“Sát thủ thầm lặng” Yasen-M: Nga tung đòn thách thức hải quân Mỹ - NATO!
 

Tàu ngầm tấn công hiện đại nhất của Nga – Yasen-M – không chỉ rút ngắn thời gian chế tạo mà còn được trang bị vũ khí siêu vượt âm Zircon, tạo ra cơn ác mộng thực sự dưới lòng đại dương đối với NATO.

Theo hãng thông tấn độc lập UNIAN (Ukraine), sự trỗi dậy của Hải quân Nga trên các vùng biển đang ngày càng trở thành tâm điểm chú ý của giới phân tích quân sự toàn cầu. Trong đó, tàu ngầm lớp Yasen-M nổi lên như một "bóng ma" đáng gờm, được ví như đối thủ trực tiếp của lớp tàu ngầm tấn công hiện đại nhất của Mỹ - Virginia. Với kích thước nhỉnh hơn và những cải tiến đáng kể về công nghệ, liệu lớp tàu ngầm này có thực sự là thách thức tiềm tàng đối với sức mạnh trên biển của Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)?

Một báo cáo gần đây từ Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Anh (RUSI) đã chỉ ra một bước tiến đáng kinh ngạc trong quá trình sản xuất tàu ngầm tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân (ACMS) lớp Yasen-M, điển hình là tàu Kazan. Theo chuyên gia của RUSI, thời gian chế tạo Kazan đã được rút ngắn đáng kể so với tàu Severodvinsk. Cựu cố vấn Lầu Năm Góc Ruben F. Johnson cũng đồng tình với nhận định này, ông nhớ lại rằng Kazan chỉ mất tám năm để hạ thủy, một sự khác biệt lớn so với sự chậm trễ mà tàu Severodvinsk gặp phải do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế hậu Xô Viết.

Điểm đáng chú ý là cấu hình của Kazan được xây dựng dựa trên những thay đổi mang tính tiến hóa trong thiết kế. Điều này không chỉ giúp Nga giảm chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị mà còn mở ra những khả năng mới cho các tàu ngầm tương lai cùng lớp. Các chuyên gia nhận định rằng Hải quân Nga hiện có khả năng đưa vào biên chế các tàu ngầm mới nhanh hơn nhiều so với những dự đoán trước đây của giới tình báo.

So với tàu Severodvinsk, Kazan ngắn hơn, tuy nhiên, cả hai đều sở hữu những đặc điểm chung quan trọng. Một trong những yếu tố then chốt làm nên sự nguy hiểm của lớp tàu ngầm này chính là hệ thống động cơ hoạt động êm ái, tương đương với các tàu ngầm lớp SSN tiên tiến nhất của phương Tây. Bên cạnh đó, Kazan còn được trang bị khả năng tấn công tầm xa, vượt trội hơn phần lớn các tàu ngầm tương tự do phương Tây chế tạo.

Điều đáng lưu ý hơn cả là hệ thống vũ khí mà tàu ngầm lớp Yasen-M có khả năng mang theo. Thay vì tập trung vào vai trò săn ngầm truyền thống như lớp Akula trước đây, những chiếc tàu ngầm mới này được thiết kế để phóng đa dạng các loại tên lửa chống hạm và tấn công mặt đất. Trong đó, nổi bật là tên lửa siêu vượt âm 3M22 Zircon, một trong những vũ khí "bất khả chiến bại" được Tổng thống Vladimir Putin công bố vào năm 2019.

Việc Nga liên tục bổ sung các tàu ngầm lớp Yasen-M vào lực lượng hải quân càng làm gia tăng mối lo ngại với phương Tây. Chiếc thứ tư của lớp này, Arkhangelsk, đã được bàn giao cho Hải quân Nga vào cuối năm 2024. Theo kế hoạch, Nga dự kiến sẽ sở hữu tới 12 tàu ngầm lớp Yasen-M, một nửa trong số đó có thể được triển khai tại Hạm đội phương Bắc. Các tàu tiếp theo như Perm, Ulyanovsk, Voronezh và Vladivostok hiện cũng đang trong quá trình đóng tại nhà máy Sevmash.

Ngoài Zircon, tàu ngầm Yasen-M với trọng tải 13.800 tấn còn có khả năng mang theo tên lửa hành trình Novator 3M-54 Kalibr NK với tầm bắn ấn tượng 1.600 km và tên lửa chống hạm R-800 Onyx. Cựu cố vấn Lầu Năm Góc Johnson nhận định rằng, một hạm đội gồm 12 tàu ngầm được trang bị hệ thống tên lửa này sẽ tạo ra một "cú sốc" đối với các kế hoạch đối phó với mối đe dọa dưới biển của Nga mà Mỹ và NATO đang xây dựng.

Thậm chí, một cựu cố vấn Lầu Năm Góc còn cảnh báo rằng, nếu được trang bị đầy đủ tên lửa tầm xa, những tàu ngầm lớp Yasen-M có khả năng tấn công tới 75% thủ đô của các nước châu Âu, ngay cả khi được phóng từ Biển Bắc. Điều này cho thấy tiềm năng gây ra những thách thức an ninh nghiêm trọng.

Nhìn nhận một cách khách quan, bên cạnh những mối lo ngại về sức mạnh tàu ngầm, Nga cũng đối mặt với những hạn chế nhất định trong lực lượng hải quân. Cựu sĩ quan và cố vấn quốc phòng Brent Eastwood từng chỉ ra rằng Nga sở hữu một hạm đội "hạng hai" khi thiếu vắng tàu sân bay hoạt động. Chiếc tàu sân bay duy nhất của Nga, Đô đốc Kuznetsov, đã không thể hoạt động trở lại trong nhiều năm và chưa có dấu hiệu nào cho thấy một chương trình đóng mới tàu sân bay đang được triển khai.

Tuy nhiên, cựu cố vấn Lầu Năm Góc Chris Osborne vẫn nhấn mạnh rằng, bất chấp những thiếu sót đó, hạm đội tàu ngầm của Nga, đặc biệt là các lớp Kilo và Yasen-M, vẫn đặt ra những thách thức không nhỏ đối với sự thống trị trên biển của NATO.

Tóm lại, tàu ngầm lớp Yasen-M của Nga, với những cải tiến về công nghệ, khả năng tấn công tầm xa và tốc độ sản xuất ngày càng được đẩy nhanh, đang nổi lên như một nhân tố đáng gờm trong cán cân sức mạnh hải quân toàn cầu. Mặc dù Nga vẫn còn những điểm yếu nhất định trong lực lượng hải quân, sự hiện diện và tiềm năng của lớp tàu ngầm "bóng ma" này chắc chắn sẽ buộc Mỹ và NATO phải có những điều chỉnh chiến lược để đối phó với một thách thức ngày càng hiện hữu dưới lòng đại dương.

VietBF@ sưu tập