Sở cảnh sát Minneapolis đối diện với cuộc điều tra liên bang
 

Cựu cảnh sát ở thành phố Minneapolis đã được quay hình quỳ gối đè lên cổ ông Floyd hơn 9 phút trong một vụ bắt giữ vào tháng 5 năm 2020. Ông Floyd, một người Mỹ gốc Phi không mang vũ trang, được tuyên bố tử vong một giờ sau đó, khiến cảnh sát ở thành phố Minneapolis bị một cuộc điều tra liên bang Hoa Kỳ về cách hành xử đã được xúc tiến, một ngày sau khi một trong những cảnh sát viên của thành phố bị kết tội giết George Floyd.

Bộ Tư pháp sẽ xét xem liệu thành phố này có lề thói ''vi hiến hoặc bất hợp pháp trong việc thực thi pháp luật'' hay không, Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland nói.

Cuộc điều tra diễn ra sau khi sự kiện cảnh sát Derek Chauvin giết chết George Floyd tạo ra sự phẫn nộ trên toàn quốc.

Cựu cảnh sát viên Chauvin bị kết tội tất cả ba tội danh (gồm ngộ sát, giết người cấp hai và giết người cấp ba), hôm thứ Ba.

Chauvin đã được quay hình quỳ gối đè lên cổ ông Floyd hơn 9 phút trong một vụ bắt giữ vào tháng 5 năm 2020. Ông Floyd, một người Mỹ gốc Phi không mang vũ trang, được tuyên bố tử vong một giờ sau đó.

Cái chết của George Floyd làm dấy lên các cuộc biểu tình khắp nước Mỹ và trên toàn thế giới, cũng như những kêu gọi cải tổ cảnh sát.

Phán quyết hôm thứ Ba được hưởng ứng rộng rãi ở một đất nước mà cảnh sát hiếm khi bị kết tội - dù có bị truy tố - khi nghi can bị tử vong trong quá trình bắt giữ.

Nhưng Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland nói với báo giới rằng phán quyết sẽ không "giải quyết các vấn đề tiềm ẩn có hệ thống về cách hành xử của cảnh sát ở Minneapolis".

Cuộc điều tra sẽ xem xét điều gì?

Bộ trưởng Tư pháp nói cuộc điều tra sẽ "bao gồm việc xem xét toàn diện các chính sách, đào tạo, giám sát, và điều tra cách sử dụng vũ lực của Sở Cảnh sát Minneapolis."

Cũng như xét xem "cách cảnh sát đối xử với người khuyết tật có bất hợp pháp không", đồng thời xét "hiệu quả của các hệ thống giải trình hiện tại, để xem liệu có cần các cơ chế khác để đảm bảo việc thực thi pháp luật được thực hiện một cách hợp hiến và hợp pháp".

Ông Garland nói để cuộc điều tra được thành công, cả cộng đồng và cơ quan thực thi pháp luật phải cùng tham gia và ông đã bắt đầu liên lạc với cả hai bên.

Nếu phát hiện ra các lề thói hoặc cách làm việc bất hợp pháp, ông hứa sẽ đưa ra báo cáo công khai và khởi kiện.

Cuộc điều tra này có ý nghĩa gì?

Phân tích của Jessica Lussenhop, BBC News, New York

Quá trình này xảy ra sau cái chết nổi tiếng của những người đàn ông da đen dưới tay của cảnh sát ở Ferguson, Missouri, cũng như ở Chicago và Baltimore.

Khi kết thúc điều tra, báo cáo do Bộ Tư pháp (DoJ) đưa ra thường chứa các chi tiết mà công chúng sẽ không thể tiếp cận. Điều tra viên có thể xem xét số liệu thống kê về các vụ bắt giữ để tìm bất kỳ bằng chứng nào liên quan đến thành kiến về màu da, hoặc dấu hiệu phân biệt chủng tộc trong các email được các cảnh sát gửi cho nhau.

Báo cáo dẫn đến một thỏa thuận - một bản đồng thuận - giữa Doj và sở cảnh sát để sửa chữa các lề thói cụ thể và có vấn đề.

