Hanna
01-31-2016, 03:25
Những thông tin đă quá rơ rằng tương lai VN sẽ khó khăn bao trùm v́ một thủ tướng mới. Kinh tế liên quan đến chính trị rất nhiều. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
http://intermati.com/hanna/2016/01m/30d/56.jpg
TT Nguyễn Tấn Dũng (đứng) tại Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 hôm 25/1/2016. AFP
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra đi nhưng nền kinh tế nói theo nhiều chuyên gia là “èo uột” th́ vẫn ở lại chờ được người kế vị xử lư. Mặc Lâm phỏng vấn TS Lê Đăng Doanh, Cố vấn kinh tế cho Bộ Kế hoạch Đầu tư, giám đốc CIEM Viện Nghiên Cứu Quản lư Kinh tế Trung ương. Để t́m hiều thêm nhận định của ông về vấn đề này.
Thời điểm quyết định của kinh tế VN
Mặc Lâm: Thưa TS như ông đă biết kết quả của Ban chấp hành Trung ương khóa 12 cũng như Bộ chính trị đă có. Dư luận cho rằng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra đi để lại một di sản về kinh tế rất èo uột và có thể nói là nguy hiểm. Là một chuyên gia kinh tế ông nhận xét về ư kiến này như thế nào, có trùng hợp với sự lo ngại của giới quan sát hay không thưa TS?
TS Lê Đăng Doanh: T́nh h́nh kinh tế Việt Nam th́ năm 2015 có đạt tăng trưởng cao 6, 7 - 6,8% và đấy là tốc độ cao nhất kể từ năm 2009 cho đến nay. Nhưng tốc độ tăng trưởng cao đó chủ yếu dựa vào nhà đầu tư nước ngoài và nền kinh tế Việt Nam đúng là đang có nhiều điều đáng lo ngại. Trước hết là mất cân đối ngân sách rất là nghiêm trọng và chi tiêu thường xuyên của bộ máy quá cồng kềnh, trùng lắp chiếm tới 70% tổng số chi ngân sách và số nợ công tăng lên. Mặc dù Bộ Tài chính liên tục công bố là nợ công vẫn an toàn nhưng nhiều người lấy làm lo ngại là chính phủ vay quá nhiều, vượt số nợ công đă công bố rất nhiều, v́ vậy câu hỏi đặt ra là vay nhiều như thế để trả khoản nợ nào và trả như thế nào mà gánh nặng trả nợ ấy ngày càng tăng lên.
Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn về mặt hội nhập nhưng về mặt thách thức th́ cũng rất lớn mà nếu không cải cách thể chế th́ có thể nói đây là một trong các thời điểm rất quyết định đối với kinh tế VN.
-TS Lê Đăng Doanh
Điểm thứ hai nữa là cái thể chế của Việt Nam hiện nay nó đang ḱm hăm và kéo năng lực cạnh tranh xuống. Các thể chế bị xếp hạng đặt biệt trong vấn đề tham nhũng, chi tiêu ngoài pháp luật th́ được xếp hạn rất kém. Diễn đàn kinh tế thế giới họ đă nâng năng lực cạnh tranh của Việt Nam từ 68 bây giờ lên 56/140 nền kinh tế nhưng mà thể chế của Việt Nam và những khoản chi tiêu ngoài pháp luật th́ Việt Nam xếp thứ 115/140 nền kinh tế tức là vào nhóm thấp nhất. Chính sự tham nhũng, chính sự chi tiêu ngoài pháp luật và đ̣i hỏi doanh nghiệp gây cho doanh nghiệp Việt Nam rất nhiều chi phí tốn kém về thời gian và tiến bạc và đấy là một thách thức rất là to lớn.
Thứ ba nữa là Việt Nam đă hội nhập rất sâu và từ ngày 31 tháng 12 năm 2015 th́ cộng đồng kinh tế ASEAN đă hoạt động. Ngày nay người ta thấy hàng hóa của Thái Lan, Malaysia, Indonesia đang tràn ngập thị trường Việt Nam và đang cạnh tranh rất mạnh mẽ với doanh nghiệp Việt Nam. Câu hỏi rất lớn là doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh như thế nào?
