CHƯƠNG 9
Tố nghễnh cổ nh́n về phía bên kia, mơ hồ nghe tiếng cười của Thu và Việt. Họ đang vui v́ chuyện ǵ ? Trên cái không gian Trường Sơn này không có ǵ đáng cho ḿnh cười cả nếu không là cười ra nước mắt. Tôi đang tơ lơ mơ th́ có người đến.
Tôi muốn gọi Thu về hay kêu rên lên tỏ rơ sự cần thiết có Thu bên tôi, nhưng cuối cùng tôi vẫn nằm im. Th́ cái con người đến bên tôi tự năy giờ lên tiếng. Không phải Thu mà là cậu giao liên trẻ lúc năy đă d́u Thu qua suối. Cậu ta tên Chân. Tôi biết tên cậu ta nhờ lúc qua suối, người giao liên kia gọi cậu ta.
Chân đến bên vơng tôi và hỏi :
– Anh sốt à ?
Tôi khẽ gật đầu, không muốn cử động nhiều cho mệt xác, bởi v́ cái câu hỏi đó thừa, và tôi đă trả lời không biết bao nhiêu lần rồi.
Trên con đường này có ai không sốt mà phải hỏi. Nh́n gương mặt hắn, tôi đoán hắn ra đây không phải t́m tôi, mà t́m người khác để “trao đổi t́nh cảm”. Nhưng v́ tôi là chỉ huy của cái nhân vật mà hắn muốn gặp kia cho nên hắn phải xă giao với tôi.
Nghĩ vậy tôi từ từ nhắm mắt lại với sự ră rời tận cùng của tâm hồn và của thể xác.
– Anh ạ, anh có ăn cái này được không ?
Tôi mở choàng mắt ra ngay. Khốn nạn thân tôi, thú thật v́ nghe tiếng “ăn” mà tôi mở mắt ra, chứ tiếng ǵ khác th́ không mang lại được một kết quả như thế đối với tôi, cho dù tiếng đó là tiếng ǵ đi nữa.
Cái tiếng “ ăn ” bây giờ nó quan trọng làm sao, nếu không nói nó là trên hết.
Ai đă đi Trường Sơn đều thấy rơ việc ăn là như vậy. Người ta thèm ăn như một con vật.
Các bạn đừng nghĩ rằng tôi bôi nhọ ai hay tôi xỉ vả những người vượt Trường Sơn trong đó có tôi. Đó là một sự thật. Bây giờ tôi quay nh́n lại và xác nhận điều đó một lần nữa rằng đó là sự thật hơn cả mọi sự thật.
Có người thèm ăn quá mà ăn cả tai nấm độc rồi chết, có người ăn vỏ khoai ḿ mà chết, có người sau những cơn đói khủng khiếp đă ăn quá no, tưởng nứt bụng mà chết, làm y tá phải cho uống thuốc ói ra.
Tôi có nghe chuyện một người nọ ăn đến nứt bao tử mà chết.
Ngay như tôi nữa, đă có lần tôi nhặt những hạt gạo rơi trên vết xe thồ để nấu cháo loăng húp cho cứng gối.
Tôi nh́n thấy trong tay của cậu Chân có một cái “ca” (đít bi-đông i-nốc Mỹ) bốc khói. Và tôi ngóc đầu dậy ngay.
Chân nói:
– Em đem ra cho anh cái này.
Tôi ngồi bật dây và nh́n thẳng vào cái hiện vật kỳ lạ ấy không chút ngần ngại.
Chân nói:
– Anh ráng mà ăn. Chỉ có ăn th́ mới đi được, c̣n ngoài ra th́ thuốc tiên cũng không giúp được chân anh bước đi nổi đâu!
Vừa nói Chân vừa ấn ca cháo vào tay tôi. Sức ấm của nhôm truyền qua tay tôi, làm tôi tỉnh hẳn dậy. Không phải chỉ v́ ca cháo, mà c̣n v́ bất ngờ.
Trên vùng ma thiêng nước độc đầy ma quỷ này có ai lại cho ai một vật ǵ có giá trị đến thế. Đến đổi bạn thân thiết nhất đời cũng chỉ cho nhau được vài hạt đậu phộng rang.
