Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 12/7 thông báo đă kư kết thỏa thuận “lịch sử” về cơ cấu thể chế của vùng lănh thổ hải ngoại New Caledonia, qua đó thành lập một nhà nước mới ngay trong Cộng ḥa (CH) Pháp.
Cảnh sát gác trên đường phố tại Noumea, quần đảo New Caledonia, vùng lănh thổ hải ngoại của Pháp. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong bài đăng trên mạng xă hội X, Tổng thống Macron cho biết: “Sau hơn 10 ngày thảo luận, các đại biểu của New Caledonia và đại diện Nhà nước đă đi đến một thỏa thuận lịch sử. Một nhà nước New Caledonia ngay trong CH Pháp”.
Trong khi đó, tạp chí Le Point dẫn nội dung thỏa thuận nêu rơ dù t́nh trạng pháp lư của New Caledonia sẽ được thay đổi và ghi vào hiến pháp, song vùng lănh thổ này sẽ không giành được độc lập mà vẫn thuộc về CH Pháp. Tuy vậy, thực thể mới này có thể sẽ được cộng đồng quốc tế công nhận. Thỏa thuận cũng dự kiến thiết lập chế độ hai quốc tịch - Pháp và New Caledonia, cùng với việc mở rộng quyền bầu cử.
Theo nhật báo Le Figaro, thỏa thuận trên cần được Quốc hội Pháp phê chuẩn do liên quan đến hiến pháp và sẽ được trưng cầu dân ư tại New Caledonia.
New Caledonia - vùng lănh thổ ở Thái B́nh Dương của Pháp với 270.000 dân - đă rơi vào t́nh trạng mất an ninh hồi giữa tháng 5 năm ngoái, khi bạo lực nổ ra liên quan đến kế hoạch của Paris áp dụng các quy định bầu cử mới tại vùng lănh thổ này. Các quy định mới cho phép cư dân Pháp có thời gian cư trú lên đến 10 năm tại New Caledonia có quyền bỏ phiếu trong những cuộc bầu cử cấp tỉnh. Một số lănh đạo địa phương cho rằng quy định mới có thể ảnh hưởng đến phiếu bầu của người Kanak bản địa - chiếm khoảng 41% dân số New Caledonia.
Bạo lực nổ ra tại New Caledonia đă khiến ít nhất 14 người thiệt mạng. Ngoài ra có hàng trăm người khác bị thương; thiệt hại kinh tế ước tính 1,17 tỷ USD. Chính phủ Pháp đă điều hơn 3.000 binh sĩ và cảnh sát đến vùng lănh thổ này.
Tới ngày 11/6/2024, Chính phủ Pháp thông báo đ́nh chỉ kế hoạch cải cách bầu cử ở New Caledonia, sau khi Tổng thống Macron tuyên bố giải tán quốc hội để tiến hành bầu cử sớm.
VietBF@ sưu tập