florida80

Cách dạy con chăm sóc sức khỏe qua các thế hệ








Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh | Tác giả: Lan Quan



Update Date 03/04/2020














cách dạy con của cha mẹ thời xưa



Ông bà ta xưa dạy con theo tôn chỉ: “Tiên học lễ, hậu học văn” tức là việc dạy trẻ học lễ nghi được xếp lên hàng đầu, sau mới đến chuyện học hành. Trong đời sống hằng ngày, họ chú trọng dạy trẻ biết cách cư xử đúng mực, biết kính trên nhường dưới. Điều này rất hữu ích trong việc giúp trẻ có một nền tảng đạo đức tốt, biết cư xử đúng mực.

Chúng ta vẫn thường được nghe: “Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học” nhưng việc dạy con của phần lớn người Việt trước đây lại tuân theo nguyên tắc người lớn dạy bảo, con trẻ phải luôn biết vâng lời trong tất cả các vấn đề của cuộc sống. Điều này đã khiến nhiều đứa trẻ không dám đưa ra bất kỳ suy nghĩ và ý kiến cá nhân, chỉ có thể làm đúng những điều được chỉ dạy. Kết quả nhìn thấy rõ nhất ở các thế hệ con cháu sau này là chỉ chăm chăm làm những gì được chỉ dạy, không dám làm khác đi hay đặt câu hỏi khi bản thân muốn biết mọi vấn đề trong cuộc sống như đi học, đi làm, đi khám bệnh…

Ông bà, cha mẹ xưa và nay dạy con cháu cách chăm sóc sức khỏe như thế nào?

Ở thế hệ trước, việc giáo dục sức khỏe của ông bà cho con cháu thường chỉ là dạy theo kinh nghiệm được lưu truyền từ đời này qua đời sau mà ít có sự kiểm chứng. Việc dạy trẻ về sức khỏe chỉ gói gọn trong việc dạy trẻ “ăn chín, uống sôi” hay “đói ăn rau, đau uống thuốc” mà ít dạy trẻ cách làm thế nào để phòng ngừa, nhận thức sự nguy hiểm của bệnh, hạn chế nguy cơ mắc bệnh. Có gia đình chọn cách chăm sóc sức khỏe bằng cách chỉ sử dụng loại cây từ thảo dược thiên nhiên để làm thuốc trị bệnh hay áp dụng các mẹo chữa bệnh theo dân gian. Nhiều khi có gia đình chọn việc chữa bệnh dựa theo kiểu “tâm linh” là phương cách hiệu quả nhất. Do vậy, những cách dạy con chăm sóc sức khỏe theo kiểu ông bà xưa đã không còn phù hợp và đúng đắn trong môi trường và thời tiết có nhiều chuyển biến dịch bệnh phức tạp như hiện nay.




Sự phát triển bùng nổ của công nghệ truyền thông giúp các bậc cha mẹ ngày nay được tiếp cận với nhiều thông tin hữu ích. Từ đó, các bậc cha mẹ có ý thức hơn trong việc dạy con cái chăm sóc sức khỏe cho bản thân. Đầu tiên phải kể đến là cha mẹ luôn tạo ra nhiều thói quen lành mạnh để giáo dục trẻ nhỏ luôn tự hiểu rõ và nhận thức:
•Biết được tầm quan trọng của việc vệ sinh tay chân và vệ sinh thân thể trong phòng chống các bệnh lây nhiễm thông thường nên ngay khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ đã dạy trẻ các kỹ năng vệ sinh. Ngay từ tuổi mẫu giáo, các bé tuy đã biết rửa tay đúng cách, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hay sau khi chơi đùa cùng thú cưng… Điều này giúp nâng cao ý thức phòng bệnh cho trẻ ngay từ những thói quen tưởng chừng rất nhỏ.
•Bên cạnh đó, các bậc cha mẹ cũng quan tâm chú ý dạy con rèn luyện thói quen sinh hoạt có lợi. Vì việc vận động thể chất thường xuyên và đầy đủ, ăn nhiều rau xanh cùng các thực phẩm lành mạnh, uống đủ nước… mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Họ dành thời gian thảo luận cùng con để lên thời gian biểu sinh hoạt, học tập, vận động thể chất nhằm giúp con xây dựng các thói quen có lợi trong tương lai. Ngoài ra, mọi người trong gia đình còn cùng nhau đi siêu thị, vào bếp mỗi khi có dịp, cùng lên thực đơn cho cả nhà, cùng quây quần bên bàn ăn trò chuyện vui vẻ… Dần dần trẻ sẽ biết chọn lựa thực phẩm hợp lý, vận động ra sao để tốt cho sức khỏe.
•Thực tế là xung quanh trẻ có biết bao mối nguy hiểm, những nguy hiểm có thể đến từ ngay chính những vật dụng trong ngôi nhà thân yêu như dao kéo, các vật dụng trong nhà bếp, đinh vít, công tắc điện… Do đó, thay vì cấm trẻ đụng chạm vào những thứ này thì nhiều cha mẹ đã chủ động dạy con cách sử dụng chúng để hạn chế nguy hiểm. Thông qua các việc làm này, trẻ sẽ ý thức được rằng con chỉ nên làm những gì, làm như thế nào và cái gì cần tránh xa vì chúng có thể gây nguy hiểm.
•Ngoài những điều trên, các bậc cha mẹ thời nay còn dạy con luôn chủ động lên tiếng khi cảm thấy không khỏe hay khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu khác thường. Điều này giúp cha mẹ sớm biết được những vấn đề sức khỏe liên quan của trẻ và đưa đi khám kịp thời.

