Nhà vệ sinh công cộng Việt Nam địa ngục trần gian “có cho vàng cũng không đi”
 

Năm 2017, tôi theo đoàn của Hội LHPN TP.HCM “về nguồn” một số tỉnh phía Bắc. Nỗi ám ảnh khiến tôi tự nhủ sẽ “một đi không quay lại” là nhà vệ sinh. Đến như một điểm du lịch nổi tiếng là nhà vua Mèo, hãi đến mức, nín. Đến độ không chịu nổi, mấy chị em dùng khăn choàng, quây lại ở một bãi đất hoang, um tùm cỏ mọc rồi lần lượt “giải quyết”. Năm 2018, tôi sang Trung Quốc, họ đa phần dùng “cầu bệt”, cũng không sao nhưng mùi xú uế nồng nặc và một lần nữa tự bảo, “có cho vàng cũng không đi”.

Cũng đâu chừng cả chục năm trước, tò mò vào nhà vệ sinh công cộng đặt ở khu vực phía ngoài công viên Lê Văn Tám, rồi từ đó tôi không dám “hiếu kỳ” thêm lần nào.
Mới đây, báo chí trong nước đăng lại một bài viết từ tờ báo uy tín Nikkei Asia nói về tình trạng nhà vệ sinh công cộng của Việt Nam, có dẫn khảo sát của QS Supplies được công bố cuối tháng 1-2023. Khảo sát được tiến hành tại 69 thành phố du lịch trên toàn thế giới. Kết quả, Hà Nội xếp thứ 66/69, TP.HCM xếp thứ 67/69. Bảng xếp hạng được tính trên số lượng nhà vệ sinh công cộng trên trung bình mỗi km2; và tất nhiên là tính vệ sinh, an toàn được đảm bảo.

Tóm lại, hai thành phố lớn nhất Việt Nam đứng trên được Johannesburg của Nam Phi và Cairo của Ai Cập, nhưng xếp dưới xa so với các nước trong khu vực Đông Nam Á như TP Kuala Lumpur (Malaysia) thứ 42/69, Bangkok (Thái Lan) 45...

Du lịch được xem là điểm sáng hiếm hoi của bức tranh kinh tế Việt Nam nói chung, TP.HCM nói riêng giai đoạn phục hồi sau đại dịch. Nhưng để nối dài cái vệt sáng ấy, ngoài những di sản có sẵn, những cải tiến, đổi mới để tăng tính hấp dẫn thì hạng mục căn bản nhất, thực tế nhất mà cũng nói lên sự “sạch sẽ - vệ sinh” nhất chính là nhà vệ sinh công cộng.

Thành phố thông minh, thành phố anh hùng, đô thị sáng tạo, đô thị kết nối… hay gì đi chăng nữa thì nhà vệ sinh sạch sẽ, tiện dụng, an toàn là tiêu chí đầu tiên. Nói “ngay và luôn” như thế cho nó vuông.

Quay lại chiến dịch “Ở đâu phát triển du lịch, ở đó có nhà vệ sinh đạt chuẩn” từng được chính quyền và ngành du lịch ở Hà Nội, TP.HCM phát động, nay vì sao lại mém đội sổ 66-67/69? Chắc rằng khi xây dựng chiến dịch là có phân công trách nhiệm của từng đơn vị, vậy khi không thực hiện được, trách nhiệm ấy cần được gọi tên. Để “ai không làm/không làm được thì đứng sang một bên” cho người có trách nhiệm và năng lực làm, cụ thể là làm nhà vệ sinh công cộng. Không nói nhiều.

Thông tin trên VOV2 cho biết, hiện Hà Nội có hơn 8 triệu dân, với hơn 400 nhà vệ sinh công cộng. Sau gần 6 năm, kế hoạch xây dựng 1.000 nhà vệ sinh công cộng bất thành vì nhiều nguyên nhân. TP.HCM có trên 10 triệu dân, với trên 200 nhà vệ sinh. Thành phố cũng từng triển khai đề án xây dựng 1.000 nhà vệ sinh công cộng. Tuy nhiên, “cho đến nay, đề án vẫn nằm trên giấy, lý do không có đất để xây dựng”.

Trong Podcasts - Vnexpress hôm nay, 12-2, sau khi ghi nhận các trải nghiệm nhà vệ sinh tại Việt Nam của các du khách quốc tế luôn đi kèm các “từ khóa” như “khủng khiếp”, “ôi trời”… thì họ đều hứa hẹn sẽ quay lại vì “đã lỡ yêu đất nước các bạn mất rồi”.
Tôi không mấy lạc quan với những lời vỗ về, động viên ấy mà là tự thấy và lấy đó làm xấu hổ, thậm chí xen chút phẫn nộ nếu sau đây, với khảo sát của QS Supplies mà các ngành chức năng, chính quyền hai thành phố vẫn không có một động thái chấn chỉnh nào sau những hô hào “vì một điểm đến du lịch hàng đầu abcd…”.