Điểm thứ tư là Ngân hàng Nhà nước th́ công bố số nợ xấu đă giảm c̣n khoảng 3% và đă có cải cách hệ thống ngân hàng nhưng các đánh giá của các tổ chức đánh giá tài chính độc lập trên thế giới như Moody’s như Fitch hay như Standard&Poor th́ đều đánh giá số nợ công cao hơn con số mà Ngân hàng Nhà nước công bố nhiều. Thật sự số nợ xấu mà Ngân hàng Nhà nước công bố chưa được giải quyết một cách cơ bản mà người ta nói là NHNN mới khóa cái nợ xấu đó trong kho của công ty VAMC chứ c̣n công ty đó chưa giải quyết được thật là căn cơ nợ xấu. V́ vậy cho nên ai lên tiếp tục vai tṛ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng th́ cũng phải đối mặt với cái di sản này và hơn thế nữa nông nghiệp cũng đang đối mặt với rất nhiều thách thức và nếu như không giải quyết căn bản những vấn đề về thể chế như sở hữu đất đai và giải quyết vấn đề đền bù đất của người nông dân th́ việc mất ổn định người nông dân đang đối mặt với các thách thức, rồi vấn đề biến đổi khí hậu, giá nông sản trên thế giới cũng là những nhân tố rất đáng lo ngại.
Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn về mặt hội nhập nhưng về mặt thách thức th́ cũng rất lớn mà nếu không cải cách thể chế th́ có thể nói đây là một trong các thời điểm rất quyết định đối với kinh tế Việt Nam.
http://intermati.com/hanna/2016/01m/30d/57.jpeg
Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hà Nội hôm 28/1/2016. AFP PHOTO.
Mặc Lâm: Theo như TS vừa giải thích th́ nền kinh tế Việt Nam có vẻ đáng lo ngại lắm thế nhưng người sắp thay thế ông Dũng là ông Nguyễn Xuân Phúc th́ rất mờ nhạt trong cách xử lư về kinh tế trước đây. Theo TS th́ ông Phúc cần một Ban cố vấn như thế nào để có thể vượt qua nền kinh tế đang lúc khó khăn này?
TS Lê Đăng Doanh: Theo tôi hiểu ông Nguyễn Xuân Phúc dự kiến làm Thủ tướng v́ ông ấy đă ở cương vị đó trong chính phủ và đă nắm bắt được vấn đề của nền kinh tế. Vấn đề bây giờ là ông Nguyễn Xuân Phúc phải nh́n thẳng vào sự thật và cần có một nhóm cố vấn hiệu lực có những người có đầu óc cải cách và nhóm này giống như Ban nghiên cứu của Thủ tướng Vơ Văn Kiệt và Thủ tướng Phan Văn Khải trước đây. Phải bao gồm những con người không màng đến lợi ích cá nhân, không chùn bước trước những sức ép của các nhóm lợi ích, thẳng thắn đưa ra các vấn đề về lợi ích của dân tộc, lợi ích của đất nước.
Nếu làm được như vậy th́ tôi nghĩ ông Nguyễn Xuân Phúc có thể từng bước giải quyết được các thách thức rất lớn của nền kinh tế của chúng ta.
Tín hiệu cho sự chuyển biến?
Mặc Lâm: Chúng tôi cũng nhận thấy là có hai Ủy viên Trung ương bị trượt lần này cả hai đều là giám đốc của hai tập đoàn lớn như Than và Khoáng sản và EVN. Đây có phải là một nỗ lực của Bộ Chính trị muốn loại bỏ dần những thành viên chính phủ tỏ ra không hiệu quả trong quá khứ hay không thưa TS?
TS Lê Đăng Doanh: Tôi không rơ là Trung ương có giới thiệu hai vị này hay không v́ tôi không có thông tin nhưng việc hai vị này cũng như một số người khác không được trúng cử th́ chứng tỏ rằng Đại hội đă có những nhận xét và đánh giá xuất phát từ thực tế và như ta cũng thấy là khoảng 14 Bộ trưởng thành viên của chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đă không được bầu lại vào Ban chấp hành Trung Ương. Đó là tín hiệu đánh dấu cho sự chuyển biến và tôi hy vọng những người vào chức Bộ trưởng mới sẽ nắm bắt ngay các vấn đề và bắt tay ngay vào công việc. Chậm tức là chết bởi v́ cộng đồng kinh tế ASEAN đă có hiệu lực rồi, nếu chúng ta không chuẩn bị mạnh mẽ th́ sẽ không nắm bắt được cơ hội khi vào TPP cũng như Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu âu.
