Hanna
02-09-2016, 17:58
Khánh Ly lần này trở về bà chia sẻ ngu đi cho dễ sống. Ở VN bà bận rộn vô cùng, không có ngày nghỉ. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Với Khánh Ly, những ngày ở Việt Nam, lúc nào cũng bận rộn. Nếu không tiếp một người bạn th́ bà cũng đi thăm một ngôi chùa, một nhà thờ hay một trại trẻ mồ côi nào đó.
Mọi thứ cứ san sát nhau. Bà nói ḿnh không muốn phí hoài ngày tháng trời cho hôm nay. Mỗi ngày là một ngày quư. “Đă hơn 70 rồi”, bà nói.
Thật lạ, người nghệ sĩ đă thành danh hơn nửa thế kỷ, là một trong những tiếng hát tiêu biểu của âm nhạc Việt Nam, nhưng lúc nào bà cũng đau đáu mong khán giả c̣n chấp nhận ḿnh. “May quá, đi đâu tôi cũng được thương. Từ chợ đến trong nhà, người ta thương ḿnh làm ḿnh vui quá, thậm chí những người rất trẻ cũng thương ḿnh, c̣n muốn nghe ḿnh hát”, Khánh Ly nói.
Đôi khi, để thử xem chuyện này có thật không, ca sĩ Quang Thành, người đi chung với bà hay nói nửa đùa nửa thật với khán giả vây quanh: “Anh chị có lầm không, đây là cô Lệ Thu!”. Vậy là khán giả cười ầm. Khánh Ly nói bà đă cố gắng thích nghi với những sân khấu, con người mới. Ở tuổi ngoài 70, bà vẫn học hỏi và t́m cách để ḿnh không là người đứng ngoài lề, hoặc chỉ ăn vay quá khứ.
http://intermati.com/hanna/2016/02m/10d/10.gif
Khánh Ly. Ảnh: Hải Đông
- Nhưng khi về tŕnh diễn ở Việt Nam, có bao giờ bà thấy ḿnh cũ, và muốn làm một cái ǵ đó đổi thay con người hay phong cách... để thích nghi với mọi thứ đang quá khác biệt với ḿnh?
- Tôi là người kể chuyện rong qua hai thế kỷ. Tôi muốn về lại quê hương, muốn cúi xuống thật gần để được nắm lấy bàn tay của những người bất hạnh, t́m hạnh phúc từ đó...
Tôi không thể thay đổi nữa, mà h́nh như thời gian không c̣n đủ để giúp tôi thay đổi. Mà muốn thay đổi, liệu c̣n được không? Tôi nhớ có một lần bỏ thuốc lá được gần cả năm, do các bác sĩ luôn khuyên phải bỏ, nếu không th́ chết (tôi hút mỗi ngày hơn 20 điếu). Thế rồi dường như tiếng hát có vẻ không ổn. Ông kỹ sư thu âm cho tôi ở Mỹ, ông John Tomlinson có cảnh báo rằng “nếu mày hút thuốc lâu thế mà bỏ, th́ sẽ phải tập hát lại như từ đầu đó”. Quả thật, những âm vực cao không c̣n đúng như ư ḿnh, đành phải hút thuốc lại thôi (cười).
Ḿnh không thay đổi được bởi khán giả đă chọn ḿnh như vậy, ḿnh sống với niềm hạnh phúc cả đời được khán giả chọn, th́ sao tôi dám thay đổi?
- Về Việt Nam, đứng cùng sân khấu với các ca sĩ thế hệ mới cũng hát nhạc Trịnh Công Sơn và họ đang có một lớp khán giả riêng, bà có thấy đó là một áp lực?
- Tôi tin ở ḿnh. Mỗi một ca sĩ đều có một nguyên bản của ḿnh, và mỗi nguyên bản đều có một giá trị nhất định th́ khán giả sẽ được thưởng thức nhiều hơn, vậy thôi. Đôi khi trên một bài hát quen thuộc của anh Sơn, tôi thấy những người hát rất lạ, rất mới. Nhưng tôi giữ phần ḿnh và tôn trọng sự sáng tạo của họ. Với khán giả có tuổi, tôi là một Khánh Ly của kỷ niệm. Kỷ niệm như t́nh yêu đầu đời, khó quên lắm, tôi có một lợi thế như vậy. Nhưng tôi cũng tự nhắc ḿnh rằng dù mang t́nh yêu đầu trong kư ức, nhưng thỉnh thoảng ở tuổi nào đó, người ta cũng có thể yêu thêm mà (cười).
