Tổng thống măn nhiệm Joe Biden ngày 13/1 đă có bài phát biểu cuối cùng về chính sách đối ngoại của nước Mỹ tại trụ sở Bộ Ngoại giao nước này. Đây được xem là nỗ lực cuối cùng của ông Biden để khẳng định di sản của ḿnh, nêu bật các thành tựu về chính sách đối ngoại, coi đây là chiến thắng của nước Mỹ trong nỗ lực cạnh tranh toàn cầu.
Mở đầu bài phát biểu, Tổng thống măn nhiệm Joe Biden khẳng định nước Mỹ và thế giới đang ở trong giai đoạn bước ngặt quan trọng, kỷ nguyên hậu Chiến tranh Lạnh đă kết thúc và một kỷ nguyên mới đă bắt đầu. Với các nỗ lực trong 4 năm cầm quyền vừa qua, nước Mỹ đă vượt qua các khủng hoảng và thách thức mới.
“Thế giới đang diễn ra một cuộc cạnh tranh khốc liệt về tương lai của nền kinh tế toàn cầu, công nghệ, các giá trị nhân văn và nhiều thứ khác nữa. Ngay bây giờ, theo quan điểm của tôi, nhờ vào chính quyền của chúng ta, nước Mỹ đang giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh toàn cầu”.
Trong bài phát biểu của ḿnh, ông Biden nhấn mạnh các nỗ lực của Mỹ trong việc củng cố và mở rộng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), vận động và tập hợp hàng chục đồng minh và đối tác viện trợ cho Ukraine, thúc đẩy b́nh thường hóa quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, củng cố và mở rộng mạng lưới đồng minh, đối tác theo cơ chế tiểu đa phương trên toàn thế giới.
Trong bài phát biểu về chính sách đối ngoại được xem là đầu tiên năm 2021, ông Biden đă đưa ra các tiếp cận mới, gắn kết lợi ích chính sách đối ngoại và đối nội thông qua cạnh tranh với Trung Quốc và gắn kết các đồng minh, đối tác. Tuy nhiên, chính sách này đă phải điều chỉnh khá nhiều khi xung đột châu Âu và Trung Đông bùng phát.
Ngoài ra, ông Biden cũng dành khá nhiều thời gian để bảo vệ quyết định rút quân khỏi Afghanistan năm 2021 và khả năng sắp đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trả tự do cho các con tin vẫn bị Hamas giam giữ tại Dải Gaza.
Đánh giá về các quốc gia được xem là thù địch hoặc đối thủ cạnh tranh, ông Biden khẳng định Mỹ sẽ không bị Trung Quốc vượt qua về mặt kinh tế như dự đoán, Nga và Iran đang bị suy yếu.
“So với bốn năm trước, nước Mỹ mạnh hơn, các liên minh của chúng ta mạnh hơn, các đối thủ của chúng ta yếu hơn. Nước Mỹ không cần tham chiến để thực hiện những điều này”.
Bất chấp các khẳng định của ông Biden rằng nước Mỹ đă mạnh mẽ hơn so với 4 năm trước đây, một số chuyên gia lại có ư kiến ngược lại. Các ư kiến này cho rằng, Mỹ đang ở vị thế địa chính trị yếu hơn so với thời gian trước khi không thể giải quyết được các cuộc xung đột tại châu Âu và Trung Đông trong khi tương lai cạnh tranh chiến lược toàn diện với Trung Quốc không mấy sáng sủa.
Bài phát biểu về chính sách đối ngoại được coi là cuối cùng của ông Biden được thực hiện đúng một tuần trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump không ngừng chỉ trích các chính sách đối ngoại của Chính quyền Tổng thống Biden, đặc biệt là chính sách đối với xung đột tại châu Âu và Trung Đông. Ông Trump cũng cam kết sẽ điều chỉnh, thậm chí có thể đảo ngược nhiều chính sách của Chính quyền Tổng thống Biden về đối ngoại.