Mùa lụt nhớ má
 

Mùa lụt đầu tiên trong đời khi tôi biết nhận thức được sự vật là năm 1964. Đợt lụt ấy sau này má tôi hay nhắc đi nhắc lại nên tôi nhớ hoài. Má kể, năm đó, nước phả qua cầu Thành chảy xiết lắm, cuốn trôi mọi thứ, cây cầu tơi tả chỗ này miếng ván, chỗ kia cây trụ. Nhà tôi trên Quốc lộ 1, xổ dốc cầu Sông Cạn là đến. Sẫm tối, nước vào ngập sân sau, mờ sáng, khi tôi thức dậy đã thấy tràn lên mấp mé nhà trên cao hơn nhà dưới ba bậc cấp. Thú thật, hồi ấy, mùa lụt chỉ có lũ con nít là thích nhất. Chúng tôi ngồi trước nhà khỏa tay xuống nước đẩy những chiếc thuyền giấy trôi ra xa, rồi nhìn người qua lại lội nước. Vui làm sao!

Hồi học ở Trường Tiểu học Khánh Hòa (bây giờ là cơ sở II Trường Hoàng Hoa Thám), tôi đi học qua Cửa Đông. Hồi đó, tôi thấy hồ Cửa Đông rộng và sâu, mùa lụt nhìn hồ nước hai bên đường bao la, ám ảnh lắm. Chiều hôm đó tan học, trời mưa rất to, chờ mãi không thấy ba đón, tôi đi bộ về nhà. Tôi nhớ rất rõ lúc qua hồ Cửa Đông nước chảy rất mạnh, lội quá đầu gối, tôi nhỏ xíu, liêu xiêu muốn ngã. Hai bên hồ chẳng có lan can hay đánh dấu cột mốc, không thể nào biết mép đường và hồ, sơ sẩy sụp xuống hồ như chơi. Đã có học trò sụp hồ chết đuối rồi. Khi ấy tôi rất sợ nhưng may còn biết lần ra giữa đường mà lội. Qua khỏi hồ mới hoàn hồn.

Năm 1969, ba tôi cất nhà mới cách nhà cũ (là nhà thuê) một con hẻm mà những buổi trưa không ngủ, tôi lẻn chạy một mạch ra đến chợ, cầu Thành. Mùa lụt, nước lên từ ngõ này. Thường nước chỉ vào nhà dưới, lụt lớn lắm nước mới vào nhà trên. Ba má thức cả đêm canh lụt. Mà lạ, nhớ đến những mùa lụt tôi thường nhớ má, vì bà là “tổng chỉ huy”, dọn cái gì, để đâu, đưa cái gì lên cao… Nước rút, vừa làm má vừa dạy dọn làm sao cho thật sạch bùn non, xối nước thế nào, cầm cây chổi lùa nước và bùn ra sao… Hồi đó ham chơi, tôi thích đi coi lụt hơn phụ dọn nhà nên hay bị má la. Tôi rủ bạn bè đi xuống cây dầu đôi lội nước. Thích lắm!

Thích nữa là những món ăn mùa lụt của má. Cá rô, trầu, trê… chiên, nướng ăn với mắm ớt tỏi ngò. Má đi chợ về nghiêng cái giỏ trút ra rổ những con cá còn quẫy, má khoe mua của ai, mang từ đâu ra bán trên đường cái… Con này nấu chua, con kia chiên, con nọ nướng… Vẻ mặt bà hạnh phúc lắm khi thấy chồng và lũ con thích thú với những món ăn chỉ có ở mùa lụt.

30 năm sống ở phố Nha Trang, chúng tôi không còn dọn lụt. Mùa lụt, trời vừa hết mưa, tôi chở má đi “coi nước” trên đường 23-10, hay lên Vĩnh Ngọc đến cầu Phú Kiểng. Nhìn dòng nước chảy xiết cuốn trôi một đoạn cầu, má thường chép miệng: “Nhất thủy, nhị hỏa”…

Sau này chân má yếu, không còn theo tôi đi coi lụt nữa. Ngồi trong nhà nhìn màn mưa trắng xóa, má hay nói một mình: “Không có đứa nào lên coi mộ em, trời lụt có ngập không, xây cao lên đi chớ. Tiền bao nhiêu ăn cũng hết, má mà chết đi thì đứa nào lo cho nó”. Là má nói mộ em gái kề tôi, mất năm 1966. Đã lâu rồi bà không thể đến thăm, nên ký ức về mộ em trong má chỉ là một nền xi măng nhỏ xíu thật thấp từ lâu lắm. Người già nhớ nhớ, quên quên.



https://i.imgur.com/lx6WxPb.jpg

Tôi dọn nhà về Vĩnh Thạnh hai năm trước, một vùng trũng thường bị lụt. Năm nay lụt lớn quá, mà tôi thì đang kẹt ở Sài Gòn chưa về được. Tin tức cập nhật từng giờ qua Zalo. Đỉnh điểm là lúc 5 giờ, nước vào nhà ngập đến 2 bậc cầu thang dù nền nhà tôi xây rất cao. Tôi trấn an chồng một mình loay hoay với nước lụt cả đêm không ngủ: “Cái gì dọn được thì dọn, không thì bỏ cho rộng nhà, nước rút dọn từ từ, đừng để mất sức”. Tôi sốt ruột lắm nhưng không về được.

Tôi nghĩ đến hai từ “hồi sinh” và thấy đó là điều kỳ diệu của cuộc sống. Lúc sinh thời má tôi hay nói, thời gian luôn mầu nhiệm, việc gì rồi cũng qua!

BÌNH AN