Nhật Bản đối mặt 'sốc giá' hải sản vì đại dương ấm lên
 

Đợt nắng nóng ở Nhật Bản đã ảnh hưởng đến túi tiền của các gia đình khi mua hải sản khi mặt hàng này tăng giá do nhiệt độ tăng làm giảm sản lượng đánh bắt.


Nhím biển là món ăn đặc sản tại Hokkaido. Ảnh: Japan Times

Trong bối cảnh Nhật Bản đang đối mặt với mùa hè nóng nhất trong lịch sử, tình trạng sụt giảm mạnh sản lượng đánh bắt nhím biển ở miền Bắc đã khiến món đặc sản này trở nên xa tầm với đối với nhiều người tiêu dùng vốn đã chịu sức ép từ chi phí thực phẩm cao.

Theo hãng tin Reuters, trên đảo Rishiri của Hokkaido, các nhà hàng phục vụ một bát cơm với 100g nhím biển Bafun có mức giá kỷ lục 15.000 - 18.000 yên (2,6 triệu đồng - 3,2 triệu đồng), gần gấp đôi so với mức giá vài năm trước.

"Ai cũng sốc khi nhìn thấy mức giá này. Nhóm khách đi vào và họ chỉ gọi một suất, sau đó sẽ tự gọi thêm mì ramen", bà Kimiko Sato, chủ nhà hàng Sato Shokudo đối diện bến phà Oshidomari của Rishiri đã có 50 năm kinh doanh, cho biết.

Mặc dù nhím biển theo truyền thống vẫn được coi là một mặt hàng xa xỉ, nhưng mức giá quá cao đã khiến nó trở thành món ăn hiếm có ngay cả trong những dịp đặc biệt đối với nhiều gia đình. Nhật Bản đang phải đối mặt với chi phí thực phẩm tăng cao - một vấn đề cấp bách đối với chính quyền nước này.

Giá thực phẩm tăng đồng nghĩa với việc chi tiêu cho thực phẩm của một gia đình Nhật Bản trung bình hiện ở mức gần 30%, mức cao nhất trong 43 năm.

Các nhà hoạch định chính sách chỉ ra rằng giá lương thực tăng mạnh là do đồng yên yếu, gây áp lực lên chi phí nhập khẩu. Tuy nhiên, tác động của hiện tượng nóng lên toàn cầu hiện cũng đang trở thành một rủi ro.

Tại Rishiri, sản lượng đánh bắt nhím biển đã giảm một nửa kể từ năm 2024. "Giá cả tăng vọt do sản lượng đánh bắt thấp. Tôi nghĩ nhiệt độ nước biển tăng cao là nguyên nhân... Đây là một tình hình đáng lo ngại", ông Tatsuaki Yamakami, Giám đốc điều hành Hợp tác xã Thủy sản Rishiri, một người làm 40 năm trong ngành, cho biết.

Theo ông Yamakami, giá cao nhất của 10kg nhím biển Bafun của Rishiri, loài sinh trưởng mạnh ở vùng nước lạnh, đã tăng vọt lên 90.000 yên - tăng hơn gấp đôi so với khoảng 40.000 yên hai năm trước.

Theo Tiến sĩ Shigeho Kakehi, nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Cơ quan Nghiên cứu và Giáo dục Thủy sản Nhật Bản, trong những năm gần đây, nhiệt độ nước quanh Nhật Bản đã tăng khoảng 5 độ C. Vùng Tohoku, phía Bắc Tokyo, không còn là vùng sản xuất cá hồi chính nữa. Tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn do dòng hải lưu ấm dịch chuyển về phía Bắc.

Theo Tiến sĩ Kakehi, khối lượng các loài cá nước lạnh phổ biến như cá hồi, mực và cá thu đao đã giảm mạnh trong 20 năm qua, trong khi giá mỗi kg đã tăng gần gấp 5 lần.

Mặc dù cá và hải sản chỉ chiếm một phần tương đối khiêm tốn trong giỏ thực phẩm, nhưng điều này cho thấy những tác động kinh tế của biến đổi khí hậu không còn chỉ là lý thuyết. Ông Stefan Angrick, Trưởng bộ phận Kinh tế Thị trường Nhật Bản và Cận biên tại Moody's Analytics, chỉ ra: "Các hiện tượng thời tiết cực đoan và nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng là một trong những lý do khiến chúng tôi dự đoán lạm phát sẽ cao hơn về mặt cấu trúc trong tương lai so với trước đây".

Giá thực phẩm tại Nhật Bản đã tăng 7,6% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm trước, tăng tốc từ 7,2% trong tháng 6, theo dữ liệu của chính phủ công bố tuần trước.

Lúa gạo, mặt hàng cũng bị ảnh hưởng bởi thời tiết ấm lên, vẫn là yếu tố đóng góp hàng đầu vào lạm phát thực phẩm.

Công ty nghiên cứu Teikoku Databank cho biết trong một lưu ý vào ngày 25/8 rằng đợt nắng nóng ở Tokyo đã ảnh hưởng đến chi tiêu của các gia đình cho hải sản, bị ảnh hưởng bởi giá cả tăng cao khi nhiệt độ tăng làm giảm sản lượng đánh bắt.

"Chúng tôi đến Tsukiji để ăn uống, nhưng hải sản quá đắt đối với chúng tôi. Vì vậy, chúng tôi vẫn trung thành với các món ăn đường phố như bánh khoai tây chiên monja-croquettes và trứng chiên tamagoyaki", cô Momoko Asami, một du khách 35 tuổi đến thăm chợ hải sản Tsukiji nổi tiếng ở Tokyo, cho biết.

Bà Naoki Tamura, thành viên hội đồng quản trị của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, cho biết hồi tháng 6 rằng tốc độ tăng giá thực phẩm tươi sống, bao gồm cả hải sản, đã vượt xa so với giá chung kể từ đầu năm 2022.

Mặc dù tình trạng thiếu hụt lao động và chi phí tiện ích và các chi phí khác tăng cao là những nguyên nhân chính, bà Tamura chỉ ra tác động của thời tiết bất thường do biến đổi khí hậu, đồng thời cho biết thêm rằng giá thực phẩm tươi sống và các loại thực phẩm khác có tác động tiêu cực đến các gia đình.