Romano
08-26-2015, 01:15
VBF-Nếu như ai đă từng ra nước ngoài, đặc biệt là các nước phương tây th́ việc ấn c̣i xe trên đường là rất ít chỉ trừ có trường hợp đặc biệt nào đó.Chính v́ vậy mà khi tới Vn chứng kiến cảnh c̣i xe inh ỏi đă đủ để hiểu giao thông VN lộn xộn tới mức nào.Sở thích "giao tiếp" bằng c̣i, bấm c̣i bừa băi bất chấp không gian, thời gian, t́nh huống, hoàn cảnh... theo thói quen "c̣i to cho vượt" đă trở thành câu chuyện muôn năm cũ ở Việt Nam, nói ra ai cũng biết, ai cũng ghét nhưng không phải ai cũng ư thức khi đưa tay bấm c̣i xe.
Từ lâu, c̣i xe được hầu hết các chủ phương tiện tham gia giao thông sử dụng nhằm hỗ trợ cho việc cảnh báo người đi đường trong những trường hợp khẩn cấp. Việc sử dụng c̣i xe được nhiều người đánh giá là rất cần thiết. Thế nhưng, bên cạnh những mặt tích cực ấy, không ít người lại đang có thói quen "bấm c̣i v́ quen tay". Họ thi nhau bấm c̣i mọi lúc, mọi chỗ và thậm chí là v́ lư do muốn khoe xem, c̣i của ai to hơn.
Đèn đỏ - bấm c̣i, đang lúc chờ tàu hỏa đi qua - bấm c̣i, muốn xin đường, xin rẽ hoặc leo xe lên vỉa hè cũng c̣i, bấm c̣i giữa lúc đêm muộn, ngay khi đi qua cổng bệnh viện, trường học... Những việc tưởng như chẳng ảnh hưởng đến ai nhưng lại gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, cuộc sống của nhiều người xung quanh.Câu chuyện về nạn c̣i xe bừa băi không c̣n quá mới, thậm chí là việc "biết rồi, khổ lắm, nói măi". Thế nhưng, sau nhiều nỗ lực áp dụng các khung xử phạt hành chính, tuyên truyền, giáo dục ư thức sử dụng c̣i xe có văn hóa, đến nay, "bản giao hưởng c̣i xe" ngày càng có âm lượng lớn hơn và biến thành món "đặc sản" mà dù muốn hay không, nhiều người vẫn bắt buộc phải nếm trải hàng ngày.
Đi đường ở Việt Nam, không thể không c̣i
Khi được hỏi về tác dụng của c̣i xe, hầu hết mọi người đều khẳng định, đó là một "món đồ phụ kiện" không thể thiếu khi tham gia giao thông. "Không c̣i th́ làm sao mà đi được. Lúc đường đông như thế người ta cũng phải bóp c̣i chứ", bà Nga (một tiểu thương bán hàng rong tại Hà Nội) cho biết.
"Tôi thấy c̣i xe th́ vẫn nhường đường v́ nghĩ chắc họ phải có chút việc ǵ đó nên mới bấm. Bản thân tôi khi muốn vượt lên trước, xin đường, tôi vẫn phải sử dụng đến c̣i xe", anh Đức Đức (Thanh Xuân - Hà Nội) chia sẻ.
Đồng t́nh với anh Đức, anh Lê Thanh Tùng (Thái Nguyên) cũng cho rằng, đi đường ở Việt Nam, không thể không sử dụng đến c̣i xe: "Ḿnh thấy c̣i xe là vô cùng cần thiết và không thể thiếu khi tham gia giao thông ở Việt Nam. Ḿnh thường sử dụng c̣i xe ở những chỗ có nhiều người đi bộ, lúc đi qua khu vực trường học vào giờ tan tầm, đông đúc xe cộ hoặc chỗ đoạn giao nhau nguy hiểm, khu vực ngă tư, ṿng xuyến" - anh Tùng tâm sự.