Chậm tức là chết bởi v́ cộng đồng kinh tế ASEAN đă có hiệu lực rồi, nếu chúng ta không chuẩn bị mạnh mẽ th́ sẽ không nắm bắt được cơ hội khi vào TPP cũng như Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu âu.
-TS Lê Đăng Doanh
Mặc Lâm: Thưa TS trong t́nh trạng ông Nguyễn Phú Trọng vẫn c̣n ngồi ghế TBT và vẫn thân thiện với Trung Quốc v́ quan điểm cùng chung chủ nghĩa Mác Lênin với Trung Quốc chẳng hạn. TS có nghĩ rằng Ban Chấp hành Trung ương mới có thể tránh vết xe cũ, né tránh bớt việc nhập siêu với Trung Quốc để vươn lên ở vị thế mạnh hơn hiện nay hay không?
TS Lê Đăng Doanh: Tôi nghĩ việc Việt Nam cần có quan hệ giữ ḥa khí, ḥa b́nh ở khu vực Biển Đông là một trong các yêu cầu chiến lược của Việt Nam, c̣n Việt Nam phải đối phó với nhập siêu th́ đó là một yêu cầu rất cấp bách và tôi nghĩ chính ông Trọng và các thành viên chính phủ đă nhận thức điều đó. Như vậy th́ đây là một vấn đề có liên hệ đến lợi ích nhóm. Thí dụ như việc buôn lậu rơ ràng là có sự bảo kê, đă có sự phớt lờ thậm chí có nhóm lợi ích nhập hàng Trung Quốc vào Việt Nam rồi dán mác đây là sản phẩm Việt Nam…việc này làm cho nhập siêu rất lớn. Mặt khác trong số nhập siêu này cũng có vấn đề cấu trúc của nền kinh tế, tức là Việt Nam phải nhập những sản phẩm đầu vào dệt may từ Trung Quốc để gia công chế biến xuất khẩu và các đầu vào điện tử cũng là một trong những đầu mối dẫn đến nhập siêu. Thứ ba nữa Việt Nam nhập khá nhiều trang thiết bị của Trung Quốc và những trang thiết bị này được Trung Quốc đưa vào xây dựng nhà máy điện chẳng hạn th́ trang thiết bị quá kém, chất lượng thấp.
Chẳng hạn như phụ tùng ô tô được lắp ráp ở Việt Nam được nhập từ Trung Quốc th́ các phụ tùng đó chất lượng rất thấp và người dân Việt Nam hiện nay đang từ chối sử dụng chúng. Cụ thể ô tô nhập từ Ấn Độ hiện nay bán chạy hơn rất nhiều so với ô tô được lắp ráp từ phụ tùng Trung Quốc. Cho nên vấn đề nhập siêu từ Trung Quốc là một vấn đề liên quan đến lợi ích nhóm, liên quan đến tham nhũng và vấn đề đó phải được giải quyết trong thời gian sắp tới. Không nên đánh đồng việc Việt Nam cần giữ mối quan hệ ḥa b́nh để xây dựng đất nước với việc nhập siêu.
Mặc Lâm: TS vừa nhắc tới lợi ích nhóm th́ dư luận cho rằng các nhóm lợi ích đa số h́nh thành từ thời chính phủ của ông Nguyễn Tấn Dũng, như vậy sau khi ông Dũng ra đi liệu có sự thay đổi nào đó đáng kể và có thể thấy được trong vài nhóm lợi ích tại Việt Nam hiện nay?
TS Lê Đăng Doanh: Đấy chắc chắn sẽ là một cuộc đấu tranh rất khó khăn và gian khổ v́ các nhóm lợi ích đă liên kết với nhau khá dày đặc và nó có quá nhiều tầng nấc. Thí dụ như ở cấp địa phương th́ có những người đứng ra bảo kê taxi lộng hành, rồi vận tải lộng hành, rồi th́ karaoke cũng có thể lộng hành và cạnh tranh không b́nh đẳng. C̣n cấp cao hơn th́ lại có công tŕnh lớn đă được chỉ định thầu, rồi đường cao tốc Việt Nam th́ giá thành quá cao mà chất lượng rất thấp. Tất cả những vấn đề đó cần một nỗ lực công khai minh bạch, phải có trách nhiệm giải tŕnh và phải có sự tham gia giám sát của người dân, của xă hội dân sự. Tôi hy vọng sắp tới đây Việt Nam sẽ thực hiện các cải cách như thế này nếu không th́ Việt Nam sẽ trả bằng một giá rất đắt và có thể rất đau đớn.
