Gibbs

GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ BẦU CỬ QUỐC HỘI Ở ĐỨC
Bầu cử quốc hội ở CHLB Đức. Nhân dịp này tôi xin giới thiệu dưới dạng hỏi đáp để độc giả hiểu nguyên tắc bầu cử của một nước dân chủ diễn ra như thế nào.
Quốc hội liên bang có nhiệm vụ gì?
Quốc hội liên bang bầu ra Thủ tướng mới. Sau đó Thủ tướng vừa được bầu đề xuất hàng bộ trưởng. Thủ tướng và các bộ trưởng tạo thành Chính phủ liên bang.
Quốc hội ra luật, thảo luận về ngân khố quốc gia
Quốc hội liên bang thông qua luật mới hoặc luật sửa đổi với các chủ đề như Bảo hiểm xã hội, An ninh, Môi trường, Tiền hưu, Hội nhập v.v. Quốc hội cũng quyết định về ngân khố quốc gia – phân chia phúc lợi, nhà nước phải chi thu như thế nào – quyết định việc quân đội Đức làm nhiệm vụ quốc tế.
· Thành phần quốc hội Đức được quyết định qua việc Bầu cử quốc hội. Đó là Quốc hội của nước CHLB Đức.
· Bạn bầu ra đại biểu đại diện cho quyền lợi của bạn ở Quốc hội.
· Bạn cũng quyết định đảng nào có mặt trong chính phủ và xu hướng chính trị cơ bản trong bốn năm tới.
· Ít nhất có 598 đại biểu được bầu vào Quốc hội.
Tại sao tôi có hai lần đánh dấu trong phiếu bầu?
Trong phiếu bầu bạn chỉ được đánh dấu hai lần, nếu không phiếu đó sẽ không hợp lệ: Mỗi người đánh dấu một lần cho Phiếu bầu thứ nhất và một lần cho Phiếu bầu thứ hai.
Phiếu thứ nhất
· Ở nửa trái của lá phiếu
· Bầu trực tiếp một ứng cử viên trong điểm bầu cử của bạn
· Ai nhận được nhiều phiếu nhất, người đó sẽ có ghế trong quốc hội liên bang
Phiếu thứ hai
· Ở nửa phải của lá phiếu
· Bầu cho đảng nào bạn thích (Quyết định số lượng ghế trong quốc hội của đảng đó). Mỗi đảng phải lên danh sách các ứng cử viên.
· Một đảng càng có nhiều phiếu được bầu thì càng có nhiều ghế trong quốc hội
Tại sao quan điểm của tôi lại được tôn trọng?
· Phiếu bầu của bạn góp phần quyết định một ứng cử viên có được bầu vào quốc hội hay không. Và như thế bạn cũng góp phần quyết định đường hướng chính sách chung cho bốn năm tới.
· Luật pháp do Quốc hội thông qua ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của mỗi người dân.
· Nhiều đề tài của tương lai được quyết định. Kết quả bầu cử Quốc hội rất quan trọng cho tương lai.
Giữa hai kỳ bầu cử tôi có quyền gì?
Một nền dân chủ tồn tại đúng nghĩa khi công dân của nó có quyền thực hiện nguyện vọng của họ giữa hai kỳ bầu cử.
· Để thực hiện một nghĩa vụ nào đó có nhiều cách, ví dụ thể hiện ý kiến trong đảng, công đoàn, các ủy ban về hội nhập, hay một tổ chức công dân, ủy ban đặc biệt giải quyết những vấn đề ngoài luật và trưng cầu dân ý.
· Như vậy giữa hai kỳ bầu cử bạn vẫn có thể gây ảnh hưởng đến chính sách và góp phần tạo dựng sự chung sống, tạo dựng xã hội ở đất nước bạn đang sống.
Quốc hội Đức là cơ quan quyền lực cao nhất do dân bầu trực tiếp, là cơ quan lập pháp để quản lý đất nước (quyết định ngân khố quốc gia, bầu Thủ tướng, quyết định những vấn đề trọng đại của nước Đức)
Bầu cử Quốc hội CHLB Đức dựa trên những nguyên tắc cơ bản nào?
Năm nguyên tắc cơ bản được thực hiện:
- Phổ thông đầu phiếu, tức là mọi công dân từ 18 tuổi trở lên đều được phép tham gia bầu cử, bình thường 4 năm một lần.
- Bầu cử tự do, tức là có nhiều đảng phái tham gia tranh cử, cử tri không bị ép hay bị kiểm tra.
- Nguyên tắc bình đẳng, tức là mọi lá phiếu đều có giá trị ngang nhau, dù là người nổi tiếng hay dân thường.
- Bầu kín, tức là cử tri điền phiếu không sợ bị theo dõi
- Bầu trực tiếp, tức là bầu một cá nhân hay một đảng cụ thể nào đó.
Độc giả muốn biết rõ hơn vì sao số đại biểu phụ thuộc theo từng nhiệm kỳ?