Trong khi đó, anh Sơn (một người tham gia giao thông khác) lại cho rằng, việc bấm c̣i là cần thiết v́ nhiều con đường ở Việt Nam khá mấp mô, có những góc cua khuất và ư thức của một số người khi tham gia giao thông c̣n chưa cao. "Lấy ví dụ như những trường hợp có người bất ngờ chạy qua đường. Khi ấy, không muốn cũng phải bấm c̣i để nhắc nhở họ cẩn thận hơn".
Vừa bấm và than
Khẳng định việc bấm c̣i là cần thiết nhưng nhiều người lại cho rằng, việc sử dụng c̣i xe ở Việt Nam đang bị lạm dụng và biến tướng thành một thói quen xấu khi tham gia giao thông, ảnh hưởng đến nhiều người xung quanh.
Thừa nhận bản thân vẫn hay sử dụng c̣i xe nhưng Lê Thanh Tùng lại cho rằng, việc bấm c̣i khi không thực sự cần thiết chỉ tạo ra tác dụng ngược, thậm chí gây hại cho người xung quanh. "Đó là cách hành xử thiếu ư thức, thể hiện sự cẩu thả, thiếu trách nhiệm và tôn trọng người khác, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm trạng, sức khỏe của người đi đường" - anh Tùng nhấn mạnh.
"Biểu hiện của việc vô ư thức chính là hành vi bấm c̣i khi dừng đèn đỏ hoặc khi đường đă quá đông, vốn chẳng c̣n chỗ để nhường mà vẫn cố bấm. Muốn rẽ cũng bấm c̣i thay v́ đèn xi nhan, đi qua người già, trẻ em mà rồ ga, rú c̣i khiến người khác cảm thấy đinh tai, nhức óc th́ họ mới thỏa măn", anh Tùng giải thích.Theo lời anh Tùng, bản thân anh quê ở Thái Nguyên nhưng thường xuyên có việc phải lên Hà Nội, mỗi lần đi đường là một lần anh phải hứng chịu tiếng c̣i to nhức óc. Trong một lần bất cẩn, chính anh cũng đă từng trở thành nạn nhân của tiếng ồn do c̣i xe gây ra. "Hôm đó, ḿnh đang đi đường th́ xe tải đi sau rú ga, bấm c̣i rất to. Lúc đó. ḿnh bị giật ḿnh nên tay lái loạng choạng và ngă ra đường. Cú ngă khá đau nhưng rất may không gây nguy hiểm. Dù thế, ḿnh vẫn thử đặt giả thiết là nếu lúc đó đường đông, xe đi phía sau không phanh kịp mà đâm vào ḿnh th́ sao. Khi đó th́ trách nhiệm trước hết thuộc về ai?", anh Tùng nói bằng giọng bức xúc.Tiếng c̣i xe vốn đă có âm lượng lớn, khi lưu thông trên đường phố ồn ào (do tiếng của các động cơ phát ra), âm lượng của nó dường như được nhân lên gấp 2-3 lần, gây ảnh hưởng đến nhiều người, nhất là nhóm đối tượng người già, phụ nữ và trẻ em. Ông Bùi Văn Thành (85 tuổi, Đống Đa - Hà Nội) chia sẻ: "Nhiều khi đi đường tôi thấy rất đau đầu v́ c̣i xe. Có lúc đi trên xe buưt mà cũng c̣n phải giật ḿnh v́ phương tiện đang đưa đón ḿnh rú c̣i kinh khủng quá".
Quá bức xúc trước nạn bấm c̣i vô tội vạ của nhiều người, anh Đức khẳng định, "đó là hành vi của những kẻ thiếu văn hóa". "Nhiều lúc đang trưa nắng mà người đi sau cứ bấm c̣i th́ ḿnh cũng thấy khá bức bối. Điều ấy vô t́nh làm gia tăng áp lực cho người tham gia giao thông", anh Đức nói thêm.
"Bấm c̣i là cần thiết nhưng không có nghĩa là mọi người được tự do bấm loạn xạ mọi lúc, mọi chỗ. Bấm như thế th́ chỉ làm cho người đi đường cũng khổ mà người đi trên xe cũng khổ", ông Ông Bùi Văn Thành (85 tuổi, Đống Đa - Hà Nội) chia sẻ.