Xin hãy đọc dòng nhận định mang tính “chân lý” của Nikkei Asia: “Việc sử dụng nhà vệ sinh không chỉ là nhu cầu và quyền của con người, mà đây còn là vấn đề về nhân phẩm, hòa nhập và tôn trọng".

Và suy ngẫm - hành động một cách "vệ sinh" nhất về chúng nó, vì chúng ta.
Lê Huyền Ái Mỹ

Trong dòng văn học chống Pháp ai từng học qua đều nhớ bài "Á Tế Á Ca" của Cụ Phan Bội Châu chửi Pháp bày ra ra đủ mọi thứ thuế để bóc lột dân, trong đó có 1 thứ thuế là thuế xí (cầu tiêu). Nay nhờ ơn bác và đảng giải phóng nên miền nam mới được biết cái thuế xí được bác và đảng ưu ái triển khai dùng lại, tức là ai đi vệ sinh công cộng thì phải trả tiền. Thế mới biết cái thiên đường xã hội chủ nghĩa nó biết giữ lại cái ưu việt từ thời Pháp cho con dân VN hưởng mùi. Thế nên dân miền Nam mới có câu nhớ ơn bác : Bác Hồ sống mãi trong quần ..... chúng. Ý nói là cho bác sống chung với cái bị trả phí vào hố xí. Tôi đăng lại bài thơ cho mọi người xem có giống cái thiên đường XHCN không ?


Á TẾ Á CA- (BÀI CA THỨC TỈNH QUỐC DÂN)
Tác giả : Phan Bội Châu.

Non sông thẹn với nước nhà,
Vua là tượng gỗ, dân là thân trâu.
Việc dây thép, việc tàu, việc pháo,
Việc luyện binh, việc giáo học trường,
Việc công nghệ, việc nông thương,
Việc khai mỏ khoáng, việc đường hoả xa.

Giữ các việc chẳng qua người nước,
Kẻ chức bồi, người tước culi.
Thông ngôn kí lục chi chi,
Mãn đời lính tập, trọn vì quan sang.
Các thức thuế các làng thêm mãi,
Hết đinh điền rồi lại trâu bò.

Thuế chó cũi, thuế lợn bò,
Thuế diêm, thuế tửu, thuế đò, thuế xe.
Thuế các chợ, thuế trà, thuế thuốc,
Thuế môn bài, thuế nước, thuế đèn.
Thuế nhà cửa, thuế chùa chiền,
Thuế rừng tre gỗ, thuế thuyền bán buôn.

Thuế gò, thuế bãi, thuế cồn,
Thuế người chức sắc, thuế con hát đàn.
Thuế dầu mật, thuế đàn đĩ thoã,
Thuế gạo rau, thuế lúa, thuế bông.
Thuế tơ, thuế sắt, thuế đồng,
Thuế chim, thuế cá, khắp trong lưỡng kì.

Các thức thuế kể chi cho xiết,
Thuế xí kia mới thật lạ lùng,
Làm cho thập thất cửu không,
Làm cho xơ xác, khốn cùng chưa thôi.
Lại nghe nỗi Lào Cai, Yên Bái
So muôn người như giải lũ tù.

Ăn cho ngày độ vài xu,
Việc làm gian khổ, công phu lạ lùng.
Độc thay phong chướng nghìn trùng,
Nước sâu quẳng xác, hang cùng chất xương.
Nỗi diệt giống bề lo bề sợ,
Người giống ta biết có còn không?

Nói ra sởn gáy động lòng,
Cha con khóc lóc, vợ chồng thở than.
Cũng có lúc bầm gan tím ruột,
Vạch trời kêu mà tuốt gươm ra.
Cũng xương cũng thịt cũng da
Cùng hòn máu đỏ, giống nhà Lạc Long.

Thế mà chịu trong vòng trói buộc,
Bốn mươi năm nhơ nhuốc lầm than.
Thương ôi! Bách Việt giang san,
Văn minh đã sẵn, khôn ngoan có thừa.
Hồn mê mẩn tỉnh chưa, chưa tỉnh?
Anh em ta phải tính nhường sao.

về xứ việt cộng du lịch phóng uế ngoài đường là dễ thở nhất

Khi được phỏng vấn tại sao Nhà vệ sinh công cộng Việt Nam như địa ngục trần gian trong khi có nhiều dự án trùng tu để đạt chuẩn, một cán bộ cao cấp (dấu tên) trong ngành trả lời: "Dự án không thiếu. nhưng ăn không được"