Romano
06-05-2016, 23:08
VBF-Bức tượng có từ thời An Dương Vương tương truyền đây là con gái của Vua có tên là Mỵ Châu. Đáng tiếc bà bị chính cha ḿnh chém đầu v́ tội phản quốc và đây được cho là thi thể bà đă hóa đá.Bất cứ ai ốm đau bệnh tật, chỉ cần chắp tay thành kính xin bà phù hộ rồi xoa tay vào lưng bà rồi vuốt bàn tay đă đón nhận điều linh thiêng lên cơ thể, lập tức mọi bệnh tật đều tan biến…
Bất cứ ai ốm đau bệnh tật, chỉ cần chắp tay thành kính xin bà phù hộ rồi xoa tay vào lưng bà rồi vuốt bàn tay đă đón nhận điều linh thiêng lên cơ thể, lập tức mọi bệnh tật đều tan biến… Câu chuyện mang sắc thái huyền bí trên tưởng chừng chỉ có trong chuyện cổ tích nhưng người dân ở xung quanh khu di tích Cổ Loa lại coi là chuyện rất b́nh thường trong đời sống tâm linh của họ.
Truyền thuyết trên vùng đất thiêng
Trong hậu cung của Am Mỵ Châu có một bức tượng đá kỳ lạ mang dáng dấp một phụ nữ ngồi xếp bằng tṛn, hai tay buông dọc, bàn tay đặt trên gối và đặc biệt là bức tượng đó không có đầu. Theo như lời cụ đám, người có trọng trách trông coi khu đền giới thiệu th́ bức tượng bằng đá đó không phải do con người tạo ra, nó đă ở đó được 2400 năm và gắn với những truyền thuyết vô cùng lạ lùng và bí ẩn.
Người dân ở vùng Cổ Loa vẫn tin rằng, đó chính là thân xác của Công chúa Mỵ Châu sau khi bị vua cha chém đầu, đă hóa đá và trôi ngược theo ḍng sông từ cửa biển về đến tận đất Kinh Thành xưa. Và xung quanh đó là những câu chuyện được dân gian truyền lại hết sức huyền bí. Tương truyền rằng sau khi thành Cổ Loa thất thủ, Vua An Dương Vương mang theo con gái trên ngựa chạy đến đèo Mộ Dạ thuộc đất Diễn Châu, Nghệ An th́ gặp biển cả chắn trước mặt, phía sau là quân thù. Vua bèn cầu cứu thần Kim Quy. Rùa Vàng hiện lên và nói: “Giặc ở sau lưng nhà vua đó!”. Đức vua quay lại thấy Mỵ Châu bứt lông ngỗng trên chiếc áo dẫn lối cho giặc th́ vô cùng tức giận liền rút gươm chém đầu Mỵ Châu.
http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=894060&stc=1&d=1465167984
Trước khi chết Mỵ Châu ngửa mặt lên trời mà xin rằng: “Nếu con là kẻ bất trung có ḷng phản cha, phản nước th́ khi chết thân xác con sẽ hóa thành tro bụi. Nếu tấm ḷng con trong sáng khi con chết, thân xác sẽ hóa thành ngọc, thành đá trôi về hầu cha”. Mỵ Châu vô t́nh bị mắc mưu kế của Trọng Thủy nên hoàn toàn vô tội. Khi chết, máu của nàng chảy xuống biển. Các loài trai, ṣ ăn vào biến thành ngọc…
Mấy trăm năm sau, trên vùng bến trù phú có tên “vườn thuyền, ao mắm” bên ḍng sông Hoàng Giang (một con sông dẫn nước từ sông Hồng để tạo thế hiểm trở cho các ṿng thành) bỗng xuất hiện một phiến đá lạ. Trẻ con tắm sông thấy lạ liền trèo lên tảng đá nô đùa. Khi về nhà, chúng bỗng nhiên trở bệnh khiến người dân vô cùng hoảng sợ. Các bô lăo cho rằng chúng đă phạm phải đá thiêng nên ra bờ sông làm lễ cầu khấn. Lập tức bọn trẻ khỏe mạnh trở lại. Đến lúc này, các vị bô lăo mới hết sức ngạc nhiên khi thấy tảng đá mang h́nh giống như một phụ nữ đang ngồi nhưng không có đầu. Họ liền gọi trai gái khiêng tảng đá đó lên nhưng rất nhiều người đến khiêng mà tảng đá vẫn không nhúc nhích. Lúc này một vị cao tuổi cho rằng theo lời truyền thuyết th́ đây có thể là tấm thân của Công chúa Mỵ Châu đă hóa đá trôi về bến sông này.
