Romano
12-16-2015, 22:23
MC Nam Lộc kể về chương tŕnh ASIA 77 và nhạc sĩ Lam Phương với nhiều chi tiết. MC nổi tiếng của TT ASIA có những cảm xúc riêng đặc biệt với chương tŕnh và nhạc sĩ. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Lam Phương: “Lậy Trời Con Được B́nh Yên”!
Nam Lộc
Tôi được anh Trần Việt Hải yêu cầu đóng góp bài viết vào “Tuyển Tập Lam Phương” vào giờ thứ 25, tức là thời điểm cuối cùng khi mà hầu hết bài vở của quư văn hữu hoặc thân hữu khác đă gởi về đầy đủ để sách chuẩn bị lên khuôn.
Thời gian này cũng trùng hợp vào lúc mà chúng tôi đang chuẩn bị thu h́nh cho chương tŕnh ca nhạc thứ 77 của Trung tâm Asia với chủ đề “Ḍng nhạc Anh Bằng và Lam Phương” nên tôi chợt nghĩ hay là ḿnh cứ chia sẻ với mọi người những diễn biến chung quanh việc thực hiện bộ DVD đặc biệt này đồng thời cảm tưởng riêng tư của ḿnh đối với hai trong số các nhạc sĩ khả kính nhất của nền âm nhạc Việt Nam.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/1.jpg
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/2.jpg
Thú thật mà nói, kể từ khi Việt Dzũng bỏ chúng ta ra đi, mỗi lần chuẩn bị cho các chương tŕnh thu h́nh của TT Asia tôi đều cảm thấy có phần nào bối rối và mất mát! Bối rối là bởi v́ trước đây thường có “hai cái đầu”, bây giờ chỉ c̣n lại “một ḿnh”, soạn thảo và chuẩn bị phần giới thiệu cho cả một chương tŕnh, mà tính tôi th́ vừa lười, lại vừa quen thói “bắt nạt” thằng em, v́ thế bây giờ đâm ra hụt hẫng! Trước đây, hễ tiết mục nào ḿnh không phải giới thiệu là tôi “bán cái” cho Dzũng liền, đôi khi “bí” không biết viết ǵ, th́ tôi cũng lại trút lên vai của Dzũng. Thật ra th́ Việt Dzũng cũng chẳng chăm chỉ hơn tôi lắm đâu, tuy nhiên có lẽ v́ phận “làm em” nên lúc nào cũng (không) vui vẻ gật đầu “OK, OK” thật là dễ thương và… tội nghiệp!
Tuy nhiên khi hai anh em đứng chung trên sân khấu th́ chúng tôi hầu như “dẹp bỏ” hết cả scripts, cứ việc tung hứng “loạn xà ngầu” tùy theo nội dung của từng tiết mục hoặc từng bài hát! Rất nhiều lần chúng tôi đă bị bà “manager” Thy Vân cùng ông “đạo diễn” Trúc Hồ complained và dọa “đuổi việc”!!! Nhưng bây giờ ngồi ngẫm lại, th́ ra đó chính là những điều đă gợi lại cho tôi bao tiếc thương và mất mát, nhất là với chương tŕnh ḍng nhạc của Lam Phương và Anh Bằng lần này, v́ tôi biết Việt Dzũng có rất nhiều kỷ niệm đẹp và lư thú với hai vị nhạc sĩ kể trên.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/3.jpg
Tuy nhiên dù muốn, dù không th́ dự án thu h́nh cho bộ DVD kỳ thứ 77 của TT Asia cũng được chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Tôi và nhạc sĩ Trúc Hồ đă đến thăm cũng như tiếp xúc với nhạc sĩ Lam Phương nhiều lần, và cũng nhờ vậy mà tôi mới biết được mối liên hệ cùng sự tương quư giữa hai nhà soạn nhạc, một già, một trẻ này. Nếu Trúc Hồ kính trọng tài nghệ cùng tư cách của nhạc sĩ Lam Phương bao nhiêu th́ ngược lại anh Lam Phương quư mến khả năng âm nhạc cùng cung cách ḥa âm của Trúc Hồ bấy nhiêu! Nghe hai nhạc sĩ trao đổi tôi mới biết được chính anh Lam Phương đă giao cho Trúc Hồ rất nhiều nhạc phẩm để ḥa âm thu thanh cho các băng cassette hoặc đĩa nhạc của anh từ hơn hai mươi năm về trước! Họ c̣n “hẹn ước” với nhau một cuộc trùng phùng nghệ thuật khác, trước khi anh Lam Phương chính thức ngừng hoạt động, rất tiếc v́ tính cách riêng tư của dự án nên tôi không thể tiết lộ được vào lúc này!
