Thế giới đang nín thở hướng sự chú ư về nước Mỹ, nơi chuẩn bị diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống 2020. Những cá nhân có uy tín về kết quả cuộc bầu cử luôn được mọi người chờ đợi dự đoán ra sao?
Ứng viên đảng Cộng ḥa Donald Trump (trái) và đối thủ của đảng Dân chủ Joe Biden. Ảnh: Getty - EPA
Theo đài Radio 702, gần như mọi thứ liên quan tới bầu cử Mỹ 2020 bây giờ đều được theo dơi, đo lường và phân tích kỹ lưỡng. Chỉ chưa đầy một tuần nữa, mọi ánh mắt sẽ đổ dồn vào cuộc bầu cử Mỹ để xem ông Trump có thể giành chiến thắng một lần nữa. V́ vậy, không ngạc nhiên khi lượng dữ liệu được thu thập và phân tích là khổng lồ.
Ở cuộc bầu cử năm 2016, các cuộc thăm ḍ và nhiều chuyên gia đă đưa ra kết quả dự đoán sai lầm, ngoại trừ 2 chuyên gia: Allan Lichtman và Helmut Norpoth.
Năm nay, mọi người bắt đầu ṭ ṃ về dự đoán của bộ đôi đă "tiên tri" đúng về kết quả cuộc bầu cử 2016.
Allan Lichtman và Helmut Norpoth đă phát minh ra 2 mô h́nh dự đoán khác nhau nhưng cho kết quả rất chính xác. Trong lần dự đoán về bầu cử Mỹ 2020, cả 2 mô h́nh đều không cho cùng kết quả.
Mô h́nh Sơ bộ của Helmut Norpoth
Giáo sư Helmut Norpoth. Ảnh: Tedx
Helmut Norpoth là giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Stony Brook. Năm 1886, ông lần đầu tiên sử dụng mô h́nh Sơ bộ, dựa trên màn thể hiện của ứng viên tổng thống tại các cuộc bầu cử sơ bộ tính từ năm 1912 tới nay, để dự đoán.
Mô h́nh của Norpoth sử dụng số lượng người ủng hộ mà một ứng viên tổng thống có trong bầu cử sơ bộ để so sánh cơ hội thành công tương đối trong bầu cử thực tế. Mô h́nh Sơ bộ này đă đoán chính xác người chiến thắng ở số phiếu phổ thông trong các cuộc bầu cử từ năm 1996 đến 2012.
Năm 2000, Norpoth dự đoán ứng viên đảng Dân chủ Al Gore sẽ giành chức Tổng thống Mỹ căn cứ vào thắng lợi ở số phiếu phổ thông - thực tế ứng viên đảng Cộng ḥa George W Bush mới là người chiến thắng. Tuy nhiên, dự đoán của Norpoth vẫn được đánh giá cao khi ông Al Gore thắng ở số phiếu phổ thông.
Năm 2016, Norpoth dự đoán khả năng ông Trump giành chiến thắng là 87%. Theo dự đoán của Norpoth, ông Trump đánh bại bà Hillary với tỷ lệ phiếu bầu lần lượt là 52,5% và 47,5%.
Một số người không hài ḷng khi thấy dự báo năm 2016 của Norpoth. "Tôi chắc chắn là ông đă sai" hay "Tôi hy vọng ông đoán sai" là những câu nói nhằm vào Norpoth thời điểm đó. Nhưng cuối cùng, ông Trump là người chiến thắng năm 2016.
Năm nay, Norpoth dự đoán ông Trump có tỷ lệ chiến thắng bầu cử Mỹ là 91%.
Mô h́nh The Keys to the White House của Alan Lichtman
Giáo sư sử học Alan Lichtman. Ảnh: Bethesda Magazine
Mô h́nh của giáo sư sử học người Mỹ Alan Lichtman sử dụng 13 yếu tố để xác định Tổng thống Mỹ đương nhiệm có giành được chiến thắng hay không. Mô h́nh "The Keys to the White House" bao gồm các yếu tố như lợi thế đương nhiệm, số liệu kinh tế dài hạn và ngắn hạn, bê bối, bất ổn xă hội, sức hút của các ứng viên...
Theo quan điểm của Lichtman, nếu ít nhất 6/13 yếu tố về Tổng thống đương nhiệm là không phù hợp th́ người thắng cuộc là đối thủ của Tổng thống đương nhiệm.
Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay, giáo sư Lichtman tin rằng đây sẽ là một cuộc bầu cử gay cấn với kết quả chênh lệch sít sao. Trong số 13 yếu tố, có 7 yếu tố về Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump là không phù hợp. Như vậy, ông Biden được dự đoán là người thắng cử.
Giáo sư Lichtman bắt đầu dự đoán ứng viên đắc cử tổng thống Mỹ từ cuộc bầu cử năm 1984 và cho đến nay chưa từng dự đoán sai. Do đó, nhiều người c̣n gọi ông là “giáo sư tiên tri”.
VietBF@sưu tập