Tổng thống Donald Trump của những ngày qua đă không c̣n là tỷ phú Trump nữa. Ông đă quyết đoán những vấn đề quốc tế nhạy cảm. Ông tuyên bố không cần đến Trung Quốc mà vẫn giải quyết được Triều Tiên. Trung Quốc không thể chấp nhận rủi ro xung đột Mỹ - Triều Tiên.
Không lâu sau khi Tổng thống Donald Trump quyết định cho phóng 59 quả tên lửa Tomahawk nhắm vào sân bay quân sự Shayrat của chính phủ Syria, Hạm đội 3 hải quân Mỹ đă cho điều động Nhóm tàu tấn công gồm tàu sân bay USS Carl Vinson đến vùng biển gần Triều Tiên. Động thái này đă khiến Bắc Kinh đứng ngồi không yên, lo ngại ông Trump sẵn sàng “giữ lời hứa” đơn phương trừng phạt Triều Tiên mà không cần Trung Quốc (TQ).
Đứng ngồi không yên
Ngày 12-4, ngay sau khi ông Trump đăng đàn cảnh báo trên Twitter rằng “Triều Tiên đang tự t́m rắc rối” và nếu TQ không đồng ư giúp giải quyết Triều Tiên th́ “Mỹ sẽ tự giải quyết vấn đề”, Chủ tịch TQ Tập Cận B́nh đă có cuộc điện đàm với tổng thống Mỹ.
Đài truyền h́nh nhà nước TQ (CCTV) cho hay Chủ tịch Tập đă nhấn mạnh với ông Trump rằng Bắc Kinh kiên quyết ủng hộ việc phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên để bảo đảm ḥa b́nh và ổn định tại khu vực, đồng thời kêu gọi các biện pháp ḥa b́nh để giải quyết căng thẳng. Cũng theo CCTV, ông Tập khẳng định Bắc Kinh sẵn sàng liên lạc với Washington về vấn đề này.
Liên tiếp trong những ngày qua, Bắc Kinh đă có nhiều động thái tăng cường sức ép lên chính phủ B́nh Nhưỡng, một thái độ nghiêm túc đến bất ngờ nếu so sánh với những lần TQ giơ cao đánh khẽ trong thời cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Trong ngày 11-4, hàng chục tàu chở than đá của Triều Tiên đă phải mang hàng quay đầu trở về do phía TQ nhất quyết từ chối tiếp nhận, thực hiện nghiêm chỉnh quyết định trừng phạt ngày 27-4 cấm nhập khẩu than đá từ Triều Tiên đến hết năm 2017. Từ ngày 7-4, cùng thời điểm Chủ tịch TQ Tập Cận B́nh đang được ông Trump đón tiếp ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago và sau khi Mỹ không kích Syria, hải quan TQ đă lập tức ra lệnh yêu cầu trả than đá về Triều Tiên.
Không những thế, ngay sau khi ông Tập vừa rời khỏi nước Mỹ, đặc phái viên hạt nhân TQ Vũ Đại Vĩ đă tức tốc đến Hàn Quốc hội đàm, đạt được cam kết song phương sẽ trừng phạt nặng Triều Tiên nếu nước này tiếp tục thử hạt nhân hay tên lửa đạn đạo tầm xa. Rơ ràng Bắc Kinh đang muốn Washington thấy ḿnh không hề giậm chân tại chỗ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh (phải) tại Florida ngày 6-4. Ảnh: REUTERS
Ông Trump chính là nguyên nhân?
Dường như thái độ cứng rắn và tính chất khó đoán trước hành động của ông Trump đang khiến TQ ráo riết tăng sức ép lên Triều Tiên. Ngày 12-4, tờ Thời Báo Hoàn Cầu đă đăng bài nhận định: “Không những Washington đang đầy sự tự tin và kiêu hănh theo sau cuộc tấn công tên lửa nhằm vào Syria mà ông Trump cũng đang được xem là người đàn ông sẵn sàng thực hiện lời hứa của ḿnh”. Tờ báo cũng cảnh cáo Triều Tiên nên dừng bất kỳ kế hoạch thử hạt nhân hay phóng tên lửa nào “v́ an ninh của chính ḿnh”.
Tờ Bưu Điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) nhận định ông Tập hiểu rất rơ nếu Mỹ mở một đợt tấn công vào Triều Tiên, chắc chắn B́nh Nhưỡng sẽ không ngần ngại phản công nhắm vào Hàn Quốc, Nhật Bản và quân đội Mỹ. Viễn cảnh này sẽ khiến khu vực rơi vào hỗn loạn và khiến hàng triệu người chết. Và khi nỗi sợ chiến tranh đang ở ngay trước thềm cửa, Bắc Kinh không c̣n cách nào khác ngoài từ bỏ thái độ “trung lập” của ḿnh.