Nói về mong muốn của ḿnh, anh Đức tâm sự: "Chỉ mong sao mọi người nêu cao "văn hóa ngón tay cái” chứ không phải bấm c̣i cho vui tay để rồi khiến người khác và chính ḿnh trở thành nạn nhân của c̣i xe". Tương tự, ông Thành cho rằng: "Tôi chỉ mong sao mọi người hăy bấm c̣i đúng lúc, đúng chỗ!".
Tiếng ồn là tập hợp những âm thanh có cường độ và tần số khác nhau, được sắp xếp một cách không có trật tự, gây ra cảm giác khó chịu cho người nghe, cản trở quá tŕnh làm việc và nghỉ ngơi.
Nói cách khác, tất cả các âm thanh có tác dụng kích thích quá mức, hoặc xảy ra không đúng lúc, đúng chỗ, cản trở con người hoạt động và nghỉ ngơi đều bị coi là tiếng ồn.
Như vậy, theo định nghĩa đó, khái niệm về tiếng ồn là có tính chất ước lệ. Việc đánh giá tác hại của tiếng ồn cho con người rất khó khăn v́ phản ứng của con người đối với tiếng ồn rất khác nhau tùy theo trạng thái thể lực, tinh thần và thời điểm tác động.
Tuy nhiên, khoa học đă chứng minh, tiếng ồn có mức cường độ âm thanh quá cao sẽ làm suy giảm nhanh chóng thính lực. Những người tiếp xúc nhiều với tiếng ồn lớn dễ có nguy cơ bị điếc nghề nghiệp. Phải sống và làm việc trong môi trường có tiếng ồn thường xuyên rất dễ làm con người bị đăng trí, ít có phản xạ với âm thanh xung quanh, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt và công việc. Mức ồn cao ban đêm làm mất giấc ngủ của mọi người, làm thần kinh căng thẳng, mệt mỏi, giảm trí lực, giảm sức khỏe khi làm việc. Ở mức ồn lớn hơn 100 dB bắt đầu gây các ảnh hưởng trực tiếp tới tai và sau đó là hệ thần kinh và tim mạch của con người.
Một khu vực bị coi là ô nhiễm tiếng ồn khi độ ồn vượt quá những quy định tương ứng với khu vực đó. Ví dụ quy định đối với khu vực dân cư sinh sống và sinh hoạt, làm công việc văn pḥng (QCVN 26:2010/BTNMT) khác với quy định đối với khu vực sản xuất công nghiệp.
Theo quy chuẩn QCVN 09:2011/BGTVT quy định về an toàn và môi trường đối với ô tô, âm lượng của c̣i phải trên 90 dB (dưới 115 dB). Với âm lượng đó, tại các đường phố nhỏ, hoặc đông xe cộ và sử dụng c̣i tràn lan th́ chắc chắn sẽ gây ô nhiễm tiếng ồn cho người dân hai bên đường; đặc biệt là ảnh hưởng đến sức khỏe của những người cùng tham gia giao thông.
Các nghiên cứu khác cũng đă chứng minh tiếng c̣i xe xuất hiện đột ngột với âm lượng cực đại c̣n gây tác động mạnh đến hệ thần kinh, đă có trường hợp người đi xe máy nghe tiếng c̣i ô tô bị giật ḿnh đổ xe và dẫn đến tại nạn chết người.
Nếu xét riêng 1 tiếng c̣i cụ thể th́ bấm c̣i lúc yên tĩnh gây ảnh hưởng độ ồn nhiều hơn. Tuy nhiên, vào lúc tan tầm có rất nhiều nguồn gây tiếng ồn nên khi có thêm nhiều tiếng c̣i gây ra những âm thanh hỗn độn làm tăng mức độ ô nhiễm tiếng ồn, gây ảnh hưởng.
Để giảm tác hại do tiếng c̣i th́ phải giảm bóp c̣i! Thực tế đây là vấn đề văn hóa giao thông. Ví dụ khi đường đang bị tắc hay mọi người đang dừng trước đèn đỏ nhưg vẫn có người bóp c̣i. Rơ ràng tiếng c̣i lúc này ko có ư nghĩa ǵ về mặt giao thông!