Mặc Lâm: Xin cám ơn ông.
http://intermati.com/hanna/2016/01m/30d/56.jpg
TT Nguyễn Tấn Dũng (đứng) tại Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 hôm 25/1/2016. AFP
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra đi nhưng nền kinh tế nói theo nhiều chuyên gia là “èo uột” th́ vẫn ở lại chờ được người kế vị xử lư. Mặc Lâm phỏng vấn TS Lê Đăng Doanh, Cố vấn kinh tế cho Bộ Kế hoạch Đầu tư, giám đốc CIEM Viện Nghiên Cứu Quản lư Kinh tế Trung ương. Để t́m hiều thêm nhận định của ông về vấn đề này.
Thời điểm quyết định của kinh tế VN
Mặc Lâm: Thưa TS như ông đă biết kết quả của Ban chấp hành Trung ương khóa 12 cũng như Bộ chính trị đă có. Dư luận cho rằng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ra đi để lại một di sản về kinh tế rất èo uột và có thể nói là nguy hiểm. Là một chuyên gia kinh tế ông nhận xét về ư kiến này như thế nào, có trùng hợp với sự lo ngại của giới quan sát hay không thưa TS?
TS Lê Đăng Doanh: T́nh h́nh kinh tế Việt Nam th́ năm 2015 có đạt tăng trưởng cao 6, 7 - 6,8% và đấy là tốc độ cao nhất kể từ năm 2009 cho đến nay. Nhưng tốc độ tăng trưởng cao đó chủ yếu dựa vào nhà đầu tư nước ngoài và nền kinh tế Việt Nam đúng là đang có nhiều điều đáng lo ngại. Trước hết là mất cân đối ngân sách rất là nghiêm trọng và chi tiêu thường xuyên của bộ máy quá cồng kềnh, trùng lắp chiếm tới 70% tổng số chi ngân sách và số nợ công tăng lên. Mặc dù Bộ Tài chính liên tục công bố là nợ công vẫn an toàn nhưng nhiều người lấy làm lo ngại là chính phủ vay quá nhiều, vượt số nợ công đă công bố rất nhiều, v́ vậy câu hỏi đặt ra là vay nhiều như thế để trả khoản nợ nào và trả như thế nào mà gánh nặng trả nợ ấy ngày càng tăng lên.
Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn về mặt hội nhập nhưng về mặt thách thức th́ cũng rất lớn mà nếu không cải cách thể chế th́ có thể nói đây là một trong các thời điểm rất quyết định đối với kinh tế VN.
-TS Lê Đăng Doanh
Điểm thứ hai nữa là cái thể chế của Việt Nam hiện nay nó đang ḱm hăm và kéo năng lực cạnh tranh xuống. Các thể chế bị xếp hạng đặt biệt trong vấn đề tham nhũng, chi tiêu ngoài pháp luật th́ được xếp hạn rất kém. Diễn đàn kinh tế thế giới họ đă nâng năng lực cạnh tranh của Việt Nam từ 68 bây giờ lên 56/140 nền kinh tế nhưng mà thể chế của Việt Nam và những khoản chi tiêu ngoài pháp luật th́ Việt Nam xếp thứ 115/140 nền kinh tế tức là vào nhóm thấp nhất. Chính sự tham nhũng, chính sự chi tiêu ngoài pháp luật và đ̣i hỏi doanh nghiệp gây cho doanh nghiệp Việt Nam rất nhiều chi phí tốn kém về thời gian và tiến bạc và đấy là một thách thức rất là to lớn.
Thứ ba nữa là Việt Nam đă hội nhập rất sâu và từ ngày 31 tháng 12 năm 2015 th́ cộng đồng kinh tế ASEAN đă hoạt động. Ngày nay người ta thấy hàng hóa của Thái Lan, Malaysia, Indonesia đang tràn ngập thị trường Việt Nam và đang cạnh tranh rất mạnh mẽ với doanh nghiệp Việt Nam. Câu hỏi rất lớn là doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh như thế nào?
