngờ lại “không hẹn mà gặp” với giáo luật của đạo Do Thái Chính Thống Cực Đoan. Chỉ khác nay học tṛ và những người theo Nho Giáo không những “vô tư” đều đều... “tương thân" mí nhau mà rất nhiều trường hợp chẳng cần phép tắc, lễ nghi ǵ cả, họ cứ vẫn mỗi lúc một “xích lại gần nhau tí nữa” để rồi dính chặt như sam lúc nào không hay. Trong khi tín đồ Chính Thống Do Thái th́ ngược lại, muôn đời “bất tương thân” ở bất cử nơi nào.
Không thấy cơ quan truyền thông nào phản ảnh nỗ lực và kết quả việc giải quyết vấn đề của các công ty hàng không vốn vẫn có các chuyến bay tới và đi từ Do Thái, chỉ biết không bao lâu sau chiến dịch thâu thập chữ kư kể trên, lại xẩy ra một “sự cố” tương tự mới. Theo đó, vào tháng 10, sau lễ hội Rosh Hashana theo truyền thống Do Thái, một trận chiến về chỗ đặt bàn tọa “bất khả nam, nữ cạnh nhau” bộc phát trên chiếc phi cơ hành khách cũng từ New York về Tel Aviv. Nhật báo Do Thái Haaretz viết, “Chuyến bay này bị chậm cất cánh hơn một tiếng đồng hồ sau khi một toán người Do Thái Chính Thống Giáo Cực Đoan từ chối ngồi bên cạnh các hành khách khác giới tính với ḿnh.”
Trang điện tử Wikipedia kết luận, “Do Thái Giáo Haredi hay c̣n gọi là Do Thái Giáo Chính Thống Cực Đoan là một chi nhánh thủ cựu của Do Thái Giáo nói chung vốn có một quan điểm cội rễ về truyền thống tôn giáo và vốn thường bao gồm những kẻ chống đối mạnh mẽ chủ nghĩa thế tục và ít nhiều chống cả xă hội Tây Phưong hiện đại.”
Viết tới đây, tôi sực nhớ, vội thốt lên, “Chết cha!,” là bởi vợ tôi, chị vợ tôi và em vợ tôi đă đăng kư mùa Hè năm nay sẽ tháp tùng một phái đoàn hành hương thánh địa Jerusalem ở Do Thái. Cứ tưởng tượng ngày ấy, các đực rựa Do Thái Chính Thống Cực Đoan, vừa lên máy bay đă thấy các ghế c̣n trống bên cạnh 3 bà “đi bán lợn sề” Việt Nam này. Điều ǵ sẽ xẩy ra? Chắc chắn lành ít, dữ nhiều. Thú thật tôi không dám kêu, “Amen!” theo thường lệ - bởi chữ Latin này có nghĩa là, “Chớ ǵ được như vậy!”(hm)
Đọc đề bài “Thà trễ máy bay c̣n hơn ngồi cạnh... đàn bà,” hẳn không ít nữ độc giả đă nổi cơn tam bành v́ như cảm thấy giá trị của ḿnh bỗng “rẻ như bèo,” vội chu mỏ, “Bộ đàn bà là hủi sao mà tránh né?”
Ngược lại, cũng lắm nam độc giả trợn ngược mắt, ngạc nhiên, cải chính ngay, “Làm ǵ có sự lạ đó!” Xét ra phản ứng của cả hai phái đều quá ư... chính xác. Nói xa, nói gần chẳng qua “thành khẩn khai báo” rằng đàn ông thứ thiệt, nghĩa là b́nh thường về cả tâm lẫn sinh lư, ai mà chẳng thích ngồi cạnh phụ nữ, nhiều khi chẳng có mục đích hay hậu ư ǵ cả, nhưng vẫn khoái như thể được hưởng một thứ hơi hướm mà một thi sĩ nào đó đă mô tả là “chút hương thừa.”
