Nhật ký thời sự hôm nay 4 - 5/7/2022
 

Cảnh sát Mỹ cho hay, ít nhất 5 người chết và 19 người phải nhập viện sau vụ xả súng tại lễ diễu hành mừng quốc khánh nước này ở Highland Park, ngoại ô Chicago, bang Illinois. Tờ Chicago Sun-Times đưa tin, cuộc diễu hành bắt đầu lúc khoảng 10h sáng 4/7, nhưng bất ngờ bị dừng lại 10 phút sau đó, sau khi xuất hiện một loạt tiếng súng. Một số nhân chứng kể đã nghe thấy nhiều tiếng súng nổ vang. Robert "Bobby" Crimo III được xác định là nghi phạm trong vụ xả súng.

https://www.vietbf.com/forum/attachm...1&d=1656983937

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu ngày 4.7 chúc mừng binh sĩ Nga đã giành được Luhansk, theo AFP. Nhà lãnh đạo nói rằng những binh sĩ tham gia chiến dịch tại Luhansk nên được nghỉ ngơi nhưng các đơn vị khác phải tiếp tục thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch đã đề ra. Bộ trưởng Shoigu báo cáo rằng 2.218 binh sĩ Ukraine thiệt mạng và 5.469 người bị thương trong trận chiến tại Lysychansk. Ukraine chưa bình luận về con số này.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov thăm Việt Nam vào ngày 5-6/7, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao. Chuyến thăm của ông Lavrov diễn ra trong thời điểm hai nước đánh dấu 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Sáu người thiệt mạng và ít nhất hai chục người bị thương khi một người đàn ông cầm súng trường công suất lớn nổ súng từ sân thượng tại cuộc diễu hành ngày 4 tháng 7 ở Công viên Highland, ngoại ô Chicago giàu có
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Six people were killed and at least two dozen injured when a man with a high-powered rifle opened fire from a rooftop at a Fourth of July parade in the wealthy Chicago suburb of Highland Park <a href="https://t.co/tS0Ml1KPy8">pic.twitter.com/tS0Ml1KPy8</a></p>&mdash; Reuters (@Reuters) <a href="https://twitter.com/Reuters/status/1544079402501558273?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Cảnh quay kinh hoàng cho thấy mọi người chạy trốn khi tiếng súng nổ ra tại cuộc diễu hành ngày 4 tháng 7 của Công viên Highland
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">NEW: Terrifying footage shows people fleeing as gunshots ring out at the Highland Park Fourth of July parade<br><br>⚠️TIROTEO⚠️ <a href="https://twitter.com/hashtag/Chicago?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#Chicago </a> <a href="https://twitter.com/hashtag/EEUU?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#EEUU</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/July4?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#July4</a> 🇺🇸Se ha producido un tiroteo en un desfile del Día de la Independencia en Illinois.<br>⚠️Advertencia ⚠️ <a href="https://t.co/wKYyq2ugGU">pic.twitter.com/wKYyq2ugGU</a></p>&mdash; Tobamu1978 (@tobamu1978) <a href="https://twitter.com/tobamu1978/status/1544037767717408769?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Robert "Bobby" Crimo III được xác định là nghi phạm trong vụ xả súng.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Get this out there!!! It was deleted off of YouTube… it’s the parade shooter in Chicago… he is a straight up psycho… fast fwd to 2:20 😳😳 <a href="https://t.co/swgh58ZmQs">pic.twitter.com/swgh58ZmQs</a></p>&mdash; Heather the Ultra MAGA🇺🇸 (@heatherj513) <a href="https://twitter.com/heatherj513/status/1544100548214923267?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Mọi người bỏ chạy sau khi những phát súng nổ ra trong Cuộc diễu hành tại Công viên Highland, Illinois. 6 người chết, 24 người nhập viện.

