Ukraine vẫn tiếp tục là một vấn đề bế tắc
 

Thất bại ở hội nghị cấp bộ trưởng ngoại giao ở thủ đô Berlin của nước Đức đã làm cho không thể có cuộc cấp cao giữa Nga, Pháp, Đức và Ukraine vốn được dự kiến tổ chức ngày 15/1/2015 tại thủ đô Astana của Kazakhstan. Khuôn khổ diễn đàn giữa 4 nước này hiện được coi là thích hợp nhất và có triển vọng nhất đối với việc tìm kiếm giải pháp chính trị cho vấn đề Ukraine. Thất bại của hội nghị ở Berlin và việc không có được cuộc cấp cao ở Astana cho thấy vấn đề Ukraine vẫn tiếp tục bế tắc giải pháp.



Nếu nhìn vào thực chất vấn đề thì tình trạng bế tắc này không gây bất ngờ và nếu nó không bị bế tắc thì mới là chuyện lạ. Nguyên do trước hết là bất đồng quan điểm về điểm xuất phát. Một bên kiên quyết bám giữ vào thoả thuận đã đạt được ở thủ đô Minsk của Belarus giữa Nga, Ukraine, phe ly khai ở Ukraine và Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE). Còn một bên lại cho rằng thoả thuận ấy đã lỗi thời và điểm xuất phát phải là thực trạng hiện tại. Mà thực trạng hiện tại ở Ukraine là phe ly khai không chỉ tiếp tục ngang ngửa với chính phủ Ukraine mà còn mạnh lên, cho nên đưa ra những yêu sách cao hơn làm cho thoả thuận giữa hai phe ở bên trong Ukraine trở nên còn khó khăn hơn trước. Chẳng hạn như phe ly khai ở Ukraine đã chuyển từ đòi quyền tự trị sâu rộng sang yêu sách được công nhận là một thực thể chính trị ở Ukraine.

Hội nghị nói trên thất bại và cuộc cấp cao bất thành vì một vấn đề mấu chốt khác nữa chưa được giải quyết là quan hệ giữa Nga với Mỹ, EU và NATO. Mỹ, EU và NATO ý thức được rằng phe chính phủ ở Ukraine chỉ có thể đè bẹp được phe ly khai khi phe ly khai không còn có thể dựa cậy vào Nga nữa. Chính sách trừng phạt Nga giúp các đối tác kia giữ thể diện, nhưng hoàn toàn không thích hợp để buộc Nga phải thay đổi chính sách đối với Ukraine. Cho đến nay, ngoại giao thất bại ở Ukraine vì cách tiếp cận chưa thích hợp và vì không thực chất.

VietSN © Sưu tập