Vậy mà anh giao liên này đă cho tôi cả một ca cháo nóng. Và lại là cháo thịt lợn. Thế mới lạ lùng .
Cậu giao liên ngồi xuống bên vơng đợi tôi ăn. Cậu ta nói:
– Anh ăn đi để em lấy cái ca đem về trả lại cho anh trạm trưởng kẻo mất ảnh la em.
Cậu Chân chờ tôi húp hết ca cháo th́ lấy cái ca đem xuống suối rửa rồi trở lên ngồi bên cạnh tôi.
Chân nói:
- Hễ anh ăn được th́ thấy khoẻ ngay !
Tôi ngồi ngây ra trên vơng. Chao ôi, tôi mất hết mọi cảm giác, tôi không thấy ngon, hay có lẽ v́ nó quá ngon tôi không c̣n biết ngon nữa.
– Phải . Tôi khẽ gật đầu.
Mồ hôi tôi rơm rớm trên cổ và thấm ra ướt cả áo. Ca cháo làm tôi sống lại. Tôi có cảm giác như trong đời tôi chưa bao giờ ăn hai món ǵ ngon đến thế.
Đó là món cháo nấu với ngọn rau, một thứ rau rừng giống như lá dừa nước thu nhỏ lại và những đọt non của nó queo lại như con cuốn chiếu. Nấu nó chung với gạo cho đỡ tốn gaọ.
Tôi nói có mặt đèn làm chứng, mặt đèn tắt th́ tôi tắt theo. Khi tôi vớt một ngọn rau lên th́ chỉ có vài hạt gạo dính theo và khi tôi lấy muỗng quậy lên th́ dưới đáy ca lồng lên những hạt gạo nở toè loe không múc được vào ḷng muỗng . Như vậy cũng đủ đượm t́nh đồng chí lắm rồi, huống chi lại c̣n thêm mấy lát thịt heo.
Chao ôi ! thịt heo tươi ở giữa rừng không hiểu làm sao lại có được. Nhưng rơ ràng mắt tôi trông thấy và khi nhai nó giữa những chiếc răng của tôi th́ tôi biết đó là thịt heo.
Tôi nhỉn cậu Chân mà bàng hoàng hết cả người, không hiểu tại sao ḿnh lại được cái đặc ân trên đời dưới thế không ai có được như vậy?
Tôi bèn chấp tay lại ngữa mặt lên trời cao thăm thẳm và, trong ḷng c̣n bao nhiêu thành kính tôi vét hết ra mà vái lạy về phương Bắc và nói lên một ngàn lẻ một lần cái câu mà xưa nay tôi chưa hề nói:
– Ơn Bác, ơn Đảng!
Bác đă cho con đi vào con đường tối đại vinh quang này để cho con tận hưởng hương vị sốt rét và chịu đói đến tận cùng, rồi Bác mới cho ca cháo loăng này. Ơn ấy con nguyện kết cỏ ngậm vành! Ngày nào con sống con nguyện đền đáp !
Sau khi húp hết ca cháo và niệm xong mấy câu thần chú ấy, tôi khoẻ hẳn lên (!)
Cậu thanh niên tự nhiên xổ bầu tâm sự:
– Em đang học ở đại học anh ạ ! Bỗng nhiên nhà trường bảo Đảng cần thanh niên xung phong, thế là chúng em t́nh nguyện ra đi bỏ cả sách vở và gia đ́nh. Nhà trường hẹn rằng chỉ trong vài tháng đánh Mỹ xong th́ em sẽ trở lại…
Chân ngồi im lặng. Có lẽ cậu ta sắp tố khổ đây. Ừ, th́ cứ tố, tôi đâu phải đối tượng mà tôi lo. Người nghe không có tội ǵ, cứ nói!
Tôi hỏi:
– Thanh niên xung phong th́ chỉ đi vài tháng rồi về chứ !
– Vâng, xưa nay vẫn thế !
– Nhưng bây giờ th́ không phải vậy, phải không ?
– Em nằm đây ngót năm rồi.
Tôi nhảy nhổm người lên.
Bây giờ tôi mới nh́n rơ lại người thanh niên. Tôi biết cậu ta là thanh niên bởi v́ tất cả những cậu thanh niên trên đường dây này đều giống như cậu.