Về phần cô Thy Vân, giám đốc của TT Asia, th́ cô đă bàn bạc với chúng tôi là trong buổi thu h́nh, cô sẽ cho xây dựng hai khu ngồi rất trang trọng và riêng biệt dành cho 2 nhạc sĩ Anh Bằng và Lam Phương cùng với thân quyến của các vị đó ngay trong rạp để anh chị em nghệ sĩ cùng khán thính giả có thể diện kiến họ cũng như giao tiếp bằng mắt trong các màn tŕnh diễn, tương tự như các buổi nhạc hội tri ân và vinh danh nghệ sĩ Hoa Kỳ đă có những đóng góp lớn lao cho nền nghệ thuật mà chúng ta thường thấy diễn ra hàng năm tại Kennedy Center in Washington, DC. Tuy nhiên, vào giờ chót, nhạc sĩ Lam Phương trở bịnh nặng phải đưa vào bệnh viện, v́ thế kế hoạch dự trù đă không thực hiện được. Và nhạc sĩ Anh Bằng cũng xin từ chối vinh dự này v́ không có anh Lam Phương ngồi bên cạnh. Mọi người ai cũng lấy làm tiếc và thiếu đi phần vinh danh trang trọng dành cho hai vị nhạc sĩ đă đóng góp và cống hiến cả cuộc đời cho nền âm nhạc VN từ hơn 60 năm qua!
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/4.jpg
Chính nhạc sĩ Lam Phương cũng cảm thấy tiếc nuối, v́ trở ngại sức khỏe mà ông mất đi dịp tiếp xúc, giao thiệp và trao đổi với anh chị em nghệ sĩ cùng quư vị khán thính giả của TT Asia, điều đó đă được thể hiện qua những lần điện thoại mà anh Lam Phương dù đang nằm ở bệnh viện nhưng cũng đă gọi thẳng qua Úc để tâm sự với tôi khoảng 1 tuần trước ngày thu h́nh khi tôi đang lưu diễn tại Melbourne! Anh c̣n chia sẻ với tôi rằng, dù đă xuất hiện trên sân khấu nhiều lần qua các chương tŕnh nhạc mang tên anh, nhưng không hiểu sao lần này anh lại cảm thấy nôn nao, bồi hồi, xúc động và chờ mong khôn tả! Anh cứ ao ước rằng “phải chi ḿnh khỏe mạnh”!!! Anh Lam Phương ơi, những điều anh ước ao chẳng phải chỉ một ḿnh, mà là điều mong ước của hàng chục triệu người ái mộ anh trên quả đất này, trong đó có tôi, một người quư mến anh từ 58 năm qua kể từ ngày được tṛ chuyện cùng anh lần đầu tiên vào năm 1957 tại khu cư xá Nguyễn Tri Phương, ở thành phố Sài G̣n!
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/5.jpg
Anh Bằng – Nam Lộc, sinh nhật Lam Phương
.
Nhưng có một điều phải công nhận rằng số anh lận đận thật, và nếu tôi gọi nhạc sĩ Anh Bằng là “người đàn ông đào hoa, nhưng chung thủy”, th́ xin phép được mô tả anh Lam Phương là “người nhạc sĩ tài hoa, nhưng lận đận”! Anh lận đận từ công danh, sự nghiệp, cho đến cả t́nh lẫn tiền rồi bây giờ là sức khỏe, mặc dù anh đă có tất cả những thứ trên, và c̣n có nhiều hơn bao người khác nữa! Ông Trời thật không công bằng đối với anh!
.
Chắc ít người biết được cậu nhạc sĩ nghèo, vừa tṛn 16 tuổi đă nổi tiếng ngay với ca khúc thứ hai trong đời, bản “Nhạc Rừng Khuya” được đón nhận một cách nồng nhiệt không ngờ. Năm 1953 nhiều nhà xuất bản đă t́m đến gặp anh để kư hợp đồng thu thanh và phát hành! Anh tưởng phen này sẽ có dịp kiếm tiền để giúp mẹ nuôi nấng các em nên kư lung tung, ai ngờ đâu bị thưa ra ṭa về tội vi phạm lời giao ước! Cũng may thuở ấy chàng mới 16 tuổi nên được ông Ṭa tha v́ “dưới tuổi vị thành niên”, và có lẽ cũng v́ thế nên ngay sau đó anh đă viết bản “Kiếp Nghèo” để đành tiếp tục cuộc sống đạm bạc.
Nhưng chỉ vài năm sau thôi th́ đời anh đă có phần nào thay đổi, các sáng tác mới đă bắt đầu đem lại cho anh nguồn lợi nhuận tương đối khả quan, khổ nỗi lại là lúc anh lận đận v́ t́nh, trái tim anh đă biết thế nào là đớn đau sau lần dang dở với cuộc t́nh đầu đầy những đam mê và kỷ niệm, mà măi đến bây giờ khi ngồi xuống phân tích và t́m hiểu từng câu, từng chữ trong các sáng tác của anh từ suốt gần 6 thập niên trở lại đây, tôi và nhạc sĩ Trúc Hồ mới biết được nó ảnh hưởng một cách đậm đà nhưng kín đáo như thế nào qua từng nhạc phẩm mà anh đă viết, nhiều khi người ta chỉ có thể t́m thấy được một câu hoặc một vài chữ ẩn dụ trong bài hát mà thôi!
.