Lập tức những trai tráng khỏe mạnh trong thành Cổ Loa được cử đến. Thật kỳ lạ, họ chỉ cần đẩy nhẹ một chút, tảng đá đă di chuyển. Một chiếc kiệu được đưa tới để rước bức tượng Mỵ Châu về chốn cung điện ngày xưa. Nhưng khi chiếc kiệu rước đến vị trí của Am Mỵ Châu bây giờ th́ dây chăo bị đứt.
Mọi người thay rất nhiều sợi dây khác nhưng chúng đều bị đứt và không tài nào nhấc được bức tượng lên. Cho rằng bà đă chọn nơi này để ngự, các vị chức sắc trong làng cho xây lên Am Mỵ Châu để thờ bà. Ngôi Am thờ này c̣n tồn tại đến tận ngày nay.
Huyền thoại về tảng đá biết lớn
Theo những câu chuyện c̣n lưu truyền trong người dân Cổ Loa th́ khi mới được đưa về, bức tượng đá mang h́nh thù bà Mỵ Châu nhỏ hơn bây giờ rất nhiều. Nhưng sau một thời gian, bức tượng đá đó cứ lớn dần lên. Lúc đầu người dân Cổ Loa rất phấn khởi nghĩ rằng đó là điềm may mắn. Họ cho rằng Bà đă được về hầu bên vua cha đúng với ư nguyện nên ngày một lớn thêm.
http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=894059&stc=1&d=1465167979
Nhưng sau này họ càng ngày càng lo lắng khi với tốc độ lớn của bức tượng th́ có khả năng Am thờ nhỏ bé đó sẽ phải phá bỏ để xây cái khác lớn hơn mới đủ sức chứa. Một vị quan đám (những người tài đức được dân cử ra trông coi quản lư khu đền được trọng vọng như những vị quan) đă phải làm lễ cầu xin bà thương cảnh dân c̣n nghèo không có tiền xây cái am mới mà đứng lớn thêm nữa. Thế là bức tượng đá giữ nguyên kích thước từ đó cho đến tận bây giờ.
Theo lời cụ đám kể lại th́ trước đây vào thời Mă Viện đem quân xâm lược nước ta, thấy người dân thờ tảng đá một cách nghiêm trang như vậy, quân của Mă Viện nghĩ đó là một tảng đá có chứa ngọc. Chúng cho quân xẻ bức tượng ra làm 3 phần nhưng chỉ thấy đó là một khối đá thường. Sau này người dân Cổ Loa đă phải ghép những mảnh đó trở lại nguyên trạng như ngày nay.
Ngày xưa khách thập phương đến lễ tại nơi này đều được vào tận nơi quỳ lạy dưới chân bà mà khấn xin. Người dân ở nơi đây cho rằng, v́ bà đă có một cuộc t́nh ngang trái nên rất thiêng cho những lời cầu khấn chuyện t́nh duyên. Rất nhiều đôi trai gái gặp trắc trở đă đến cầu xin bà và được toại nguyện. Có những chàng trai, cô gái không kiếm được người yêu cũng t́m đến xin bà phù hộ. Không những thế, mỗi khi người dân bị ốm đau bệnh tật, họ cũng xin bà chữa bệnh.