Nhưng khi nghe nói hai tiếng ĐẠI HỌC th́ tôi giựt ḿnh. Hồi nhớ lại cái khung cảnh trường Đại Học rộn ră tiếng nói tiếng cười, phất phơ nếp áo nếp khăn và mơn mởn những khuôn mặt tươi trẻ tràn đầy sinh lực, th́ tôi mới thấy rằng
cậu Chân sinh viên Đại Học Hà Nội trước đây một năm hiện đang ngồi trước mặt tôi chỉ c̣n là một con ngợm.
Chân tự nhiên giở mũ lên và nói:
– Anh xem đầu em đây!
Trời đất, sao kỳ cục vậy ? Tóc cậu bé đă bạc phơ hết, nói bạc gần hết có hơi quá đáng, nhưng nó đă hoa râm, đúng là hoa râm hay muối tiêu cũng thế.
Một mái tóc bạc như thế trên khuôn mặt non nớt vàng ẽo và cái cổ cao nḥng.
Đó, h́nh dáng của một sinh viên lư tưởng của phong trào ba nhất, ba khoan, hai chống, mười tám xây, ba chục đừng và ở đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên!
Tôi hỏi:
– Sao mà dữ vậy ?
– Em chỉ sốt có hai cơn thôi anh mà tóc em ra thế đó.
– Trời đất! Sao mà kỳ cục vậy?
– Tôi vói tay sờ mái tóc của cậu thanh niên, để xác nhận thêm lần nữa cái sự thực kỳ quái đó.
Rơ ràng tay tôi sờ đụng những sợi tóc bạc trên mái tóc của cậu thanh niên giữa cuộc đời Trường Sơn này chứ đâu phải là trong vở kịch Lu-ba diễn trên sân khấu nhà hát lớn Hà Nội người ta chào một ông giáo sư già mà nhầm tưởng là Các Mác tái sinh !
Lớp học Y Tá cấp tốc chuẩn bị cho Đường Ṃn Hồ Chí Minh
Cậu thanh niên Hà Nội ngao ngán:
– Hồi đó đi em tưởng chỉ đi vài tháng rồi về học tiếp, không ngờ mới ban đầu th́ chỉ đi tới làng Ho vận tải vũ khí, sau đó ít lâu em ngă sốt.
Sau cơn sốt em không c̣n sức khoẻ để thồ nữa cho nên ban chỉ huy chuyển em qua giao liên..
Họ bảo công tác này sướng lắm, không cần sức khoẻ. Em cũng tin như vậy, định làm vài tháng rồi về.
Chẳng ngờ sau khi trở thành giao liên, người ta lại thuyên chuyển em từ trạm này sang trạm kia.
Bây giờ th́ em biết em đă xa Hà Nội lắm rồi, không biết đường về nữa. Vả lại em cũng không thể về v́ người ta không cho.
Th́ ra trên đường này c̣n có những trường hợp bất đắc chí kỳ lạ như vậy nữa !
Vậy là trên đường này, những con người đi đi lại lại, súng súng gươm gươm hùng hùng hổ hổ đây đâu có phải đều là tự nguyện đi “giải phóng Miền Nam”. Tâm tư của họ vô cùng ly tán, mỗi người một hoàn cảnh, một tư tưởng.
Kiểm điểm lại riêng tôi, từ Hà Nội ra đi, nghe ông Trung Tướng Nguyễn Văn Vịnh, thứ trưởng quốc pḥng Chủ Tịch Ủy Ban Thống Nhất và hơn thế nữa, Ủy Viên Trung Ương Đảng nói chuyện, nghe như Giải Phóng Miền Nam sắp dọn mâm dọn bát ra ăn mừng rồi.
Lúc đó tôi cũng phấn khởi lắm. Nhưng chỉ được vài ngày th́ cái cục phấn khởi đó bị ngọn đồi “Ngàn linh một” xơi tái mất một phần rồi đến cơn sốt này nó gặm gần hết !
Chân nói:
– Khi em sốt, em cũng như anh bây giờ. Cho nên em hiểu những người sốt. Có thế thôi.