Và cuối cùng th́ Trời cũng đă không phụ kẻ có ḷng, năm 22 tuổi, nhạc sĩ Lam Phương đă t́m được hạnh phúc tưởng như vĩnh cửu. Mọi người mừng cho anh khi nghe bản “Ngày Hạnh Phúc”, và có lẽ cuộc sống an b́nh cùng tâm hồn chất phác, thật thà của một con người nhân hậu đă khiến anh cống hiến cho đời biết bao nhiêu tác phẩm âm nhạc giá trị trong suốt thời gian hơn 10 năm sau đó, kéo dài cho đến giữa thập niên 1970. Chỉ cần một vài bản nhạc ăn khách thôi, là anh đă trở thành triệu phú. Vợ đẹp, con ngoan, xe hơi, nhà lầu, với dáng vóc cao ráo, đẹp trai, anh được mời thủ diễn trong một số phim ảnh, nhưng luôn luôn giữ bản tính khiêm nhường và nhă nhặn, v́ thế mọi người ai cũng quư mến anh.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/6.jpg
.
Thế rồi cơn đại hồng thủy Tháng Tư 1975 ập xuống, thác lũ, cuồng nộ của thảm nạn quê hương đă cuốn trôi đi tất cả những ǵ anh tạo dựng nên bằng mồ hôi, nước mắt và tâm trí của ḿnh! Anh bỏ lại tất cả công danh và sự nghiệp để cùng gia đ́nh ra đi t́m tự do trên “Con Tầu Định Mệnh”, may mắn đến được bến bờ tự do với đôi bàn tay trắng và làm lại từ đầu nơi đất khách trong nỗi “Sầu Viễn Xứ”! Nhưng cái số phận long đong nó vẫn cứ đeo đuổi anh, một lần nữa trái tim anh lại nghe tan vỡ và lần này cơn đau buồn đă dâng cao đến độ anh phải “bỏ xứ ra đi”, mà anh nói đùa với tôi là để “tỵ nạn ái t́nh”!
Quyết định đó dù t́m được “vài nụ hồng ở kinh đô ánh sáng Paris”, nhưng đă không giải quyết được cái số lận đận triền miên trong t́nh trường mà anh đă phải ngụp lặn từ khi c̣n trẻ! Chỉ có người yêu nhạc là “may mắn”, v́ họ được nghe tâm sự cùng niềm thổn thức của cơi ḷng anh qua những t́nh khúc ngập tràn nước mắt, thương đau và tủi hận! Khổ một nỗi là càng buồn th́ anh viết càng hay, mà càng đau th́ bài ca nghe càng thấm! Nhưng chính những cơn đau xé ḷng đó đă tàn phá trái tim để rồi cuối cùng anh gục ngă v́ một cơn tai biến mạch máu năo vào cuối năm 1999! Thân thể anh bị tê liệt nửa người và anh trở thành phế nhân, dù trong ḷng mọi người anh luôn là một h́nh ảnh toàn vẹn, toàn vẹn nhất của một con người hoàn hảo. Hoàn hảo từ đức độ đến tư cách, hoàn hảo từ tài năng đến cuộc đời, dù trải qua bao sóng gió.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/7.jpg
Quang Lê – Bạch Yến - Lam Phương
.
Nh́n lại anh từ lúc trưởng thành, hay trước đó, từ thời niên thiếu, anh đă như một con tằm, bắt đầu nhả tơ cho số phận, cho cuộc đời, t́nh yêu và âm nhạc! Mới 7 tuổi, anh đă biết thế nào là khói lửa chiến tranh và phải đi chạy loạn từ thôn này qua làng nọ. 10 tuổi đă phải xa gia đ́nh lên tỉnh ở trọ, 16 tuổi đă biết yêu và đă biết cầu mong “một mái tranh yêu, một mối t́nh chung thủy không hề phai”. Năm 17 tuổi, anh đă thấm được nỗi đau của kẻ ly hương khi những người cùng ḍng máu phải di cư từ Bắc vào Nam lánh nạn Cộng Sản, và cũng v́ thế mà trong kho tàng âm nhạc VN của chúng ta mới có các nhạc phẩm như “Chuyến Đ̣ Vĩ Tuyến”, “Kiếp Tha Hương”, “T́nh Cố Đô” hoặc “Tiễn Người Đi” v..v…
Lớn lên trong thời chinh chiến, anh đă làm tṛn bổn phận của một người trai thời loạn, nếu không muốn nói rằng anh c̣n đóng góp nhiều lần hơn thế nữa qua gần 50 nhạc phẩm ngợi ca đời lính như “Chiều Hành Quân”, “Đêm Dài Chiến Tuyến”, “Bức Tâm Thư”, hay “T́nh Anh Lính Chiến” v..v…
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/8.jpg
Trong t́nh trường, tuy khổ đau nhưng anh không là người phản bội, anh đă dùng âm nhạc để tự an ủi và chia sẻ nỗi ḷng ḿnh với những người dù không hay cùng hoàn cảnh, phải chăng đó là lư do mà các nhạc phẩm với tựa đề một chữ như Lầm, Tiếc, Buồn, Say, Thương, Mất …, đă được người yêu nhạc đón nhận một cách nồng nhiệt?
