Ai bảo người Mỹ sướng?
Người Mỹ sẽ phải trả nợ bao nhiêu?
Một khoản nợ khổng lồ mà Mỹ đang phải gồng ḿnh gánh là bao nhiêu?
Ngày 17/1, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết, Mỹ sẽ trả Iran 1,7 tỷ USD gồm cả nợ và lăi sau khi thỏa thuận hạt nhân có hiệu lực. Theo đó, khoản thanh toán nợ được thực hiện theo một phán quyết của ṭa án công lư quốc tế, không liên quan tới hàng chục tỷ USD liên quan tới tới những tài sản tại nước ngoài bị phong tỏa, đóng băng của Iran có thể tiếp cận trở lại sau khi chấm dứt các lệnh trừng phạt. Trong số tiền này, có 400 triệu USD tiền gốc*Iran dùng để mua trang thiết bị quân sự*của Mỹ trước thời điểm xảy ra đổ vỡ quan hệ ngoại giao (năm 1979).
Người Iran rất vui mừng khi các lệnh trừng phạt quốc tế được băi bỏ. Ảnh: MEHR
Tuyên bố trên được đưa ra chỉ một ngày sau khi thỏa thuận hạt nhân với Iran chính thức có hiệu lực. Nhiều ư kiến cho rằng đây là cái giá phải trả để thúc đẩy thỏa thuận hạt nhân với Iran, tuy nhiên Ngoại trưởng Mỹ đă bác bỏ điều này.
Theo Ngoại trưởng Kerry, Iran c̣n nhiều đ̣i hỏi về tài chính và Washington sẽ cố gắng đàm phán để giải quyết trong thời gian tới.
Cùng ngày, trong bài phát biểu trên truyền h́nh, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết khoản tiền nêu trên ít hơn nhiều so với yêu cầu từ phía Iran. Theo người đứng đầu chính quyền Mỹ, nước này đă tiết kiệm được hàng tỷ USD trong vụ việc này và Mỹ không có lợi nếu vụ việc tiếp tục bị kéo dài thêm.
Vào thời điểm này, kinh tế Iran được hưởng lợi rất nhiều khi được dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Theo đó, lợi ích ngay lập tức Iran được hưởng đó là được tiếp cận gần 100 tỷ USD bị phong tỏa ở nước ngoài. Số tiền này, theo các nhà phân tích, sẽ được dùng khoảng một nửa để chi trả các khoản nợ nước ngoài của Iran, trong đó có nợ Trung Quốc.
Iran cũng có thể thoải mái bán dầu mỏ ra nước ngoài. Tuy vậy, với việc thị trường dầu mỏ đang lao dốc, với giá sụt giảm 70% trong 18 tháng qua, doanh thu Iran có thể tạo ra sẽ bị ảnh hưởng mạnh, nhất là khi việc tăng nguồn cung trên thị trường có thể làm giá giảm hơn nữa.
Nh́n rộng hơn, việc được dỡ bỏ cấm vận dự kiến sẽ tạo ra tâm lư phấn chấn cho người dân Iran. “Khả năng tiếp cận của Iran với ngành ngân hàng, vận tải và bảo hiểm quốc tế bị tổn hại nhiều đến mức những giải tỏa sắp tới, dù chưa thực sự hoàn toàn, vẫn là bước tiến lớn”, Farhad Alavi, một luật sư tại Washington khẳng định.