Trung Quốc phong tỏa Đài Loan gây rối loạn kinh tế thế giới
 

Theo như các nhà quan sát, mưu đồ phong tỏa Đài Loan của Trung Quốc có nguy cơ gây nhiều hệ quả nặng nề cho toàn bộ ngành công nghiệp thế giới, khiến cuộc tập trận của Trung Quốc diễn ra ở nhiều điểm gần sát, xung quanh Đài Loan cho thấy ý đồ của Bắc Kinh tìm cách bao vây, bóp nghẹt nền kinh tế Đài Loan, và đặc biệt là kiểm soát việc chế tạo chip bán dẫn toàn cầu mà Đài Loan hầu như chiếm thế độc quyền.

Nếu như chuyến thăm Đài Loan của chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi vẫn đang là chủ đề tranh cãi gay gắt trong giới chuyên gia, thì không phải ngẫu nhiên người ta nhìn thấy tấm ảnh bà Nancy Pelosi trên tờ Taipei Times bên cạnh ông Morris Chang, đồng sáng lập tập đoàn sản xuất chip bán dẫn Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC).

Tập đoàn công nghệ cao này, vốn chiếm lĩnh đến 92% thị trường thế giới các loại chip điện tử cực mỏng chất lượng cao, là nhà cung cấp chip điện tử quan trọng cho các đại tập đoàn Mỹ như Apple, Qualcomm hay Nvidia.

Đài Loan là nơi duy nhất trên thế giới có thể khắc những con chip mỏng 2 nanomet, tương đương với khoảng 50 tỷ transistor có kích cỡ bằng một móng tay. Một kỹ nghệ mà cả Hoa Kỳ lẫn Trung Quốc đều chưa thể làm chủ. Và Trung Quốc, công xưởng lớn nhất thế giới, chiếm đến 60% nhu cầu thế giới về chất bán dẫn và có đến 90% là phải nhập từ nước ngoài, phần lớn đến từ Đài Loan.

Chỉ có điều, thị trường chất bán dẫn trên thế giới đang nở rộ. Theo báo cáo của Cyclop được báo Pháp La Croix trích dẫn, tăng trưởng của ngành sản xuất chip bán dẫn trong năm 2022 có thể đạt mức 15%. Trong lĩnh vực viễn thông như mạng 5G và 6G đặc biệt « ngốn » nhiều chip điện tử. Tương tự, việc điện hóa các phương tiện giao thông, số hóa các máy móc công nghiệp và phát triển trí thông minh nhân tạo khiến nhu cầu chip bán dẫn tăng vọt.

Trong bối cảnh này, nếu như nguồn cung bị gián đoạn, hệ quả sẽ rất lớn. Khó khăn cung ứng trong thời kỳ Covid-19 là một minh chứng rõ nét. Đại dịch đã gây ra tình trạng chậm trễ, thậm chí khan hiếm chip bán dẫn, khiến nhiều nhà máy trong lĩnh vực sản xuất và lắp ráp xe ô tô bị đình trệ.

Theo La Croix, những mục tiêu trên của Bắc Kinh có nguy cơ gây xáo trộn một thị trường vốn đã bị mất cân bằng. Ông Mark Liu, chủ tập đoàn TSMC, trong một cuộc trả lời phỏng vấn hiếm có trên đài CNN lập luận việc Trung Quốc xâm lược Đài Loan sẽ làm cho các chuỗi sản xuất của nhà máy « không thể hoạt động ». Ông cảnh báo « không ai có thể kiểm soát TSMC bằng vũ lực », hàm ý rằng doanh nghiệp dự kiến phá hủy các công cụ sản xuất nếu đảo bị tấn công.

Dĩ nhiên Mỹ và châu Âu bắt đầu đầu tư hàng chục tỷ đô la vào việc sản xuất những con chip « quý giá » nhưng việc « tái thiết hoàn toàn ngành công nghiệp mũi nhọn này đòi hỏi một cái giá còn cao hơn cả khả năng đầu tư của các nước phát triển », theo như đánh giá của Cyclope trong một báo cáo.

Một vấn đề khác không kém phần quan trọng cũng có thể gây rối loạn cho nền kinh tế thế giới : Đài Loan cũng đóng một vai trò quan trọng trong lưu thông hàng hải thế giới. Eo biển Đài Loan, với chiều rộng từ 130-180 km, chiếm 50% lưu thông hàng hải. Tính từ đầu năm đến nay, có đến 88% lượng tầu chở container đi qua tuyến đường này.

Eo biển là nơi kết nối các nhà máy ở Đông Á với phần còn lại của thế giới. Đây cũng là nơi vận chuyển khí đốt tự nhiên và dầu hỏa. Giới quan sát lo ngại, các cuộc tập trận hay việc phong tỏa Đài Loan có nguy cơ dẫn đến việc thổi bùng giá nhiên liệu do những chậm trễ trong việc giao hàng. Và việc đóng cửa hẳn eo biển này buộc tầu thương mại phải đi vòng sang phía đông, hải trình không những dài hơn mà còn nhiều nguy hiểm vào mùa mưa bão.

Trên đài truyền hình LCI, ông Michel Ruimy chuyên gia kinh tế, giáo sư trường đại học Khoa học Chính trị Sciences Po lưu ý : « Việc phải sống trong một sự bất định là một điềm không tốt cho giới làm ăn và các nền kinh tế ». Đây cũng chính là nỗi lo của nhiều nước ASEAN hiện nay, những nước tự xác định là các quốc gia thương mại trong khu vực.