Đối với những đồng hương cùng chí hướng, anh là người luôn luôn trung thành với lư tưởng của ḿnh, một người yêu tự do, dân chủ, công bằng và nhân ái. Nhạc phẩm anh viết tặng anh hùng Trần Văn Bá cùng những người đă dấn thân về nước đấu tranh mang tựa đề “C̣n Anh Em Tôi Đây”, sẽ không bao giờ nhạt phai trong ḷng của những đứa con yêu tổ quốc.
.
C̣n với quê hương, đất nước, Lam Phương là một nhạc sĩ rất nặng ḷng, anh đă mơ ngày trở về ngay từ khi vừa bước xuống tầu để ra đi: “tầu mang ta đi, tầu sẽ đón ta hồi hương”! Nhưng hơn 40 năm qua anh vẫn một ḷng kiên tŕ, không hề đặt chân trở lại Việt Nam dù hàng triệu khán giả trong nước mong ước được gặp lại người nhạc sĩ đáng mến này. Gần đây nhất, tôi được biết là dự trù sẽ có một buổi đại nhạc hội gồm toàn ḍng nhạc của Lam Phương có tên là “Thao Thức V́ Em” được diễn ra ngay tại Nhà Hát Lớn ở Hà Nội, đặc biệt là sẽ có sự tham dự của nữ ca sĩ Bảo Yến sau hơn 10 năm vắng bóng. Tôi sẽ không viết những ḍng “quảng cáo miễn phí” cho đêm nhạc hội này nếu người hát không phải là cô Bảo Yến, một nữ ca sĩ mà anh em chúng tôi đă từng đứng ra để xin cho cô được “tỵ nạn chính trị” ở Hoa Kỳ cách đây hơn 10 năm về trước, v́ bị kỳ thị và ngược đăi tại VN.
Bảo Yến đă được cấp t́nh trạng thường trú ở Mỹ, tuy nhiên v́ quá thương nhớ con cho nên cô đă lén về thăm nhà qua ngă Bangkok, nhưng khi nhà nước CSVN khám phá rằng cô đang có mặt ở Sài G̣n, họ đă tịch thu hết giấy tờ và cấm cô được xuất ngoại trở lại. Và chính sự việc này khiến cô từ chối xuất hiện ở bất cứ một buổi nhạc hội nào từ suốt 10 năm qua dù đă nhận được bao nhiêu lời mời. Vâng, ở VN hiện nay, khó ai có thể tŕnh bầy trọn vẹn ḍng nhạc Lam Phương bằng nữ ca sĩ Bảo Yến, bởi v́ cô không chỉ hát bằng giọng ca thiên phú mà c̣n hát bằng trái tim đầy lư tưởng của ḿnh.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/9.jpg
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/10.jpg
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/11.jpg
Riêng đối với tôi, sự “hoàn hảo” của anh được thể hiện qua h́nh ảnh của một người nhạc sĩ hiền ḥa, không thích chính trị và không làm chính trị, nhưng anh Lam Phương đă có những “hành động chính trị” c̣n hơn hẳn biết bao nhiêu “chính trị gia nổi tiếng” của chúng ta. Tôi c̣n nhớ cách đây vài năm, khi được một tờ báo ở trong nước phỏng vấn rằng: “Thưa nhạc sĩ, chúng tôi được biết là Bến Thành Audio-Video đang dự định mời ông về làm live show đầu tiên tại Việt Nam vào cuối năm nay. Vậy ông có quyết định trở về hay không?”
.
Nhạc sĩ Lam Phương đă trả lời: “Tháng 12 vừa qua, tôi có đi Úc tŕnh diễn, nhưng đó là chuyện về trước. Giờ, tôi đă lớn tuổi rồi, không bao lâu nữa đă bát thập niên, lại thêm đi đứng khó khăn, nói năng chậm chạp, có lẽ sẽ khó tham dự được live show do Bến Thành Audio-Video tổ chức. Tuy nhiên dù về hay không về th́ ḷng tôi lúc nào cũng không nguôi nghĩ về quê cha đất tổ, đến những người thân thương, những khán thính giả, bạn bè bằng hữu quư mến ḿnh. Tôi cầu mong an lành và hạnh phúc thường trực ở với mọi người”.
.
Thật ra th́ nhạc sĩ Lam Phương đâu cần phải nói câu “Tháng 12 vừa qua, tôi có đi Úc tŕnh diễn…”! Những người thông minh có thể hiểu ngay thông điệp kín đáo của ông là, từ Úc về VN chỉ có vài tiếng đồng hồ, vậy tại sao tôi đă đến Úc được mà lại không về VN? Có lẽ người kư giả của tờ báo Thanh Niên cũng thông minh không kém cho nên ông ta đă qua mặt được bọn Công An kiểm duyệt tin tức từ nước ngoài!
Giọng hát Bảo Yến, t́nh khúc Lam Phương, một kết hợp tuyệt vời: “Lậy Trời Con Được B́nh Yên”!
