Gibbs

Khái niệm đối lập với tự hào, mà trong nước thường dùng từ “tự nhục” để gán ghép cho những người dám phê phán các yếu kém, tham nhũng, hay cường quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo quan điểm này, những ai chỉ trích hay bày tỏ sự bất mãn đều bị coi là tự làm tổn thương đất nước và chính mình.
Dưới sự quản lý của Đảng Cộng sản, phần lớn lãnh đạo xuất thân từ tầng lớp bần cố nông ít học, khiến họ thường che đậy sự thiếu hiểu biết bằng những khẩu hiệu hãnh tiến. Khi nắm quyền lãnh đạo quốc gia, họ đã biến những giá trị bề mặt này thành niềm tự hào sáo rỗng, truyền bá cho thế hệ sau, góp phần kìm hãm sự phát triển tư duy độc lập của giới trẻ.
Trong hệ thống giáo dục, Đảng không chú trọng các giá trị cơ bản như danh dự, tư cách, hay nhân phẩm. Kết quả là, những thế hệ thiếu hụt nền tảng nhân cách xuất hiện. Họ dễ dàng ngưỡng mộ những chiếc siêu xe, biệt thự xa hoa mà không quan tâm đến nguồn gốc của cải đó là chính đáng hay không.
Khái niệm “tự hào” đã trở thành khẩu hiệu quen thuộc. Từ những thành công nhỏ bé như một trận bóng đá khu vực, đến việc ca ngợi một người Việt Nam nổi tiếng ở nước ngoài, dù người đó không liên quan đến Đảng, đều được tung hô một cách thái quá. Sự tự hào này dường như chỉ là công cụ để khỏa lấp thực tế rằng đất nước đang bị cai trị bởi một chế độ độc tài, nơi người dân bị bịt mắt, khóa miệng, và phải còng lưng đóng thuế để nuôi hệ thống cầm quyền.
Đặc biệt, Đảng còn duy trì một đội ngũ tuyên truyền viên để phản biện những ý kiến trái chiều. Tuy nhiên, nhiều trong số họ lại thể hiện sự thiếu hiểu biết khi phản bác các vấn đề, chẳng hạn như về đầu tư của Intel hay công nghệ chip nano 2nm, khiến người ta phải nghi ngờ về năng lực thực sự của họ.
Dưới đây là một số “niềm tự hào” đáng chú ý:
• Tự hào có Thống đốc Ngân hàng Lê Đức Thúy từng nhận hối lộ 10 triệu USD từ một công ty Úc để in tiền polymer.
• Tự hào có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, người chưa tốt nghiệp trung học, cho Trung Quốc thuê đất khai thác bauxite ở Tây Nguyên, để lại hậu quả bùn đỏ độc hại.
• Tự hào có Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc từng gây chú ý với câu tiếng Anh “Ma Dè Ziệt Nôm”.
• Tự hào khi Thủ tướng Phạm Minh Chính đứng trong trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ và thốt lên lời chửi thề “rõ ràng, sòng phẳng, mẹ nó, sợ gì”.
• Tự hào khi Tổng Bí thư Tô Lâm ăn thịt bò dát vàng trong lúc dân chúng khốn khổ vì đại dịch.
• Tự hào khi lãnh đạo Bộ Ngoại giao và Bộ Y tế dính vào bê bối tham nhũng trong đại dịch.
• Tự hào vì Hà Nội trở thành một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới.
• Tự hào vì ngư dân Việt bị tàu Trung Quốc đâm chìm ngay trên vùng biển của mình.
• Tự hào vì đã đánh thắng hai đế quốc Pháp – Mỹ để ngày nay đám lãnh đạo đảng đi năn nỉ 2 nước nầy công nhận mình có nền Kinh Tế Thị Trường hầu được giảm thuế nuôi sống băng đảng của mình.
Và danh sách này vẫn còn dài. Dư luận viên có nên tiếp tục tự hào có tên thượng tá côn an đi nước ngoài bị trục xuất vì… dê gái, tự hào về con cán bộ đi nước ngoài ăn cắp vặt, tự hào xe VinFast, tự hào mọi nơi mọi lúc…v…v…
Văn hóa tự hào này lại càng làm nổi bật nghịch lý: dưới sự lãnh đạo kém cỏi, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các quốc gia kém phát triển nhất thế giới. Chỉ khi người Việt biết cảm thấy xấu hổ và nhận ra thực tế của đất nước mình, sự thay đổi mới có thể xảy ra. Ngược lại, việc tiếp tục tự mãn và che giấu sự yếu kém chỉ khiến đất nước mãi giậm chân tại chỗ.
Nguyên Anh

__________________