http://vietsn.com/forum/attachment.php?attac hmentid=728911&stc=1&d=1421311122
Nếu giải thích bằng luật Âm Dương, hẳn cũng không sai, nơi nào toàn Âm, thí dụ chỉ có đàn bà, hẳn đó là một bức tranh độc điệu, nh́n măi e phạm tội bạc đăi cặp mắt của ḿnh vốn từ khuya đă được tôn là “cửa sổ linh hồn.” Trái lại, chỗ duy chỉ có Dương, chẳng hạn toàn đực rựa, th́ chẳng thà bị bắt buộc ngắm nghía một băi đất cắm cả ngàn cái cọc mà đầu nhọn chỉ ngược lên trời, thiết tưởng vẫn đỡ khổ hơn là phải nh́n hai, ba chục “thằng” đàn ông! Ngẫm nghĩ mới thấy Thượng Đế quá... hay nên đă tạo ra cả Âm lẫn Dương và dạy phải trung ḥa hai đối tượng này th́ mới đẹp, mới yên ổn.
Vậy mà vẫn có nền văn hóa “trọng nam khinh nữ” đến độ xác quyết “nhất nam viết vô, thập nữ viết vô,” nghĩa là có một đứa con giai kể như đă đủ; ngược lại, được cả chục cái hĩm, vẫn kể như không có ǵ. Đấy là xă hội Trung Hoa xưa cộng với 3 quốc gia lân bang chịu ảnh hưởng nặng nề Nho học bởi cuộc xâm lăng của Tàu: Ngoài Trung Hoa, có Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên; tuy nhiên, Nhật Bản và Nam Hàn đă khôn ngoan mà nhanh chân nhẩy thoát ra khỏi cái bóng đen lạc hậu ấy, nhờ thế quyền B́nh Đẳng gần thế kỷ nay đă có đất dụng vơ ở hai xứ hoa đào và kim chi này; trong khi Việt Nam cho tới nay, đảng Cộng Sản lại t́m cách hiến thân làm tôi tớ cho Bắc Kinh, đưa đất nước lùi lại cả trăm năm văn minh, tâng công với quan thày bằng kế hoạch lập Viện Khổng Tử ở thủ đô Hà Nội... Ọe!
Nay, giữa thế kỷ 21, bỗng có vụ “đàn ông không thèm ngồi cạnh đàn bà.” Quí độc giả biết không, trên trường quốc tế mọi văn kiện quan trọng, đặc biệt các hiệp ước, hiến chương... dù khởi đầu viết bằng bất cứ ngôn ngữ nào, kể cả tiếng địa phương, cũng bắt buộc đồng thời phải được viết bằng Pháp văn nhằm tránh sau này các vụ căi cọ để “đánh lận con đen” hoặc muốn “ba xí ba tú,” bởi một lư do: Văn phạm hay ngữ pháp (grammar) của tiếng Pháp được công nhận là minh bạch nhất, vững vàng hơn cả.
Thế nhưng, xét ra, tiếng Việt ḿnh cũng chuẩn xác lắm chứ. Điển h́nh từ “ngồi cạnh” trong câu “đàn ông không thèm ngồi cạnh đàn bà,” người nghe, người đọc hẳn nhiên hiểu ngay là ngồi bên nhau, sát cạnh hay xa tí ti lại là chuyện khác, hoàn toàn khác với “ngồi chung.” Đặt thí dụ bây giờ mà thầy giáo vác roi mây vào lớp, đập mấy phát lên bàn, quát, “Tṛ nam, tṛ nữ ngồi cạnh nhau th́ được nhưng cấm tuyệt đối ngồi chung nhau.” Ủa, tại sao? “Ngồi chung” là có thể người nọ ngồi trên ḷng người kia trên cùng một cái ghế!