Thật ra không phải so với những ca sĩ trẻ. Ngay trong các ca sĩ bạn bè cùng thời, có những bài, tôi không thể hát hay bằng Lệ Thu hoặc Carol Kim. Trong đời ca hát, có được một khán giả yêu ḿnh đă mừng, giữ được t́nh yêu đó với họ, lại c̣n mừng hơn.
- Vậy bà lên sân khấu, là luôn dựng một thế giới khác, điều đó lúc này có khó không?
- Cuộc sống và trải nghiệm của tôi, so với các ca sĩ hôm nay nhiều khác biệt lắm. Họ trẻ, họ không phải đi qua chiến tranh và những điều nặng mang không cần thiết. Tôi như sống một thế giới rất khác với họ, và khi ḿnh cất tiếng hát, dù không muốn dàn dựng ǵ th́ tự nó cũng đă là một không gian khác. Dĩ nhiên, trong suy nghĩ, tôi luôn muốn ḿnh co giăn để có thể sống ḥa hợp được với những điều rất mới, lúc này.
Khán giả đă chọn ḿnh như vậy, ḿnh sống với niềm hạnh phúc cả đời được khán giả chọn, sao dám thay đổi.
Nói th́ dễ nhưng làm th́ rất khó, đă sống đến từng này, tôi vẫn c̣n thấy cuộc đời thật là khó. Nhưng là một người lạc quan, tôi nghĩ ḿnh có thể đi cùng và tồn tại được.
- Sống như một Khánh Ly đến lúc này, có phải do bà quá khéo léo để tồn tại hay do không muốn màng ǵ bên ngoài, như vậy bà được ǵ, mất ǵ?
- (Suy nghĩ đôi chút) Hay tôi có thể tự gọi ḿnh là một người ngu, được không? Sống trên đời, tôi chọn cách xin ḿnh đứng ở vị trí một người ngu ngơ, sẽ tốt nhất. Cứ vậy mà tôi đi qua mọi thứ, và giữ cho ḿnh không mệt mỏi. Một khi ḿnh c̣n phải sống, phải làm th́ ḿnh không được quyền mệt mỏi. Mọi người nói th́ tôi nghe, nhưng tôi chỉ làm điều cần phải làm trong đời ca hát của ḿnh.
Hơn 40 năm, tôi quay lại Sài G̣n. Thấy ḿnh mất rất nhiều và được cũng rất nhiều, nhưng đôi khi tôi tự hỏi ḿnh có nên đem cân đong những điều đó không? Có rất nhiều người ḿnh muốn gặp lại đă không c̣n. Sài G̣n hay ở đâu cũng vậy, rồi cũng phải thay đổi, cũng phải lạ hơn. Nhưng chắc chỉ có ḿnh cứ hay bị lẩn quẩn với quá khứ, với kỷ niệm, có lẽ ḿnh già rồi và lười biếng chạy về tương lai.
Như đă nói, tôi biết ḿnh đă là quá khứ, là ngày hôm qua. Tôi khép ḿnh lại trong không gian đó. Thú thật, những ǵ mới mẻ hôm nay như đi diễn Hà Nội, Đồng Nai… đều do chồng tôi gửi gắm để Quang Thành sắp xếp và đồng hành cùng tôi trong những nẻo đường Việt Nam.
Bốn mươi năm, tôi quay lại con đường cũ, nh́n lại pḥng trà ngày xưa. Mọi thứ đă khác. Cái cây bé xíu trước đường nay đă như cổ thụ. Nơi chốn cũ, chỉ c̣n lại dáng dấp của cái cầu thang cũ chưa đổi. Con người của Sài G̣n cũng lạ hơn. Hay thật. Một đời người có mấy lần 40 năm? Sống sót trên cuộc đời và trở về nh́n lại, cảm giác vừa vui, vừa buồn ập đến, khó tả lắm. Lúc đi, không định đi mà đi. Lúc về, không định về, lại về. Cuộc đời thật vô thường như anh Sơn đă hát.
http://intermati.com/hanna/2016/02m/10d/11.gif
Khánh Ly tự nhận ḿnh ngu để dễ sống. Ảnh: Na Sơn
- Giao thừa năm nay, bà sẽ đón Tết ở đâu?
- Tôi sẽ quay về đón Tết ở Mỹ, thắp cây nhang cho chồng và lại ngồi một ḿnh trong ngôi nhà đó. Ở đó chỉ c̣n lại một đứa con gái và hai con chó. Tết năm nay là tết thứ hai không có chồng ḿnh bên cạnh nữa. Cái tết của 40 năm trước, tôi là một người không có ǵ cả, và tết ở Mỹ lúc đó buồn vô cùng. Trong căn pḥng tôi ở lúc đó, không có giường, không có tủ lạnh... Khi anh Đoan, chồng tôi hỏi muốn làm ǵ, tôi nghĩ một lúc rồi nói ḿnh chỉ cần sáu cái chén để cúng cơm như một gia đ́nh Việt.