Tôi ngồi lặng thinh mà nước mắt tôi tuôn xuống ṛng ṛng, tôi không ngăn được. Tôi để cho những ḍng nước mắt của một thằng đàn ông 15 tuổi đảng rơi chảy tràn trề trên má, trước mặt một cậu bé.
Thế mà tôi không thấy chút xấu hổ, nước mắt của một kẻ tưởng sắp thành dă thú và chung quanh ḿnh toàn là dă thú.
Thật vậy, một vị cán bộ cũng đi trên đường này,
tŕnh độ chính trị thừa lá mít, kém lá nho, có cây súng lục không biết lượm ở đâu lúc nào cũng đeo lên trên cần cổ, anh cán bộ đó nói một câu có giá trị xem như lời tuyên bố của Lênin trong Cách Mạng Tháng 10, rằng:
“Chung quanh đây (tức Trường Sơn) toàn là loài thú, chỉ có tôi (tức anh ta) là người!” Ghê gớm thật !
Tôi không hiểu nổi tại sao Chân lại cho tôi cả một ca cháo như thế ở chốn này.
Th́ ra c̣n có những con người c̣n là người, chưa đến nỗi nào !
Chân nói tiếp:
– Khi em dứt cơn sốt em thấy khô hết nhựa sống trong người, em đă trở thành một người khác hoàn toàn. Cho đến một hôm em soi gương mới hay ḿnh bạc hết mái tóc.
Chân nói một cách thản nhiên hết sức. Có lẽ giờ cậu đă quen với mái tóc bạc trên đầu rồi. Nỗi buồn đă đi qua chăng ?
Thiệt là hiện tượng lạ, hơn 20 tuổi đâu, vài cơn sốt và mái tóc bạc ! Thế này th́ cổ kim lịch sử ở đâu có ? Hoạ chăng Ngũ Tử Tư tái sanh!
Tôi thương Chân quá ! Tôi thấy ân hận tràn ḷng. Tôi cứ tưởng ra đây là v́ có “chất tươi” mà thôi.
Khi Chân từ giă tôi, tôi mới thấy ca cháo đă thấm vào cơ thể tôi một cách trọn vẹn và viên măn lạ lùng. Tôi thấy khoẻ hẳn lên. Ước chừng có vài tô cháo xoàng xĩnh như vậy th́ tôi sẽ đi được ngay.
Tôi không muốn nghe những chuyện mông lung, tôi muốn “lấy cơ sở vật chất quyết định tinh thần” chứ không phải nói một đằng làm một nẻo.
Việt và Thu kéo lại vơng tôi. Thấy tôi có ṃi tươi hơn chút, Thu cũng vui lây:
– Có thêm anh Việt, ḿnh đi đường có bạn th́ hơn anh nhỉ!
– Ừ, Việt cũng bệnh à câu ? Tôi hỏi.
– Tôi thấy hơi yếu, nên nghỉ lại một vài chuyến nhân tiện chờ anh và Thu đến và cùng đi.
Tôi biết Việt không thích ǵ tôi cả, trái lại Việt rất ghét tôi. Cái ghen ghét tầm thường của một thằng đàn ông bị con gái chê và yêu đối thủ của hắn. Thế thôi ! Bây giờ Việt ở trạm này là để chờ Thu.
Việt hỏi tôi:
– Anh cắt cử được mấy hôm rồi ?
– Vài hôm ! – Tôi hỏi lại :
- Sao cậu vô đây được?
– Được chứ!
– Làm cách nào ?
– Cho nó vài viên đá lửa.
– À ra thế ! Tôi nghĩ thầm
– Chỉ bỏ ra vài viên đá lửa mà vào được chỗ đặc biệt này th́ cũng không lấy ǵ làm khó.
– Vài viên là mấy viên? Tôi hỏi tiếp :
– Hai viên thôi.
Tôi quên lững đi rằng ở chung quanh đây không có mậu dịch Tiền Phong (như người ta nói !) th́ làm sao có đá lửa được.
Tôi đă từng đổi một viên đá lửa được một nải chuối, một viên đá lửa cho một miếng bí đỏ.
Vậy mà tôi c̣n những 40 viên đá lửa trong túi áo trên. Tôi bắt đầu quí cái hiện vật này từ khi tôi đổi chác được thức ăn với nó.