Nam Lộc
California, cuối Thu, 2015
Lam Phương: “Lậy Trời Con Được B́nh Yên”!
Nam Lộc
Tôi được anh Trần Việt Hải yêu cầu đóng góp bài viết vào “Tuyển Tập Lam Phương” vào giờ thứ 25, tức là thời điểm cuối cùng khi mà hầu hết bài vở của quư văn hữu hoặc thân hữu khác đă gởi về đầy đủ để sách chuẩn bị lên khuôn.
Thời gian này cũng trùng hợp vào lúc mà chúng tôi đang chuẩn bị thu h́nh cho chương tŕnh ca nhạc thứ 77 của Trung tâm Asia với chủ đề “Ḍng nhạc Anh Bằng và Lam Phương” nên tôi chợt nghĩ hay là ḿnh cứ chia sẻ với mọi người những diễn biến chung quanh việc thực hiện bộ DVD đặc biệt này đồng thời cảm tưởng riêng tư của ḿnh đối với hai trong số các nhạc sĩ khả kính nhất của nền âm nhạc Việt Nam.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/1.jpg
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/2.jpg
Thú thật mà nói, kể từ khi Việt Dzũng bỏ chúng ta ra đi, mỗi lần chuẩn bị cho các chương tŕnh thu h́nh của TT Asia tôi đều cảm thấy có phần nào bối rối và mất mát! Bối rối là bởi v́ trước đây thường có “hai cái đầu”, bây giờ chỉ c̣n lại “một ḿnh”, soạn thảo và chuẩn bị phần giới thiệu cho cả một chương tŕnh, mà tính tôi th́ vừa lười, lại vừa quen thói “bắt nạt” thằng em, v́ thế bây giờ đâm ra hụt hẫng! Trước đây, hễ tiết mục nào ḿnh không phải giới thiệu là tôi “bán cái” cho Dzũng liền, đôi khi “bí” không biết viết ǵ, th́ tôi cũng lại trút lên vai của Dzũng. Thật ra th́ Việt Dzũng cũng chẳng chăm chỉ hơn tôi lắm đâu, tuy nhiên có lẽ v́ phận “làm em” nên lúc nào cũng (không) vui vẻ gật đầu “OK, OK” thật là dễ thương và… tội nghiệp!
Tuy nhiên khi hai anh em đứng chung trên sân khấu th́ chúng tôi hầu như “dẹp bỏ” hết cả scripts, cứ việc tung hứng “loạn xà ngầu” tùy theo nội dung của từng tiết mục hoặc từng bài hát! Rất nhiều lần chúng tôi đă bị bà “manager” Thy Vân cùng ông “đạo diễn” Trúc Hồ complained và dọa “đuổi việc”!!! Nhưng bây giờ ngồi ngẫm lại, th́ ra đó chính là những điều đă gợi lại cho tôi bao tiếc thương và mất mát, nhất là với chương tŕnh ḍng nhạc của Lam Phương và Anh Bằng lần này, v́ tôi biết Việt Dzũng có rất nhiều kỷ niệm đẹp và lư thú với hai vị nhạc sĩ kể trên.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/3.jpg
Tuy nhiên dù muốn, dù không th́ dự án thu h́nh cho bộ DVD kỳ thứ 77 của TT Asia cũng được chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Tôi và nhạc sĩ Trúc Hồ đă đến thăm cũng như tiếp xúc với nhạc sĩ Lam Phương nhiều lần, và cũng nhờ vậy mà tôi mới biết được mối liên hệ cùng sự tương quư giữa hai nhà soạn nhạc, một già, một trẻ này. Nếu Trúc Hồ kính trọng tài nghệ cùng tư cách của nhạc sĩ Lam Phương bao nhiêu th́ ngược lại anh Lam Phương quư mến khả năng âm nhạc cùng cung cách ḥa âm của Trúc Hồ bấy nhiêu! Nghe hai nhạc sĩ trao đổi tôi mới biết được chính anh Lam Phương đă giao cho Trúc Hồ rất nhiều nhạc phẩm để ḥa âm thu thanh cho các băng cassette hoặc đĩa nhạc của anh từ hơn hai mươi năm về trước! Họ c̣n “hẹn ước” với nhau một cuộc trùng phùng nghệ thuật khác, trước khi anh Lam Phương chính thức ngừng hoạt động, rất tiếc v́ tính cách riêng tư của dự án nên tôi không thể tiết lộ được vào lúc này!