Với các đoạn đường khuất tầm nh́n hoặc có mật độ giao thông cao th́ ngành giao thông cần có các giải pháp công tŕnh để giảm tiếng ồn tác đông đến khu dân cư.
(TS. Trần Thế Loăn, nguyên Phó cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm, Bộ Tài nguyên & Môi trường)
tm
Từ lâu, c̣i xe được hầu hết các chủ phương tiện tham gia giao thông sử dụng nhằm hỗ trợ cho việc cảnh báo người đi đường trong những trường hợp khẩn cấp. Việc sử dụng c̣i xe được nhiều người đánh giá là rất cần thiết. Thế nhưng, bên cạnh những mặt tích cực ấy, không ít người lại đang có thói quen "bấm c̣i v́ quen tay". Họ thi nhau bấm c̣i mọi lúc, mọi chỗ và thậm chí là v́ lư do muốn khoe xem, c̣i của ai to hơn.
Đèn đỏ - bấm c̣i, đang lúc chờ tàu hỏa đi qua - bấm c̣i, muốn xin đường, xin rẽ hoặc leo xe lên vỉa hè cũng c̣i, bấm c̣i giữa lúc đêm muộn, ngay khi đi qua cổng bệnh viện, trường học... Những việc tưởng như chẳng ảnh hưởng đến ai nhưng lại gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, cuộc sống của nhiều người xung quanh.Câu chuyện về nạn c̣i xe bừa băi không c̣n quá mới, thậm chí là việc "biết rồi, khổ lắm, nói măi". Thế nhưng, sau nhiều nỗ lực áp dụng các khung xử phạt hành chính, tuyên truyền, giáo dục ư thức sử dụng c̣i xe có văn hóa, đến nay, "bản giao hưởng c̣i xe" ngày càng có âm lượng lớn hơn và biến thành món "đặc sản" mà dù muốn hay không, nhiều người vẫn bắt buộc phải nếm trải hàng ngày.
Đi đường ở Việt Nam, không thể không c̣i
Khi được hỏi về tác dụng của c̣i xe, hầu hết mọi người đều khẳng định, đó là một "món đồ phụ kiện" không thể thiếu khi tham gia giao thông. "Không c̣i th́ làm sao mà đi được. Lúc đường đông như thế người ta cũng phải bóp c̣i chứ", bà Nga (một tiểu thương bán hàng rong tại Hà Nội) cho biết.
"Tôi thấy c̣i xe th́ vẫn nhường đường v́ nghĩ chắc họ phải có chút việc ǵ đó nên mới bấm. Bản thân tôi khi muốn vượt lên trước, xin đường, tôi vẫn phải sử dụng đến c̣i xe", anh Đức Đức (Thanh Xuân - Hà Nội) chia sẻ.
Đồng t́nh với anh Đức, anh Lê Thanh Tùng (Thái Nguyên) cũng cho rằng, đi đường ở Việt Nam, không thể không sử dụng đến c̣i xe: "Ḿnh thấy c̣i xe là vô cùng cần thiết và không thể thiếu khi tham gia giao thông ở Việt Nam. Ḿnh thường sử dụng c̣i xe ở những chỗ có nhiều người đi bộ, lúc đi qua khu vực trường học vào giờ tan tầm, đông đúc xe cộ hoặc chỗ đoạn giao nhau nguy hiểm, khu vực ngă tư, ṿng xuyến" - anh Tùng tâm sự.
Trong khi đó, anh Sơn (một người tham gia giao thông khác) lại cho rằng, việc bấm c̣i là cần thiết v́ nhiều con đường ở Việt Nam khá mấp mô, có những góc cua khuất và ư thức của một số người khi tham gia giao thông c̣n chưa cao. "Lấy ví dụ như những trường hợp có người bất ngờ chạy qua đường. Khi ấy, không muốn cũng phải bấm c̣i để nhắc nhở họ cẩn thận hơn".