Tết ở Mỹ đến giờ, với tôi cũng rất buồn. Hàng năm, đến giao thừa, anh Đoan vẫn là người dọn bàn cúng, thắp nhang, rồi hai vợ chồng vào nhà xông đất, chúc nhau. Năm nay, tôi cũng sẽ làm mọi thứ đó, nhưng làm một ḿnh.
Tháng 5/2014, công ty Đồng Dao đă mời được nữ danh ca Khánh Ly về Hà Nội tŕnh diễn lần đầu tiên sau 40 năm. Tiếp sau đó, Khánh Ly tiếp tục về diễn tại Hà Nội, Đà Nẵng, Biên Ḥa - Đồng Nai. Khán giả tại Hải Pḥng đă bỏ lỡ một đêm diễn của Khánh Ly v́ lư do sức khỏe của ca sĩ, khán giả B́nh Dương cũng không được xem v́ trùng thời điểm diễn ra đêm nhạc th́ Khánh Ly có tang chồng. Đêm diễn gần nhất của nữ danh ca tại Việt Nam là đêm nhạc Cúi xuống thật gần, diễn ra tối 10/1/2016 tại Hà Nội.
Bà đă có những buổi diễn và đi dọc Việt Nam để giới thiệu cuốn sách Đằng sau những nụ cười: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Đà Lạt , Cần Thơ, Sài G̣n, Buôn Mê Thuột, Đồng Nai...
Vào ngày 7/1/2016, tại thánh lễ nhân ngày giỗ đầu của chồng danh ca do Đức Hồng y Phạm Minh Mẫn chủ tế tại Trung tâm mục vụ Tổng giáo phận Sài G̣n, Khánh Ly đă bày tỏ ḿnh có đủ sức khỏe để thực hiện được mong ước của ḿnh và của chồng lúc c̣n sống là mang tiếng hát đến mọi miền ở đất nước Việt Nam, ở những nơi mà nữ ca sĩ chưa có cơ hội đặt chân đến tŕnh diễn.
T.A.
Theo Tuấn Khanh/Người Đô Thị
Với Khánh Ly, những ngày ở Việt Nam, lúc nào cũng bận rộn. Nếu không tiếp một người bạn th́ bà cũng đi thăm một ngôi chùa, một nhà thờ hay một trại trẻ mồ côi nào đó.
Mọi thứ cứ san sát nhau. Bà nói ḿnh không muốn phí hoài ngày tháng trời cho hôm nay. Mỗi ngày là một ngày quư. “Đă hơn 70 rồi”, bà nói.
Thật lạ, người nghệ sĩ đă thành danh hơn nửa thế kỷ, là một trong những tiếng hát tiêu biểu của âm nhạc Việt Nam, nhưng lúc nào bà cũng đau đáu mong khán giả c̣n chấp nhận ḿnh. “May quá, đi đâu tôi cũng được thương. Từ chợ đến trong nhà, người ta thương ḿnh làm ḿnh vui quá, thậm chí những người rất trẻ cũng thương ḿnh, c̣n muốn nghe ḿnh hát”, Khánh Ly nói.
Đôi khi, để thử xem chuyện này có thật không, ca sĩ Quang Thành, người đi chung với bà hay nói nửa đùa nửa thật với khán giả vây quanh: “Anh chị có lầm không, đây là cô Lệ Thu!”. Vậy là khán giả cười ầm. Khánh Ly nói bà đă cố gắng thích nghi với những sân khấu, con người mới. Ở tuổi ngoài 70, bà vẫn học hỏi và t́m cách để ḿnh không là người đứng ngoài lề, hoặc chỉ ăn vay quá khứ.
http://intermati.com/hanna/2016/02m/10d/10.gif
Khánh Ly. Ảnh: Hải Đông
- Nhưng khi về tŕnh diễn ở Việt Nam, có bao giờ bà thấy ḿnh cũ, và muốn làm một cái ǵ đó đổi thay con người hay phong cách... để thích nghi với mọi thứ đang quá khác biệt với ḿnh?
- Tôi là người kể chuyện rong qua hai thế kỷ. Tôi muốn về lại quê hương, muốn cúi xuống thật gần để được nắm lấy bàn tay của những người bất hạnh, t́m hạnh phúc từ đó...