Việt ngồi gần bên đầu vơng của tôi và hỏi :
– Thế nào ! Nhà văn có đầy đủ cảm hứng để xây dựng đề tài chưa ?
– Thừa rồi !
– Anh định viết ǵ?
Tôi hỏi lại Việt :
– Cậu th́ viết ǵ?
– Tôi đă làm xong tập thơ “Trường Sơn vinh quang” gồm hơn 20 bài.
– Nhanh thế ?
– Chậc ! Hứng mà!
– Tôi th́ nguợc lại. Mất mẹ nó hứng!
– Thế anh chưa viết ǵ à?
– Từ ra đi đến giờ chưa có lấy một chữ. Giấy mang theo để làm bản thảo nhóm lửa hết rồi.
– Trời đất !
– Thư t́nh tôi c̣n đốt nữa là.
– Trời đất !
– Tôi thú thật với cậu điều này nhé !
– Vâng !
– Tôi không c̣n trí tuệ để nghĩ việc ǵ ngoài sự ăn. Lúc nào tôi cũng nghĩ đến ĂN và ĂN !
– Anh là người có tâm hồn và hoải bảo lớn lắm, theo chỗ tôi biết.
Tôi cười nhạt:
– Những thứ ấy tôi đă mang ra đổi chuối, đổi bí hết từ lúc nào rồi.
– Anh nói vậy chớ an tâm ngẫm một tiểu thuyết vĩ đại.
– Đó là do tài tưởng tượng của cậu chớ hiện giờ bút không mực và tim chỉ rung rinh khi nghe tiếng cơm cháo sôi bốc lên thôi!
– Anh đùa thật kỳ cục.
– Tôi nói rất thật.
Lẩm nhẩm một chốc rồi Việt lại tiếp tục câu chuyện văn học. Nói chuyện văn học với Việt th́ chẳng khác gơ một cái mơ điếc., nhưng tôi vẫn không lẩn trốn được. Việt hỏi:
– Anh bất măn nhà xuất bản Quân Độ Nhân Dân lắm phải không ?
– Sao cậu biết ?
– Biết chớ sao không biết!
– Biết rồi c̣n hỏi.
– Hỏi để biết thêm!
– Ừ th́ nó vậy đó không hơn không kém nghĩa là tôi suưt độp vào mặt thằng cha trung tá Lữ Giang, giám đốc nhà xuất bản Quân Đội.
Có thế thôi ! Tôi tiếp :
– Cậu nghĩ coi ḿnh mang tác phẩm ḿnh đến cho nó in là do sự mời mọc cầu khẩn lạy lục của nó chớ đâu phải ḿnh đi ăn mày. Hơn thế nữa khi tôi đến nhà xuất bản, thằng cha giám đốc Lữ Giang nó rót nước mời tôi và khen rằng:
” Đây là lần đầu tiên nhà xuất bản nhận được tác phẩm hay nhất nói về cuộc chiến đấu chống Pháp ở Nam Bộ” và hứa sẽ in trong dịp kỷ niệm Nam Bộ kháng chiến 1962.
Tôi yên trí như vậy. Vậy mà rồi dằng dai măi gần hai năm trời nó bắt tôi sửa đi sửa lại mười tám lần, rồi nó vẫn không in.
Nghe tôi kể xong câu chuyện, Việt bèn hỏi tôi:
– Anh biết tại sao nó không chịu in cho anh không?
– Tại sao ?
– V́ nó sợ anh trở thành tư bản.
– Nghĩa là sao ?
– Anh không hiểu ǵ hết à ?
– Không ! Tôi mà trở thành tư bản th́ làm sao mà hiểu được ?
– Anh có biết quyển tiểu thuyết của HVB không?
– Quyển ǵ tôi quên rồi.
– Tôi cũng không nhớ, nhưng đại khái với quyển đó, tác giả lănh trên 2000$, hai ngàn đồng mua được năm chiếc xe đạp Thống Nhất, một lúc.
Trong lúc một cán bộ trung b́nh phải để dành tiền một năm mới mua được một chiếc th́ anh ta có thể mua được ngay năm chiếc, như vậy không là tư bản à ?
Tôi ph́ cười:
– Tư bản kếch xù thế giới !