Vừa bấm và than
Khẳng định việc bấm c̣i là cần thiết nhưng nhiều người lại cho rằng, việc sử dụng c̣i xe ở Việt Nam đang bị lạm dụng và biến tướng thành một thói quen xấu khi tham gia giao thông, ảnh hưởng đến nhiều người xung quanh.
Thừa nhận bản thân vẫn hay sử dụng c̣i xe nhưng Lê Thanh Tùng lại cho rằng, việc bấm c̣i khi không thực sự cần thiết chỉ tạo ra tác dụng ngược, thậm chí gây hại cho người xung quanh. "Đó là cách hành xử thiếu ư thức, thể hiện sự cẩu thả, thiếu trách nhiệm và tôn trọng người khác, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm trạng, sức khỏe của người đi đường" - anh Tùng nhấn mạnh.
"Biểu hiện của việc vô ư thức chính là hành vi bấm c̣i khi dừng đèn đỏ hoặc khi đường đă quá đông, vốn chẳng c̣n chỗ để nhường mà vẫn cố bấm. Muốn rẽ cũng bấm c̣i thay v́ đèn xi nhan, đi qua người già, trẻ em mà rồ ga, rú c̣i khiến người khác cảm thấy đinh tai, nhức óc th́ họ mới thỏa măn", anh Tùng giải thích.Theo lời anh Tùng, bản thân anh quê ở Thái Nguyên nhưng thường xuyên có việc phải lên Hà Nội, mỗi lần đi đường là một lần anh phải hứng chịu tiếng c̣i to nhức óc. Trong một lần bất cẩn, chính anh cũng đă từng trở thành nạn nhân của tiếng ồn do c̣i xe gây ra. "Hôm đó, ḿnh đang đi đường th́ xe tải đi sau rú ga, bấm c̣i rất to. Lúc đó. ḿnh bị giật ḿnh nên tay lái loạng choạng và ngă ra đường. Cú ngă khá đau nhưng rất may không gây nguy hiểm. Dù thế, ḿnh vẫn thử đặt giả thiết là nếu lúc đó đường đông, xe đi phía sau không phanh kịp mà đâm vào ḿnh th́ sao. Khi đó th́ trách nhiệm trước hết thuộc về ai?", anh Tùng nói bằng giọng bức xúc.Tiếng c̣i xe vốn đă có âm lượng lớn, khi lưu thông trên đường phố ồn ào (do tiếng của các động cơ phát ra), âm lượng của nó dường như được nhân lên gấp 2-3 lần, gây ảnh hưởng đến nhiều người, nhất là nhóm đối tượng người già, phụ nữ và trẻ em. Ông Bùi Văn Thành (85 tuổi, Đống Đa - Hà Nội) chia sẻ: "Nhiều khi đi đường tôi thấy rất đau đầu v́ c̣i xe. Có lúc đi trên xe buưt mà cũng c̣n phải giật ḿnh v́ phương tiện đang đưa đón ḿnh rú c̣i kinh khủng quá".
Quá bức xúc trước nạn bấm c̣i vô tội vạ của nhiều người, anh Đức khẳng định, "đó là hành vi của những kẻ thiếu văn hóa". "Nhiều lúc đang trưa nắng mà người đi sau cứ bấm c̣i th́ ḿnh cũng thấy khá bức bối. Điều ấy vô t́nh làm gia tăng áp lực cho người tham gia giao thông", anh Đức nói thêm.
"Bấm c̣i là cần thiết nhưng không có nghĩa là mọi người được tự do bấm loạn xạ mọi lúc, mọi chỗ. Bấm như thế th́ chỉ làm cho người đi đường cũng khổ mà người đi trên xe cũng khổ", ông Ông Bùi Văn Thành (85 tuổi, Đống Đa - Hà Nội) chia sẻ.
Nói về mong muốn của ḿnh, anh Đức tâm sự: "Chỉ mong sao mọi người nêu cao "văn hóa ngón tay cái” chứ không phải bấm c̣i cho vui tay để rồi khiến người khác và chính ḿnh trở thành nạn nhân của c̣i xe". Tương tự, ông Thành cho rằng: "Tôi chỉ mong sao mọi người hăy bấm c̣i đúng lúc, đúng chỗ!".
