Romano
01-19-2015, 18:28
Đọc bản tin dưới đây (1) trên VNexpress (“Săn tôm hùm nhí mỗi đêm kiếm 30 triệu đồng”), tôi rất bực bội v́ đó là một cách quảng bá tận diệt tài nguyên thiên nhiên. Hôm nay, mỗi đêm kiếm được 30 triệu đồng, rồi sau này sẽ kiếm bao nhiêu đồng, và c̣n lại ǵ để cho thế hệ mai sau?Thật không hiểu nổi tại sao nhà báo lại ngu xuẩn (phải dùng chữ nặng nề này) gián tiếp đi quảng bá một cách huỷ hoại môi sinh. Không ngạc nhiên với cách khai thác như thế này đă và đang góp phần làm cho VN lụn bại.
Ở nước ngoài, như Úc chẳng hạn, việc khai thác biển dựa trên nguyên tắc “để lại cho mai sau”. Mặc dù biển của họ có rất nhiều tôm cá và hải sản quí hiếm, nhưng việc khai thác đều phải thực hiện theo luật định. Họ cấm khai thác những hải sản mới lớn (như “tôm hùm nhí”), và người dân nói chung đều ư thức rất tốt. Giới kiểm ngư của Úc kiểm tra ngẫu nhiên các tàu đánh cá, bất kể đánh cá chuyên nghiệp hay tài tử giải trí, và họ có sẵn phương tiện để đo kích thước tôm cá. Nếu kích thước không đúng qui định th́ chủ nhân sẽ bị phạt ngay. H́nh phạt nhẹ th́ phạt tiền, nặng th́ bị truy tố ra toà và có thể bị rút giấy phép hành nghề.
Nhớ lại những ngày tôi mới đến Úc và có kinh nghiệm về săn bắt hải sản. Những ngày đầu mới qua Úc, chúng tôi hay đi bắt ṣ vào ngày cuối tuần. Ṣ ở Úc th́ nhiều ơi là nhiều, mà người Úc th́ không ăn. C̣n cá th́ đủ lại và câu rất dễ. Lúc đó, chúng tôi mỗi người chỉ cần tắm biển 1 giờ là có thể bắt cả chục kí lô ṣ. Nhưng một hôm có nhân viên kiểm ngư đến cảnh cáo là chỉ được bắt theo giới hạn (tôi không nhớ là bao nhiêu kí lô) chứ không phải muốn bắt bao nhiêu th́ bắt. C̣n cá th́ họ đo chiều dài, và con nào c̣n nhỏ là phải thả xuống biển. Lúc đó chưa có h́nh phạt, chỉ cảnh cáo và nhắc nhở. Sau này, dân Á châu (Hàn và Tàu) bắt ṣ và câu cá nhiều quá, nên kiểm ngư ra qui định mới là phải có “chứng chỉ” mới được bắt ṣ và câu cá.
Cách kiểm soát tài nguyên của Úc làm tôi ngậm ngùi nhớ đến t́nh trạng khai thác cá tôm bên nhà. Trước đây ở quê tôi, bà con bắt cá ṛng ṛng (loại cá lóc mới lớn) thoải mái. Loại cá này chúng đi theo bầy, nên bắt một mẻ là hàng trăm con. Loại cá này mà kho tiêu th́ … khỏi chê. Đến khi qua Úc và nh́n lại thói quen săn bắt cá như thế tôi mới thấy quá bậy.
Miền Tây thời đó th́ tôm cá đầy đồng, và dân số th́ c̣n ít, nên dù có bắt cá như thế cũng chẳng gây tác hại ǵ. Nhưng khi dân số tăng và lạm dụng thuốc trừ sâu, th́ tác hại dần dần thấy rơ. Ngày nay, có những loài cá (như cá rô, cá sặc, cá lóc) rất hiếm ngoài đồng, v́ tôi đoán là đă bị khai thác theo kiểu tận diệt trước đây. Mấy năm gần đây, ở miền Tây c̣n có t́nh trạng người dân dùng điện để bắt tôm cá ngoài đồng, nên nguồn thuỷ sản này sẽ càng cạn kiệt trong tương lai.
Nhưng VN th́ không có những qui định về đánh bắt thuỷ hải sản như Úc, nên người ta vẫn khai thác thoải mái. Khai thác theo kiểu tận diệt. Nói chuyện với nhiều ngư dân ở Phú Quốc, họ cho biết ngày nay họ phải đóng tàu lớn để đi đánh bắt xa hơn mới có cá, chứ gần bờ th́… chỉ tốn xăng dầu. Có lẽ chính v́ thế mà ngư dân VN tràn sang Thái Lan, Mă Lai và Nam Dương đánh cá và bị bắt (2-3).