Về phần cô Thy Vân, giám đốc của TT Asia, th́ cô đă bàn bạc với chúng tôi là trong buổi thu h́nh, cô sẽ cho xây dựng hai khu ngồi rất trang trọng và riêng biệt dành cho 2 nhạc sĩ Anh Bằng và Lam Phương cùng với thân quyến của các vị đó ngay trong rạp để anh chị em nghệ sĩ cùng khán thính giả có thể diện kiến họ cũng như giao tiếp bằng mắt trong các màn tŕnh diễn, tương tự như các buổi nhạc hội tri ân và vinh danh nghệ sĩ Hoa Kỳ đă có những đóng góp lớn lao cho nền nghệ thuật mà chúng ta thường thấy diễn ra hàng năm tại Kennedy Center in Washington, DC. Tuy nhiên, vào giờ chót, nhạc sĩ Lam Phương trở bịnh nặng phải đưa vào bệnh viện, v́ thế kế hoạch dự trù đă không thực hiện được. Và nhạc sĩ Anh Bằng cũng xin từ chối vinh dự này v́ không có anh Lam Phương ngồi bên cạnh. Mọi người ai cũng lấy làm tiếc và thiếu đi phần vinh danh trang trọng dành cho hai vị nhạc sĩ đă đóng góp và cống hiến cả cuộc đời cho nền âm nhạc VN từ hơn 60 năm qua!
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/4.jpg
Chính nhạc sĩ Lam Phương cũng cảm thấy tiếc nuối, v́ trở ngại sức khỏe mà ông mất đi dịp tiếp xúc, giao thiệp và trao đổi với anh chị em nghệ sĩ cùng quư vị khán thính giả của TT Asia, điều đó đă được thể hiện qua những lần điện thoại mà anh Lam Phương dù đang nằm ở bệnh viện nhưng cũng đă gọi thẳng qua Úc để tâm sự với tôi khoảng 1 tuần trước ngày thu h́nh khi tôi đang lưu diễn tại Melbourne! Anh c̣n chia sẻ với tôi rằng, dù đă xuất hiện trên sân khấu nhiều lần qua các chương tŕnh nhạc mang tên anh, nhưng không hiểu sao lần này anh lại cảm thấy nôn nao, bồi hồi, xúc động và chờ mong khôn tả! Anh cứ ao ước rằng “phải chi ḿnh khỏe mạnh”!!! Anh Lam Phương ơi, những điều anh ước ao chẳng phải chỉ một ḿnh, mà là điều mong ước của hàng chục triệu người ái mộ anh trên quả đất này, trong đó có tôi, một người quư mến anh từ 58 năm qua kể từ ngày được tṛ chuyện cùng anh lần đầu tiên vào năm 1957 tại khu cư xá Nguyễn Tri Phương, ở thành phố Sài G̣n!
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/5.jpg
Anh Bằng – Nam Lộc, sinh nhật Lam Phương
.
Nhưng có một điều phải công nhận rằng số anh lận đận thật, và nếu tôi gọi nhạc sĩ Anh Bằng là “người đàn ông đào hoa, nhưng chung thủy”, th́ xin phép được mô tả anh Lam Phương là “người nhạc sĩ tài hoa, nhưng lận đận”! Anh lận đận từ công danh, sự nghiệp, cho đến cả t́nh lẫn tiền rồi bây giờ là sức khỏe, mặc dù anh đă có tất cả những thứ trên, và c̣n có nhiều hơn bao người khác nữa! Ông Trời thật không công bằng đối với anh!
.
Chắc ít người biết được cậu nhạc sĩ nghèo, vừa tṛn 16 tuổi đă nổi tiếng ngay với ca khúc thứ hai trong đời, bản “Nhạc Rừng Khuya” được đón nhận một cách nồng nhiệt không ngờ. Năm 1953 nhiều nhà xuất bản đă t́m đến gặp anh để kư hợp đồng thu thanh và phát hành! Anh tưởng phen này sẽ có dịp kiếm tiền để giúp mẹ nuôi nấng các em nên kư lung tung, ai ngờ đâu bị thưa ra ṭa về tội vi phạm lời giao ước! Cũng may thuở ấy chàng mới 16 tuổi nên được ông Ṭa tha v́ “dưới tuổi vị thành niên”, và có lẽ cũng v́ thế nên ngay sau đó anh đă viết bản “Kiếp Nghèo” để đành tiếp tục cuộc sống đạm bạc.
Nhưng chỉ vài năm sau thôi th́ đời anh đă có phần nào thay đổi, các sáng tác mới đă bắt đầu đem lại cho anh nguồn lợi nhuận tương đối khả quan, khổ nỗi lại là lúc anh lận đận v́ t́nh, trái tim anh đă biết thế nào là đớn đau sau lần dang dở với cuộc t́nh đầu đầy những đam mê và kỷ niệm, mà măi đến bây giờ khi ngồi xuống phân tích và t́m hiểu từng câu, từng chữ trong các sáng tác của anh từ suốt gần 6 thập niên trở lại đây, tôi và nhạc sĩ Trúc Hồ mới biết được nó ảnh hưởng một cách đậm đà nhưng kín đáo như thế nào qua từng nhạc phẩm mà anh đă viết, nhiều khi người ta chỉ có thể t́m thấy được một câu hoặc một vài chữ ẩn dụ trong bài hát mà thôi!
.