Chị B́nh, một người dân sống tại xóm Chùa, Cổ Loa cho biết: “Có lần tôi bị cảm, sốt cao mà nhà không c̣n viên thuốc. Lúc ấy đă khuya, tôi chỉ c̣n cách vào Am Mỵ Châu, cầu xin bà cứu giúp. Sau khi khấn xin bà chữa bệnh, tôi xoa xoa tay vào phía lưng của bà rồi dùng bàn tay đó vuốt khắp thân thể ḿnh. Thế mà khi về nhà, chỉ vài tiếng sau tôi hết sốt, hôm sau trở lại khỏe mạnh b́nh thường”.
Trước đây bà ngự “trần” ở trong Am chưa được khoác áo như bây giờ. Sau này khi đời sống nâng cao, người dân đă có của ăn của để, thấy ái ngại trước tấm thân bà, họ t́nh nguyện may áo cúng tiến. Những tấm áo được may bằng 50 thước lụa màu, đính những hạt châu sa óng ánh. Cho đến bây giờ, số lượng áo của bà lên đến vài chục chiếc, chất đầy một chiếc tủ.
Cấm cung nơi bà ngụ hiện nay thường xuyên đóng cửa, người dân đến lễ chỉ có thể đứng ở bên ngoài mà vái vọng. Chỉ những ngày rằm, mùng 1 cấm cung mới mở, mọi người xếp hàng dài chờ đến lượt được chạm tay vào bức tượng để thỏa ḷng tín ngưỡng.
Lư giải những điều bí ẩn bằng khoa học
Câu chuyện ly kỳ về tảng đá biết lớn tuy phần nào được truyền thuyết hóa theo thời gian nhưng theo các nhà khoa học th́ không phải là không có cơ sở khoa học. Theo các nhà khoa học th́ trên thế giới đă có những vùng xảy ra hiện tượng đá biết lớn.
Tại vùng Valcea của Rumani, có rất nhiều những tảng đá nằm rải rác khắp một vùng đất rộng. Những tảng đá này cứ sau một thời gian lại lớn thêm một chút, đặc biệt là sau mỗi cơn mưa, có tảng đá lớn thêm đến vài mét. Không chỉ ở Rumani mà ở một ngọn thác ở Trung Quốc cũng có những ḥn đá biết lớn theo kiểu này. Bên vách đá của ngọn thác đó, những tảng đá h́nh cầu được mọc ra và lớn rất nhanh. Chỉ trong một vài tháng, chúng đă có đường kính khoảng 50cm và tự tách ra khỏi bờ thác rồi rơi xuống. Những người dân ở vùng đó đem những tảng đó về vườn nhà trưng bày và nó vẫn c̣n tiếp tục lớn.
Các nhà khoa học giải thích rằng, loại đá đó tạo ra do vô vàn hạt đá nhỏ được gắn kết với nhau và giữa những sự liên kết đó có một khoảng rỗng. Khi gắp nước mưa hoặc độ ẩm, một số thành phần hóa học trong đá đă tạo ra phản ứng khiến chúng giăn nở. Một số chất có thành phần tương tự như xi măng sẽ tiết ra, tạo sự gắn kết chặt chẽ khiến tảng đá đó tuy bị giăn ra nhưng không hề bị nứt vỡ.
Tảng đá h́nh người không đầu đang thờ tại Am Mỵ Châu có lẽ cũng có cùng một kết cấu như vậy. Tảng đá đó có lẽ một thời gian bị ngâm trong nước sông, đến khi được đưa lên bờ, sự tác động với không khí kết hợp với lượng nước ngấm trong đó đă khiến tảng đá nở ra. Khi đến một ngưỡng nào đó, sự phản ứng sẽ hết và tảng đá sẽ ngừng “lớn”.