<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">BREAKING UPDATE! Highland Park, Illinois: WGN TV reports at least 4 dead, several injured following a shooting at a July Fourth parade in a Chicago suburb this morning. <a href="https://t.co/3saIB0MY5A">pic.twitter.com/3saIB0MY5A</a></p>&mdash; Denn Dunham (@DennD68) <a href="https://twitter.com/DennD68/status/1544004816627970048?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">WOAH!🚨 People running for their lives after Gun shots go off during Parade at Highland Park, Illinois. 6 dead, 24 hospitalized. <a href="https://twitter.com/hashtag/massshooting?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#ma ssshooting</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/activeshooter?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#a ctiveshooter</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/Illinois?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#Illino is</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/highlandpark?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#hi ghlandpark</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/shooter?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#shooter </a> <a href="https://twitter.com/hashtag/breakingnews?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#br eakingnews</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/nra?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#nra</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/GunViolence?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#Gun Violence</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/chicago?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#chicago </a> <a href="https://twitter.com/hashtag/activeshooter?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#a ctiveshooter</a> <a href="https://t.co/CFiS1PDbna">pic.twitter.com/CFiS1PDbna</a></p>&mdash; CulturedUpdates (@CulturedUpdatez) <a href="https://twitter.com/CulturedUpdatez/status/1544058207743741952?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Một vụ nổ súng xảy ra tại buổi diễn hành mừng Lễ Độc Lập ở khu ngoại ô thành phố Chicago vào sáng Thứ Hai, 4 Tháng Bảy, làm ít nhất sáu người thiệt mạng, và nghi can đã bị bắt, theo nguồn tin từ giới chức công lực.

Hãng tin AP dẫn nguồn tin từ trang nhà của thành phố Highland Park, nơi xảy ra vụ nổ súng, nói ngoài sáu người chết còn có 30 người được chuyển đến bệnh viện. Nguồn tin này chưa công bố các chi tiết về các nạn nhân. Trước đó, các nhân chứng nói rằng thấy một số thi thể đẫm máu được phủ mền trên đường.

Đài truyền hình CBS News trích lời ông Lou Jogmen, cảnh sát trưởng Highland Park, nói rằng “người có thể là nghi can” (person of interest) là Robert “Bobby” E. Crimo III, 22 tuổi.

<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Robert &quot;Bobby&quot; E. Crimo III taken in Alive. Don’t tell me we don’t have a problem with race in this country. <a href="https://twitter.com/hashtag/JaylandWalker?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#J aylandWalker</a> killed no one and got shot 60 times. <a href="https://t.co/Kbw5Wy3bEG">pic.twitter.com/Kbw5Wy3bEG</a></p>&mdash; Far From Scripted Podcast (@FarScripted) <a href="https://twitter.com/FarScripted/status/1544114633845313536?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Cảnh sát tin rằng anh này lái chiếc xe Honda Fit 2010 màu bạc, với bảng số là DM80653 của Illinois.

AP dẫn lời cảnh sát cho biết Robert “Bobby” E. Crimo III bị bắt vài giờ sau đó.

Cảnh sát không tiết lộ cho biết vì sao xác nhận được Robert “Bobby” E. Crimo III “người có thể là nghi can.”


<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Robert &quot;Bobby&quot; E. Crimo III, the 22 year old terrorist who slaughtered 6 ppl, including one child, this 4th of July.<br>As we see, he's apparently a proud Trump supporter, &amp; was out exercising his conservative rights &amp; spreading his conservative values this July 4th.<a href="https://twitter.com/hashtag/HighlandPark?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#Hi ghlandPark</a> <a href="https://t.co/OXdHzYUWeA">pic.twitter.com/OXdHzYUWeA</a></p>&mdash; 𝓒𝓱𝓮𝓻𝓮𝓵𝓵𝓮 𝓕𝓲𝓸𝓼𝓪 🏴🇲🇽 (@DFiosa) <a href="https://twitter.com/DFiosa/status/1544126516598013954?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Một nguồn tin từ giới chức công lực nói rằng hung thủ có thể đã núp trên mái nhà bắn xuống con đường bên dưới.

Tờ Chicago Sun-Times tường thuật cho hay, cuộc diễn hành khởi sự lúc 10 giờ sáng, giờ địa phương, nhưng bất ngờ bị ngưng lại 10 phút sau đó, sau khi có tiếng súng. Một số nhân chứng nói với tờ báo rằng họ nghe loạt súng nổ.
Hàng trăm người đến tham dự buổi diễn hành, với một số người có vẻ bị thương tích, bỏ chạy khỏi địa điểm diễn hành, bỏ lại các ghế ngồi, xe đẩy trẻ nhỏ và các tấm mền.

Một phóng viên của tờ báo Sun-Times nói nhìn thấy ba thi thể đẫm máu được phủ mền. Cảnh sát yêu cầu công chúng nhanh chóng rời khỏi nơi diễn hành vì không an toàn.

