Log in

View Full Version : Cá chết hàng loạt ở biển miền Trung VN tại sao?


Hanna
04-25-2016, 02:29
Người ta nói pḥng bệnh hơn chữa bệnh, nhưng VN luôn làm ngược lại, bây giờ có bệnh rồi chết hàng loạt mới đi chữa. VN đang tính đến cách mời chuyên gia nước ngoài đến cứu. Cùng vietbf.com khám phá thêm.

Trong hai ngày 23 - 24.4, dù là ngày nghỉ nhưng trên địa bàn Hà Tĩnh liên tiếp diễn ra nhiều cuộc họp “nóng” về sự kiện cá chết hàng loạt ven biển miền Trung. Cho đến phiên họp cuối ngày 24.4, nguyên nhân trực tiếp nào gây ra thảm họa trên vẫn chưa thể xác định.

http://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=878358&stc=1&d=1461551277

Khu công nghiệp Formosa và các điểm phát hiện cá chết hàng loạt. Đồ họa: B.T.K

* Thứ trưởng Bộ TNMT Vơ Tuấn Nhân: Dự kiến hôm nay (25.4) sẽ có kết quả ban đầu về nguyên nhân cá chết.

Thiệt hại lớn

Trả lời báo Lao Động, ông Vũ Văn Tám - Thứ trưởng Bộ NNPTNT khẳng định, cá biển chết hàng loạt ở miền Trung thời gian qua là sự việc lớn, thiệt hại về kinh tế và gây hoang mang trong nhân dân. Ông Vơ Tuấn Nhân - Thứ trưởng Bộ TNMT và nhiều lănh đạo trung ương, bộ, ngành, địa phương đều chung nhận định. Theo ông Tám, đến nay chưa có con số thiệt hại chính thức.

Tuy nhiên, báo cáo sơ bộ ban đầu của bà Nguyễn Thị Phương Dung - Vụ trưởng Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản, cá nuôi lồng bè cũng như ngoài tự nhiên chết diễn ra từ ngày 6 - 7.4 đến nay kéo dài từ Hà Tĩnh và kết thúc ở vịnh Lăng Cô, TT-Huế. Theo bà Dung, hiện tượng cá nuôi lồng chết tại Hà Tĩnh và TT-Huế diễn biến nhanh, trong ṿng 3 - 5h, chỉ sau một ngày, khoảng 90% số cá nuôi lồng đều chết.

Tại Hà Tĩnh có 2 ao nuôi tôm thẻ chân trắng lấy nước vào ao nuôi đă chết hoàn toàn. Cá chết ngoài tự nhiên diễn ra ở cả 4 tỉnh, chủ yếu là cá tầng đáy. Ông Vũ Văn Tám cho hay, đến nay dự tính khoảng 30 - 50 tấn cá tự nhiên chết dạt vào bờ, c̣n số ch́m xuống đáy biển chưa biết bao nhiêu. Thiệt hại nuôi có 2 tỉnh là Hà Tĩnh 7 tấn tôm và TT-Huế với số cá nuôi chết 5.900 con, tương đương 3,5 tấn.

Sẽ có kết quả trong hôm nay

Đă có nhiều đoàn công tác của các bộ, ngành trung ương, địa phương lấy mẫu nước, mẫu cá xét nghiệm. Tuy nhiên đến nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra kết luận cụ thể nào về nguyên nhân gây thảm họa. Ngày 23.4, ông Vơ Tuấn Nhân - Thứ trưởng Bộ TNMT đề xuất “Bộ NNPTNT sớm có kết luận về nguyên nhân cá chết có phải do dịch bệnh hay không để tôi c̣n tập trung nguyên nhân khác”.

Ngay sau đó, ông Vũ Văn Tám - Thứ trưởng Bộ NNPTNT khẳng định luôn, cá chết không phải do dịch bệnh, khám lâm sàng cũng cho thấy cá chết không bị tác động. Trong cuộc họp với Phó Thủ tướng Trịnh Đ́nh Dũng, nguyên nhân được các bên thống nhất là cá bị đầu độc. Nhận định này đă được đưa ra ngay từ những ngày đầu và đến nay, vẫn chỉ nhận định đó. Vậy, chất độc đó từ đâu ra khiến hàng chục tấn cá biển chết đột ngột như vậy vẫn là câu hỏi khiến các ngành lúng túng.

Trong cuộc làm việc này, ông Vơ Tuấn Nhân vẫn chưa đưa ra được bất cứ điều ǵ nhằm bước đầu xác định nguyên nhân. “Thực tế việc xác định nguyên nhân hết sức phức tạp. Phải rất khách quan, khoa học, phải xem nguyên nhân từ đâu, kể cả động đất, từ trường, độc tố môi trường, chúng tôi cũng đă tập trung nhiều vào nguyên nhân các nhà máy xả thải ra môi trường biển. Tuy nhiên, đến nay chưa đủ luận cứ, luận chứng nên chưa thể đưa ra kết luận”. Theo ông Nhân, sớm nhất 2 ngày nữa (khoảng 26-27.4) sẽ có những kết quả bước đầu, 5 ngày tới sẽ có kết quả nhiều chỉ tiêu khác.