Tôi không thể thay đổi nữa, mà h́nh như thời gian không c̣n đủ để giúp tôi thay đổi. Mà muốn thay đổi, liệu c̣n được không? Tôi nhớ có một lần bỏ thuốc lá được gần cả năm, do các bác sĩ luôn khuyên phải bỏ, nếu không th́ chết (tôi hút mỗi ngày hơn 20 điếu). Thế rồi dường như tiếng hát có vẻ không ổn. Ông kỹ sư thu âm cho tôi ở Mỹ, ông John Tomlinson có cảnh báo rằng “nếu mày hút thuốc lâu thế mà bỏ, th́ sẽ phải tập hát lại như từ đầu đó”. Quả thật, những âm vực cao không c̣n đúng như ư ḿnh, đành phải hút thuốc lại thôi (cười).
Ḿnh không thay đổi được bởi khán giả đă chọn ḿnh như vậy, ḿnh sống với niềm hạnh phúc cả đời được khán giả chọn, th́ sao tôi dám thay đổi?
- Về Việt Nam, đứng cùng sân khấu với các ca sĩ thế hệ mới cũng hát nhạc Trịnh Công Sơn và họ đang có một lớp khán giả riêng, bà có thấy đó là một áp lực?
- Tôi tin ở ḿnh. Mỗi một ca sĩ đều có một nguyên bản của ḿnh, và mỗi nguyên bản đều có một giá trị nhất định th́ khán giả sẽ được thưởng thức nhiều hơn, vậy thôi. Đôi khi trên một bài hát quen thuộc của anh Sơn, tôi thấy những người hát rất lạ, rất mới. Nhưng tôi giữ phần ḿnh và tôn trọng sự sáng tạo của họ. Với khán giả có tuổi, tôi là một Khánh Ly của kỷ niệm. Kỷ niệm như t́nh yêu đầu đời, khó quên lắm, tôi có một lợi thế như vậy. Nhưng tôi cũng tự nhắc ḿnh rằng dù mang t́nh yêu đầu trong kư ức, nhưng thỉnh thoảng ở tuổi nào đó, người ta cũng có thể yêu thêm mà (cười).
Thật ra không phải so với những ca sĩ trẻ. Ngay trong các ca sĩ bạn bè cùng thời, có những bài, tôi không thể hát hay bằng Lệ Thu hoặc Carol Kim. Trong đời ca hát, có được một khán giả yêu ḿnh đă mừng, giữ được t́nh yêu đó với họ, lại c̣n mừng hơn.
- Vậy bà lên sân khấu, là luôn dựng một thế giới khác, điều đó lúc này có khó không?
- Cuộc sống và trải nghiệm của tôi, so với các ca sĩ hôm nay nhiều khác biệt lắm. Họ trẻ, họ không phải đi qua chiến tranh và những điều nặng mang không cần thiết. Tôi như sống một thế giới rất khác với họ, và khi ḿnh cất tiếng hát, dù không muốn dàn dựng ǵ th́ tự nó cũng đă là một không gian khác. Dĩ nhiên, trong suy nghĩ, tôi luôn muốn ḿnh co giăn để có thể sống ḥa hợp được với những điều rất mới, lúc này.
Khán giả đă chọn ḿnh như vậy, ḿnh sống với niềm hạnh phúc cả đời được khán giả chọn, sao dám thay đổi.
Nói th́ dễ nhưng làm th́ rất khó, đă sống đến từng này, tôi vẫn c̣n thấy cuộc đời thật là khó. Nhưng là một người lạc quan, tôi nghĩ ḿnh có thể đi cùng và tồn tại được.
- Sống như một Khánh Ly đến lúc này, có phải do bà quá khéo léo để tồn tại hay do không muốn màng ǵ bên ngoài, như vậy bà được ǵ, mất ǵ?
- (Suy nghĩ đôi chút) Hay tôi có thể tự gọi ḿnh là một người ngu, được không? Sống trên đời, tôi chọn cách xin ḿnh đứng ở vị trí một người ngu ngơ, sẽ tốt nhất. Cứ vậy mà tôi đi qua mọi thứ, và giữ cho ḿnh không mệt mỏi. Một khi ḿnh c̣n phải sống, phải làm th́ ḿnh không được quyền mệt mỏi. Mọi người nói th́ tôi nghe, nhưng tôi chỉ làm điều cần phải làm trong đời ca hát của ḿnh.