Đoạn video do một ký giả của tờ Sun-Times thu được sau khi súng nổ cho thấy một ban nhạc ngồi trên xe diễn hành tiếp tục trình diễn trong lúc khán giả hốt hoảng chạy dọc theo chiếc xe, la hét hoảng sợ.

Một tấm hình được đưa lên trang mạng xã hội cho thấy các vũng máu trên đường, gần các ghế ngồi bị lật nghiêng ở khu trung tâm thành phố Highland Park.

Văn Phòng Cảnh Sát Trưởng Lake County cho hay qua Twitter rằng đang trợ giúp sở cảnh sát Highland Park “trong vụ nổ súng tại nơi tổ chức diễn hành mừng ngày Lễ Độc Lập.” (V.Giang) NGUOIVIET

Các quốc gia tài trợ cho Ukraine
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">For the record. <a href="https://t.co/bjRpTuJHHj">pic.twitter.com/bjRpTuJHHj</a></p>&mdash; Radek Sikorski MEP (@radeksikorski) <a href="https://twitter.com/radeksikorski/status/1543870366816391168?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Robert "Bobby" E. Crimo III dường như là một MAGA fan.

<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Robert &quot;Bobby&quot; E. Crimo III appears to be a MAGA bro. Shocking. <a href="https://t.co/3S4MhOXE5h">pic.twitter.com/3S4MhOXE5h</a></p>&mdash; BatmanMD (@TheBatmanMD) <a href="https://twitter.com/TheBatmanMD/status/1544121287978545152?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

FBI tại Highwood, IL, ngôi nhà cách hiện trường vụ nổ súng Highland Park khoảng 1,6 km. Hàng xóm cho tôi biết Robert “Bobby” Crimo III sống ở đây cùng gia đình.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">FBI at Highwood, IL, home right now about a mile and a half from Highland Park shooting scene. Neighbor tells me Robert “Bobby” Crimo III lives here with family. <a href="https://t.co/p4uBu8M8XW">pic.twitter.com/p4uBu8M8XW</a></p>&mdash; Jenna Barnes (@Jenna_Barnes) <a href="https://twitter.com/Jenna_Barnes/status/1544088423564300291?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Cảnh sát xác định Robert "Bobby" E. Crimo III (22 tuổi) là nghi phạm trong vụ xả súng ở Công viên Highland.
Theo các báo cáo, nghi phạm còn được gọi là 'Awake the Rapper'.
Đây là một video âm nhạc mà tôi đã quay màn hình từ YouTube.
YouTube đã xóa tài khoản chính thức của nghi phạm.