Về hiện tượng cầu xin tượng Mỵ Châu chữa bệnh và lời cầu khẩn đó được linh ứng, điều này cũng không có ǵ là huyền bí. Khi đức tin của người dân được đă được đẩy cao thành tín ngưỡng, với một niềm tin mănh liệt rằng “bà” linh thiêng chữa được bách bệnh cho mọi người, chính đức tin đó đă trở thành một liều thuốc cực mạnh có thể giúp họ vượt qua được một số căn bệnh nhất định. Đó chính là khả năng chữa bệnh bằng tâm lư hay c̣n gọi là khả năng tự điều chỉnh của cơ thể.
Tại một số nước châu Âu hiện nay bác sĩ vẫn thường kê một số loại thuốc trung tính để chữa một số bệnh rất hiệu quả. Loại thuốc này có tên khoa học là Placebo, nó bao gồm các chất tinh bột và phụ da hoàn toàn không mang một chút dược tính nào. Nhưng trong một số trường hợp nhất định, loại thuốc này đă phát huy tác dụng tâm lư của nó, khiến người bệnh nghĩ là đă được dùng một loại thuốc rất quư, rất giá trị và từ đó họ có tâm lư phấn chấn. Chính từ những phản ứng tâm lư tích cực đó, căn bệnh đă bị đẩy lùi.
Hiện tượng này cũng từng xuất hiện khá nhiều ở nước ta, ví dụ như một số người chỉ uống nước tàn nhang mà khỏi bệnh rồi truyền nhau rằng được thánh chữa bệnh. Hay tại phía Nam của đất nước, có một khu vườn hết sức b́nh thường, nhưng mọi người đến đó để… thở thôi cũng đă khỏi bệnh. Đó cũng chỉ là một hiệu ứng tâm lư có tác dụng tương tự như loại thuốc Placebo mà các bác sĩ phương Tây vẫn thường dùng.
Cũng do khả năng tự chữa bệnh kỳ diệu của cơ thể mà một số kẻ lợi dụng để tung tin mê tín dị đoan, làm mê hoặc người khác nhằm trục lợi. Đền Cổ Loa cổ kính mang theo đó nhiều truyền thuyết văn hóa, lịch sử có giá trị. Nhưng cũng không nên v́ quá tin vào những câu chuyện đồn đại trong dân gian mà người dân sa đà vào mê tín, làm mất đi các giá trị tốt đẹp vốn có của vùng đất giàu truyền thống này.
Bất cứ ai ốm đau bệnh tật, chỉ cần chắp tay thành kính xin bà phù hộ rồi xoa tay vào lưng bà rồi vuốt bàn tay đă đón nhận điều linh thiêng lên cơ thể, lập tức mọi bệnh tật đều tan biến… Câu chuyện mang sắc thái huyền bí trên tưởng chừng chỉ có trong chuyện cổ tích nhưng người dân ở xung quanh khu di tích Cổ Loa lại coi là chuyện rất b́nh thường trong đời sống tâm linh của họ.
Truyền thuyết trên vùng đất thiêng
Trong hậu cung của Am Mỵ Châu có một bức tượng đá kỳ lạ mang dáng dấp một phụ nữ ngồi xếp bằng tṛn, hai tay buông dọc, bàn tay đặt trên gối và đặc biệt là bức tượng đó không có đầu. Theo như lời cụ đám, người có trọng trách trông coi khu đền giới thiệu th́ bức tượng bằng đá đó không phải do con người tạo ra, nó đă ở đó được 2400 năm và gắn với những truyền thuyết vô cùng lạ lùng và bí ẩn.