Điểm thứ tư là Ngân hàng Nhà nước th́ công bố số nợ xấu đă giảm c̣n khoảng 3% và đă có cải cách hệ thống ngân hàng nhưng các đánh giá của các tổ chức đánh giá tài chính độc lập trên thế giới như Moody’s như Fitch hay như Standard&Poor th́ đều đánh giá số nợ công cao hơn con số mà Ngân hàng Nhà nước công bố nhiều. Thật sự số nợ xấu mà Ngân hàng Nhà nước công bố chưa được giải quyết một cách cơ bản mà người ta nói là NHNN mới khóa cái nợ xấu đó trong kho của công ty VAMC chứ c̣n công ty đó chưa giải quyết được thật là căn cơ nợ xấu. V́ vậy cho nên ai lên tiếp tục vai tṛ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng th́ cũng phải đối mặt với cái di sản này và hơn thế nữa nông nghiệp cũng đang đối mặt với rất nhiều thách thức và nếu như không giải quyết căn bản những vấn đề về thể chế như sở hữu đất đai và giải quyết vấn đề đền bù đất của người nông dân th́ việc mất ổn định người nông dân đang đối mặt với các thách thức, rồi vấn đề biến đổi khí hậu, giá nông sản trên thế giới cũng là những nhân tố rất đáng lo ngại.
Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn về mặt hội nhập nhưng về mặt thách thức th́ cũng rất lớn mà nếu không cải cách thể chế th́ có thể nói đây là một trong các thời điểm rất quyết định đối với kinh tế Việt Nam.
http://intermati.com/hanna/2016/01m/30d/57.jpeg
Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hà Nội hôm 28/1/2016. AFP PHOTO.
Mặc Lâm: Theo như TS vừa giải thích th́ nền kinh tế Việt Nam có vẻ đáng lo ngại lắm thế nhưng người sắp thay thế ông Dũng là ông Nguyễn Xuân Phúc th́ rất mờ nhạt trong cách xử lư về kinh tế trước đây. Theo TS th́ ông Phúc cần một Ban cố vấn như thế nào để có thể vượt qua nền kinh tế đang lúc khó khăn này?
TS Lê Đăng Doanh: Theo tôi hiểu ông Nguyễn Xuân Phúc dự kiến làm Thủ tướng v́ ông ấy đă ở cương vị đó trong chính phủ và đă nắm bắt được vấn đề của nền kinh tế. Vấn đề bây giờ là ông Nguyễn Xuân Phúc phải nh́n thẳng vào sự thật và cần có một nhóm cố vấn hiệu lực có những người có đầu óc cải cách và nhóm này giống như Ban nghiên cứu của Thủ tướng Vơ Văn Kiệt và Thủ tướng Phan Văn Khải trước đây. Phải bao gồm những con người không màng đến lợi ích cá nhân, không chùn bước trước những sức ép của các nhóm lợi ích, thẳng thắn đưa ra các vấn đề về lợi ích của dân tộc, lợi ích của đất nước.
Nếu làm được như vậy th́ tôi nghĩ ông Nguyễn Xuân Phúc có thể từng bước giải quyết được các thách thức rất lớn của nền kinh tế của chúng ta.
Tín hiệu cho sự chuyển biến?
Mặc Lâm: Chúng tôi cũng nhận thấy là có hai Ủy viên Trung ương bị trượt lần này cả hai đều là giám đốc của hai tập đoàn lớn như Than và Khoáng sản và EVN. Đây có phải là một nỗ lực của Bộ Chính trị muốn loại bỏ dần những thành viên chính phủ tỏ ra không hiệu quả trong quá khứ hay không thưa TS?
TS Lê Đăng Doanh: Tôi không rơ là Trung ương có giới thiệu hai vị này hay không v́ tôi không có thông tin nhưng việc hai vị này cũng như một số người khác không được trúng cử th́ chứng tỏ rằng Đại hội đă có những nhận xét và đánh giá xuất phát từ thực tế và như ta cũng thấy là khoảng 14 Bộ trưởng thành viên của chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đă không được bầu lại vào Ban chấp hành Trung Ương. Đó là tín hiệu đánh dấu cho sự chuyển biến và tôi hy vọng những người vào chức Bộ trưởng mới sẽ nắm bắt ngay các vấn đề và bắt tay ngay vào công việc. Chậm tức là chết bởi v́ cộng đồng kinh tế ASEAN đă có hiệu lực rồi, nếu chúng ta không chuẩn bị mạnh mẽ th́ sẽ không nắm bắt được cơ hội khi vào TPP cũng như Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu âu.
Chậm tức là chết bởi v́ cộng đồng kinh tế ASEAN đă có hiệu lực rồi, nếu chúng ta không chuẩn bị mạnh mẽ th́ sẽ không nắm bắt được cơ hội khi vào TPP cũng như Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu âu.
