LOS ALAMOS, N.M. (AP) - New Mexico là tiểu bang nghèo nhưng Los Alamos lại là một trong những county giầu nhất Hoa Kỳ.
Khoảng hơn 10 dặm về phía Đông Bắc, Rio Arriba county có h́nh ảnh khác hẳn. Thành phố Espanola nhiều tội ác và ma túy, với những đường phố đầy các hàng ăn, cơ sở thương mại, chợ Wal-Mart và một casino. Thu nhập b́nh quân mỗi đầu người ở Rio Arriba $20,000 chưa bằng phân nửa Los Alamos $50,750.
Pḥng Thí Nghiệm Quốc Gia về hóa học và luyện kim mới được phát triển ở Los Alamos, New Mexico. (H́nh: AP/AbqJournal/Sandia National Laboratories)
Không giống các tiểu bang khác, những dân có tiền nhất ở New Mexico hầu hết làm việc cho các cơ quan nhà nước chứ không phải khu vực kinh tế tư nhân. Theo một nghiên cứu của Pew Charitable Trust's Fiscal Federalism Initiative, khoảng 35% kinh tế New Mexico đến từ chính quyền liên bang, tỷ lệ lớn hơn tất cả các tiểu bang. Jake Arnod, một cố vấn chính trị, nói rằng: “Toàn quốc tài trợ cho New Mexico.”
Tạo lập thêm việc làm là chủ đề trong cuộc bầu cử vừa qua. Bà Suzana Martinez, thống đốc Cộng Ḥa, chủ trương giảm thuế thương mại để tạo thêm công việc làm ở khu vực kinh tế tư nhân. Tuy nhiên nỗ lực này ít thành công.
Spaceport America, phi trường vũ trụ đầu tiên do liên doanh của tỷ phú Richard Branson xây dựng tại Sierra county, được coi như sẽ tạo thêm việc và thu hút du khách, nhưng chưa đạt mục tiêu dự tính. Phi đạo và nhiều kiến trúc hăy c̣n bỏ trống. Sau tai nạn phi thuyền không gian bị nổ động cơ hỏa tiễn hôm 31 Tháng Mười trên sa mạc Mojave, California, tương lai của ngành du lịch không gian hăy c̣n xa vời.
Sierra là một trong những county có mức lương thấp nhất tiểu bang và cũng giống như Rio Arriba, c̣n nhiều nhà bỏ trống và cơ sở thương mại treo bảng bán.
New Mexico đứng hàng thứ nh́ sau Mississippi về tỷ lệ dân nghèo, 21.9% năm 2013. Tiểu bang cũng đứng gần chót về giáo dục và phúc lợi xă hội cho trẻ em. Trong khi đó th́ Los Alamos cùng một số ít nơi khác có tỷ lệ cao nhất về chuyên viên có bằng tiến sĩ và kỹ sư.
Ngay ở Los Alamos, số việc làm có lương cao cũng đang giảm do ngân sách liên bang bị cắt giảm. Mặc dầu vậy Los Alamos vẫn là một thành phố sung túc, ít tội phạm nhờ lực lượng cảnh sát đông đảo và đường phố không bao giờ bị tắc nghẽn giao thông. (HC)
Nguoi-Viet