Và cuối cùng th́ Trời cũng đă không phụ kẻ có ḷng, năm 22 tuổi, nhạc sĩ Lam Phương đă t́m được hạnh phúc tưởng như vĩnh cửu. Mọi người mừng cho anh khi nghe bản “Ngày Hạnh Phúc”, và có lẽ cuộc sống an b́nh cùng tâm hồn chất phác, thật thà của một con người nhân hậu đă khiến anh cống hiến cho đời biết bao nhiêu tác phẩm âm nhạc giá trị trong suốt thời gian hơn 10 năm sau đó, kéo dài cho đến giữa thập niên 1970. Chỉ cần một vài bản nhạc ăn khách thôi, là anh đă trở thành triệu phú. Vợ đẹp, con ngoan, xe hơi, nhà lầu, với dáng vóc cao ráo, đẹp trai, anh được mời thủ diễn trong một số phim ảnh, nhưng luôn luôn giữ bản tính khiêm nhường và nhă nhặn, v́ thế mọi người ai cũng quư mến anh.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/6.jpg
.
Thế rồi cơn đại hồng thủy Tháng Tư 1975 ập xuống, thác lũ, cuồng nộ của thảm nạn quê hương đă cuốn trôi đi tất cả những ǵ anh tạo dựng nên bằng mồ hôi, nước mắt và tâm trí của ḿnh! Anh bỏ lại tất cả công danh và sự nghiệp để cùng gia đ́nh ra đi t́m tự do trên “Con Tầu Định Mệnh”, may mắn đến được bến bờ tự do với đôi bàn tay trắng và làm lại từ đầu nơi đất khách trong nỗi “Sầu Viễn Xứ”! Nhưng cái số phận long đong nó vẫn cứ đeo đuổi anh, một lần nữa trái tim anh lại nghe tan vỡ và lần này cơn đau buồn đă dâng cao đến độ anh phải “bỏ xứ ra đi”, mà anh nói đùa với tôi là để “tỵ nạn ái t́nh”!
Quyết định đó dù t́m được “vài nụ hồng ở kinh đô ánh sáng Paris”, nhưng đă không giải quyết được cái số lận đận triền miên trong t́nh trường mà anh đă phải ngụp lặn từ khi c̣n trẻ! Chỉ có người yêu nhạc là “may mắn”, v́ họ được nghe tâm sự cùng niềm thổn thức của cơi ḷng anh qua những t́nh khúc ngập tràn nước mắt, thương đau và tủi hận! Khổ một nỗi là càng buồn th́ anh viết càng hay, mà càng đau th́ bài ca nghe càng thấm! Nhưng chính những cơn đau xé ḷng đó đă tàn phá trái tim để rồi cuối cùng anh gục ngă v́ một cơn tai biến mạch máu năo vào cuối năm 1999! Thân thể anh bị tê liệt nửa người và anh trở thành phế nhân, dù trong ḷng mọi người anh luôn là một h́nh ảnh toàn vẹn, toàn vẹn nhất của một con người hoàn hảo. Hoàn hảo từ đức độ đến tư cách, hoàn hảo từ tài năng đến cuộc đời, dù trải qua bao sóng gió.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/7.jpg
Quang Lê – Bạch Yến - Lam Phương
.
Nh́n lại anh từ lúc trưởng thành, hay trước đó, từ thời niên thiếu, anh đă như một con tằm, bắt đầu nhả tơ cho số phận, cho cuộc đời, t́nh yêu và âm nhạc! Mới 7 tuổi, anh đă biết thế nào là khói lửa chiến tranh và phải đi chạy loạn từ thôn này qua làng nọ. 10 tuổi đă phải xa gia đ́nh lên tỉnh ở trọ, 16 tuổi đă biết yêu và đă biết cầu mong “một mái tranh yêu, một mối t́nh chung thủy không hề phai”. Năm 17 tuổi, anh đă thấm được nỗi đau của kẻ ly hương khi những người cùng ḍng máu phải di cư từ Bắc vào Nam lánh nạn Cộng Sản, và cũng v́ thế mà trong kho tàng âm nhạc VN của chúng ta mới có các nhạc phẩm như “Chuyến Đ̣ Vĩ Tuyến”, “Kiếp Tha Hương”, “T́nh Cố Đô” hoặc “Tiễn Người Đi” v..v…
Lớn lên trong thời chinh chiến, anh đă làm tṛn bổn phận của một người trai thời loạn, nếu không muốn nói rằng anh c̣n đóng góp nhiều lần hơn thế nữa qua gần 50 nhạc phẩm ngợi ca đời lính như “Chiều Hành Quân”, “Đêm Dài Chiến Tuyến”, “Bức Tâm Thư”, hay “T́nh Anh Lính Chiến” v..v…
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/8.jpg
Trong t́nh trường, tuy khổ đau nhưng anh không là người phản bội, anh đă dùng âm nhạc để tự an ủi và chia sẻ nỗi ḷng ḿnh với những người dù không hay cùng hoàn cảnh, phải chăng đó là lư do mà các nhạc phẩm với tựa đề một chữ như Lầm, Tiếc, Buồn, Say, Thương, Mất …, đă được người yêu nhạc đón nhận một cách nồng nhiệt?