Những bài báo như VNexpress (1) là một khuyến khích — dù chỉ là gián tiếp — tận diệt hải sản cần phải bị lên án. Tôi đề nghị VNexpress rút bài báo đó xuống và viết lời xin lỗi độc giả.
tm
Ở nước ngoài, như Úc chẳng hạn, việc khai thác biển dựa trên nguyên tắc “để lại cho mai sau”. Mặc dù biển của họ có rất nhiều tôm cá và hải sản quí hiếm, nhưng việc khai thác đều phải thực hiện theo luật định. Họ cấm khai thác những hải sản mới lớn (như “tôm hùm nhí”), và người dân nói chung đều ư thức rất tốt. Giới kiểm ngư của Úc kiểm tra ngẫu nhiên các tàu đánh cá, bất kể đánh cá chuyên nghiệp hay tài tử giải trí, và họ có sẵn phương tiện để đo kích thước tôm cá. Nếu kích thước không đúng qui định th́ chủ nhân sẽ bị phạt ngay. H́nh phạt nhẹ th́ phạt tiền, nặng th́ bị truy tố ra toà và có thể bị rút giấy phép hành nghề.
Nhớ lại những ngày tôi mới đến Úc và có kinh nghiệm về săn bắt hải sản. Những ngày đầu mới qua Úc, chúng tôi hay đi bắt ṣ vào ngày cuối tuần. Ṣ ở Úc th́ nhiều ơi là nhiều, mà người Úc th́ không ăn. C̣n cá th́ đủ lại và câu rất dễ. Lúc đó, chúng tôi mỗi người chỉ cần tắm biển 1 giờ là có thể bắt cả chục kí lô ṣ. Nhưng một hôm có nhân viên kiểm ngư đến cảnh cáo là chỉ được bắt theo giới hạn (tôi không nhớ là bao nhiêu kí lô) chứ không phải muốn bắt bao nhiêu th́ bắt. C̣n cá th́ họ đo chiều dài, và con nào c̣n nhỏ là phải thả xuống biển. Lúc đó chưa có h́nh phạt, chỉ cảnh cáo và nhắc nhở. Sau này, dân Á châu (Hàn và Tàu) bắt ṣ và câu cá nhiều quá, nên kiểm ngư ra qui định mới là phải có “chứng chỉ” mới được bắt ṣ và câu cá.
Cách kiểm soát tài nguyên của Úc làm tôi ngậm ngùi nhớ đến t́nh trạng khai thác cá tôm bên nhà. Trước đây ở quê tôi, bà con bắt cá ṛng ṛng (loại cá lóc mới lớn) thoải mái. Loại cá này chúng đi theo bầy, nên bắt một mẻ là hàng trăm con. Loại cá này mà kho tiêu th́ … khỏi chê. Đến khi qua Úc và nh́n lại thói quen săn bắt cá như thế tôi mới thấy quá bậy.
Miền Tây thời đó th́ tôm cá đầy đồng, và dân số th́ c̣n ít, nên dù có bắt cá như thế cũng chẳng gây tác hại ǵ. Nhưng khi dân số tăng và lạm dụng thuốc trừ sâu, th́ tác hại dần dần thấy rơ. Ngày nay, có những loài cá (như cá rô, cá sặc, cá lóc) rất hiếm ngoài đồng, v́ tôi đoán là đă bị khai thác theo kiểu tận diệt trước đây. Mấy năm gần đây, ở miền Tây c̣n có t́nh trạng người dân dùng điện để bắt tôm cá ngoài đồng, nên nguồn thuỷ sản này sẽ càng cạn kiệt trong tương lai.
Nhưng VN th́ không có những qui định về đánh bắt thuỷ hải sản như Úc, nên người ta vẫn khai thác thoải mái. Khai thác theo kiểu tận diệt. Nói chuyện với nhiều ngư dân ở Phú Quốc, họ cho biết ngày nay họ phải đóng tàu lớn để đi đánh bắt xa hơn mới có cá, chứ gần bờ th́… chỉ tốn xăng dầu. Có lẽ chính v́ thế mà ngư dân VN tràn sang Thái Lan, Mă Lai và Nam Dương đánh cá và bị bắt (2-3).
Những bài báo như VNexpress (1) là một khuyến khích — dù chỉ là gián tiếp — tận diệt hải sản cần phải bị lên án. Tôi đề nghị VNexpress rút bài báo đó xuống và viết lời xin lỗi độc giả.
tm