<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Police identify Robert &quot;Bobby&quot; E. Crimo III (22) as the suspect in the Highland Park shooting.<br>According to reports he’s also known as ‘Awake the Rapper’. <br>Here’s a music video I screen recorded from YouTube. <br>YouTube has already removed his official account. <a href="https://t.co/ntzpaYQvv5">pic.twitter.com/ntzpaYQvv5</a></p>&mdash; Stephanie Hamill (@STEPHMHAMILL) <a href="https://twitter.com/STEPHMHAMILL/status/1544098597062316032?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Robert "Bobby" Crimo III, trong bộ vest và thắt cà vạt với một nhóm những người ủng hộ Trump đang chờ đoàn xe của ông đi qua vẫy cờ và cổ vũ.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Here is Robert &quot;Bobby&quot; Crimo III, dressed in the same suit and tie in pictures circulating, with a group of Trump supporters waiting for his motorcade to pass by as people wave flags and cheer<br><br>I suspect the <a href="https://twitter.com/hashtag/Antifa?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#Antifa</a> wails will morph into &quot;this was a false flag to take our guns&quot; <a href="https://t.co/oJtDISEI2S">pic.twitter.com/oJtDISEI2S</a></p>&mdash; Malcontent News (@MalcontentmentT) <a href="https://twitter.com/MalcontentmentT/status/1544106482068627456?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Cơ quan thực thi pháp luật kiểm tra phương tiện được điều khiển bởi nghi phạm, 22 tuổi Robert “Bobby” Crimo III
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Law enforcement currently circling and inspecting vehicle driven by person of interest, 22-yo Robert “Bobby” Crimo III<br><br>He’s now in custody related to <a href="https://twitter.com/hashtag/HighlandPark?src=hash&amp;ref_src=twsrc%5Etfw">#Hi ghlandPark</a> parade mass shooting that killed at least 6 <br><br>LIVE NOW: <a href="https://t.co/vEMDs0BRQH">https://t.co/vEMDs0BRQH</a> | <a href="https://twitter.com/cbschicago?ref_src=twsrc%5Etfw">@cbschicago</a> <a href="https://t.co/kHdev8CGSy">pic.twitter.com/kHdev8CGSy</a></p>&mdash; Marissa Parra (@MarParNews) <a href="https://twitter.com/MarParNews/status/1544110355554631681?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Chú của Robert "Bobby" E. Crimo III, cho biết ông rất "đau lòng", đã sống với  nghi phạm khoảng 5 năm và vô cùng tiếc thương gia đình nạn nhân.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">WATCH: The uncle of Robert &quot;Bobby&quot; E. Crimo III, says he is &quot;heartbroken,&quot; lived with him for about 5 years, and is deeply sorry to the victims' families. <a href="https://t.co/7jJQoNHsb1">pic.twitter.com/7jJQoNHsb1</a></p>&mdash; BNN Newsroom (@BNNBreaking) <a href="https://twitter.com/BNNBreaking/status/1544132162068221952?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Một video đáng lo ngại được Robert "Bobby" E. Crimo III đăng lên trang YouTube của anh ta.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">A disturbing video posted by Robert &quot;Bobby&quot; E. Crimo III, to his YouTube page. Mr. Crimo is a person of interest in the Highland Park Illinois parade shooting <a href="https://t.co/OAqS5o1JMF">pic.twitter.com/OAqS5o1JMF</a></p>&mdash; Evelyn Baker Lang (@EvelynBakerLan1) <a href="https://twitter.com/EvelynBakerLan1/status/1544111618077892608?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">Robert &quot;Bobby&quot; Crimo III has been identified as the person of interest in the deadly mass shooting in Highland Park, Illinois <a href="https://t.co/KYMPqar3x9">pic.twitter.com/KYMPqar3x9</a></p>&mdash; 𝗙𝗿𝗲𝗱 𝗗𝗶𝗕𝗶𝗮𝘀𝗲 ① (@FredDiBiase247) <a href="https://twitter.com/FredDiBiase247/status/1544120302065557508?ref_src=twsrc%5Etfw">July 5, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Đây là TikTok của Kẻ tình nghi Robert 'Bobby' Crimo III, 22 tuổi.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">🔫Here’s his TikTok The suspect has been named as 22-year-old Robert 'Bobby' Crimo III. He is from of the Highland Park area<br><br>Where did he get access to a school room to film these? <a href="https://t.co/TbGCtyphT2">pic.twitter.com/TbGCtyphT2</a></p>&mdash; Joni Job (@jj_talking) <a href="https://twitter.com/jj_talking/status/1544089063635894272?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Sáu người đã thiệt mạng và ít nhất hai mươi người bị thương khi một hung thủ từ trên sân thượng đã nổ súng bắn vào cuộc diễu hành mừng Lễ Độc lập 4 tháng 7 ở Highland Park, một khu ngoại ô giàu có của thành phố Chicago, hôm thứ Hai 4/7.
Các quan chức nói trong một cuộc họp báo rằng 6 người đã thiệt mạng và 24 người được đưa đến bệnh viện, và một khẩu súng trường đã được thu hồi tại hiện trường.
Người phát ngôn của bệnh viện cho biết có 31 người bị thương. Phần lớn người bị thương do đạn bắn và một số người bị thương do hỗn loạn tại cuộc diễu hành.
Thống đốc bang Illinois J.B. Pritzker nói trong một tuyên bố: “Không có lời nào cho loại quái vật nằm chờ và bắn vào đám đông các gia đình có trẻ em đang mừng lễ với cộng đồng của họ”.
Vụ nổ súng xảy ra khi bạo lực súng đạn vẫn còn in đậm trong tâm trí của nhiều người Mỹ, sau vụ thảm sát vào ngày 24 tháng 5 đã giết chết 19 học sinh và hai giáo viên tại một trường tiểu học ở Uvalde, Texas, và vụ tấn công ngày 14 tháng 5 giết chết 10 người tại một cửa hàng tạp hóa ở Buffalo, New York.
Highland Park có khoảng 30.000 dân và gần 90% là người da trắng, theo Cục điều tra dân số Hoa Kỳ.
Vụ xả súng có thể sẽ khơi lại cuộc tranh luận của người Mỹ về việc kiểm soát súng, và liệu các biện pháp chặt chẽ hơn có thể ngăn chặn các vụ xả súng hàng loạt xảy ra thường xuyên ở Mỹ hay không.
(Theo Reuters)

33 DU HỌC SINH VIỆT NAM BỊ CẢNH SÁT HÀN QUỐC BẮT VÌ TỔ CHỨC TIỆC BAY LẮC TẠI QUÁN HÁT.
Hàn Quốc truyền thông nước này sử dụng hình ảnh Cờ Đỏ Sao Vàng để đưa tin về vụ việc 33 du học sinh Việt Nam bay lắc trong quán hát.

