Năm nay Quốc khánh Mỹ có cách tổ chức khác hẳn mọi năm là do ý của Tổng thống Donald Trump. Nguyên nhân cũng do khi ông sang Pháp, ông thấy Pháp tổ chưc sngayf này với những màn trình diễn quân sự đẹp mưắt và ra oai vũ khí cả mình.
Tổng thống Trump muốn Quốc khánh Mỹ là dịp khoe sức mạnh quân sự. Nhưng một số chiến đấu cơ sẽ tŕnh diễn trên quảng trường National Mall cũng là ví dụ về “ném tiền qua cửa sổ".
Nhà Trắng sẽ khai trương ḍng trực thăng mới chuyên chở tổng thống, được gọi tên Marine One khi tổng thống lên máy bay. Nhưng trước đó, dự án mua các trực thăng mới này từng bị dừng lại sau khi chi tới 3,2 tỷ USD mà không thu lại chiếc nào dùng được.
Đến nay khi đội bay đă trở nên cũ kỹ, Lầu Năm Góc đặt hàng thêm 6 chiếc trực thăng chở tổng thống với giá 532 triệu USD. Toàn bộ chương tŕnh thiết kế và mua mới 23 trực thăng sẽ tốn gần 5 tỷ USD.
Tuy nhiên, Văn pḥng Trách nhiệm Chính phủ, cơ quan có vai tṛ kiểm toán nhà nước, cho biết dự án này đang có những vấn đề: trực thăng phá hỏng khu hạ cánh trong khuôn viên Nhà Trắng, và gặp trục trặc khi kết nối với hệ thống mạng bảo mật.
Một chiếc Marine One chở tổng thống Mỹ đến Anh vào tháng sáu. Ảnh: Getty Images.
Ngoài trực thăng chuyên chở tổng thống, chương tŕnh kỷ niệm ngày lễ Quốc khánh 4/7 cũng bao gồm máy bay chiến đấu F-35 Joint Strike Fighter, và đội bay tŕnh diễn Blue Angels của Hải quân Mỹ, vốn tiêu tốn 10.000 USD một giờ vận hành.
AP đưa tin màn tŕnh diễn máy bay cũng sẽ có sự góp mặt của chiến đấu cơ F-18 của Hải quân, V-22 Osprey của Thủy quân lục chiến, và máy bay ném bom B-2. Theo CNN và ABC News, F-22 Raptor của Không quân, trị giá 100 triệu USD mỗi chiếc, cũng nằm trong danh sách.
Đó là những biểu tượng về sức mạnh vô song của quân đội Mỹ. Nhưng với một số người, chúng lại minh họa cho sự lăng phí chi tiêu quốc pḥng.
“Nếu tổng thống muốn tuyên dương những hệ thống vũ khí đắt hơn dự toán nhiều nhất trong lịch sử quân sự Mỹ, chắc chắn F-35, F-22 và V-22 là những lựa chọn hoàn hảo”, Dan Grazier, nhà nghiên cứu từ Dự án Giám sát Chính phủ, nói với Washington Post.
Những chiến đấu cơ này “về cơ bản sẽ là những đống tiền phung phí nhào lượn trên bầu trời Washington”, theo Steve Ellis, phó giám đốc tổ chức hoạt động Người đóng thuế Thông thái. Ông Ellis nói chỉ mới tháng trước, vấn đề đội giá F-35 đă nhận được nhiều chú ư.
Một chiến đấu cơ tàng h́nh F-35. Ảnh: Lockheed Martin.
F-35 là chương tŕnh vũ khí đắt nhất lịch sử quân sự Mỹ, mà theo Lầu Năm góc ước tính tiêu tốn 400 tỷ USD. Ngày 13/6, Thanh tra Bộ Quốc pḥng kết luận Lầu Năm góc đă lăng phí cho công ty Lockheed Martin 10,6 triệu USD, v́ chính phủ không theo dơi thời gian sẵn sàng và thời gian hỏng hóc của máy bay.
F-22 Raptor cũng bị đội giá. Ban đầu, Không quân Mỹ lên kế hoạch mua 648 chiếc với giá 133,6 triệu USD mỗi chiếc. Sau đó, kế hoạch được giảm xuống 187 chiếc với giá trung b́nh 350 triệu USD, trước khi bị chính quyền Obama cho dừng hẳn.
V-22 Osprey, máy bay có thể cất cánh thẳng đứng, thường xuyên bị chỉ trích là quá tốn kém và không đáng tin cậy, nhất là sau những tai nạn chết người trong thời kỳ đầu thiết kế.
Cũng giống F-22, giá mỗi chiếc V-22 tăng từ 37,7 triệu USD năm 1986 lên 93 triệu USD năm 2009.
VietBF@ sưu tầm.