Romano
12-08-2015, 12:54
VBF-Mới đây, Thổ Nhĩ Kỳ bỗng đưa quân sang Iraq một cách công khai bất chấp sự phản đối của Iraq cho thấy mức độ phức tạp của mối quan hệ ngoại giao này.Lư gải cho trường hợp đương nhiên này cựu đại sứ Mỹ tại Saudi Arabia, Chas Freeman đă có những giải thích sau.Theo ông Freeman, người từng có thời gian công tác trong bộ Quốc pḥng cũng như bộ Ngoại giao Mỹ, việc Thổ Nhĩ Kỳ ngang nhiên đem quân sang lănh thổ Iraq xuất phát từ cuộc chiến do Mỹ phát động tại đây khi xưa.
Nhà ngoại giao này khẳng định, kể từ đó đến nay, Mỹ là tác nhân phá vỡ mọi hệ thống luật pháp quốc tế tại Iraq nói riêng và toàn bộ khu vực Trung Đông nói chung.
"Những điều cơ bản trong luật pháp quốc tế không c̣n được coi ra ǵ ở Trung Đông. Hành động mới đây của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy sự sụp đổ của các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ tại khu vực Levant, với chất xúc tác là cuộc xâm lược Iraq của Mỹ" - ông phát biểu.
Từ năm 2003, Iraq và Syria đă nằm giữa hai làn đạn, với một bên là lực lượng ly khai, và bên c̣n lại là các phe phái liên quan đến tôn giáo. Rất nhiều trong số đó, theo ông Freeman, có sự hậu thuẫn của các thế lực bên ngoài.
"Đâu chỉ có Thổ Nhĩ Kỳ mới không tôn trọng đường biên giới giữa các nước trong khu vực. Khi những đường biên giới này vô hiệu đến vậy, th́ có thể coi Trung Đông như một khu vực vô luật, nơi kẻ mạnh có quyền làm bất ḱ điều ǵ ḿnh muốn c̣n kẻ yếu th́ bất lực" - ông nói thêm.
Một ví dụ khác của chiều hướng này, theo cựu Đại sứ Freeman, là việc Mỹ không kích tại Syria mà không hề "xin phép" chính phủ Damascus. Washington cũng không hề đưa ra lư do ǵ cho việc vi phạm chủ quyền của Syria.
"Thế th́ có ǵ mà ngạc nhiên khi điều tương tự đang xảy ra tại Iraq?" - ông Freeman hỏi mỉa mai.
Nhà ngoại giao lăo làng này cũng nhấn mạnh, những ǵ Thổ Nhĩ Kỳ đang làm hoàn toàn có thể dẫn đến việc quốc gia này bị cô lập tại LHQ.
"Nếu vấn đề này được đề cập đến tại Hội đồng Bảo an, không rơ có nước nào đứng ra bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Nga, với sự cho phép của chính quyền Syria, chắc chắn sẽ tận dụng cơ hội này để tạo h́nh ảnh đối lập với sự xâm nhập trái phép của Thổ Nhĩ Kỳ tại Iraq" - ông phân tích.
Ngoài ra, ông Freeman cũng khẳng định, sau vụ Su-24, th́ gần như chắc chắn không có chuyện Moscow sẽ có bất ḱ động thái bênh vực nào đối với Ankara trên trường quốc tế. Bắc Kinh nhiều khả năng cũng sẽ không có động tĩnh ǵ ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ.
Thậm chí, cựu Đại sứ Mỹ tại Saudi Arabia c̣n cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với nguy cơ bị chính các đồng minh NATO cô lập.
"Nếu không một đồng minh NATO nào dùng quyền phủ quyết để bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ tại Hội đồng Bảo an, th́ thông điệp về sự hợp tác giữa quốc gia này với các thành viên c̣n lại của liên minh, trong đó có Mỹ, Anh, Pháp, và Đức, sẽ phải được hiểu theo cách nào?"
Nhà ngoại giao này khẳng định, kể từ đó đến nay, Mỹ là tác nhân phá vỡ mọi hệ thống luật pháp quốc tế tại Iraq nói riêng và toàn bộ khu vực Trung Đông nói chung.
"Những điều cơ bản trong luật pháp quốc tế không c̣n được coi ra ǵ ở Trung Đông. Hành động mới đây của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy sự sụp đổ của các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ tại khu vực Levant, với chất xúc tác là cuộc xâm lược Iraq của Mỹ" - ông phát biểu.
Từ năm 2003, Iraq và Syria đă nằm giữa hai làn đạn, với một bên là lực lượng ly khai, và bên c̣n lại là các phe phái liên quan đến tôn giáo. Rất nhiều trong số đó, theo ông Freeman, có sự hậu thuẫn của các thế lực bên ngoài.
"Đâu chỉ có Thổ Nhĩ Kỳ mới không tôn trọng đường biên giới giữa các nước trong khu vực. Khi những đường biên giới này vô hiệu đến vậy, th́ có thể coi Trung Đông như một khu vực vô luật, nơi kẻ mạnh có quyền làm bất ḱ điều ǵ ḿnh muốn c̣n kẻ yếu th́ bất lực" - ông nói thêm.
Một ví dụ khác của chiều hướng này, theo cựu Đại sứ Freeman, là việc Mỹ không kích tại Syria mà không hề "xin phép" chính phủ Damascus. Washington cũng không hề đưa ra lư do ǵ cho việc vi phạm chủ quyền của Syria.
"Thế th́ có ǵ mà ngạc nhiên khi điều tương tự đang xảy ra tại Iraq?" - ông Freeman hỏi mỉa mai.
Nhà ngoại giao lăo làng này cũng nhấn mạnh, những ǵ Thổ Nhĩ Kỳ đang làm hoàn toàn có thể dẫn đến việc quốc gia này bị cô lập tại LHQ.
"Nếu vấn đề này được đề cập đến tại Hội đồng Bảo an, không rơ có nước nào đứng ra bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Nga, với sự cho phép của chính quyền Syria, chắc chắn sẽ tận dụng cơ hội này để tạo h́nh ảnh đối lập với sự xâm nhập trái phép của Thổ Nhĩ Kỳ tại Iraq" - ông phân tích.
Ngoài ra, ông Freeman cũng khẳng định, sau vụ Su-24, th́ gần như chắc chắn không có chuyện Moscow sẽ có bất ḱ động thái bênh vực nào đối với Ankara trên trường quốc tế. Bắc Kinh nhiều khả năng cũng sẽ không có động tĩnh ǵ ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ.
Thậm chí, cựu Đại sứ Mỹ tại Saudi Arabia c̣n cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với nguy cơ bị chính các đồng minh NATO cô lập.
"Nếu không một đồng minh NATO nào dùng quyền phủ quyết để bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ tại Hội đồng Bảo an, th́ thông điệp về sự hợp tác giữa quốc gia này với các thành viên c̣n lại của liên minh, trong đó có Mỹ, Anh, Pháp, và Đức, sẽ phải được hiểu theo cách nào?"