Đường ống xả thải dưới biển vô can?

Trước đó, ngày 4.4, ngư dân Nguyễn Văn Thành (Kỳ Phương, Kỳ Anh) và nhiều ngư dân khác lặn biển và phát hiện đường ống xả thải của Cty TNHH Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) đă xả rất nhiều chất thải có màu vàng đục, mùi hôi kinh khủng, xung quanh khu vực không c̣n con cá nào, tức là trước sự kiện cá chết hàng loạt vào 6.4. Trong thời gian vừa qua, Cty này liên tục có hoạt động súc rửa đường ống. Cụ thể, lần đầu từ ngày 1 - 14.10. 2015, đợt hai vào ngày 21 - 22.3.2016 và đợt gần nhất ngay trước khi xảy ra thảm họa.

Tuy nhiên, ông Vũ Tuấn Nhân đă bác bỏ hoàn toàn nguyên nhân này. Theo ông Nhân, đây là đường ống đă được Bộ TNMT cấp phép và được Cty xây dựng theo tiêu chí đánh giá tác động môi trường. “Trước kia, đường ống này định xây dựng chảy ra sông, nhưng sau đó được điều chỉnh chảy ra biển” - ông Nhân cho hay.

Ông Nhân cũng nói, “tôi và đoàn công tác của bộ đă làm việc với Cty Formosa và đă đặt thẳng vấn đề các anh xả thải có đúng quy tŕnh không, trước đó, Cục Môi trường cũng đă làm việc. Đến nay, về thủ tục quy định, Cty Formosa đă thực hiện đầy đủ. Các báo cáo của Cty cũng thực hiện tương đối tỉ mỉ. Thấy nhiều hoạt động công nghiệp cơ bản là ổn thỏa, chất thải cơ bản được quản lư”. Ông Nhân cũng khẳng định ông “không có bao che, bảo vệ ǵ Cty cả”, theo ông, khi chưa có cơ sở khoa học th́ chưa thể kết luận. Bộ TNMT cũng đă lấy mẫu ngay tại miệng xả của đường ống, vài ngày nữa sẽ có kết quả.

Có thể thuê nước ngoài tham gia t́m nguyên nhân

Tại buổi làm việc chiều 24.4, Phó Thủ tướng Trịnh Đ́nh Dũng đă chỉ đạo Bộ TNMT chủ tŕ cùng Bộ NNPTNT và các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương xác định nguyên nhân gây độc. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo cần thận trọng, khách quan, khoa học khi xác định nguyên nhân. “Nếu năng lực trong nước không đủ th́ đề xuất hợp tác quốc tế. Khi đă xác định được đối tượng xả chất độc th́ bất kỳ cá nhân, tổ chức nào cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật” - Phó Thủ tướng khẳng định.

Cả ông Vơ Văn Tám và ông Vũ Tuấn Nhân đều khẳng định với Phó Thủ tướng sẽ làm hết ḿnh “làm ngày làm đêm” để xác định nguyên nhân.

Phó Thủ tướng Trịnh Đ́nh Dũng hỏi: “Thế nếu không xác định được nguyên nhân th́ sao?”. Cả hai vị thứ trưởng đều không trả lời trực tiếp được câu hỏi này.

Theo Phó Thủ tướng, trước mắt, khi chưa xác định được nguyên nhân, Bộ NNPTNT cần phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xác định nếu địa phương nào có thể tiếp tục sản xuất th́ chỉ đạo nhân dân khôi phục sản xuất ngay. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ TNMT cần xem xét lại hệ thống các trạm quan trắc môi trường v́ theo báo cáo của Bộ TNMT, hệ thống này vừa thiếu vừa cũ lại vừa thiếu người.

http://intermati.com/forum/attachment.php?attac hmentid=878359&stc=1&d=1461551277

Phó Thủ tướng Trịnh Đ́nh Dũng trực tiếp khảo sát vùng nuôi cá lồng bè tại xă Kỳ Hà, Hà Tĩnh.Ảnh: X.H

Lúng túng và thi nhau đổ lỗi cho báo chí

Phó Thủ tướng Trịnh Đ́nh Dũng cho hay, Chính phủ và cá nhân Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm, chỉ đao trực tiếp vấn đề. “Cá nhân tôi khi đang công tác ở Mỹ cùng thường xuyên gọi điện cho Bộ trưởng TNMT chỉ đạo xử lư”. Phó Thủ tướng đánh giá cao sự vào cuộc của các ngành, địa phương đă vào cuộc quyết liệt. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng cho rằng, các bộ ngành, địa phương vẫn c̣n lúng túng bởi đây là sự kiện chưa từng có nên chưa có kinh nghiệm xử lư.