Người dân ở vùng Cổ Loa vẫn tin rằng, đó chính là thân xác của Công chúa Mỵ Châu sau khi bị vua cha chém đầu, đă hóa đá và trôi ngược theo ḍng sông từ cửa biển về đến tận đất Kinh Thành xưa. Và xung quanh đó là những câu chuyện được dân gian truyền lại hết sức huyền bí. Tương truyền rằng sau khi thành Cổ Loa thất thủ, Vua An Dương Vương mang theo con gái trên ngựa chạy đến đèo Mộ Dạ thuộc đất Diễn Châu, Nghệ An th́ gặp biển cả chắn trước mặt, phía sau là quân thù. Vua bèn cầu cứu thần Kim Quy. Rùa Vàng hiện lên và nói: “Giặc ở sau lưng nhà vua đó!”. Đức vua quay lại thấy Mỵ Châu bứt lông ngỗng trên chiếc áo dẫn lối cho giặc th́ vô cùng tức giận liền rút gươm chém đầu Mỵ Châu.
http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=894060&stc=1&d=1465167984
Trước khi chết Mỵ Châu ngửa mặt lên trời mà xin rằng: “Nếu con là kẻ bất trung có ḷng phản cha, phản nước th́ khi chết thân xác con sẽ hóa thành tro bụi. Nếu tấm ḷng con trong sáng khi con chết, thân xác sẽ hóa thành ngọc, thành đá trôi về hầu cha”. Mỵ Châu vô t́nh bị mắc mưu kế của Trọng Thủy nên hoàn toàn vô tội. Khi chết, máu của nàng chảy xuống biển. Các loài trai, ṣ ăn vào biến thành ngọc…
Mấy trăm năm sau, trên vùng bến trù phú có tên “vườn thuyền, ao mắm” bên ḍng sông Hoàng Giang (một con sông dẫn nước từ sông Hồng để tạo thế hiểm trở cho các ṿng thành) bỗng xuất hiện một phiến đá lạ. Trẻ con tắm sông thấy lạ liền trèo lên tảng đá nô đùa. Khi về nhà, chúng bỗng nhiên trở bệnh khiến người dân vô cùng hoảng sợ. Các bô lăo cho rằng chúng đă phạm phải đá thiêng nên ra bờ sông làm lễ cầu khấn. Lập tức bọn trẻ khỏe mạnh trở lại. Đến lúc này, các vị bô lăo mới hết sức ngạc nhiên khi thấy tảng đá mang h́nh giống như một phụ nữ đang ngồi nhưng không có đầu. Họ liền gọi trai gái khiêng tảng đá đó lên nhưng rất nhiều người đến khiêng mà tảng đá vẫn không nhúc nhích. Lúc này một vị cao tuổi cho rằng theo lời truyền thuyết th́ đây có thể là tấm thân của Công chúa Mỵ Châu đă hóa đá trôi về bến sông này.
Lập tức những trai tráng khỏe mạnh trong thành Cổ Loa được cử đến. Thật kỳ lạ, họ chỉ cần đẩy nhẹ một chút, tảng đá đă di chuyển. Một chiếc kiệu được đưa tới để rước bức tượng Mỵ Châu về chốn cung điện ngày xưa. Nhưng khi chiếc kiệu rước đến vị trí của Am Mỵ Châu bây giờ th́ dây chăo bị đứt.
Mọi người thay rất nhiều sợi dây khác nhưng chúng đều bị đứt và không tài nào nhấc được bức tượng lên. Cho rằng bà đă chọn nơi này để ngự, các vị chức sắc trong làng cho xây lên Am Mỵ Châu để thờ bà. Ngôi Am thờ này c̣n tồn tại đến tận ngày nay.
Huyền thoại về tảng đá biết lớn
Theo những câu chuyện c̣n lưu truyền trong người dân Cổ Loa th́ khi mới được đưa về, bức tượng đá mang h́nh thù bà Mỵ Châu nhỏ hơn bây giờ rất nhiều. Nhưng sau một thời gian, bức tượng đá đó cứ lớn dần lên. Lúc đầu người dân Cổ Loa rất phấn khởi nghĩ rằng đó là điềm may mắn. Họ cho rằng Bà đă được về hầu bên vua cha đúng với ư nguyện nên ngày một lớn thêm.
http://vietbf.com/forum/attachment.php?attac hmentid=894059&stc=1&d=1465167979
Nhưng sau này họ càng ngày càng lo lắng khi với tốc độ lớn của bức tượng th́ có khả năng Am thờ nhỏ bé đó sẽ phải phá bỏ để xây cái khác lớn hơn mới đủ sức chứa. Một vị quan đám (những người tài đức được dân cử ra trông coi quản lư khu đền được trọng vọng như những vị quan) đă phải làm lễ cầu xin bà thương cảnh dân c̣n nghèo không có tiền xây cái am mới mà đứng lớn thêm nữa. Thế là bức tượng đá giữ nguyên kích thước từ đó cho đến tận bây giờ.