– V́ thế cho nên nó kiếm cách không in sách của anh, tôi nghe nói dày hơn sách của HVB, anh sẽ có nhiều tiền hơn.
- Việt cười khè khè
– Do đó anh có thể sắm ruộng, nhà lầu, thuê công nhân và bốc lột công nhân và trở thành đối tượng của cách mạng.
Tôi nghe xong cái lư do đó mà bàng hoàng. Tôi lặng người đi một lúc lâu rồi mới khẽ gật đầu và nói:
– Hèn chi !
– Hèn chi cái ǵ ?
Tôi chẫm răi kể :
– Số là lúc sắp tập trung vô trường đi B, tôi có lănh tiền bản quyền một quyển sách được một ngàn đồng. Sau khi mua sắm các thứ, tôi c̣n dư một ít, với lại tôi bán chiếc xe đạp của tôi được 350 đồng. Như vậy là tư bản chưa ?
– Tư bản cá kèo được rồi!
– Tôi nghĩ rằng đi đường sức khoẻ là chính yếu, phải bồi dưỡng sức khoẻ để đi. Bằng bất cứ giá nào, ḿnh cũng phải đi cho tới quê hương ḿnh. Mà muốn có sức khoẻ th́ phải có thức ăn và thuốc men. C̣n ở Hà Nội ăn ngon được ngày nào th́ cứ ăn, c̣n lại bao nhiêu th́ mua thuốc mang theo.
Một anh bạn của tôi cũng là nhà văn được gọi tập trung cùng khoá với tôi cũng đồng ư cái lối sống đó của tôi, cho nên hai đứa mới rủ nhau sớm th́ cơm rang, chiều cơm tám gị chả, hết phố Huế đến Phú Gia, rồi Hàng Buồm. Rượu ǵ cũng uống từ bia hơi tới Mao Đài tửu, đến rượu sâm Triều Tiên.
Tôi và ông bạn nhà văn của tôi đang hưởng thú về cuộc sống có vẻ phiêu lưu giang hồ của ḿnh rất là hiện sinh, th́ một hôm, cậu chánh văn pḥng của cơ quan rỉ tai bọn tôi :
- Này các cậu ăn xài làm sao mà công an nó theo dơi đấy !
Tôi ngơ ngác không biết họ theo dơi cái ǵ. Cậu chánh văn pḥng cho biết rằng công an theo dơi tụi tôi là ai mà ăn xài tung hê như thế.
Tụi tôi đặt nguyên cái bàn thường trực tiệm cơm tám ǵ̣ chả ở phố Huế. Tụi tôi quên rằng các cô mặc bờ-lu trắng toàn là nhân viên công an. Cho nên các cô xem số xe đạp của tụi tôi và biết tụi tôi ở hội nhà văn.
Cậu chánh văn pḥng phải giải thích cho họ nghe rằng tụi tôi là nhà văn độc thân viết được sách báo rất nhiều mà lại chẳng phải nuôi ai cả, cho nên tiêu xài như thế đó !
Kể ra họ theo dơi cũng phải thôi v́ người cán bộ b́nh thựng ăn cơm chỉ 6 hào một ngày mà tụi tôi mỗi đứa ăn 2, 3 đồng một bữa, bảo sao nó không để ư ?…
Tôi kể xong câu chuyện cho Việt nghe rồi kết luận:
– Th́ ra người ta không muốn cho ḿnh sung sướng hơn người thường.
Việt nói:
– Cái đó không có văn kiện nào nói công khai hết, tuy nhiên,những sự việc đó làm cho ḿnh nghĩ như vậy.
Việt lại cười và tiếp:
– Anh in được quyển tiểu thuyết đó rồi anh lấy tiền anh mua nhà, tậu ruộng; không phải là anh phá chánh sách hợp tác hoá nông thôn hay sao ?
Đảng đang chủ trưởng diệt địa chủ, trấn áp phú nông và kiềm chế trung nông cũ, hướng dẫn trung nông mới đi lên sản xuất tập thể
mà anh mua nhà, tậu ruộng như vậy anh là địa chủ rồi !
Thấy tôi làm thinh, Việt lại nói tiếp:
– Anh đă thấy trường hợp của nhà văn PT và NCH đó. Cả 2 vị này sau khi xuất bản sách đă mua nhà tậu ruộng. Điều đó gây một luồng dư luận sôi nổi.