-TS Lê Đăng Doanh
Mặc Lâm: Thưa TS trong t́nh trạng ông Nguyễn Phú Trọng vẫn c̣n ngồi ghế TBT và vẫn thân thiện với Trung Quốc v́ quan điểm cùng chung chủ nghĩa Mác Lênin với Trung Quốc chẳng hạn. TS có nghĩ rằng Ban Chấp hành Trung ương mới có thể tránh vết xe cũ, né tránh bớt việc nhập siêu với Trung Quốc để vươn lên ở vị thế mạnh hơn hiện nay hay không?
TS Lê Đăng Doanh: Tôi nghĩ việc Việt Nam cần có quan hệ giữ ḥa khí, ḥa b́nh ở khu vực Biển Đông là một trong các yêu cầu chiến lược của Việt Nam, c̣n Việt Nam phải đối phó với nhập siêu th́ đó là một yêu cầu rất cấp bách và tôi nghĩ chính ông Trọng và các thành viên chính phủ đă nhận thức điều đó. Như vậy th́ đây là một vấn đề có liên hệ đến lợi ích nhóm. Thí dụ như việc buôn lậu rơ ràng là có sự bảo kê, đă có sự phớt lờ thậm chí có nhóm lợi ích nhập hàng Trung Quốc vào Việt Nam rồi dán mác đây là sản phẩm Việt Nam…việc này làm cho nhập siêu rất lớn. Mặt khác trong số nhập siêu này cũng có vấn đề cấu trúc của nền kinh tế, tức là Việt Nam phải nhập những sản phẩm đầu vào dệt may từ Trung Quốc để gia công chế biến xuất khẩu và các đầu vào điện tử cũng là một trong những đầu mối dẫn đến nhập siêu. Thứ ba nữa Việt Nam nhập khá nhiều trang thiết bị của Trung Quốc và những trang thiết bị này được Trung Quốc đưa vào xây dựng nhà máy điện chẳng hạn th́ trang thiết bị quá kém, chất lượng thấp.
Chẳng hạn như phụ tùng ô tô được lắp ráp ở Việt Nam được nhập từ Trung Quốc th́ các phụ tùng đó chất lượng rất thấp và người dân Việt Nam hiện nay đang từ chối sử dụng chúng. Cụ thể ô tô nhập từ Ấn Độ hiện nay bán chạy hơn rất nhiều so với ô tô được lắp ráp từ phụ tùng Trung Quốc. Cho nên vấn đề nhập siêu từ Trung Quốc là một vấn đề liên quan đến lợi ích nhóm, liên quan đến tham nhũng và vấn đề đó phải được giải quyết trong thời gian sắp tới. Không nên đánh đồng việc Việt Nam cần giữ mối quan hệ ḥa b́nh để xây dựng đất nước với việc nhập siêu.
Mặc Lâm: TS vừa nhắc tới lợi ích nhóm th́ dư luận cho rằng các nhóm lợi ích đa số h́nh thành từ thời chính phủ của ông Nguyễn Tấn Dũng, như vậy sau khi ông Dũng ra đi liệu có sự thay đổi nào đó đáng kể và có thể thấy được trong vài nhóm lợi ích tại Việt Nam hiện nay?
TS Lê Đăng Doanh: Đấy chắc chắn sẽ là một cuộc đấu tranh rất khó khăn và gian khổ v́ các nhóm lợi ích đă liên kết với nhau khá dày đặc và nó có quá nhiều tầng nấc. Thí dụ như ở cấp địa phương th́ có những người đứng ra bảo kê taxi lộng hành, rồi vận tải lộng hành, rồi th́ karaoke cũng có thể lộng hành và cạnh tranh không b́nh đẳng. C̣n cấp cao hơn th́ lại có công tŕnh lớn đă được chỉ định thầu, rồi đường cao tốc Việt Nam th́ giá thành quá cao mà chất lượng rất thấp. Tất cả những vấn đề đó cần một nỗ lực công khai minh bạch, phải có trách nhiệm giải tŕnh và phải có sự tham gia giám sát của người dân, của xă hội dân sự. Tôi hy vọng sắp tới đây Việt Nam sẽ thực hiện các cải cách như thế này nếu không th́ Việt Nam sẽ trả bằng một giá rất đắt và có thể rất đau đớn.
Mặc Lâm: Xin cám ơn ông.