Hơn 40 năm, tôi quay lại Sài G̣n. Thấy ḿnh mất rất nhiều và được cũng rất nhiều, nhưng đôi khi tôi tự hỏi ḿnh có nên đem cân đong những điều đó không? Có rất nhiều người ḿnh muốn gặp lại đă không c̣n. Sài G̣n hay ở đâu cũng vậy, rồi cũng phải thay đổi, cũng phải lạ hơn. Nhưng chắc chỉ có ḿnh cứ hay bị lẩn quẩn với quá khứ, với kỷ niệm, có lẽ ḿnh già rồi và lười biếng chạy về tương lai.
Như đă nói, tôi biết ḿnh đă là quá khứ, là ngày hôm qua. Tôi khép ḿnh lại trong không gian đó. Thú thật, những ǵ mới mẻ hôm nay như đi diễn Hà Nội, Đồng Nai… đều do chồng tôi gửi gắm để Quang Thành sắp xếp và đồng hành cùng tôi trong những nẻo đường Việt Nam.
Bốn mươi năm, tôi quay lại con đường cũ, nh́n lại pḥng trà ngày xưa. Mọi thứ đă khác. Cái cây bé xíu trước đường nay đă như cổ thụ. Nơi chốn cũ, chỉ c̣n lại dáng dấp của cái cầu thang cũ chưa đổi. Con người của Sài G̣n cũng lạ hơn. Hay thật. Một đời người có mấy lần 40 năm? Sống sót trên cuộc đời và trở về nh́n lại, cảm giác vừa vui, vừa buồn ập đến, khó tả lắm. Lúc đi, không định đi mà đi. Lúc về, không định về, lại về. Cuộc đời thật vô thường như anh Sơn đă hát.
http://intermati.com/hanna/2016/02m/10d/11.gif
Khánh Ly tự nhận ḿnh ngu để dễ sống. Ảnh: Na Sơn
- Giao thừa năm nay, bà sẽ đón Tết ở đâu?
- Tôi sẽ quay về đón Tết ở Mỹ, thắp cây nhang cho chồng và lại ngồi một ḿnh trong ngôi nhà đó. Ở đó chỉ c̣n lại một đứa con gái và hai con chó. Tết năm nay là tết thứ hai không có chồng ḿnh bên cạnh nữa. Cái tết của 40 năm trước, tôi là một người không có ǵ cả, và tết ở Mỹ lúc đó buồn vô cùng. Trong căn pḥng tôi ở lúc đó, không có giường, không có tủ lạnh... Khi anh Đoan, chồng tôi hỏi muốn làm ǵ, tôi nghĩ một lúc rồi nói ḿnh chỉ cần sáu cái chén để cúng cơm như một gia đ́nh Việt.
Tết ở Mỹ đến giờ, với tôi cũng rất buồn. Hàng năm, đến giao thừa, anh Đoan vẫn là người dọn bàn cúng, thắp nhang, rồi hai vợ chồng vào nhà xông đất, chúc nhau. Năm nay, tôi cũng sẽ làm mọi thứ đó, nhưng làm một ḿnh.
Tháng 5/2014, công ty Đồng Dao đă mời được nữ danh ca Khánh Ly về Hà Nội tŕnh diễn lần đầu tiên sau 40 năm. Tiếp sau đó, Khánh Ly tiếp tục về diễn tại Hà Nội, Đà Nẵng, Biên Ḥa - Đồng Nai. Khán giả tại Hải Pḥng đă bỏ lỡ một đêm diễn của Khánh Ly v́ lư do sức khỏe của ca sĩ, khán giả B́nh Dương cũng không được xem v́ trùng thời điểm diễn ra đêm nhạc th́ Khánh Ly có tang chồng. Đêm diễn gần nhất của nữ danh ca tại Việt Nam là đêm nhạc Cúi xuống thật gần, diễn ra tối 10/1/2016 tại Hà Nội.
Bà đă có những buổi diễn và đi dọc Việt Nam để giới thiệu cuốn sách Đằng sau những nụ cười: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Đà Lạt , Cần Thơ, Sài G̣n, Buôn Mê Thuột, Đồng Nai...
Vào ngày 7/1/2016, tại thánh lễ nhân ngày giỗ đầu của chồng danh ca do Đức Hồng y Phạm Minh Mẫn chủ tế tại Trung tâm mục vụ Tổng giáo phận Sài G̣n, Khánh Ly đă bày tỏ ḿnh có đủ sức khỏe để thực hiện được mong ước của ḿnh và của chồng lúc c̣n sống là mang tiếng hát đến mọi miền ở đất nước Việt Nam, ở những nơi mà nữ ca sĩ chưa có cơ hội đặt chân đến tŕnh diễn.
T.A.
Theo Tuấn Khanh/Người Đô Thị