Theo lời cụ đám kể lại th́ trước đây vào thời Mă Viện đem quân xâm lược nước ta, thấy người dân thờ tảng đá một cách nghiêm trang như vậy, quân của Mă Viện nghĩ đó là một tảng đá có chứa ngọc. Chúng cho quân xẻ bức tượng ra làm 3 phần nhưng chỉ thấy đó là một khối đá thường. Sau này người dân Cổ Loa đă phải ghép những mảnh đó trở lại nguyên trạng như ngày nay.
Ngày xưa khách thập phương đến lễ tại nơi này đều được vào tận nơi quỳ lạy dưới chân bà mà khấn xin. Người dân ở nơi đây cho rằng, v́ bà đă có một cuộc t́nh ngang trái nên rất thiêng cho những lời cầu khấn chuyện t́nh duyên. Rất nhiều đôi trai gái gặp trắc trở đă đến cầu xin bà và được toại nguyện. Có những chàng trai, cô gái không kiếm được người yêu cũng t́m đến xin bà phù hộ. Không những thế, mỗi khi người dân bị ốm đau bệnh tật, họ cũng xin bà chữa bệnh.
Chị B́nh, một người dân sống tại xóm Chùa, Cổ Loa cho biết: “Có lần tôi bị cảm, sốt cao mà nhà không c̣n viên thuốc. Lúc ấy đă khuya, tôi chỉ c̣n cách vào Am Mỵ Châu, cầu xin bà cứu giúp. Sau khi khấn xin bà chữa bệnh, tôi xoa xoa tay vào phía lưng của bà rồi dùng bàn tay đó vuốt khắp thân thể ḿnh. Thế mà khi về nhà, chỉ vài tiếng sau tôi hết sốt, hôm sau trở lại khỏe mạnh b́nh thường”.
Trước đây bà ngự “trần” ở trong Am chưa được khoác áo như bây giờ. Sau này khi đời sống nâng cao, người dân đă có của ăn của để, thấy ái ngại trước tấm thân bà, họ t́nh nguyện may áo cúng tiến. Những tấm áo được may bằng 50 thước lụa màu, đính những hạt châu sa óng ánh. Cho đến bây giờ, số lượng áo của bà lên đến vài chục chiếc, chất đầy một chiếc tủ.
Cấm cung nơi bà ngụ hiện nay thường xuyên đóng cửa, người dân đến lễ chỉ có thể đứng ở bên ngoài mà vái vọng. Chỉ những ngày rằm, mùng 1 cấm cung mới mở, mọi người xếp hàng dài chờ đến lượt được chạm tay vào bức tượng để thỏa ḷng tín ngưỡng.
Lư giải những điều bí ẩn bằng khoa học
Câu chuyện ly kỳ về tảng đá biết lớn tuy phần nào được truyền thuyết hóa theo thời gian nhưng theo các nhà khoa học th́ không phải là không có cơ sở khoa học. Theo các nhà khoa học th́ trên thế giới đă có những vùng xảy ra hiện tượng đá biết lớn.