Sở dĩ tôi phải “thanh minh thanh nga” như vậy nhằm nhập truyện cho có đầu có đuôi, lần này hoàn toàn không phải do cái cố tật của tôi mà vợ tôi hay mắng một cách lịch sự là, “Chuyên chẻ sợi tóc làm ba, làm bốn” - hoặc la kiểu hàng tôm hàng cá rằng, “Đồ lắm miệng, như... đàn bà.” Tôi chịu thua ngay, bởi chợt nhớ lại thuở xưa đă có một chàng Nho sinh nọ, thấy ba thôn nữ đi ngang, bèn ngâm nga, “Tam nhân đồng hành, tung hoành lục khẩu.” Hiện vẫn c̣n là thời gian đầu năm mới, tôi kiêng “húy” nên không dám dịch và diễn nghĩa câu thơ chữ Hán ấy ra Nôm v́ sợ xui cả năm, chỉ dám vắn tắt thế này: Đàn bà “lắm miệng” là vậy đó, đàn ông thua là phải!
Thà trễ máy bay!
Vâng số là, đúng ngày đầu năm mới, tức 01-01-2015 vừa qua, một chuyến bay từ New York, Hoa Kỳ, về Tel Aviv, Do Thái của hăng Delta Airlines, đă bị trễ hơn một tiếng đồng hồ không phải v́ thủ tục kiểm tra an ninh hay v́ thời tiết giông băo hoặc do phát giác dấu hiệu t́nh nghi khủng bố, nhưng bởi một động lực bất ngờ: Một nhóm đực rựa, ông nào th́ cũng “râu ria ra rậm rạp,” cương quyết từ chối ngồi cạnh hành khách nữ giới. Các đấng mày râu này không ai khác chính là những người Do Thái theo Chính Thống Giáo (Ultraorthodox). Mà các nữ hành khách kia là ai chứ? Thưa, cũng dân Do Thái chính cống và cũng đồng đạo thứ thiệt đấy! Vậy mà các “bố” chê!
Nhật báo Huffington Post viết rơ rệt thế này, “Ban tiếp viên hàng không đă cố gắng t́m các chỗ ngồi khác cho các ông này, tuy nhiên những hành khách khác không đồng ư đổi chỗ cho họ.” Thế mới “chết cửa tứ” cho Delta Airlines.
Theo Do Thái Giáo Chính Thống, sự đụng chạm, tiếp xúc về thể lư giữa nam và nữ giới bị nghiêm cấm, trừ khi họ là họ hàng ruột thịt với nhau hoặc là phối ngẫu của nhau. Thật rắc rối! Thật phiền phức! Chẳng hiểu nổi, khi trong Kinh Thánh của họ (cũng giống của Thiên Chúa Giáo) - phần Cựu Ước - cũng đă ghi: Đàn ông , đàn bà đều là loài thọ tạo của Thượng Đế và mọi người đều b́nh đẳng trước mặt Ngài!
Chiến dịch lấy chữ kư
“Sự cố” vừa kể trên không phải lần đầu tiên xảy đến, nhưng là vụ thứ tư vốn chỉ cách nhau mấy tháng mà thôi. Lần thứ nhất, vào khoảng đầu mùa Hè năm 2014, cũng bởi nguyên nhân “đàn ông Do Thái Chính Thống Giáo không chịu ngồi cạnh đàn bà,” một chiếc phi cơ chở hành khách của cùng hăng Delta Airlines, đă bị trễ hơn 30 phút để có thể cất cánh từ phi trường John F. Kennedy về thủ đô Do Thái.
Lại đến tháng 9 năm ngoái, “sự cố” tương tự đă diễn ra với một chiếc phi cơ hành khách Do Thái El Al, từ New York về Tel Aviv. Những người đàn ông Do Thái theo Chính Thống Giáo từ “thuở ban đầu lưu uyến ấy” đă hùng dũng tiến lên máy bay, nhưng cả thảy chợt cùng khựng lại một lượt như thể một tiểu đoàn nhà binh được lệnh, “Nghỉ!”
Th́ ra họ chợt thấy đă có sự hiện diện của nhiều nữ hành khách ngồi rải rác chung các hàng ghế của họ. Các ông Do Thái này đă chứng tỏ lịch sự và văn minh có thừa bằng cách tự điều đ́nh với các bà. Họ sẵn sàng “mặc cả” để trả giá cho các bà không bị thiệt tḥi, nghĩa là “nhất trí” đền bù bất cứ số tiền nào mà các bà yêu cầu. Thế nhưng, toàn thể nữ hành khách trên chuyến máy bay ấy đă đồng thanh trả lời: NO! - khiến hậu quả là chuyến bay đó các hành khác đă mô tả là “một cơn ác mộng kéo dài 11 tiếng.” Và ngay sau đó, các bà đă tự động “đứng vào cùng một hàng ngũ” để áp lực với các hăng hàng không phải lo sao từ nay không c̣n để tái diễn những vụ “quấy rầy” phụ nữ trong các chuyến bay khác trong tương lai.