CON ĐƯỜNG LÀO CHO ĐÔNG LÀO?
Dương Quốc Chính
Hôm trước mình mới xem lại trên Youtube một video quay lại talk show Midnight talks. Diễn giả là TS Nguyễn Sĩ Dũng, được giới thiệu Nguyên Phó CN VP QH, từng trong tổ tư vấn của TTg Nguyễn Tấn Dũng và được người host là TS Nguyễn Anh Tú (GĐ NXB ĐH Kinh tế Quốc dân) giới thiệu là “chuyên gia hàng đầu về khoa học chính trị, tham gia soạn thảo luật/hiến pháp”, đại khái là chuyên gia hàng đầu về KHCT của chế độ ta. Có thể là người rành về thể chế nhất từ trước đến nay do đã từng ở vị trí tư vấn chính sách cho TTg?
TS trình bày khoảng 45 phút về vấn đề thể chế, bàn về CON ĐƯỜNG GIÚP VIỆT NAM HÓA RỒNG. Ông đưa ra mô hình Nhà nước kiến tạo phát triển của các nước/lãnh thổ Đông Bắc Á (Nhật, Hàn, Đài), ông cho cả TQ và Singapore vào nhóm này.
Mô hình nhà nước Kiến tạo phát triển không phải là một khái niệm mới, ông Dũng dùng lại thôi.
Nhà nước kiến tạo phát triển là một hình thức của chủ nghĩa tư bản nhà nước. Nó được áp dụng ở Đông Bắc Á trong thời chiến tranh lạnh như là một mô hình chủ nghĩa tư bản, trong đó nhà nước đóng vai trò lớn trong việc định hướng và hỗ trợ nền kinh tế, nhưng nhà nước không kiểm soát nền kinh tế, không phải kinh tế kế hoạch kiểu CS.
Mô hình nhà nước nói trên được nhắc tới có sự giống nhau về điều hành kinh tế thôi, chứ về mô hình thể chế là khác nhau (tổng thống, bán tổng thống, nghị viện, quân chủ lập hiến…). Mình chỉ không hiểu sao TS Dũng lại nhét luôn mô hình nhà nước Singapore và TQ vào nhóm này? Rõ ràng nhà nước TQ thì can thiệp vào kinh tế mạnh hơn Nhật, Hàn, Đài (CS mà), còn Singapore thì can thiệp ít hơn nhiều. Singapore thì giống Hongkong hơn, con đường phát triển kinh tế rất khác với con rồng kia. Theo như lý giải của TS Dũng thì ông cho rằng là vì mấy nước này CÓ VĂN HÓA ĐÔNG BẮC Á. Nói thực là nhận xét như vậy khác là hời hợt, không đi vào bản chất của mỗi nước và mình vẫn cho rằng mô hình Đông Bắc Á kia chỉ bao gồm 3 con rồng đó mà thôi. Họ phát triển dựa vào xuất khẩu, ban đầu thì nhà nước bảo hộ thương mại để tăng cán cân xuất khẩu. Dùng xuất khẩu, chủ yếu là hàng lắp ráp cho phương Tây, để tăng trưởng kinh tế. Hàn và Đài thì sau khi phát trưởng tương đối rồi thì dân chủ hóa, trước đó họ vẫn duy trì độc tài.
TQ cũng học theo 3 con rồng kia, dựa vào xuất khẩu và làm công xưởng cho thế giới để tăng trưởng kinh tế. Nhưng nhà nước TQ kiểm soát kinh tế nhiều hơn 3 nước kia. Nhưng TQ còn có doanh nghiệp nhà nước, nhà nước vẫn kiểm soát một số ngành, còn 3 nước kia thì không. Họ có thể can thiệp vào các tập đoàn tư nhân, kiểu Park Chung Hee ép các Chaebol làm việc này việc khác, chứ họ không để doanh nghiệp nhà nước trực tiếp làm. Khác nhau rất nhiều đó.
Việt Nam thực ra lâu nay cũng đang đi theo con đường đó của TQ, tuy không dám nhận công khai là như vậy. Vì thế, cần nói thẳng toẹt ra là Việt Nam đang theo mô hình copy của TQ, chứ không phải Kiến tạo phát triển của Đông Bắc Á. Vì thể chế CS làm sao mà đi theo mô hình tư bản kia được, như TS Dũng có nói là “Chúng ta không tự nhảy qua đầu mình được”.
Thực tế về tự do kinh tế, tức là về mức độ kiểm soát của nhà nước thì Việt Nam còn đang nặng hơn TQ. Vì TQ không còn DN Quân đội từ 20 năm rồi, Việt Nam thì vẫn còn. DN QĐ làm việc trong cả lĩnh vực dân sự thì là quái thai của nền kinh tế.
Tóm lại, tuy đề xuất mô hình nhà nước Kiến tạo phát triển (đúng ra là của 3 con rồng) nhưng TS lại gán ghép TQ và Singapore vào đó để né đi việc Việt Nam đang theo mô hình TQ, là thủ pháp pha loãng hình ảnh TQ vào với hình ảnh 3 con rồng cộng với Singapore. Ông cũng luôn mồm ca ngợi sự tăng trưởng vượt bậc của TQ và coi đó là một bài học chuẩn mực nhất cho Việt Nam. Lý giải của ông đơn giản chỉ là vì Việt Nam và các nước kia có sự tương đồng về văn hóa Nho giáo và cộng thêm lý do dưới đây.