Mỗi cử tri bầu cho một người ở phiếu 1 và một đảng ở phiếu 2. Cả nước Đức chia ra làm 299 điểm bầu cử có số dân tương đương nhau (từ 200 đến 250 nghìn). Các đảng đề cử một người cụ thể đại diện của đảng mình cho phiếu bầu 1. Ai là người có số phiếu nhiều nhất điểm bầu cử, người đó sẽ có mặt ở quốc hội.
Như vậy phiếu bầu thứ nhất đã bầu được 299 đại biểu đại diện cho tất cả mọi vùng miền của nước CHLB Đức, dù ở biên giới, hải đảo hay thủ đô. Số đại biểu còn lại 299 người được quyết định bằng phiếu bầu thứ hai.
Cử tri dùng phiếu bầu thứ hai để bầu cho một đảng mà họ thích. Số lượng phiếu bầu thứ hai quyết định số lượng ghế của một đảng trong quốc hội. Ví dụ một cử tri bầu ông A bằng phiếu bầu thứ nhất, còn phiếu bầu thứ hai cử tri này lại bầu cho đảng khác. Sau khi kiểm phiếu và dựa vào mức ngưỡng 5%, số đại biểu còn lại cho từng đảng mới được quyết định.
Thế nào là mức ngưỡng 5%?
Các đảng nhận được số phiếu bầu thứ hai từ 5% trở lên sẽ chia nhau số ghế còn lại (299 ghế). Ví dụ một đảng nhận được trên toàn liên bang 40% số phiếu thì đảng đó sẽ có 220 ghế trong Quốc hội. Nhưng họ đã thắng 180 ghế trong số 299 điểm bầu cử (phiếu 1). Họ cử thêm 40 người nữa theo danh sách họ đã nộp trước khi bầu cử để đủ 220 ghế.
Nếu tất cả các đảng số lượng ghế thắng ở phiếu 1 nhỏ hơn số ghế quyết định bởi phiếu 2 (ví dụ trên 180 so với 220) thì kỳ bầu cử ấy cả quốc hội có 598 đại biểu.
Nếu một đảng chỉ nhận được 4% số phiếu thứ hai, tức là không đạt điều khoản 5% thì sẽ có hai trường hợp xảy ra: a) Họ chỉ có tối đa 2 đại biểu thắng ở hai điểm bầu cử trên toàn liên bang, thì tối đa chỉ có 2 người đó có ghế trong quốc hội. b) Nếu họ có 3 người thắng trở lên ở các điểm bầu cử thì cũng giống như vượt mức ngưỡng 5%. Thắng 4% số phiếu tương đương 20 đại biểu, tức là họ có quyền cử thêm tối đa 17 đại biểu nữa (ba ghế đã được xác định trước).
Khi nào số đại biểu quốc hội vượt quá 598 người?
Khi một số đảng có số ghế thắng ở phiếu 1 nhiều hơn số ghế do quyết định của phiếu 2. Ví dụ chỉ có hai đảng A (230/ 220) và B (165/ 150) tức là đảng A có thêm 10 (230 – 220) ghế, đảng B có thêm 15 (165 – 150) ghế thì quốc hội khóa đó có thêm 25 ghế (tổng số 598 + 25 = 623)
Tại sao lại có quy định mức ngưỡng 5%?
Nếu không có quy định này, số lượng đảng trong quốc hội sẽ nhiều và quốc hội sẽ gặp khó khăn vì rất khó có sự đồng thuận quá bán, lúc đó quyết định bằng chỉ thị sẽ thay thế quyết định quá bán của quốc hội (như thời kỳ CH Weimar). Đó là biện pháp bắt buộc phải làm, dù là phản dân chủ.
Tại sao có Liên minh cầm quyền?
Nếu một đảng đạt trên 50% số phiếu (phiếu 2) tức là đa số tuyệt đối thì toàn bộ số ghế của chính phủ (Thủ tướng, các bộ trưởng) thuộc đảng này. Nếu một đảng mạnh nhất (có số phiếu nhiều nhất) nhưng không vượt 50% thì họ có quyền tìm một đảng khác đã vượt mức ngưỡng 5% để liên minh, sao cho tổng số phiếu của hai đảng trên 50%. Hai đảng này sẽ họp với nhau để phân chia ghế bộ trưởng.
Tôi đã nhập quốc tịch Đức. Tôi phải tham gia bầu cử như thế nào?
Bạn là công dân Đức nhưng không bắt buộc bạn phải đi bầu cử, nhưng bạn nên thực hiện quyền công dân. Trước đó bạn phải nghiên cứu chương trình hành động của các đảng và năng lực cử tri ứng cử trực tiếp để bạn có cơ sở lựa chọn. Dù là tự nguyện nhưng nước Đức không thích bạn đã nhập quốc tịch mà coi nhẹ vấn đề bầu cử.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho các bạn ý nghĩa của một sinh hoạt chính trị rất quan trọng trên quê hương thứ hai.

__________________