Tiếng ồn là tập hợp những âm thanh có cường độ và tần số khác nhau, được sắp xếp một cách không có trật tự, gây ra cảm giác khó chịu cho người nghe, cản trở quá tŕnh làm việc và nghỉ ngơi.
Nói cách khác, tất cả các âm thanh có tác dụng kích thích quá mức, hoặc xảy ra không đúng lúc, đúng chỗ, cản trở con người hoạt động và nghỉ ngơi đều bị coi là tiếng ồn.
Như vậy, theo định nghĩa đó, khái niệm về tiếng ồn là có tính chất ước lệ. Việc đánh giá tác hại của tiếng ồn cho con người rất khó khăn v́ phản ứng của con người đối với tiếng ồn rất khác nhau tùy theo trạng thái thể lực, tinh thần và thời điểm tác động.
Tuy nhiên, khoa học đă chứng minh, tiếng ồn có mức cường độ âm thanh quá cao sẽ làm suy giảm nhanh chóng thính lực. Những người tiếp xúc nhiều với tiếng ồn lớn dễ có nguy cơ bị điếc nghề nghiệp. Phải sống và làm việc trong môi trường có tiếng ồn thường xuyên rất dễ làm con người bị đăng trí, ít có phản xạ với âm thanh xung quanh, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt và công việc. Mức ồn cao ban đêm làm mất giấc ngủ của mọi người, làm thần kinh căng thẳng, mệt mỏi, giảm trí lực, giảm sức khỏe khi làm việc. Ở mức ồn lớn hơn 100 dB bắt đầu gây các ảnh hưởng trực tiếp tới tai và sau đó là hệ thần kinh và tim mạch của con người.
Một khu vực bị coi là ô nhiễm tiếng ồn khi độ ồn vượt quá những quy định tương ứng với khu vực đó. Ví dụ quy định đối với khu vực dân cư sinh sống và sinh hoạt, làm công việc văn pḥng (QCVN 26:2010/BTNMT) khác với quy định đối với khu vực sản xuất công nghiệp.
Theo quy chuẩn QCVN 09:2011/BGTVT quy định về an toàn và môi trường đối với ô tô, âm lượng của c̣i phải trên 90 dB (dưới 115 dB). Với âm lượng đó, tại các đường phố nhỏ, hoặc đông xe cộ và sử dụng c̣i tràn lan th́ chắc chắn sẽ gây ô nhiễm tiếng ồn cho người dân hai bên đường; đặc biệt là ảnh hưởng đến sức khỏe của những người cùng tham gia giao thông.
Các nghiên cứu khác cũng đă chứng minh tiếng c̣i xe xuất hiện đột ngột với âm lượng cực đại c̣n gây tác động mạnh đến hệ thần kinh, đă có trường hợp người đi xe máy nghe tiếng c̣i ô tô bị giật ḿnh đổ xe và dẫn đến tại nạn chết người.
Nếu xét riêng 1 tiếng c̣i cụ thể th́ bấm c̣i lúc yên tĩnh gây ảnh hưởng độ ồn nhiều hơn. Tuy nhiên, vào lúc tan tầm có rất nhiều nguồn gây tiếng ồn nên khi có thêm nhiều tiếng c̣i gây ra những âm thanh hỗn độn làm tăng mức độ ô nhiễm tiếng ồn, gây ảnh hưởng.
Để giảm tác hại do tiếng c̣i th́ phải giảm bóp c̣i! Thực tế đây là vấn đề văn hóa giao thông. Ví dụ khi đường đang bị tắc hay mọi người đang dừng trước đèn đỏ nhưg vẫn có người bóp c̣i. Rơ ràng tiếng c̣i lúc này ko có ư nghĩa ǵ về mặt giao thông!
Với các đoạn đường khuất tầm nh́n hoặc có mật độ giao thông cao th́ ngành giao thông cần có các giải pháp công tŕnh để giảm tiếng ồn tác đông đến khu dân cư.
(TS. Trần Thế Loăn, nguyên Phó cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm, Bộ Tài nguyên & Môi trường)
tm