TS Dũng dẫn ra các trường hợp khác thừa hưởng mô hình thể chế kiểu Anh ở các nước cựu thuộc địa. Nhưng có nước thành công như Mỹ, Úc, New Zealand, Canada nhưng thất bại ở Ấn Độ, Philippines, Pakistan và các nước châu Phi (có lẽ ông ám chỉ Zimbabwe?). Lý do ông đưa ra cũng rất giản đơn là vì: “Các nước đó không có văn hóa tương đồng với Anh, là nguyên nhân căn bản nhất”. Tức là mô hình nhà nước Điều chỉnh (kiểu Anh Mỹ, thị trường tự điều tiết, nhà nước ít can thiệp) đã không thành công vì lý do văn hóa.
TS Dũng còn cho rằng mô hình nhà nước phúc lợi kiểu Bắc Âu cũng chỉ thành công ở Bắc Âu và không thành công ở nơi nào khác cũng vì lý do văn hóa. Ông cho rằng văn hóa Bắc Âu người ta “Biết thế nào là đủ, không cần thật nhiều, người ta làm ra 10 đồng mà nhà nước thu thuế 8 đồng người ta vẫn chấp nhận”.
Thực ra chả phải do văn hóa Bắc Âu nó vậy, mà do các CP Bắc Âu họ minh bạch, ít tham nhũng nhất thế giới, nên người dân tin tưởng mà đóng thuế cao. Họ tin rằng tiền thuế của họ không bị thất thoát, đơn giản vậy thôi. Họ đóng thuế cao để chính họ và con cháu họ được hưởng phúc lợi cao thôi. Dân Bắc Âu cũng có dân trí cao, tinh thần tự lực và liêm sỉ cũng cao nên họ mới không ỷ lại ngồi không để hưởng trợ cấp.
Qua những nhận định trên, mình thấy TS Dũng lấy lý do chủ yếu (không thấy nhắc thêm lý do nào khác) là văn hóa là rất hời hợt, sơ sài, không xứng với danh xưng là chuyên gia hàng đầu về khoa học chính trị và thể chế, với những vị trí đã từng nắm giữ.
Mình cũng tìm hiểu về lý do một số nước theo thể chế dân chủ, cựu thuộc địa Anh, thì lại giàu mà một số nước lại không thành công. Tìm câu trả lời không dễ, không đơn giản như TS Dũng trình bày. Trước mình đã viết status phân tích lý do tại sao Ấn Độ và Philippines dân chủ mà vẫn nghèo, đặc biệt là tại sao Zimbabwe cựu thuộc địa của Anh mà lại siêu nghèo. Ai theo dõi mình lâu chắc đều biết. Lý do tóm tắt lại cũng không phải vì vấn đề văn hóa mà chủ yếu liên quan tới dân trí của những kẻ nắm quyền. Dân trí ở đây được hiểu là nhận thức chính trị, kinh tế.
Tại sao có nước cựu thuộc địa Anh/Mỹ lại giàu mà vẫn có nước nghèo?
Các nước cựu thuộc địa Anh như Mỹ, Úc, New Zealand, Canada (chính xác ra là có cả cựu thuộc địa Pháp, do Mỹ và Canada có bang thuộc Pháp) không hoàn toàn thừa hưởng mô hình thể chế kiểu Anh. Mỹ có mô hình thể chế hoàn toàn khác biệt so với Anh. Các nước trên, cả Nam Phi nữa, đều là thuộc địa di dân da trắng, khi giành độc lập thì cũng là dân da trắng cướp chính quyền. Tức là nhóm thực dân ở thuộc địa giành độc lập khỏi mẫu quốc, chứ không phải dân bản xứ giành độc lập. Người bản xứ vẫn nằm dưới quyền cai trị của dân da trắng, thực dân cũ. Vì thế về mặt dân trí thì những người lãnh đạo các xứ này chẳng kém gì dân mẫu quốc cả. Tất nhiên vì cũng là da trắng nên văn hóa là một, nhưng chỉ thấy văn hóa tương đồng thì tức là chỉ thấy cây mà không thấy rừng. Vì văn hóa không thể dùng để điều hành quốc gia. Kiến thức mới là thứ để điều hành nhà nước được.
Còn các nước không thành công như Zimbabwe, Ấn Độ, Pakistan, Philippines, Myanmar?
Các nước này, trừ Zimbabwe, có đặc điểm chung là giành độc lập khá sớm sau khi thế chiến 2 kết thúc, khoảng năm 1947, và chính quyền mới đều do dân bản xứ điều hành. Đa phần các nước này đều đánh đuổi bằng bạo lực hay áp lực để người da trắng không còn vai trò gì nữa (bao gồm cả Zimbabwe).
Ấn Độ và Pakistan và Bangladesh vốn là nước Ấn Độ thời thuộc Anh, khi độc lập thì tách làm Ấn Độ và Pakistan, rồi sau đó Pakistan tách riêng Bangladesh.