Ngày nay, mối quan hệ giữa cha mẹ và con trở nên bình đẳng, cởi mở hơn so với các thế hệ trước. Nhiều bậc cha mẹ hiện đại không còn đơn thuần dạy con theo kiểu “trên bảo dưới nghe” mà còn lắng nghe ý kiến của trẻ. Họ khuyến khích con cái phản biện, nói lên suy nghĩ của mình, thậm chí là cùng tranh luận về một vấn đề nào đó. Điều này rất hữu ích trong việc thúc đẩy trẻ nói lên những suy nghĩ của bản thân, biết tranh luận vì không sợ bị cho là dốt hay hỗn. Lâu dần, trẻ sẽ tập được thói quen đưa ra thắc mắc, không ngại hỏi khi có điều gì đó cần được giải đáp. Điều này rất có lợi khi con lớn lên, chúng sẽ không ngại hỏi khi gặp khúc mắc hay khi có các vấn đề về sức khỏe.

Bạn sẽ nhận được những ích lợi nào nếu không ngại hỏi khi đi khám bệnh?

bệnh nhân hỏi bác sĩ

Trong cuộc sống, khi gặp các vấn đề sức khỏe, bạn nên đi khám để nhận được chẩn đoán chính xác và phương hướng điều trị hiệu quả từ bác sĩ. Một lưu ý là bạn nên cung cấp cho bác sĩ tiền sử bệnh của bản thân, những người thân trong gia đình (nếu có) và nhờ bác sĩ tư vấn về các vấn đề có liên quan đến bệnh sử. Dựa vào những gì mà bạn cung cấp, bác sĩ có thể phân tích, xác định được bạn hay một người thân trong gia đình có nguy cơ mắc một căn bệnh nào đó hay không, bệnh sẽ phát trong điều kiện nào… đặc biệt là các bệnh liên quan đến di truyền. Từ đó, họ có thể giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, cách thức phòng ngừa hoặc đưa ra được phác đồ điều trị hiệu quả.

Khi bị chẩn đoán mắc một căn bệnh nào đó, bạn đừng ngần ngại hỏi bác sĩ về nguyên nhân gây bệnh, những vấn đề sức khỏe kèm theo, phương pháp điều trị, cách giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên hỏi bác sĩ về việc sử dụng thuốc, những loại thuốc nào ít gây ra các tác dụng phụ, đem lại hiệu quả điều trị cao… Ngoài ra, bạn cũng nên trao đổi với bác sĩ về cách làm thế nào để phòng bệnh, thay đổi lối sống phù hợp với sức khỏe hiện tại của bạn hay hạn chế nguy cơ mắc bệnh cho các thành viên khác trong gia đình. Những việc này có thể giúp bạn cùng người thân biết cách bảo vệ sức khỏe của bản thân được tốt hơn.

Đừng ngại hỏi, vì ngại hỏi đồng nghĩa với ngại khỏe. Những ích lợi từ việc không ngại hỏi mang lại cho bạn nhiều điều như giúp bạn hiểu hơn về vấn đề mà bản thân đang gặp phải, có được lựa chọn tốt hơn cho quá trình điều trị hay sử dụng thuốc và điều thú vị là giúp làm tăng sự hài lòng của bản thân.