Loại cá này có h́nh dạng đặc biệt, thịt chứa giá trị dinh dưỡng cao.
Trong ẩm thực Việt Nam, hiếm có loài cá nào vừa mang vẻ ngoài độc lạ, vừa chứa đựng giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao như cá lạc (c̣n được gọi là cá dưa, cá lạc bạc, cá lạc ù).
Với chiều dài có thể lên tới 2 mét và phần bụng ẩn chứa thứ "báu vật" giá gần 9 triệu đồng/kg, cá lạc xứng đáng là một trong những đặc sản biển Việt Nam khiến không ít người sành ăn mê mẩn.
Cá lạc có thể dài tới 2 mét, là một trong những đặc sản của biển Việt Nam. (Ảnh sưu tầm)
Cá lạc: Loài cá "độc lạ" của vùng biển Việt Nam
Cá lạc phân bố rộng ở các vùng biển Ấn Độ Dương, Thái B́nh Dương và dọc các tỉnh ven biển miền Trung và Nam tại Việt Nam như Đà Nẵng, Phú Yên, Cà Mau...
Thoạt nh́n, cá lạc dễ khiến người ta liên tưởng đến cá ch́nh bởi thân h́nh ống dài, mỏ nhọn, ḿnh tṛn và không có vảy. Cá có đôi mắt lớn, hàm răng sắc nhọn với răng nanh nhô lên đầy uy lực. Vây lưng và vây bụng liền nhau tạo thành vây đuôi, một đặc điểm giúp loài cá này bơi lượn linh hoạt trong tầng nước sâu, nơi chúng thường vùi ḿnh dưới lớp bùn đáy và chỉ săn mồi vào ban đêm.
Cá lạc được chia thành hai loại chính: cá lạc vàng (thân ánh vàng) và cá lạc ù (thân xám bạc). Một con cá trưởng thành có thể dài cả sải tay người lớn và nặng tới vài chục kư.
Không chỉ sở hữu ngoại h́nh lạ mắt, cá lạc c̣n là một “vị thuốc quư” theo ghi chép trong Nam Dược Thần Hiệu của Tuệ Tĩnh. Cá có vị ngọt, tính b́nh, giúp trừ độc, chữa phong thấp, đau lưng mỏi gối, rất phù hợp với người cao tuổi hoặc người đang dưỡng bệnh.
Từ góc độ dinh dưỡng hiện đại, thịt cá lạc chứa nhiều đạm, chất béo tốt, canxi, sắt và vitamin A. Đặc biệt, dù sống ở tầng đáy biển sâu, nhưng mức thủy ngân trong thịt cá lạc khá thấp (dưới 0.29 ppm), được xem là an toàn cho cả phụ nữ mang thai, theo Journal of Oleo Sciences.
Bong bóng cá lạc giá chục triệu đồng/kg
Giá trị đặc biệt nhất của cá lạc không nằm ở phần thịt mà chính là bộ phận bong bóng cá, một túi hơi nhỏ nằm trong bụng cá. Ít người biết rằng, bong bóng cá là thực phẩm thuộc hàng “bát trân” thời xưa, từng chỉ được dâng lên vua chúa.
Ngày nay, bong bóng cá lạc khô có giá lên đến 9 triệu đồng/kg do hiếm có, mỗi con cá chỉ lấy được một chiếc và phải phơi khô kỹ để bảo quản.
Theo Đông y, bong bóng cá lạc có vị ngọt, tính b́nh, bổ thận, ích tinh, hỗ trợ điều trị các chứng di tinh, thổ huyết, kinh giật, và đặc biệt tốt cho phụ nữ làm đẹp da nhờ hàm lượng collagen cao. Với trẻ em, đây là nguồn cung canxi lư tưởng cho phát triển xương và trí năo.
Gợi ư món ngon từ cá lạc
Ẩm thực Việt vốn khéo léo trong cách chế biến cá và cá lạc không ngoại lệ. Dưới đây là vài món ngon đặc trưng từ loài cá này mà bạn không nên bỏ qua:
Cá lạc kho dẻo: Cắt khúc cá to, ướp với nước mắm, tiêu, đường, ớt, hành tím. Kho liu riu đến khi nước cá sền sệt như mật ong, miếng cá săn chắc, thơm lừng. Món này ăn cùng cơm trắng nóng hổi là tuyệt hảo.
Canh chua cá lạc: Xẻ cá dọc theo xương sống để dễ gỡ bỏ phần xương ngang, sau đó nấu với khế chua, cà chua, rau thơm, ngổ… tạo nên món canh chua ngọt thanh mát, đậm đà hương vị miền biển.
Bong bóng cá lạc hầm gà ác: Bong bóng cá phơi khô ngâm mềm, hầm cùng gà ác, kỷ tử, táo tàu. Đây là món bổ dưỡng giúp phục hồi sức khỏe, làm đẹp da và tăng sức đề kháng, rất thích hợp cho phụ nữ sau sinh hoặc người suy nhược cơ thể.
Bong bóng cá chiên gịn: Cắt miếng vừa ăn, tẩm bột và chiên ngập dầu, món ăn có độ gịn rụm bên ngoài và dai dẻo bên trong, chấm cùng tương ớt hay nước mắm chua ngọt đều hấp dẫn.
Đối với những ai đam mê ẩm thực và khám phá những hương vị độc đáo từ biển cả, cá lạc chính là một trải nghiệm ẩm thực đáng thử ít nhất một lần trong đời.