Ấn Độ sau khi giành độc lập một cách ôn hòa từ thực dân Anh thì chạy theo KINH TẾ KẾ HOẠCH theo mô hình Liên Xô. Tương tự vậy với Myanmar. Pakistan và Myanmar một thời gian dài được quản lý bởi độc tài quân sự.
Như vậy là 3 nước tách ra từ Ấn Độ thuộc Anh không hề được kế thừa mô hình thể chế kiểu Anh như TS Dũng nói. Đặc biệt là Ấn Độ dân chủ nhưng kinh tế kế hoạch dưới thời gia đình Gandhi nắm quyền và mới chỉ cải cách vào thập niên 90.
Philippines cũng có độc lập từ Mỹ nhưng nhanh chóng rơi vào nền độc tài của Ferdinand Marcos gần 3 thập kỷ. Đây là nền độc tài tham nhũng nặng nề, nên kinh tế kiệt quệ.
Viết cụ thể nữa thì quá dài. Mọi người có thể tham khảo cuốn 'Vì sao các quốc gia thất bại?' để biết thêm chi tiết. Lý do thất bại hay thành công không thể trả lời đơn giản chỉ là do văn hóa. Về đại thể, các nước cựu thuộc địa không thành công đều do dân bản xứ nắm quyền, họ đánh đuổi thực dân và ngả theo cánh tả (kinh tế kế hoạch) hoặc theo CS hay độc tài, điểm chung là thiếu tự do kinh tế do độc tài hoặc kinh tế kế hoạch.
Ba nước con rồng kia có một con đường khác, Nhật chưa từng là thuộc địa, nhưng 2 nước kia lại là thuộc địa của Nhật. Nên thực tế là Nhật giữ vai trò anh cả trong 3 con rồng Đông Bắc Á do trước thế chiến Nhật đã là cường quốc do cải cách thế chế theo mô hình Anh, Mỹ. Vì thế nên giai đoạn hậu chiến họ nhanh chóng hóa rồng và đi sau là Hàn, Đài. Hàn, Đài cũng từng có chính quyền độc tài, nhưng họ vẫn duy trì được kinh tế tự do. Vì vậy, mô hình chính xác nhất để có tăng trưởng của họ là duy trì được kinh tế tự do, nhà nước chỉ tác động một phần, như định hướng các tập đoàn tư nhân nhưng không làm thay. Văn hóa Nho giáo tương đồng chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Việt Nam và TQ cũng có văn hóa Nho giáo nhưng đã đi theo đường khác, chỉ hơi na ná mô hình của 3 nước kia mà thôi.
Còn sự thành công của Singapore rất khác, họ không đánh đuổi thực dân Anh mà đấu tranh ôn hòa để có thêm 20 năm học hỏi từ người Anh, tới thập kỷ 60 mới có độc lập. Tuy cũng do dân bản xứ nắm quyền nhưng vì không có đào tận gốc trốc tận rễ nên họ vẫn kế thừa được mô hình thể chế và kinh tế của Anh (kinh tế tự do). Đó là lý do Singapore và Malaysia khá thành công. Singapore có thuận lợi hơn Malaysia vì có logistics (cảng biển) nên có thị trường tài chính quốc tế phát triển (ăn theo cảng quốc tế). Người Hoa chiếm đa số cũng là thuận lợi về dân trí (kinh tế) của Singapore.
Cũng khá buồn cười khi TS Dũng cho rằng TTg Phúc và TTg Chính đang đi theo mô hình kinh tế kiểu phương Tây chứ không phải mô hình Kiến tạo phát triển (nay đã lỗi thời). Thực ra là các TTg Việt Nam vẫn đang lẽo đẽo chạy theo mô hình TQ. Tất nhiên có phần cố gắng tự do hóa thêm nền kinh tế nhưng vẫn thua xa TQ chứ so sao được với phương Tây.
Tổng kết lại, TS Dũng có một phần trình bày không dài nhưng còn chứa rất nhiều vấn đề gây tranh cãi với những lý giải gượng ép và hời hợt về văn hóa và Nho giáo, để đề xuất một mô hình nhà nước kiểu Đông Bắc Á “mở rộng”, lẽ ra cần nói thẳng là mô hình TQ thì dễ hình dung hơn là tung hỏa mù là Nhà nước kiến tạo phát triển kiểu Tư bản nhà nước kiểm soát một phần nền kinh tế, hiện này cũng không còn được áp dụng ở chính 3 nước trên.
Mô hình TQ hiện nay đúng là phù hợp với Việt Nam nhất, lý do chính là để duy trì được chế độ chứ chả phải do văn hóa tương đồng mà là thể chế tương đồng. TS Dũng có một số phát biểu cấp tiến như phê phán tham nhũng, phê phán Việt Nam là khó chống tham nhũng do cơ quan tư pháp không độc lập. Nhưng nhìn chung là ông cũng không thể tự nhảy qua đầu mình được, vì cái gốc là quan chức nhà nước, cũng chỉ có thể nhận thức nửa chừng xuân như vậy, sẽ rơi vào vòng luẩn quẩn giữa duy trì chế độ và phát triển kinh tế, chống tham nhũng.