Đối với những đồng hương cùng chí hướng, anh là người luôn luôn trung thành với lư tưởng của ḿnh, một người yêu tự do, dân chủ, công bằng và nhân ái. Nhạc phẩm anh viết tặng anh hùng Trần Văn Bá cùng những người đă dấn thân về nước đấu tranh mang tựa đề “C̣n Anh Em Tôi Đây”, sẽ không bao giờ nhạt phai trong ḷng của những đứa con yêu tổ quốc.
.
C̣n với quê hương, đất nước, Lam Phương là một nhạc sĩ rất nặng ḷng, anh đă mơ ngày trở về ngay từ khi vừa bước xuống tầu để ra đi: “tầu mang ta đi, tầu sẽ đón ta hồi hương”! Nhưng hơn 40 năm qua anh vẫn một ḷng kiên tŕ, không hề đặt chân trở lại Việt Nam dù hàng triệu khán giả trong nước mong ước được gặp lại người nhạc sĩ đáng mến này. Gần đây nhất, tôi được biết là dự trù sẽ có một buổi đại nhạc hội gồm toàn ḍng nhạc của Lam Phương có tên là “Thao Thức V́ Em” được diễn ra ngay tại Nhà Hát Lớn ở Hà Nội, đặc biệt là sẽ có sự tham dự của nữ ca sĩ Bảo Yến sau hơn 10 năm vắng bóng. Tôi sẽ không viết những ḍng “quảng cáo miễn phí” cho đêm nhạc hội này nếu người hát không phải là cô Bảo Yến, một nữ ca sĩ mà anh em chúng tôi đă từng đứng ra để xin cho cô được “tỵ nạn chính trị” ở Hoa Kỳ cách đây hơn 10 năm về trước, v́ bị kỳ thị và ngược đăi tại VN.
Bảo Yến đă được cấp t́nh trạng thường trú ở Mỹ, tuy nhiên v́ quá thương nhớ con cho nên cô đă lén về thăm nhà qua ngă Bangkok, nhưng khi nhà nước CSVN khám phá rằng cô đang có mặt ở Sài G̣n, họ đă tịch thu hết giấy tờ và cấm cô được xuất ngoại trở lại. Và chính sự việc này khiến cô từ chối xuất hiện ở bất cứ một buổi nhạc hội nào từ suốt 10 năm qua dù đă nhận được bao nhiêu lời mời. Vâng, ở VN hiện nay, khó ai có thể tŕnh bầy trọn vẹn ḍng nhạc Lam Phương bằng nữ ca sĩ Bảo Yến, bởi v́ cô không chỉ hát bằng giọng ca thiên phú mà c̣n hát bằng trái tim đầy lư tưởng của ḿnh.
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/9.jpg
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/10.jpg
http://intermati.com/hanna/2015/12m/17d/11.jpg
Riêng đối với tôi, sự “hoàn hảo” của anh được thể hiện qua h́nh ảnh của một người nhạc sĩ hiền ḥa, không thích chính trị và không làm chính trị, nhưng anh Lam Phương đă có những “hành động chính trị” c̣n hơn hẳn biết bao nhiêu “chính trị gia nổi tiếng” của chúng ta. Tôi c̣n nhớ cách đây vài năm, khi được một tờ báo ở trong nước phỏng vấn rằng: “Thưa nhạc sĩ, chúng tôi được biết là Bến Thành Audio-Video đang dự định mời ông về làm live show đầu tiên tại Việt Nam vào cuối năm nay. Vậy ông có quyết định trở về hay không?”
.
Nhạc sĩ Lam Phương đă trả lời: “Tháng 12 vừa qua, tôi có đi Úc tŕnh diễn, nhưng đó là chuyện về trước. Giờ, tôi đă lớn tuổi rồi, không bao lâu nữa đă bát thập niên, lại thêm đi đứng khó khăn, nói năng chậm chạp, có lẽ sẽ khó tham dự được live show do Bến Thành Audio-Video tổ chức. Tuy nhiên dù về hay không về th́ ḷng tôi lúc nào cũng không nguôi nghĩ về quê cha đất tổ, đến những người thân thương, những khán thính giả, bạn bè bằng hữu quư mến ḿnh. Tôi cầu mong an lành và hạnh phúc thường trực ở với mọi người”.
.
Thật ra th́ nhạc sĩ Lam Phương đâu cần phải nói câu “Tháng 12 vừa qua, tôi có đi Úc tŕnh diễn…”! Những người thông minh có thể hiểu ngay thông điệp kín đáo của ông là, từ Úc về VN chỉ có vài tiếng đồng hồ, vậy tại sao tôi đă đến Úc được mà lại không về VN? Có lẽ người kư giả của tờ báo Thanh Niên cũng thông minh không kém cho nên ông ta đă qua mặt được bọn Công An kiểm duyệt tin tức từ nước ngoài!
Giọng hát Bảo Yến, t́nh khúc Lam Phương, một kết hợp tuyệt vời: “Lậy Trời Con Được B́nh Yên”!
Nam Lộc
California, cuối Thu, 2015