– Trong giới nhà văn đâu có dư luận ǵ xấu?
– Khô….ông ! Trong giới lănh đạo …
– Văn nghệ ?
– Tôi nghe trong một cuộc họp Hội Đồng Chánh Phủ khi bàn đến đời sống dân chúng, các ổng có đề cập đến sinh hoạt của văn nghệ sĩ.
Các ổng bảo là văn nghệ sĩ đang trên đường tư sản hoá. Các ổng nêu trường hợp của nhà văn NQS và anh là những nhà văn trẻ Miền Nam và cho rằng
" Hai nhà văn nầy có sinh hoạt cao nhất ở Miền Bắc, hơn cả thủ tướng và bộ trưởng, v́ hai nhà văn này không vợ con lại viết được nhiều sách, phim v.v…
Các ổng bảo rằng đó là một hiện tượng không hay trong sinh hoạt xă hội chủ nghĩa, đại khái là một loại tư sản văn chương…!
Tôi cười nhạt:
– Nói vậy chẳng hoá ra trong chế độ xă hội chủ nghĩa của ḿnh cái thiên đường của thế gian trong đó con người sẽ được ăn ngon mặc đẹp, sự sung sướng cá nhân là một điều tối kỵ hay sao ?
Câu chuyện vừa đến đó th́ Thu đến.
Thu nói ngay:
– Ở đây có bản, đi đổi đồ ăn được, anh ơi!
– Ai bảo ?- Tôi hỏi ngay.
– Cậu Chân bảo mà! – Thu tiếp _ cậu ấy bảo rằng có cả lợn.
Tôi chợt nhớ ra trong ca cháo lúc năy có mấy miếng thịt lợn.
Việt thêm vào:
– Tôi đă biết chuyện đó rồi. Tôi định chờ anh và Thu đến sẽ hợp tác với nhau đi đổi một chuyến, lớp ăn, lớp làm lương khô đi đường.
– Cậu định bao giờ đi? Đi mau đi mau!
– Anh đi được à?
– Tôi phải đi thôi.
– Tôi trông anh c̣n yếu lắm!
– Nhưng Thu đau chân, vả lại phụ nữ đi vào bản, có việc ǵ không đối phó được.
Việt biết ngay ư của tôi là ngăn chặn không cho Thu đi chung với Việt, cho nên y vội vă nói ngay:
– Nếu anh đi được th́ c̣n ǵ bằng! Vậy Thu ở nhà coi đồ đạc, anh em ḿnh đi, đi ngay đi !
Việt nhanh nhẩu trở về lều soạn đồ và quay lại với một mớ áo quần trên tay. Việt nói:
– Tôi định mang bộ đồ bà ba lụa về tới xứ Nam-Kỳ-Cuốc mặc chơi nhưng bây giờ th́ những cái ư tốt như vậy đều nhường chỗ cho thịt heo cả.
Thu về soạn đồ và mang lại.
Tôi cũng đem đồ theo rất nhiều, có thể nói là mang đi hầu hết ba-lô, kể cả đá lửa.
Với cái lư thuyết phải ăn mới mạnh, tôi có ư định sẽ đổi tất cả số quần áo này với một giá bất cần để có cái ăn. C̣n cái mặc th́ c̣n cái quần tiều về tới nơi cũng tốt.
Công việc được quyết định và thực hành chớp nhoáng.
Thế là hai đứa tôi lên đường, y như là một cuộc phiêu lưu. Tôi và Việt đi vào trạm để hỏi đường đi nước bước.
Anh trạm trưởng bảo vắn tắt:
– Các anh cứ đi cặp bờ suối này ngược lên măi, cứ đi măi là đụng bản. Ở cái bản này cũng có nhiều đoàn đi qua đây, ghé lại đổi chác cho nên họ khôn lắm ḿnh khó ḷng gạt họ được như trước đây.
– Caí áo này đổi được cái ǵ? – Tôi hỏi.
– Tôi cũng không rơ. Tùy cơ ứng biến thôi, nhưng nên nhớ rằng họ biết hỏi tới đồng hồ Wyler và Printania đấy nhé.
Rồi chúng tôi đi.
C̣n tiếp ,