Đây là những ước tính chỉ ra về tổn thất chiến đấu của Nga tính đến ngày 4/7, theo Lực lượng vũ trang Ukraine.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">These are the indicative estimates of Russia’s combat losses as of July 4, according to the Armed Forces of Ukraine. <a href="https://t.co/mffsfWvEzv">pic.twitter.com/mffsfWvEzv</a></p>&mdash; The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1543846310696165377?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>

Thủ tướng Thụy Điển thăm Bucha, Borodianka.

Magdalena Andersson đến thăm các thị trấn bị tàn phá nặng nề ở Kyiv Oblast vào ngày 4 tháng 7.

Bà nói: “Zelensky nói rằng người Ukraine đang chiến đấu không chỉ vì Ukraine, mà còn vì thế giới văn minh. "Và đây là sự thật tuyệt đối."
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="en" dir="ltr">⚡️Swedish PM visits Bucha, Borodianka.<br><br>Magdalena Andersson visited the heavily destroyed towns in Kyiv Oblast on July 4.<br><br>&quot;Zelensky says that Ukrainians are fighting not just for Ukraine, but for the civilized world,&quot; she said. &quot;And this is the absolute truth.&quot;<br><br>📷Oleksiy Kuleba <a href="https://t.co/nV3vGr9wpD">pic.twitter.com/nV3vGr9wpD</a></p>&mdash; The Kyiv Independent (@KyivIndependent) <a href="https://twitter.com/KyivIndependent/status/1543989152668164102?ref_src=twsrc%5Etfw">July 4, 2022</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>