Phát hiện chấn động về họ hàng của SARS-CoV-2 tại Campuchia
 

Theo tin từ Nature News & Comment. Khi SAR-CoV-2, loại virus gây Covid-19 tiếp tục lưu hành trên toàn thế giới, các nhà khoa học đã không ngừng tìm kiếm nguồn gốc của mầm bệnh, Vì đây là lần đầu tiên, họ hàng gần của virus SAR-CoV-2 được tìm thấy bên ngoài Trung Quốc. Các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục giải mã những bí ẩn quanh virus mới này.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra 2 loại virus trong những con dơi đông lạnh và phân dơi được lưu trữ tại phòng thí nghiệm của Campuchia và Nhật Bản, theo tin từ Nature News & Comment. Khi SAR-CoV-2, loại virus gây Covid-19 tiếp tục lưu hành trên toàn thế giới, các nhà khoa học đã không ngừng tìm kiếm nguồn gốc của mầm bệnh. SAR-CoV-2 có nguồn gốc từ dơi móng ngựa (chi Rhinolophus) nhưng một số bằng chứng cho thấy nó được truyền qua động vật khác trước khi lây nhiễm sang người.

Bằng việc săn lùng những virus corona có liên quan chặt chẽ, các nhà khoa học có thể giải đáp bí ẩn về cách mà SAR-CoV-2 đã nhảy từ dơi sang người, gây ra đại dịch hiện tại. Giờ đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại virus như vậy ở Campuchia.

Tiến sĩ Veasna Duong, một nhà virus học tại Viện Pasteur Campuchia, trưởng nhóm nghiên cứu nói với tờ Nature News: "Đây là những gì chúng tôi đang tìm kiếm và chúng tôi đã tìm được. Điều này vừa thú vị, vừa kinh ngạc". Nghiên cứu vẫn đang diễn ra và chưa được công bố trên tạp chí khoa học.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra loại virus này trên 2 con dơi móng ngựa bị bắt vào năm 2010 rồi cho đông lạnh để bảo quản. Để xác nhận mối quan hệ của virus với SAR-CoV-2, các nhà khoa học đã phóng một đoạn nhỏ trong bộ gene của virus. Đoạn gene được cấu thành từ 324 cặp bazơ (các khối cấu tạo của ARN) rất giống với các thành viên của họ nhà virus corona, Alice Latinne, một nhà sinh vật học tại Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã Việt Nam tại Hà Nội cho biết. Phân đoạn này thường được sử dụng để phân biệt virus corona mới với những virus corona đã biết đến, dựa vào những khá biệt nhỏ trong mã của nó.

Các nhà khoa học phát hiện ra phân đoạn ngắn từ virus mới giống với đoạn ngắn của SARS-CoV-2 và một họ hàng gần nhất là virus corona trên dơi có tên RaTG13. Họ sẽ phải giải trình tự toàn bộ gene của virus mới (có khả năng chứa khoảng 30.000 cặp bazơ) để tìm ra mức độ liên quan chính xác giữa virus mới và SARS-CoV-2. Cho đến nay, nhóm đã giải mã được khoảng 70% bộ gene nhưng các gene quan trọng vẫn cần được phân tích, trong đó có gene chứa hướng dẫn để xây dựng spike protein, cho phép virus xâm nhập vào tế bào.

RaTG13, họ hàng gần nhất được biết đến của SARS-CoV-2 có 96% bộ gene giống với virus gây đại dịch Covid-19 và có khả năng có chung tổ tiên từ khoảng 40-70 năm trước. Vì vậy, nếu virus mới có ít nhất 97% bộ gene giống với SARS-CoV-2, nó sẽ thay thế RaTG13 trở thành họ hàng gần nhất được biết đến. Theo Aaron Irving, một nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại ĐH Chiết Giang, Hàng Châu, Trung Quốc, nếu các trình tự giống nhau ít nhất 99% thì virus mới phát hiện có thể là tổ tiên trực tiếp của mầm bệnh đại dịch Covid-19.

Ngoài ra, virus mới có thể không giống SARS-CoV-2 nhiều như RaTG13. Gần đây, một loại virus corona được tìm thấy trong phân dơi đông lạnh ở Nhật Bản có bộ gene giống 81% với SARS-CoV-2. Theo nghiên cứu, virus có tên Rc-o319 này không thể xâm nhập vào tế bào của người bằng cách sử dụng cùng một thụ thể mà SARS-CoV-2 đã sử dụng.

Liệu virus được tìm thấy ở Campuchia có thể lây nhiễm sang tế bào của người hay không vẫn còn là một bí ẩn. Nhưng dù bằng cách nào, việc phát hiện ra các virus corona mới ở dơi móng ngạ có thể cung cấp những gợi ý về cách mà SARS-CoV-2 đã nhảy sang người và giúp chúng ta dự đoán vè đại dịch trong tương lai.