Thành phố Minneapolis có thể phải đối mặt với hậu quả pháp lý thực sự nếu các tiêu chuẩn quy định trong thỏa thuận không được đáp ứng.

Tuy nhiên, quá trình này có thể quan liêu, kéo dài rất lâu, phần lớn là cộng đồng không thấy được, và đôi khi các bộ sẽ hoạt động dưới sự giám sát của liên bang trong nhiều năm.

Và kinh nghiệm quá khứ cho thấy những thỏa thuận này không dẫn đến việc chấm dứt những sự việc gây tranh cãi.


Vụ án của Floyd sẽ tiếp diễn thế nào?

Chauvin sẽ phải đối mặt với bản án khoảng tám tuần sau khi bị kết tội.

Derek Chauvin bị kết án ba tội danh, tổng cộng 75 năm tù, nhưng các hướng dẫn của Minnesota khuyến nghị các bản án được chấp hành đồng thời, có nghĩa là Chauvin sẽ phải đối mặt với mức án tối đa là 40 năm tù cho tội danh nghiêm trọng nhất, tội giết người cấp độ hai.

Tuy nhiên, các hướng dẫn tuyên án cũng đề nghị án tù ngắn hơn cho những người chưa từng bị kết án như Chauvin.

Chauvin hiện đang bị biệt giam tại một nhà tù với an ninh tối đa, gần St Paul, Minnesota. Một phát ngôn viên của cơ sở này nói với đối tác của BBC tại Mỹ là CBS News rằng Chauvin đang bị cách ly vì sự an toàn của chính ông.

Ông bị nhốt 23 giờ một ngày trong một phòng giam nhỏ có giường, bồn cầu kết hợp với bồn rửa và một phòng tắm nhỏ, theo New York Times.

Các lính canh được cho là sẽ ghé qua xem xét tù nhân 30 phút một lần tại phòng giam, các phòng giam này cũng được giám sát bằng camera.

Ba cảnh sát Minneapolis khác có liên quan đến vụ bắt giữ Floyd - Tou Thao, J Alexander Kueng và Thomas Lane - sẽ cùng hầu tòa vào tháng 8 với tội danh hỗ trợ, tiếp tay cho hành vi giết người và ngộ sát.
Dư luận phản ứng ra sao?

Việc Chauvin bị kết tội được ca ngợi như một bước ngoặt và được hàng ngàn người xuống đường đón nhận.

"Được biết là có công lý cho người Mỹ gốc Phi, những người da màu, nói chung, trên thế giới này", Philonise Floyd, anh trai của Floyd, nói. "Đó là điều hết sức hệ trọng. Là sự kiện lịch sử. Đây là một thời khắc quan trọng trong lịch sử."

Nhưng nhiều người chỉ ra rằng đây chỉ là một trường hợp.

Vụ xả súng bắn chết Duante Wright - một người Mỹ gốc Phi khác, khi trong tay không có vũ khí - trong một lần chặn xe ngày 11/4 đã thêm một lần nữa làm nổi bật thực tế là người da đen có nhiều khả năng bị cảnh sát bắn chết hơn những người thuộc chủng tộc khác.

Đoạn video ghi lại cảnh George Floyd bị giết vào tháng 5 năm ngoái gây phẫn nộ trên khắp thế giới, làm nổ bùng những cuộc biểu tình nhiều ngày lan rộng trên toàn nước Mỹ. Kêu gọi cải tổ sở cảnh sát là nguyện vọng chính của người biểu tình.

Cựu Tổng thống Donald Trump tự cho mình là người bảo vệ cảnh sát, mặc dù vậy, ông cũng đã ký một lệnh hành pháp yêu cầu các cơ quan thực thi pháp luật cải thiện việc đào tạo cảnh sát, và tạo một kho dữ liệu để theo dõi các hành vi sai trái.

Người kế nhiệm ông, Joe Biden, có một giọng điệu khác, hoan nghênh việc kết án Chauvin hôm thứ Ba, nói rằng đây "có thể là một bước tiến lớn trong cuộc hành quân hướng tới công lý ở Mỹ".