Một chiếc dịch thu thập chữ kư được đồng thời khởi động trên trang mạng điện tử Change.org, buộc các hăng hàng không Do Thái phải chấm dứt ngay những “sự cố” mà họ gọi là “ức hiếp, đe dọa và kỳ thị nữ giới” trên các chuyến bay của công ty. Chiến dịch này đă thua thập được hơn 5,600 chữ kư chỉ nội trong tháng 9/2014 mà thôi. Thế mới biết, thiên hạ nói chung nể trọng các bà, đội nữ quyền lên ưu tiên.
Lại những khó khăn mới về chuyện nam nữ thọ thọ bất tuơng thân
Câu chữ Hán trên cũng phát xuất từ Nho Giáo, có nghĩa là “trai gái không được gần nhau,” nào ngờ lại “không hẹn mà gặp” với giáo luật của đạo Do Thái Chính Thống Cực Đoan. Chỉ khác nay học tṛ và những người theo Nho Giáo không những “vô tư” đều đều... “tương thân" mí nhau mà rất nhiều trường hợp chẳng cần phép tắc, lễ nghi ǵ cả, họ cứ vẫn mỗi lúc một “xích lại gần nhau tí nữa” để rồi dính chặt như sam lúc nào không hay. Trong khi tín đồ Chính Thống Do Thái th́ ngược lại, muôn đời “bất tương thân” ở bất cử nơi nào.
Không thấy cơ quan truyền thông nào phản ảnh nỗ lực và kết quả việc giải quyết vấn đề của các công ty hàng không vốn vẫn có các chuyến bay tới và đi từ Do Thái, chỉ biết không bao lâu sau chiến dịch thâu thập chữ kư kể trên, lại xẩy ra một “sự cố” tương tự mới. Theo đó, vào tháng 10, sau lễ hội Rosh Hashana theo truyền thống Do Thái, một trận chiến về chỗ đặt bàn tọa “bất khả nam, nữ cạnh nhau” bộc phát trên chiếc phi cơ hành khách cũng từ New York về Tel Aviv. Nhật báo Do Thái Haaretz viết, “Chuyến bay này bị chậm cất cánh hơn một tiếng đồng hồ sau khi một toán người Do Thái Chính Thống Giáo Cực Đoan từ chối ngồi bên cạnh các hành khách khác giới tính với ḿnh.”
Trang điện tử Wikipedia kết luận, “Do Thái Giáo Haredi hay c̣n gọi là Do Thái Giáo Chính Thống Cực Đoan là một chi nhánh thủ cựu của Do Thái Giáo nói chung vốn có một quan điểm cội rễ về truyền thống tôn giáo và vốn thường bao gồm những kẻ chống đối mạnh mẽ chủ nghĩa thế tục và ít nhiều chống cả xă hội Tây Phưong hiện đại.”
Viết tới đây, tôi sực nhớ, vội thốt lên, “Chết cha!,” là bởi vợ tôi, chị vợ tôi và em vợ tôi đă đăng kư mùa Hè năm nay sẽ tháp tùng một phái đoàn hành hương thánh địa Jerusalem ở Do Thái. Cứ tưởng tượng ngày ấy, các đực rựa Do Thái Chính Thống Cực Đoan, vừa lên máy bay đă thấy các ghế c̣n trống bên cạnh 3 bà “đi bán lợn sề” Việt Nam này. Điều ǵ sẽ xẩy ra? Chắc chắn lành ít, dữ nhiều. Thú thật tôi không dám kêu, “Amen!” theo thường lệ - bởi chữ Latin này có nghĩa là, “Chớ ǵ được như vậy!”(hm)