Rapper người Iran Amir Hossein Maghsoudloo, được biết đến rộng răi với tên
Tataloo, đang phải đối mặt với vụ cho hành quyết sắp xảy ra sau khi Tối cao Pháp viện Iran vẫn giữ nguyên bản án tử h́nh do cáo buộc
"đă xúc phạm các tôn nghiêm của Hồi giáo". Từng là một biểu tượng nổi bật của giới trẻ với một số lượng lớn fan theo dơi âm nhạc pha trộn thể loại và h́nh ảnh nổi loạn của rapper
Tataloo, sự sụp đổ của anh đă phản ảnh sự đàn áp sâu sắc của Iran về sự bất đồng chính kiến trong một khung cảnh đầy biến động về chính trí ở đây.
(Minh họa)
Nam nghệ sĩ 36 tuổi, có thể phân biệt ra với khuôn mặt che đầy h́nh xăm của ḿnh, đă trở nên nổi tiếng vào đầu những năm 2000 thông qua các kênh ngầm cộng hưởng với một thế hệ trẻ bị vỡ mộng bởi những ràng buộc xă hội thật cứng nhắc của Iran. Tuy nhiên, sau cái chết năm 2022 của Mahsa Amini trong lúc bị cảnh sát giam giữ và các cuộc biểu t́nh trên toàn quốc sau đó, âm nhạc của anh đă có chuyển hướng qua một giai điệu mạnh mẽ về chính trị, khi dùng lơi ca tiếng nhạc chỉ trích trực tiếp chế độ Hồi giáo quá nghiêm ngặt trong lời bài hát và video âm nhạc.
"Ở Iran, thể hiện khuôn mặt của bạn trong khi hát về sự bất công xă hội là một hành động thách thức chính quyền", cựu nhà báo BBC Ali Hamedani nói.
"Tataloo dám cất tiếng để thách thức những kẻ đang cầm quyền ở Iran".
Từ việc hợp tác tuyên truyền đến chuyện bị nhốt trong tù
Bất chấp những nỗ lực trước đó để tạo ra sự liên kết với chính quyền, bao gồm một video clip tung ra hồi năm 2015 trên một chiến hạm Hải quân để hỗ trợ cho tham vọng hạt nhân của Iran và một sự chứng thực hồi năm 2017 của ứng cử viên tổng thống cứng rắn Ebrahim Raisi, với kỳ vọng tạo ra mối liên hệ tốt của Tataloo với chế độ. Raisi, người sau này trở thành tổng thống Iran, đă chết trong một vụ tai nạn máy bay trực thăng hồi năm 2024.
Rapper
Tataloo đă sống lưu vong ở Thổ Nhĩ Kỳ kể từ năm 2018, nơi mà anh vẫn là một nhân vật có tiếng nói tuy gây ra chia rẽ nhưng mạnh mẽ trong số những khán giả ở Iran. Sự hiện diện trực tuyến gây ra nhiều tranh căi của anh và thừa nhận đă sử dụng ma túy dẫn đến các cuộc đụng chạm với các mạng xă hội như Instagram, nới đă cấm tài khoản của anh vào năm 2020 v́ có nội dung không phù hợp.
Anh ta đă bị trục xuất khỏi Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối năm 2023 do hộ chiếu hết hạn và bị bắt khi về đến Iran. Ban đầu anh chỉ bị kết án có năm năm tù v́ tội phỉ báng , nhưng bản án này sau đó đă bị cho đảo ngược và được thay thế với bản án tử h́nh vào tháng 1/2025 này. Ông cũng phải đối mặt thêm 10 năm với các cáo buộc bao gồm "
thúc đẩy vi phạm trắng trợn về đạo đức".
Trong phiên ṭa của ḿnh, rapper
Tataloo bày tỏ sự hối hận và đưa ra lời xin lỗi công khai, nhưng giới hoạt động nhân quyền cho rằng h́nh phạt của anh ta là không tương xứng.
"Bản án tử h́nh của anh ấy không chỉ là về lời bài hát mà c̣n nói về việc chế độ muốn ra tay cho dập tắt một tiếng nói đă có sức mạnh gây ảnh hưởng quá mạnh mẽ", phân tích gia Holly Dagres nói.
Trong một khoảnh khắc đời sống cá nhân sâu sắc, Tataloo đă từng kết hôn trong khi đứng sau song sắt và gần đây đă may mắn sống sót sau một nỗ lực tự sát.
Đối với nhiều người Iran trẻ tuổi, rapper
Tataloo không chỉ là một nhạc sĩ nổi danh mà c̣n là một tiếng nói phản ảnh sự thất vọng của họ. Khi anh ta ngồi trên bản án tử tù này, số phận của anh ta đă trở thành một sự thử nghiệm quư báu cho chế độ giáo quyền sẵn sàng cho nghiền nát mọi biểu hiện bất đồng chính kiến nhân danh ư thức hệ.