florida80

NHỮNG TÁI PHÁT CỦA UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN CÓ THỂ ĐƯỢC TIÊN ĐOÁN CHÍNH XÁC HƠN

Để nhận diện các tái phát mà các bệnh nhân đã bị ung thư tiền liệt tuyến (cancer de la prostate) có thể là nạn nhân, các thầy thuốc từ trước đến nay thực hiện sự đo lường nồng độ PSA, một xét nghiệm chính xác 70%. Ngày nay, thầy thuốc khoa niệu Shahrokh Shariat và các đồng nghiệp của đại học Dallas làm tốt hơn. Thật vậy, sự theo dõi 423 bệnh nhân đã cho phép họ nhận diện 7 protéine, tiên đoán sự tái phát của khối u trong 86% các trường hợp. Trong số 423 bệnh nhân này, 75 bệnh nhân đã bị một tái phát; tất cả đều có một sự gia tăng của nồng độ trong máu của nhiều trong số những chất chỉ dấu sinh học (biomarqueur).
(SCIENCE ET VIE 8/2008)

THỜI SỰ Y HỌC SỐ 95 - BS NGUYỄN VĂN THỊNH (3/10/2008)

6/ UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT : HƯỚNG VỀ MỘT XÉT NGHIỆM NƯỚC TIỂU .

Phòng bào chế bioMérieux chuẩn bị một xét nghiệm có khả năng làm đơn giản hóa sự phát hiện các ung thư tiền liệt tuyến (cancer de la prostate). Một xét nghiệm di truyền, đáng tin cậy hơn nhưng tốn kém hơn, hiện đã có để sử dụng.

Từ hai phía Đại Tây dương, cuộc tranh cãi về công tác phát hiện đại trà ung thư tuyến tiền liệt đang nở rộ từ một năm nay. Chính trong bối cảnh này, hãng bào chế bioMérieux ở Lyon hôm qua loan báo đã ký kết một thỏa thuận phát triển với một hãng sinh kỹ thuật của Đức (proteosys AG) để hiệu chính một xét nghiệm mới phát hiện ung thư tiền liệt tuyến trong nước tiểu. Cần nhắc lại rằng ung thư tiền liệt tuyến là ung thư phổ biến nhất, đứng hàng thứ 4 trên thế giới. Những chiến lược điều tra phát hiện thay đổi tùy nơi, nhưng tất cả đều căn cứ trước hết trên sự phát hiện một chất được sản xuất bởi tuyến tiền liệt và đi vào trong máu và nước tiểu. Đó là chất PSA (antigène prostatique spécifique). Tùy theo các kết quả của nhiều xét nghiệm định lượng PSA, được thực hiện nhiều lần trong thời gian, nơi cùng một người, khi đó có thể quyết định đề nghị làm một hay nhiều sinh thiết tuyến tiền liệt. Phân tích kết quả những sinh thiết này sau đó sẽ quyết định cần phải phẫu thuật hay không?

Những xét nghiệm mới thường được cho là đáng tin cậy hơn PSA, nhưng người ta vẫn không thay thế xét nghiệm cũ. Trong trường hợp bio-Mérieux, đó là đo nồng độ một protéine trong nước tiểu của bệnh nhân được khám nghiệm bằng một phương pháp phát hiện miễn dịch men tự động hóa (Elisa) cổ điển. Protéine “ chỉ dấu ” này, đó là annexine A3, thuộc một họ protéine có một vai trò quan trọng “ kiểm tra thường quy ” các phân tử trong tế bào. Ít nhất có khoảng 15 annexine và đây không phải là lần đầu tiên sự hiện diện của chúng trong các tế bào của các ung thư tiền liệt tuyến đã được xác lập.

Tại sao người ta tìm kiếm những chỉ dấu mới của ung thư tiền liệt tuyến ? Đó là bởi vì có một vùng xám (zone grise), một fourchette, trong đó trị số PSA được định lượng không cao một cách rõ rệt nhưng cũng không tuyệt đối bình thường. Do đó trong trường hợp này thầy thuốc khoa niệu rất muốn làm ngay một sinh thiết “để xem ” : nhưng hiệu quả cũng không tối ưu và động tác thủ thuật hơi nặng nề.

“QUẢN LÝ KHÔN NGOAN CHIẾN LƯỢC CỦA PSA”

“ Người ta ước tính rằng hiệu năng của sinh thiết là 30% đến 40% ”, G.S Claude Abbou (bệnh viện Henri-Mondor, Créteil) đã giải thích như vậy. Trên 100 bệnh nhân có một nồng độ PSA tăng cao, người ta chỉ phát hiện 30 đến 40 trường hợp ung thư. Ở Hoa Kỳ hiệu năng này còn thấp hơn, khoảng 15%.

Những thầy thuốc khoa niệu giỏi nhất chắc chắn đảm bảo là “ không vội phải làm một sinh thiết ”. Nếu xét nghiệm PSA đầu tiên nằm trong vùng xám, người ta có thể đợi 3 tháng rồi làm lại. Nếu vẫn ở cùng trị số, người ta vẫn còn có thể chờ đợi. Chỉ khi đường cong của PSA được nâng cao lên, khi đó nhà ngoại khoa sẽ đề nghị bệnh nhân phải chịu một thủ thuật sinh thiết.

Ở Đức, mỗi năm 300.000 sinh thiết đã được thực hiện đối với những bệnh nhân “ trong vùng xám ” của PSA. Chúng ta đã có một thói quen quản lý một cách khôn ngoan chiến lược của PSA vì vậy một trắc nghiệm mới phải có một hiệu năng rõ rệt mới có thể thay thế trắc nghiệm đang được sử dụng, G.S Guy Vallencien (Institut mutualiste Montsouris, Paris) đã đánh giá như vậy. “Trước khi vứt bỏ PSA, phải có những lý lẽ vững vàng”, G.S Jean-Marc Cosset (Institut Curie, Paris) cũng đồng ý như vậy.

Phải nói rõ rằng annexine A3 không phải là chất chỉ dấu duy nhất mà người ta muốn kết hợp với định lượng PSA. Ví dụ có một xét nghiệm di truyền đã có sẵn sử dụng trong hai phòng xét nghiệm phân tích của Pháp : Pasteur Cerba o Cergy và Biomnis ở Ivry. Xét nghiệm này cho phép định lượng trong nước tiểu, đồng thời với PSA, sự hiện diện của chất liệu di truyền (ARN messager), được biểu hiện bởi gène của ung thư tiền liệt tuyến PCA3. Mặc dầu chúng ta không biết gì hết về vai trò tự nhiên của gène này, người ta đã chứng nhận rằng nó được quá biểu hiện trong những tế bào ung thư (từ 60 đến 100 lần cao hơn những tế bào bình thường).

Điểm số PCA3 càng cao, khả năng làm sinh thiết để phát hiện một ung thư càng lớn ( đến 50% các trường hợp). Yếu tố khác rất quan trọng : điểm số càng cao, ung thư càng hung hãn. Hiện nay tổn phí của xét nghiệm là 300 Euro.
(LE FIGARO 26/9/2008)