Sự thực, các bộ, ngành địa phương đă rất chậm chạp và lúng túng. Cá chết nổi, phơi trắng băi biển từ 6.4 nhưng măi đến 15.4, Bộ TNMT mới thành lập đoàn về địa phương kiểm tra. Ngày 21.4, Bộ NNPTNT mới có đoàn đi lấy mẫu, xét nghiệm, phải chạy te tua từ Huế, bỏ qua Quảng B́nh, Quảng Trị ra Hà Tĩnh họp ngày 23.4.

Vậy nhưng trong tất cả các diễn đàn, lănh đạo Bộ TNMT, Bộ NNPTNT, lănh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh liên tục nhấn mạnh đến việc truyền thông đưa tin nhiều về vụ việc làm hoang mang dư luận, “nghĩ là thương dân nhưng là làm hại dân” - lời ông Đặng Văn Sơn Phó Chủ tịch UBND Hà Tĩnh.

Thực tế, như Phó Thủ tướng Trịnh Đ́nh Dũng khẳng định, trong vụ việc này, truyền thông, báo chí đă thúc đẩy các cơ quan quản lư phải vào cuộc nhanh hơn và quyết liệt hơn. “Tôi luôn đánh giá cao vai tṛ của báo chí, đặc biệt trong vụ việc này” - Phó Thủ tướng nói. Phó Thủ tướng chỉ lưu ư báo chí cần đưa tin khách quan, trung thực, không thổi phồng sự việc gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Một nhà báo theo dơi, đưa tin ngay từ ngày đầu cho hay, nhận định của Phó Thủ tướng là khách quan, c̣n các bộ ngành đổ lỗi cho báo chí là biểu hiện của sự lúng túng, thiếu kinh nghiệm và chưa biết xử lư ra sao. “Cá chết trắng băi biển, cá chết sạch trong lồng bè là có thật, nỗi đau, sự mất mát của ngư dân là có thật. Chúng tôi chỉ phản ánh sự thật chứ đâu có tạo ra thảm họa này” - nhà báo thẳng thắn nói.

Formosa Hà Tĩnh sử dụng chất cực độc để súc rửa đường ống

Chiều 24.4, trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, GS-TS Lê Huy Bá - chuyên gia độc học môi trường, cho biết qua bảng danh sách 45 loại hóa chất mà Formosa Hà Tĩnh nhập về để súc rửa đường ống có rất nhiều loại là những chất độc và cực độc.

Theo GS Bá, xét về tính năng của các chất đó có thể thấy các loại như chất chống rỉ, chống ăn ṃn, chất tẩy, bôi trơn,… đều là những chất độc và cực độc. “Những chất độc đó qua các công đoạn xử lư trong nhà máy rồi mới thải ra ngoài, tôi tiên đoán đó đều là những chất có độc. Các chất này nếu thải ra biển sẽ khiến nguồn nước bị nhiễm độc, nhiễm độc ở mức độ nào th́ cần lấy mẫu và kiểm tra mới biết được cụ thể”, GS Bá cho biết. Cũng theo GS Bá, theo định kỳ, cứ 3 tháng Sở TNMT Hà Tĩnh đến lấy mẫu nước kiểm tra một lần th́ rất khó để kiểm soát được việc xả thải của Cty Formosa. “Ngoài thời điểm lấy mẫu để kiểm tra, kết quả xử lư, quan trắc nước thải mà Formosa báo cáo là rất khó tin v́ họ báo cáo theo kiểu tự đá bóng tự thổi c̣i. Phải kiểm tra đột xuất th́ may ra mới có hy vọng phát hiện được việc Formosa xả thải những chất thải độc hại ra môi trường”, GS Bá nhấn mạnh. Đ̀NH VŨ

Khẩn trương chặn việc sử dụng cá chết để chế biến thực phẩm

Trước t́nh trạng cá chết hàng loạt tại các băi biển từ tỉnh Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế, một số thông tin phản ánh người dân tại các khu vực này đă tận dụng cá chết làm thực phẩm, chế biến thành nước mắm, mắm tôm để bán ra thị trường… Cục Quản lư nông lâm sản và thủy sản - Bộ NNPTNT đă có văn bản gửi Chi cục Quản lư chất lượng nông lâm sản và thủy sản các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng B́nh, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế, yêu cầu khẩn trương phối hợp với các cơ quan quản lư, nuôi trồng, khai thác thủy sản để làm rơ nguyên nhân cá chết; xác minh địa phương để xảy ra t́nh trạng người dân sử dụng cá chết để chế biến thực phẩm; lấy mẫu gửi pḥng kiểm nghiệm để đánh giá mức độ an toàn thực phẩm, lưu ư đánh giá các chi tiết ô nhiễm vi sinh vật (E.coli, salmonella), ô nhiễm kim loại nặng (ch́, thủy ngân, arsen, cadimi); kịp thời cảnh báo đến người dân khi phát hiện các trường hợp không đảm bảo ATTP.KHÁNH VŨ