Tại vùng Valcea của Rumani, có rất nhiều những tảng đá nằm rải rác khắp một vùng đất rộng. Những tảng đá này cứ sau một thời gian lại lớn thêm một chút, đặc biệt là sau mỗi cơn mưa, có tảng đá lớn thêm đến vài mét. Không chỉ ở Rumani mà ở một ngọn thác ở Trung Quốc cũng có những ḥn đá biết lớn theo kiểu này. Bên vách đá của ngọn thác đó, những tảng đá h́nh cầu được mọc ra và lớn rất nhanh. Chỉ trong một vài tháng, chúng đă có đường kính khoảng 50cm và tự tách ra khỏi bờ thác rồi rơi xuống. Những người dân ở vùng đó đem những tảng đó về vườn nhà trưng bày và nó vẫn c̣n tiếp tục lớn.
Các nhà khoa học giải thích rằng, loại đá đó tạo ra do vô vàn hạt đá nhỏ được gắn kết với nhau và giữa những sự liên kết đó có một khoảng rỗng. Khi gắp nước mưa hoặc độ ẩm, một số thành phần hóa học trong đá đă tạo ra phản ứng khiến chúng giăn nở. Một số chất có thành phần tương tự như xi măng sẽ tiết ra, tạo sự gắn kết chặt chẽ khiến tảng đá đó tuy bị giăn ra nhưng không hề bị nứt vỡ.
Tảng đá h́nh người không đầu đang thờ tại Am Mỵ Châu có lẽ cũng có cùng một kết cấu như vậy. Tảng đá đó có lẽ một thời gian bị ngâm trong nước sông, đến khi được đưa lên bờ, sự tác động với không khí kết hợp với lượng nước ngấm trong đó đă khiến tảng đá nở ra. Khi đến một ngưỡng nào đó, sự phản ứng sẽ hết và tảng đá sẽ ngừng “lớn”.
Về hiện tượng cầu xin tượng Mỵ Châu chữa bệnh và lời cầu khẩn đó được linh ứng, điều này cũng không có ǵ là huyền bí. Khi đức tin của người dân được đă được đẩy cao thành tín ngưỡng, với một niềm tin mănh liệt rằng “bà” linh thiêng chữa được bách bệnh cho mọi người, chính đức tin đó đă trở thành một liều thuốc cực mạnh có thể giúp họ vượt qua được một số căn bệnh nhất định. Đó chính là khả năng chữa bệnh bằng tâm lư hay c̣n gọi là khả năng tự điều chỉnh của cơ thể.
Tại một số nước châu Âu hiện nay bác sĩ vẫn thường kê một số loại thuốc trung tính để chữa một số bệnh rất hiệu quả. Loại thuốc này có tên khoa học là Placebo, nó bao gồm các chất tinh bột và phụ da hoàn toàn không mang một chút dược tính nào. Nhưng trong một số trường hợp nhất định, loại thuốc này đă phát huy tác dụng tâm lư của nó, khiến người bệnh nghĩ là đă được dùng một loại thuốc rất quư, rất giá trị và từ đó họ có tâm lư phấn chấn. Chính từ những phản ứng tâm lư tích cực đó, căn bệnh đă bị đẩy lùi.
Hiện tượng này cũng từng xuất hiện khá nhiều ở nước ta, ví dụ như một số người chỉ uống nước tàn nhang mà khỏi bệnh rồi truyền nhau rằng được thánh chữa bệnh. Hay tại phía Nam của đất nước, có một khu vườn hết sức b́nh thường, nhưng mọi người đến đó để… thở thôi cũng đă khỏi bệnh. Đó cũng chỉ là một hiệu ứng tâm lư có tác dụng tương tự như loại thuốc Placebo mà các bác sĩ phương Tây vẫn thường dùng.
Cũng do khả năng tự chữa bệnh kỳ diệu của cơ thể mà một số kẻ lợi dụng để tung tin mê tín dị đoan, làm mê hoặc người khác nhằm trục lợi. Đền Cổ Loa cổ kính mang theo đó nhiều truyền thuyết văn hóa, lịch sử có giá trị. Nhưng cũng không nên v́ quá tin vào những câu chuyện đồn đại trong dân gian mà người dân sa đà vào mê tín, làm mất đi các giá trị tốt đẹp vốn có của vùng đất giàu truyền thống này.