EU khẳng định hậu thuẫn Ukraina ‘‘chống xâm lược Nga đến cùng’’
 

Theo như lần đầu tiên trong lịch sử Liên Hiệp Châu Âu (EU), ban lãnh đạo Ủy Ban Châu Âu đến một quốc gia đang trong chiến tranh, khi có tiếng còi báo động phòng không vang lên tại thủ đô Ukraina ngay trước khi thượng đỉnh Liên Âu – Ukraina khai mạc tại Kiev hôm nay, 03/02/2023.

Ngày hôm qua, 02/03, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, đứng đầu phái đoàn với khoảng 15 ủy viên châu Âu, đã tới Kiev bằng tàu hỏa. Ngay từ hôm qua, bà Ursula von der Leyen đã họp với tổng thống Ukraina Volodymir Zelensky cùng nhiều bộ trưởng Ukraina. Theo một số giới chức châu Âu, trao đổi giữa phái đoàn châu Âu và chính quyền Kiev tập trung vào việc cung cấp vũ khí và trợ giúp tài chính bổ sung cho Ukraina, đồng thời mở rộng cửa thị trường châu Âu cho các sản phẩm Ukraina.

Khối 27 nước muốn gửi một tín hiệu đoàn kết mạnh mẽ đến Ukraina. Hôm qua, sau cuộc họp với tổng thống Ukraina, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu tuyên bố : ‘‘Tương lai của lục địa chúng ta đang được viết ở đây, tại Ukraina’’. Theo Reuters, dự thảo thông cáo chung của chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel và tổng thống Ukraina Volodymir Zelensky có đoạn: ‘‘Liên Âu sẽ hậu thuẫn Ukraina và nhân dân Ukraina chống xâm lăng Nga đến cùng’’.

Kiev muốn sớm khởi động tiến trình gia nhập Liên Âu

Lộ trình Ukraina gia nhập khối 27 nước là một chủ đề chính của thượng đỉnh này. Trong lúc tổng thống Ukraina bày tỏ mong muốn nhanh chóng khởi động và hoàn tất tiến trình gia nhập, thì từ phía châu Âu vẫn dè dặt.

Thông tín viên Stéphane Siohan tường trình từ Kiev :

‘‘Những người thân cận với tổng thống Ukraina Zelensky trông đợi rất nhiều từ thượng đỉnh này, thậm chí là trông đợi quá nhiều, theo nhận định của nhiều chuyên gia trên truyền thông trong những giờ qua. Mục tiêu của Kiev là đàm phán về tiến trình Ukraina gia nhập Liên Âu sẽ được tiến hành sớm nhất có thể. Thủ tướng Ukraina Denys Chmyhal tuyên bố là việc đàm phán có thể bắt đầu ngay từ năm nay, mở đường cho Ukraina gia nhập Liên Âu trong vòng hai năm.

Tuy nhiên, giới ngoại giao châu Âu tỏ ra thận trọng hơn nhiều. Theo nhiều nguồn tin, thượng đỉnh này có mục tiêu tái khẳng định sự ủng hộ của khối 27 nước đối với việc gia nhập của Ukraina, nhưng với điều kiện Ukraina đáp ứng được các tiêu chuẩn.

Vào tháng 6/2022, khi đơn gia nhập của Ukraina được tiếp nhận, Ủy Ban Châu Âu xác định 7 điều kiện cho phép mở ra đàm phán gia nhập Liên Âu, trong đó có cải cách tư pháp, cải cách Tòa Bảo Hiến, chống tham nhũng, hay ra một đạo luật về truyền thông. Nếu như đã có một số tiến bộ, thì vẫn còn nhiều việc phải làm. Điều dễ hiểu là các cải cách ở Ukraina hiện đang gặp trở ngại trong bối cảnh chiến tranh. Và như vậy cuộc họp thượng đỉnh này đặc biệt là dịp để phái đoàn châu Âu thẩm tra xem Ukraina đã thực thi các nghĩa vụ này đến đâu.’’

Trả lời RFI hôm qua 02/03, ông Sébastien Maillard, giám đốc Viện Jacques Delors, trụ sở tại Pháp, chuyên gia về Liên Hiệp Châu Âu, cũng chỉ ra tính chất ‘‘phi thực tế’’ của chủ trương của chính quyền Ukraina nhanh chóng gia nhập Liên Âu. Giám đốc Viện Jacques Delors khẳng định, việc gia nhập Liên Âu ngay cả với một quốc gia không có chiến tranh cũng phải kéo dài trung bình mười năm, cần xác lập một lộ trình gia nhập ‘‘từng bước một’’ với Ukraina.