Vụ bắn nhầm máy bay Ukraine khiến Iran bắt giữ nhiều người
 

Trong bối cảnh các cuộc biểu tình chống chính phủ do thảm kịch bắn nhầm máy bay Ukraine đã bước sang ngày thứ tư liên tiếp, khiến Iran hôm 14/1 tuyên bố đã bắt giữ một số lượng không rõ những nghi phạm bị cáo buộc có liên quan tới vụ bắn nhầm một máy bay chở khách của Ukraine.

Việc quân đội Irna bắn nhầm máy bay mang số hiệu 752 của hãng hàng không quốc tế Ukraine khiến toàn bộ 176 người trên khoang thiệt mạng đã làm nảy sinh một trong những thách thức lớn nhất đối với chế độ thần quyền Tehran kể từ sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979.

Sau nhiều ngày bác bỏ các cáo buộc, Iran trong hôm thứ Bảy tuần trước đã thừa nhận đã bắn hạ chiếc máy bay trên giữa lúc đang nâng cao cảnh giác trước khả năng Mỹ tấn công.

Những người biểu tình, trong đó có rất nhiều sinh viên, đã tổ chức các cuộc tuần hành chống chính phủ kể từ hôm thứ Bảy tuần trước. Một số đoạn video còn cho thấy nhiều người biểu tình bị thương và tiếng súng nổ.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã hứa hẹn tổ chức một cuộc điều tra sâu rộng nhằm vào "lỗi lầm không thể tha thứ" khi bắn nhầm máy bay của Ukraine. Trong buổi phát biểu được tường thuật trực tiếp trên truyền hình hôm 14/1, ông cũng đưa ra thêm nhiều lời xin lỗi từ phía các nhà lãnh đạo đất nước, một điều hiếm khi xảy ra.

Phát ngôn viên Bộ Tư pháp Iran Gholamhossein Esmaili nói rằng một số nghi phạm bị cáo buộc có vai trò trong thảm họa hàng không trên đã bị bắt giữ. Tuy nhiên vị quan chức này không nêu rõ danh tính của các nghi phạm, hay số lượng các nghi phạm bị bắt.

Được biết phần lớn hành khách có mặt trên chuyến bay yểu mệnh là người Iran hoặc công dân Iran mang hai quốc tịch. Canada, Ukraine, Anh và một số quốc gia có công dân tham gia chuyến bay nọ đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc hợp trong hôm thứ Năm tới tại London để bàn về hành động pháp lý nhằm vào Tehran.

Trong những ngày gần đây, tình hình các cuộc biểu tình ngày càng trở nên căng thẳng. Theo Reuters, những người biểu tình còn giơ cao biểu ngữ "Các Giáo sĩ hãy biến đi!" cùng nhiều biểu ngữ có nội dung chống lại chế độ thần quyền Iran. Một số bài đăng tải trên mạng xã hội cho thấy cảnh sát chống bạo động đã đánh đập một số người biểu tình, tiếng súng cũng được nghe thấy, mặc dù cảnh sát bác bỏ thông tin cho rằng họ bắn vào người biểu tình.

"Các lực lượng vũ trang Iran đã thừa nhận lỗi lầm của họ, đó là bước đi tốt đầu tiên" - Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói trong bài phát biểu hôm thứ Ba. Ông nói rằng những kẻ chịu trách nhiệm vụ bắn nhầm máy bay sẽ bị trừng phạt, và chính phủ sẽ chịu trách nhiệm trước người dân Iran và những quốc gia mất đi công dân của họ.

Ngoại trưởng Ukraine nói rằng "các quốc gia đau thương", gồm 5 nước có công dân thiệt mạng trong vụ rơi máy bay, sẽ tổ chức cuộc gặp trong hôm thứ Năm tuần này.

"Chúng tôi sẽ gặp gỡ tại London thể thảo luận về biện pháp, trong đó có biện pháp pháp lý, đối với vụ việc này" - Ngoại trưởng Vadym Prystaiko nói.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau, lãnh đạo của đất nước đã mất đi 57 công dân trong vụ máy bay bị bắn hạ, nói với kênh truyền hình Global News rằng các nạn nhân đáng lẽ ra vẫn sống và đang ở nhà với gia đình họ nếu như tình trạng căng thẳng trong khu vực không diễn ra.

Theo đoạn băng ghi lại buổi phỏng vấn, ông Trudeau nói rằng Canada đã không được phía Mỹ tham vấn trước khi họ thực hiện vụ không kích ám sát tướng Iran Qasem Soleimani.

"Mỹ đã tự đưa ra quyết định của họ. Chúng tôi luôn cố gắng giải quyết các vấn đề lớn như một cộng đồng quốc tế, nhưng đôi lúc nhiều nước lại đưa ra những hành động mà không thông báo trước cho các đồng minh của họ" - ông Trudeau nói.